شوشان - مهدی مکارمی:
نتایج نظرسنجی آخر ایسپا بگونه ای متفاوت از برخی نظرسنجی های سابق منتشر شد و برای همین، این سوءتفاهم برای مخاطبان ایجاد شد که پیروزی رئیسی در مرحله اول برحسب این نظرسنجی قطعی است. در حالی که اینگونه نیست و ایسپا به دلایلی نامعلوم روند انتشار نظرسنجی های خود را تا حدودی تغییر داده است و گرنه اتفاق مثبتی در گرایش به آقای رئیسی روی نداده است.
موضوع از چه قرار است؟
ایسپا، پیشتر در نظرسنجی های خود، میزان رای هر یک از کاندیداها را به نسبت تعداد افرادی که قطعا و یا احتمالا در انتخابات شرکت می کنند(صرف نظر از انتخاب یا عدم انتخاب کاندیدای قطعی)، نیز منتشر می کرد.
بر حسب همه آن نظرسنجی ها، رای رئیسی هیچگاه به ۵۰درصد شرکت کنندگان در انتخابات نرسید. بعنوان مثال در موج هفتم نظرسنجی ایسپا، براورد مشارکت مردم توسط این مرکز افکارسنجی، حدود ۳۶ درصد بود. در این میان رای آقای رییسی ۴۳.۹درصد از این میزان شرکت کننده در انتخابات را تشکیل می داد.
در موج هشتم(پیش از مناظره اول)، براورد مشارکت ۳۷درصد اعلام شد و رای آقای رییسی ۴۸.۶ اعلام شد.
در نظرسنجی موج نهم(بعد از مناظره اول)، میزان مشارکت حدود ۳۸درصد تخمین زده شد. اما آرای کاندیداها در این نظرسنجی که بسیار از ناظران کاهش آرای رییسی را پیش بینی می کردند، بدلایلی نامعلوم از سوی ایسپا منتشر نشد.
اما نظرسنجی آخر ایسپا که امروز جمعه منتشر شد چه می گوید؟
این مرکز پیشتر، نتایج آرای کاندیداها را از میان کل کسانیکه میگفتند در انتخابات شرکت می کنند، نیز اعلام می کرد.
اما این بار نتایج را فقط از بین کسانیکه هم در انتخابات شرکت می کنند و هم کاندیدای شان را انتخاب کرده اند، اعلام کرده است. در نظرسنجی های قبلی بیش از ۴۰ درصد از کسانیکه اعلام می کردند رای می دهند میگفتند کاندیدایشان را انتخاب نکرده اند. بر همین اساس در هیچیک از نظرسنجی های سابق، رای رییسی به ۵۰درصد رای شرکت کنندگان در انتخابات نمی رسید.
حالا ایسپا درصد آرای کاندیداها را منهای بیش از ۴۰ درصد از مردمی که کاندیدایشان را تعیین نکرده اند اعلام کرده است. بعبارتی براساس حدود ۶۰ درصد از آن بخشی که گفتند در انتخابات شرکت می کنند، یعنی از بین کسانیکه کاندیدای قطعی شان را مشخص نموده اند، درحالیکه می دانیم بیش از ۴۰درصد پاسخگویان در نظرسنجی های قبل، کاندیدای شان را مشخص نکرده بودند.
بلحاظ عددی، اگر بخواهیم بگوییم؛ حسب نظرسنجی ایسپا، تخمین تعداد رای دهندگان در انتخابات، حدود ۲۴میلیون و سیصد هزار نفر است. اگر مبنای افرادیکه کاندیداهایشان را مشخص کرده اند نظرسنجی های قبلی ایسپا درنظر بگیریم(این بار بدلایلی مبهم و سوال برانگیز این میزان را اعلام نکردند!) حدود ۴۱درصد از مردم، کاندیدای خود را انتخاب نکرده اند. پس نتایج ارای کاندیداها برحسب ۵۹درصد از شرکت کنندگان در انتخابات(یعنی از بین ۱۴میلیون و سیصد هزار نفر) اعلام شده است.
با این احتساب رای آقای رئیسی که ۶۳.۴ درصد اعلام شده، می شود؛ حدود ۹ میلیون و صدهزار رای. که با ۵۰درصد میزان شرکت کنندگان در انتخابات فاصله زیادی دارد و او برای پیروزی در مرحله اول باید یک سوم رای کنونی خود را به آرایش اضافه کند(بیش از سه میلیون رای دیگر).
غرض آنکه نتایج نظرسنجی کنونی غلط انداز است و نشان دهنده این نیست که رئیسی در مرحله اول پیروز می شود.
نحوه دومی که ایسپا نتایج را همچون قبل اعلام کرده اینگونه بوده که پس از آنکه بیش از ۴۰درصد پاسخگویان گفتند کاندایشان را انتخاب نکرده اند باز از آنها پرسیده فرضا اگر همین حالا بخواهید رای دهید به چه کسی رای می دهید و حاصل آن شده که رییسی ۶۳ درصد را از آن خود کرده است.
پاسخ به همین سوال هم در مقایسه با نظرسنجی های قبلی، کاهش زیاد آرای رئیسی را نشان می دهد.
چرا که در نظرسنجی موج هشتم ایسپا، ۷۰ درصد بوده و حالا به ۶۳درصد رسیده است. این نشان می دهد هرچه جلوتر می رویم گرایش به وی حتی در میان کسانیکه شرکت می کنند ولی کاندایشان را تعیین نکرده اند کمتر می شود.
بویژه آنکه همه براوردها نشان دهنده کاهش(و لااقل عدم افزایش) آرای رئیسی است درحالیکه در سال ۹۲ روحانی با کناره گیری عارف و مشارکت بالای مردم و همچنین قابلیت رای آوری خودش، به زحمت توانست در مرحله اول به ۵۰درصد آرای مشارکت کنندگان در انتخابات برسد.
بااین تفاوت که در این دوره میزان تردید و دودلی و سردرگمی افرادی که میخواهند رای بدهند در انتخاب کاندیدای نهایی بیشتر از رای رقبای کاندیدای اول است.
در هرحال نظرسنجی ایسپا همچنان نشان دهنده عدم پیروزی رئیسی در مرحله اول است اما ایکاش ایسپا برای پیشگیری از سوءتفاهنات و زیرسوال بردن نظرسنجی هایش در فضای عمومی، از ابتدا یک رویه ثابت را در اعلام نتایج اتخاذ می کرد که چنین اقدامی هم علمی و حرفه ای است و نمی توان روند نگرش سنجی مردم درباره یک موضوع را هر بار به شیوه استخراج و یا اعلام عمومی نمود.