همان نقشي كه آمازون براي دنيا دارد، جنگلهاي زاگرس براي ايران ايفا ميكند، بنابراين بايد آمايش و توجه خاصي به جنگلهاي زاگرس صورت بگيرد زيرا تخريب اين جنگلها در واقع تخريب بخش مهمي از محيطزيست كشور است.
شوشان - داود حيدرلكي: همان نقشي كه آمازون براي دنيا دارد، جنگلهاي زاگرس براي ايران ايفا ميكند، بنابراين بايد آمايش و توجه خاصي به جنگلهاي زاگرس صورت بگيرد زيرا تخريب اين جنگلها در واقع تخريب بخش مهمي از محيطزيست كشور است.
در سالهاي اخير جنگلهاي زاگرس تهديدات بسياري را تجربه كرده و در اين بين بخش عظيمي از وسعت اين جنگلهاي ارزشمند از دست رفته است. جنگلهاي زاگرس در استانهاي خوزستا ن،ايلام، كهگيلويه و بويراحمد، چهارمحال و بختياري، لرستان، كرمانشاه و فارس درگير بيماري قارچي زغالي بلوط هستند .جنگلهاي بلوط در ناحيه مركزي منطقه زاگرس قرار گرفتهاند و به اعتقاد كارشناسان به خطر افتادن آنها ميتواند تاثيرات بسيار پيچيدهاي روي كل اكوسيستم ناحيه زاگرس بگذارد.
مدير پروژه حفاظت از جنگلهاي زاگرسي با بيان اينكه بيش از يكميليون هكتار از جنگلهاي زاگرسي آلوده به آفت زغالي بلوط هستند، گفت: اين مناطق ديگر قابل احيا نيستند و بايد ۱۸ميليون اصله درخت بلوط قطع شود.
شيرين ابوالقاسمي، قطع درختان آلوده را تنها راه كنترل بيماري زغالي بلوط دانست و افزود: براساس ديدگاه كارشناسان بينالمللي و نظر قطعي رئيس سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور كه در كميسيون امور زيربنايي دولت مطرح شد، قطع درختان آلوده تنها كاري است كه ميتوانيم براي كنترل روند نابودي جنگلهاي زاگرسي انجام دهيم.بررسيها نشان ميدهد طي ۳سال، يكميليون و ۱۳۲هزار هكتار از ۶ميليون هكتار مساحت جنگلهاي زاگرسي به كلي نابود شده و اگر اين روند ادامه پيدا كند، به زودي شاهد بيابان زاگرسي به جاي جنگلهاي زاگرسي خواهيم بود.از عوامل تخريب جنگلهاي زاگرس ميتوان به بهرهبرداريهاي بيرويه، زراعت زيراشكوب، وجود دامهاي متعدد در مراتع، تغيير اقليم و وجود ريزگردها و عوامل ثانويهاي كه همان سوسكهاي چوبخوار و بيماري زغالي است اشاره كرد. وقتي بستر ضعيف شد، عوامل مختلف دست به دست هم دادند و عرصه را ضعيف كردند و جنگلهاي كشور دچار ضعف بيولوژيكي شدند. كار سوسكهاي چوبخوار اين است كه به درختان بيمار حمله كنند، بنابراين نبايد اشتباه كنيم و مقصر را سوسكهاي چوبخوار بدانيم.
وقتي چنين فعاليتهايي صورت ميگيرد قطعا نخستين تاثيرشان روي جنگلهاست. خوشبختانه در اين راستا با موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور قراردادي بسته شد و آنها در حال انجام تحقيقي هستند. پژوهشكده آب و خاك كشور نيز در حال تهيه نقشه زوال خشكيدگي از طريق تصاوير ماهوارهاي است تا وضعيت خشكيدگي را به صورت ماهانه و سالانه مانيتورينگ كنند.
اين جنگلها علاوه بر اينكه در محيطزيست كشور نقش بسيار بااهميتي دارد، تراكم جمعيتي بسياري از جمله جامعه عشايري را در دامنههاي خودش پوشش داده است. بهطوري كه امروز بيشترين دامهاي كشور در اين منطقه هستند.زندگي بسياري از ساكنان زاگرس با منابع طبيعي حاصل از اين جنگلها عجين شده است. اين جنگلها علاوه بر توليد آب در زمينه اكوتوريسم، تنوع زيستي و رفع آلودگي هوا نيز بسيار تاثيرگذارند و نقش اساسي براي محيطزيست كشور دارند.
براساس برنامههايي كه براي زاگرس در نظر گرفته شده منابع طبيعي با توسعه عمراني هماهنگ شده است، اين در حالي است كه در ديگر كشورهاي دنيا توسعه در همه ابعاد با منابع طبيعي هماهنگ ميشود.از سوي ديگر امروز با تغييرات اقليمي رخ داده در كشورمان و استانهاي زاگرسنشين و طرحهاي انتقال آب كارشناسي نشده كه آبهاي زيستمحيطي را نيز نشانه رفتهاند شاهد روند افزايشي تخريبها در سطح جنگلهاي بلوط هستيم.تغييرات اقليمي موضوعي است كه امروزه در تمامي نقاط جهان به چشم آمده و متاسفانه تاثيرات بسيار منفي روي اقتصاد جهان گذاشته است. از اين رو اقليم زاگرس در سالهاي اخير دستخوش تغييرات بسياري شده و اين يكي از مهمترين دلايل عقبنشيني جنگلهاي زاگرس است. به اعتقاد كارشناسان در سالهاي اخير در نحوه بارشها در منطقه زاگرس تغييرات گستردهاي به وجود آمده و اكثر ريزشهاي جوي به رگبارهاي تند و كوتاه مبدل شده است. اين امر موجب ميشود آب باران به سرعت از دسترس خارج شده و منابع آب مورد نياز ريشههاي بلوط تامين نشود. همچنين مشكل ديگري كه درختان بلوط و جنگلهاي استان با آن مواجه هستند خشكسالي است. به نظر ميرسد لزوم فرهنگسازي آموزش و احياي جنگلهاي زاگرس در كشور نه تنها لازم بلكه نيازمند توجه فوري است.