مشارکت شهروندان؛ رمز بقای توسعه عمرانی و سبز شدن شهر

شوشان ـ منوچهر برون :

در روزگاری که بسیاری از پروژه‌های شهری درگیر بوروکراسی، کمبود بودجه و گاه بی‌تفاوتی  شده‌اند، نجات چهره‌ی شهر از دل بی‌برنامگی‌ها تنها از دل عزم مردمی ممکن است؛ مشارکتی که نه تنها رنگ شهر را تغییر می‌دهد، بلکه به توسعه‌ی پایدار معنا می‌بخشد.

در همین راستا، ویدئویی که به تازگی در فضای مجازی منتشر شد، تصویر روشنی از یک شهروند مسئولیت‌پذیر در اهواز را به نمایش گذاشت؛ فردی که بی‌هیچ چشم‌داشتی در تپه‌های اطراف کوی رمضان، با کاشت درخت و مراقبت از آن‌ها، به استقبال سرسبزی و امید رفته است . این اقدام، تنها کاشت نهال نیست ، بلکه کاشتن اندیشه‌ای تازه در ذهن دیگر شهروندان است : می‌توان سهمی داشت، حتی اگر کم، اما ماندگار.

تپه‌هایی که از کوی طاهر تا حوالی منبع آب امتداد دارند، اکنون خاکی فراموش‌شده‌اند که ظرفیت تبدیل شدن به فضای سبز، بوستان‌های تپه‌ای و فضاهای گردشگری شهری را دارند. این پتانسیل اگر با همراهی شهرداری، حمایت سمن‌ها، و تشویق شهروندان همراه شود، می‌تواند سیمای این بخش از اهواز را دگرگون سازد.

از سوی دیگر، زمین‌های بلاتکلیف بسیاری در سطح شهر وجود دارد که با عنوان کاربری فضای سبز در طرح‌های جامع تعریف شده‌اند، اما به حال خود رها شده‌اند و امروز جز محلی برای انباشت زباله و نخاله‌های ساختمانی نیستند. چنین اراضی اگر با نگاهی مشارکت‌محور ساماندهی شوند و به پارک‌های محله‌ای تبدیل گردند، نه تنها به افزایش سرانه فضای سبز می‌انجامند بلکه حس تعلق شهروندی را نیز تقویت می‌کنند.

آینده‌ شهری مانند اهواز نه در صدور دستور از بالا، بلکه در شکل‌گیری اراده‌های جمعی در سطح محلات نهفته است. همان‌طور که شهروندی عادی می‌تواند با دستان خود نهالی بکارد، این نهال می‌تواند اعتماد عمومی به نهادهای شهری و حس مسئولیت جمعی را هم بارور کند. توسعه‌ی پایدار، فقط پروژه‌های عمرانی نیست؛ توسعه‌ای است که در آن «مردم» نقش‌آفرین باشند، نه تنها تماشاگر.

از مسئولان انتظار می‌رود چنین رفتارهای مسئولانه‌ای را نه فقط در فضای مجازی تحسین کنند، بلکه زیرساخت‌های مشارکت مردم در اداره و زیباسازی شهر را فراهم کنند. از اصلاح و تسهیل مجوزهای کوچک برای فضای سبز گرفته تا راه‌اندازی کمپین‌های شهروندی برای زیباسازی محلات.

و اما ما، شهروندان، بیاییم به سهم خود، اگرچه اندک، از «تماشاگر بودن» عبور کنیم؛ شهر خانه‌ی ماست و نگاه مهربان به خانه، آغاز راه آبادانی‌ست.