میراث فرهنگی حمیدیه خسته از اما و اگرهای مدیریتی/ تاراج میراث‌هایی که به وارث نخواهد رسید

اراضی ورودی شهرستان تازه تاسیس حمیدیه که به دلیل برخورداری از قدمتی دیرینه، در دست میراث فرهنگی قرار است به همت مسئولان برای توسعه این منطقه به ساخت و ساز شهری ملحق شود.

حمیدیه که کمتر از یک سال است تبدیل به شهرستان شده بیش از پیش به توجه مسئولان نیازمند بوده و در انتظار سرازیری اعتبارات ویژه به بخش‌های مختلف منطقه‌اش است. با وجود همه تلاش‌های مسئولان در این زمینه اما همچنان مشکلات زیادی دست به گریبان این شهرستان بوده و همچنان شهروندان آن را همراهی می‌کند.

اما موضوعی که چند وقتی‌ست در حمیدیه شدت پیدا کرده زمین‌های موجود در مناطق ورودی این شهرستان بوده که میراث فرهنگی بر روی آنها دست گذاشته و با وجود ساخت و سازهای انجام گرفته توسط شهروندان هنوز تعیین حریم نشده‌اند و این اراضی همچنان بلاتکلیف هستند...

در این خصوص شهروندان بارها از مسئولان گلایه‌مند بوده و خواستار رفع تصرف اراضی شده‌اند اما از طرفی دیگر تعلل مسئولان و به ویژه میراث فرهنگی همچنان کار را به درازا کشانده است. از سویی دیگر به گفته برخی در این مناطق نباید ساخت و ساز صورت گیرد زیرا در حوزه میراث فرهنگی قرار دارد و با این روند قدمت این منطقه و آثار تاریخی موجود در آن به خطر می‌افتد.

به هر حال با وجود برگزاری یکی دو جلسه بین فرماندار حمیدیه و مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان اما تاکنون وضعیت این اراضی بلاتکلیف مانده و قدمت حمیدیه همچنان در انتظار همت میراث فرهنگی مانده است.

یک دوستدار میراث فرهنگی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در حمیدیه اظهار کرد: طبق تصمیمی که اخیرا توسط مسئولان استانی و محلی گرفته شده گویا قرار است به میراث فرهنگی این شهر آسیب وارد شود.

علی عبیدی افزود: هفته گذشته فرماندار حمیدیه جلسه‌ای با مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری خوزستان پیرامون این موضوع برگزار کرد که این امر بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی شهر حمیدیه را خوشحال کرد.

وی اضافه کرد: اما متاسفانه نتیجه جلسه چیز دیگری بود و امیدهایمان را ناامید کردند زیرا فرماندار حمیدیه در جلسه با مدیرکل میراث فرهنگی و شورای تامین حمیدیه خواستار خارج کردن این محوطه از میراث فرهنگی شد و دلیل آن هم توسعه شهر حمیدیه اعلام شده است.

این دوستدار میراث فرهنگی توضیح داد: حمیدیه با وسعت حدود 10 هزار کیلومتر برای توسعه، فضاهای مرده بسیاری دارد و نباید به میراث این شهر آسیب زد.

عبیدی با بیان اینکه میراث فرهنگی ملت ایران بخشی از هویت ملی ماست گفت: ما اجازه تجاوز به هیچکدام از هویت‌های ملی و فرهنگی کشورمان را نمی‌دهیم و همه دوستداران فرهنگ و میراث این شهر از این محوطه‌ها حفاظت می‌کنیم.

وی با اشاره به اینکه حمیدیه از جمله مناطق خوزستان است که آثار و تپه‌های باستانی و سازه‌های آبی تاریخی بسیاری دارد تصریح کرد: متاسفانه میراث این شهر در معرض تخریب‌های پی درپی قرار دارند.

این دوستدار میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: با وجود آثار بسیاری که در این منطقه وجود دارند تنها دو اثر در حمیدیه ثبت ملی شده‌اند.

وی در این خصوص عنوان کرد: کوشک حمیدیه و محوطه تاریخی حمیدیه به شماره 7930 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده‌اند.

عبیدی افزود: محوطه تاریخی حمیدیه در ابتدای این شهر در سمت راست جاده اهواز به حمیدیه قرار دارد، قدمت این محوطه به هزاران سال باز می‌گردد و برخی از مطالعات سطحی برخی از باستان شناسان با استفاده از برخی شواهد موجود قدمت آن را به دوران پیش از اسلام نسبت می‌دهند و همین مطالعات سبب ثبت این محوطه در فهرست آثار ملی شده است.

وی یادآور شد: در چند سال اخیر برخی از متصرفان و غارتگران اراضی، اقدام به ساخت و ساز و تصرف قسمت‌هایی از این محوطه کردند که در حفاری‌هایی این منطقه که به‌منظور پی ریزی و همچنین دیگر عملیات ساختمانی انجام گرفت، بسیاری از ادوات خانگی و ظرف سفالی پیدا شد که متاسفانه به دلیل عدم وجود نظارت از سوی میراث فرهنگی استان و شهرستان، به وسیله بولدوزرها تخریب شد.

عبیدی با بیان اینکه با نگاه سطحی به این محوطه به سادگی تکه‌های سفالی قابل مشاهده است خاطرنشان کرد: متاسفانه در برخی مناطق به دلیل کشاورزی و عملیاتی که برای آماده‌سازی زمین برای کشاورزی صورت می‌گیرد بسیاری از این آثار تخریب و از بین برده شده است.

*در فرهنگ شفاهی مردم حمیدیه آمده است...

در فرهنگ شفاهی مردم این شهر آمده است که در محوطه تاریخی این شهر قبلا شهری بوده که مردم آن با خیر و سلامت زندگی می‌کردند اما بعد از مدتی به دلیل مخالفت با امر و فرمان خداوند و انجام کارهای ناسزا، خداوند عذابی بر آنها نازل و شهر آنها را زیر و رو می‌کند و همه آنها را از بین می‌برد.

نام این محوطه تاریخی در زبان عامی "العوا" یا "العلیا" به معنای بلندی یا تپه است.

اما در مقابل فرماندار حمیدیه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در این شهرستان اظهار کرد: با وجود نشست با مدیرکل میراث فرهنگی استان خوزستان و پیگیری‌های صورت گرفته برای آزادسازی اراضی این شهرستان که زیر نظر میراث فرهنگی هستند اما تاکنون هیچ اقدامی از سوی این اداره کل مشاهده نکرده‌ایم.

سعید فیوضی عنوان کرد: در صورت رفع تصرف این اراضی شهرستان توسعه می‌یابد و مردم به آسانی می‌توانند ساخت و سازهای خود را انجام دهند و دیگر مشکلی پیش روی آنها برای این امر قرار نخواهد داشت.

وی ادامه داد: همچنین قرار است باغی بسیار بزرگ حمیدیه که کاخ شیخ خزعل در وسط آن بنا شده است به شهرداری در راستای ایجاد ظرفیت گردشگری و توریستی واگذار شود اما به دلیل اینکه برخی تاسیسات سازمان آب و برق در این باغ قرار دارند فعلا این روند به درازا کشیده شده است.

فرماندار حمیدیه با بیان اینکه این کاخ مدت‌هاست که خاک می‌خورد و به مخروبه تبدیل شده است افزود: با واگذاری این مکان به شهرداری می‌توان در راستای جاذبه‌های توریستی این منطقه بهتر و فعال‌تر عمل کرد و محدوده باغ را تعیین تکلیف کرد.

وی در پاسخ به این سئوال که آیا تاکنون آثار باستانی و زیرخاکی در مناطقی که زیر نظر میراث فرهنگی قرار دارند و شما مصمم به آزادسازی آنها هستید یافت شده است گفت: از زمانی که من فرماندار این شهرستان شده‌ام چنین چیزی را مشاهده نکرده و اینکه در سال‌های پیش چنین امری بوده است و یا خیر بی‌اطلاعم.

بی‌شک میراث فرهنگی هویت و تاریخ یک ملت است و نگهداری از این میراث ارزشمندتر از هر چیز دیگری‌ست و نباید با زیرپا گذاشتن ارزش و هویت تاریخی کشورمان، به ظرفیت‌های جدید دست یافت.

اما اینکه شهرستان تازه تاسیس حمیدیه نیز نیاز به بسط و گسترش و توسعه دارد امری غیرقابل انکار است که این مهم مطمئنا برنامه‌ریزی صحیح و کارشناسی مسئولان را می‌طلبد.