اينكه به خانوارها يارانه داده شده و درآمدها پايين نگه داشته شده به اين معني است كه افراد را در فقر با يكديگر برابر كردهاند. آن هم در شرايطي كه درآمد ملي و درآمد سرانه كمتر هم شده عملا به سمت برابر شدن مردم و نزديك شدن درآمدهايشان در فقر رفته است .
شوشان : دکتر سيد مرتضي افقه، اقتصاددان و استاد اقتصاد دانشگاه شهيد چمران اهواز در خصوص تغييرات ضريب جيني در دو سال گذشته گفت : ضريب جيني را نميتوان به عنوان شاخص رفاه خانوارها در نظر گرفت و نميتوان اين شاخص را الزاما براي رفاه بالاتر يا پايينتر در نظر گرفت.
اين اقتصاددان تصريح كرد : اين ضريب سنجشي براي فاصله درآمد خانوارها و توزيع درآمدهاست كه نشان ميدهد چقدر درآمدها به سمت برابر شدن يا نابرابري پيش رفته است. بنابراين اين ضريب به تنهايي نميتواند شاخصي براي نشان دادن رفاه در يك جامعه باشد. افقه ادامه داد: رقم39.38 درصد ضريب جيني در سال 1400 نشان ميدهد كه فاصله بين درآمدها كمتر شده است، اما اين رقم ميتواند نشاندهنده برابري در فقر نيز باشد. به اين معني كه درآمد بخش بزرگي از جامعه پايين آمده و به نسبت شبيه به يكديگر شده است.
اين استاد دانشگاه خاطرنشان كرد: اين نكته حايز اهميت است كه ضريب جيني پايين به تنهايي به معني خوب بودن شرايط اقتصادي و بالا بودن رفاه مردم نيست و در كنار شاخص ضريب جيني پايين در صورتي كه درآمد سرانه كشور بالا باشد، نشان ميدهد كه نسبتا برابري در جامعه وجود دارد و مردم نيز درآمد بالايي دارند. در واقع بهترين حالت براي يك كشور كه نشان دهد اغلب مردم آن جامعه در رفاه بيشتري هستند، اين است كه ضريب جيني پايين باشد و درآمد سرانه بالا باشد پس بنابراين نميتوان ضريب جيني را به تنهايي براي سنجش رفاه در جامعه مورد نظر قرار داد.
افقه در مورد كاهش ضريب جيني در خانوارهاي شهري نيز گفت: اين موضوع ميتواند پس از اقدامات تاميني و پرداخت يارانهها صورت گرفته باشد و همانند زمان آقاي رفسنجاني كه به همين شكل پيش رفت، اما نشاندهنده اين هم هست كه به دليل گستردهتر بودن پرداختهاي تاميني و انواع ديگر امكانات در شهرها نابرابري ميان شهر و روستا بيشتر هم شده است، اما در روستاها به دليل اينكه بسياري از افراد عضو تامين اجتماعي نيستند و فاقد بيمه هستند به نوعي ميتواند يكي از دلايل افزايش ضريب جيني در روستاها باشد.
كاهش ضريب جيني به معني برابر شدن مردم در فقر است
اين اقتصاددان در ادامه گفت: اينكه به خانوارها يارانه داده شده و درآمدها پايين نگه داشته شده به اين معني است كه افراد را در فقر با يكديگر برابر كردهاند. آن هم در شرايطي كه درآمد ملي و درآمد سرانه كمتر هم شده عملا به سمت برابر شدن مردم و نزديك شدن درآمدهايشان در فقر رفته است .
افقه ادامه داد: برخي كشورها داراي ضريب جيني مناسبي هستند مانند بنگلادش، پاكستان و هندوستان اما به دليل اينكه درآمد سرانه پاييني دارند، نميتوان اين برداشت را داشت كه داراي رفاه اجتماعي نيز هستند. البته در دوره آقاي احمدينژاد هم همين اتفاق افتاد و با پرداخت يارانه نقدي ضريب جيني كاسته شد، اما به دليل كاهش شديد توليد ملي درآمد سرانه كاهش يافت و نتيجه آن اين شد كه اغلب در فقر با يكديگر برابر شدند.