شوشان تولبار
آخرین اخبار
شوشان تولبار
کد خبر: ۱۱۱۹۷۴
تاریخ انتشار: ۱۰ آذر ۱۴۰۳ - ۱۱:۴۵
شوشان ـ علی کرد :

مدیریت یا اداره دولت پیشنیه ای به قدمت تمدن بشری دارد و یکی از بحثهای اساسی و دامنه دار در این حوزه بحث جدایی یا یگانگی دمکراسی و بروکراسی و به عبارتی دیگر رابطه یا جدایی سیاست و اداره بود و هست. اندیشمندان و متخصصین سیاست و مدیریت در تایید و رد ارتباط و یگانگی از یک طرف و جدال و جدایی این دو مقوله از سوی دیگر قلمفرسایی کردند و هر کدام درعصر و زمانه ای زندگی میکردند که توجه و تاکید بیش از حد به یکی و کم توجهی به دیگری می شد و همین امر باعث ایجاد مسایل و مشکلات و در کل منجر به ناکارآمدی در دولتها می شد و بر همین اساس در آن مقطع موافق جدایی این دو از هم می شدند. نمونه ی بارز آن در زمان ریاست جمهوری ویلسون رییس جمهور آمریکا در دوران جنگ جهانی اول است که در واکنش به فسادگسترده دولتی مطالبی نوشت و پیشنهاد نمود که حکومت باید از سیاست و مسایل سیاسی جدا شود و می گوید مسایل اداری از نوع مسایل سیاسی نیستند اما بسیاری از صاحبنظران موافق یگانگی و سازگاری این دو هستند و معتقدند در یک جامعه دمکراتیک مشارکت مدیران در خط مشی گذاری عمومی امری طبیعی است.آنچه از متون سیاسی و مدیریتی برداشت می شود و تجربه هم بر آن صحه میگذارد این است که جدایی مطلق سیاست و اداره امکان پذیر و عقلایی نیست و همچنین سیاستزده کردن ادارات نیز عاقبت خوشی ندارد و نتیجه و ثمره ی تلخ این سیاستزدگی و نگاه غنایم جنگی را در دولتهای جناب دکتر احمدی نژاد و مرحوم شهید رییسی دیدیم. عشق شدید دمکراسی و بروکراسی در آن دولتها منجر به کنار گذاشتن خیل عظیمی از مدیران کارآمد در تمام سطوح مدیریتی و خسارتی محض برای کشور بود که تاکنون در حال تاوان دادن آن هستیم و تنفر این دو به نام وفاق نیز خسارتی مضاعف به کشور زدو مضاعف از این حیث که این بار جناب دکتر پزشکیان از ترس عدم وفاق و درگیریهای جناحی و بگومگوهای داخلی و رویکرد مجلس و بسیاری از سیاستگذاران و ذینفعان و ذینفوذان بیش از حد از شعارهای خود و خواسته های مردمی که به امیدی به او رای دادند عدول کرد و این امر علاوه بر خسارتی که از بابت بکارگیری بخشی از مدیران ارشد و تقریبا" ناکارآمدی که به پشتوانه مجلس وارد دولت شدند خسارت دیگری نیز وارد کرد و آن هم عدم بکارگیری بسیاری از افراد متخصص و توانمند و مقبول در بین مردم و به جرم اینکه اصلاح طلب مشهور و چهره های شناخته تری هستند. این پشت پا زدن ناخواسته به رای مردمی که دچار سردرگمی شده و باآمیزه ای از امید و اضطراب و اضطرار بار دیگر پای صندوقهای رای آمدند یک شوک به آنها وارد کرد و حال آن پنجاه و اندی که پای صندوقهای رای نیامدند به ریش رای دهندگان می خندند و علی الظاهر این یک شکست برای اصلاح طلبان است و اگر با چشم بصیرت به این وضعیت بنگریم خسارتی بزرگ بر کشور وارد شد که اگر همین روند انتصابات و همین شیوه حکمرانی و همین وضعیت اقتصادی ادامه پیدا کند در آینده ای نه چندان دور شاهدی خسارتهای بزرگ و غیر قابل جبران خواهیم و منظورم از خسارت مضاعف همین است. دمکراسی یعنی حکومت مردم، یعنی قدرت سیاسی در دست مردم، دمکراسی منجر به شایسته سالاری می شود ، شایستگان اداره امور عمومی را برعهده می گیرند و زمینه ساز مدیریت علمی است، آیا دولت چهاردهم نماد این ویژگی هاست؟ بروکراسی نیز یک نوع سیستم حکمرانی است که سازوکار آن باسازماندهی سلسله مراتبی مقامات، قوانین و مقررات و رویه ها و تقسیم کارمشخص می شود.از نظر ماکس وبر بروکراسی مبتنی بر شش اصل است. و هر کسی که مسولیتی را می پذیرد باید به این اصول پایبند و به اندازه مسولیتش اختیار داشته باشد. این توازن زمانی به حد اعلای خود می رسد که حکومت برآمده از رای و نظر مردم باشد که همان دمکراسی است. بروکراسی اداری یکی از اجرای ضروری جوامع دمکراتیک است لذا دمکراسی و بروکراسی لازم و ملزوم هم هستند و به هرکدام در اداره کشور و حکمرانی باید وزن خاص خود را داد.سروسامان دادن به امور و سیاستگزاری و ارایه خدمات عمومی در قالب اداره امور عمومی یا همان مدیریت دولتی عینیت می یابد و این مدیران از طریق مقامات و مدیران مافوق خود که در راس این هرم رییس جمهور قرار دارد منتصب می شوند وبر اساس اصول دمکراسی باید پاسخگو باشند لذا دولت می بایست بدون دغدغه و بر اساس مصالح مردم افراد کارآمد را شناسایی و بعنوان مدیر به کار گمارد زمانی بروکراسی و دمکراسی میتوانند از جدال دست بکشند و سازگاری داشته باشند که شاسته سالاری ملاک عمل باشد بطوریکه شایستگی تحت تاثیر جناح بازی جناح پیروز هم قرار نگیرد. در وضعیت کنونی بیش از اینکه دولت و شخص رییس جمهور از به غنیمت بردن پستهای مدیریتی و به حاشیه رفتن شایستگی توسط جناح پیروز دلهره و دغدغه داشته باشد باید به حاشیه راندن شایسته سالاری و جناح پیروز توسط جناح اقلیت باشد هرچند که باید مواظب اندک اصلاح طلبان فرصت طلب که بیش از اینکه تخصص مدیریتی داشته باشند در لابیگری و جناح بازی و نان به نرخ روز خوردن استاد تمام هستند هم باشد که این اقلیت، بخش عظیم نیروهای متخصص و متعهد و اخلاق مدار و مقبول اصلاح طلب را که سرمایه گرانبهای مردم هستند را خدشه دار نکنند.


نام:
ایمیل:
* نظر:
شوشان تولبار