شوشان تولبار
آخرین اخبار
شوشان تولبار
کد خبر: ۱۷۰۴۷
تعداد نظرات: ۶ نظر
تاریخ انتشار: ۱۷ اسفند ۱۳۹۲ - ۱۵:۲۴
ابراهیم مکوندی : بختیاری ها بزرگ ترین ایل کشور عزیزمان ایران هستند.که از ایرانیان آریایی تبار می باشند. برطبق اقوال و نوشته های مورخان و گاهنگاران روم، یونان و ایران این قوم نخستین بار به ارمنستان و کوه های آرارات آمده و با نام آریایی مشهور شده اند وسپس به جلگه ی ایران وارد شدندکه همان آرین ها می باشند که با انشعابات سه گانه، عده ایی به سمت خراسان امروزی رفتند. که همان پارت ها را تشکیل دادند. عده ایی دیگر به سمت همدان امروزی رفتند. که همان مادها می باشند. ودر آخر هم عده ایی به طرف خوزستان، لرستان، فارس و کردستان آمدند که همان پارس ها می باشند. بختیاری ها از قوم پارس می باشند. درباره ی منابع تاریخی آن در ذکر منابع اشاره خواهیم کرد.
روی هم رفته از همه ی نوشته ها واسناد تاریخی برجای مانده ،اینگونه برداشت می شود.
که بختیاری ها از ایرانیان آریایی نژادی هستند که با لرها از یک قوم می باشند. و با لک ها کردها نیز هم ریشه و هم نژادند.و زبان آنان نیز همان زبان پارسی پهلوی می باشد. لایارد می نویسد: بختیاری ها با یک گویش محلی ایرانی که معمولاًبه لری معروف است. تکلم می کنند. واین گویش عاری از لغات بیگانه می باشد. و یک گونه لهجه ی تعریف شده ی پارسی قدیم پهلوی است.  این گویش که واقعاً همان زبان مردم ایران باستان است .بیشتر به ادبیات کنونی وزبان شاهنامه شباهت دارد. 
و اما این مقدمه دست مایه ایی گرانبها بود. برای پرداختن به یکی از موضوعات مهم  وتاریخی ایل غیور و غیرتمند بختیاری که از ازل تا ابد ایرانی بوده وایران پرست خواهند ماند. همچنین ذکر این نکته حایز اهمیت می باشدکه قوم متعهد بختیاری به خود می بالند که در همیشه ی تاریخ پر فراز و نشیب این آب و خاک، عاشق و سینه سوخته ی محمد (ص) و آل محمد بوده و خواهند بود و به جرات می توان گفت : که در این ایل بزرگ که محدوده ی جغرافیایی وسیعی از کشور عزیزمان را در بر می گیرد حتی یک درصد غیر شیعه ی اثنی اشعری دوازده امامی یافت نمی شود.و آنچنان عاشق ائمه ی اطهار (ع) می باشند که در روز عاشورا بزرگترین اجتماعات تاریخ بختیاری را در شهرهای مسجدسلیمان ، ایذه ، لالی، گتوند، اندیکا، شوشتر و دیگر شهرهای بختیاری نشین رامی توان مشاهده نمود.
تاریخ این سرزمین، سرشار از دلاوری ها و جان فشانی های مردان و زنان دلاور و شجاع بختیاری می باشد .آنان که با اتکال به قدرت لایزال الهی و توسل جستن به ائمه ی اطهار(ع) خصوصاً راه سرخ و خونبار آقا ابا عبدالله الحسین (ع) در راه آزادی وآبادانی این دیار دلیر مردان ، از جان و مال خود گذشتند. تا ایران و ایرانی سرافراز و سربلند بماند. در این گفتار به مناسبت هشتادمین سالگرد شهادت بزرگ مرد بختیاری، شیر علیمردان خان که در راه اعتلای آزادی واستقلال ایران زمین دربرابر دیکتاتوری رضا خان قد علم کرد و مردانه جنگید وشجاعانه به شهادت رسید .گوشه ایی از زندگی ومبارزات این مجاهد نستوه را به تصویر ذهن شما عاشقان ایران زمین می رسانم. 
علیمردان خان چهارلنگ بختیاری قهرمان مبارزه با استبداد حکومت رضا شاه و اسطوره ی مقاومت ملی
علیمردان خان بختیاری در سال 1271هجری شمسی در سرزمین بختیاری به دنیا آمد.
 پدر بزرگوارش علیقلی خان چهارلنگ بود.کهدر جوانی در اثر توطئه ی فامیلی کشته شد.
مادرش بی بی مریم، معروف به سردار مریم بختیاری دختر حسینقلی خان ایلخانی بختیاری و از زنان مبارز در دوران مشروطیت بود.
 بی بی مریم درجریان جنگ جهانی اول وقتی بخش هایی از ایران تحت اشغال نیروهای روسی و انگلیسی قرار گرفته بود . قیام سختی را پایه ریزی نمود. وآنچنان رعب و وحشتی در دل اجانب و بیگانگان انداخته بود . که از نام بی بی مریم نیز وحشت داشتند وجرات لشکر کشی به سمت دیار بختیاری را به خود ندادند. (پروفسور گارثوبت در یادداشتی درباره ی سردار بی  بی مریم بختیاری می نویسد:  این شیر زن برجسته ، روحی سرکش و فکری مستقل داشت  و درتعیین سیاست بختیاری در جنگ جهانی  اول نقش مهمی ایفا می کرد.)
علیمردان خان ،کودکی خود را نزد دایی های خود، علیقلی خان سردار اسعد و خسرو خان سردار ظفر گذراند. تا اینکه در سال 1302 بعداز مجزا شدن طوایف چهارلنگ از هفت لنگ به همراه برادر خود محمد علی خان به عنوان روسای این طایفه تعیین گردیدند. در سال 1307با تشکیل حزب (ستاره بختیاری) علاقه و گرایش شدیدی به این حزب پیدا کرد. علیمردان خان در سال 1308جمعیتی به نام (هیئت اجتماعیه بختیاری) مرکب از 12 تن از سران و کلانتران بختیاری تشکیل داد. سپس در تنگ گزی وشوراب اجتماع کردند. و راه شمال به جنوب بختیاری را با انفجار پل شالو بستند. و آماده ی حمله به فریدن شدند. که دولت با شتاب سردار فاتح و محمد تقی خان امیر جنگ را را برای مذاکره نزد آنان فرستاد. در همین زمان طوایف زراسوند، بامدی، احمد خسروی، دینارانی، بابادی و مکوندی به نهضت پیوستند. و محمدرضا خان سردار فاتح و سردار اقبال هم عملاً از نهضت پشتیبانی کردند. ولی مذاکرات خوانین بختیاری با علیمردان بی نتیجه ماند. 
در سال 1309 دهکرد و اکثر مناطق بختیاری به دست نیروهای هئیت اجتماعیه افتاد. حکومت رضا شاه هراسان از این قیام تمام نیروهای خود را در سراسر کشور برای سرکوب بختیاری ها به فرماندهی تیمسار شاه بختی بسیج و روانه منطقه کرد. در زمانی که هئیت اعزامی برای صلح با علیمردان خان ودیگر سران نهضت در روستای زرد ودر حومه ی قه فرخ (فرخ شهر) مشغول مذاکره بودند. از همه طرف بختیاری مورد تهاجم ارتش قرار گرفت.    
از جنوب، لشکر اهواز به فرماندهی سرهنگ محتشمی ، از غرب لشکر خرم آباد به فرماندهی سرتیپ تاج بخش، از شمال سرهنگ بهادر و تیمسار شاه بختی حمله را کامل کردند. در منطقه سفید دشت که مدت 20روز یک تیپ ارتش در محاصره بختیاری ها بود. که با جنگی خونین به تصرف دولت در آمد و نیروهای بختیاری عقب نشینی کردند. علیمردان و یارانش پس از یک سال درگیری و جنگ پارتیزانی با وساطت بعضی از خوانین تسلیم و به تهران انتقال یافتند. ولی متاسفانه با آمدن این بزرگ مرد به تهران با توطئه ی برخی عناصر خود فروخته شرایط اعدام ایشان فراهم شد و بعد از مدتی به همراه سردار فاتح و سردار اقبال وچند تن از مبارزین بختیاری دستگیر وبه زندان قصر منتقل گردید. 
در اینجا بود که حماسه دوم، حماسه ساز بختیاری آغاز گشت. حماسه ی اول او نبرد بر علیه دیکتاتوری و استعمار بود وحماسه ی دوم که عظیم تر و باشکوه تر از حماسه ی اول بود.مقاومت دلیرانه و بی باکانه او و مرگ اسطوره ایی، شجاعانه و مظلومانه ی او بود. مرگی که همانند زندگی بود ، مرگی و شهادتی جاودانه که آن زندگی حماسی و قهرمانانه درپی داشت. (به راستی مرگ پایان کبوتر نیست )
علیمردان خان با پایمردی و مقاومت مردانه ی خود باعث تحسین معروفترین رجال سیاسی وزندانیان درد و رنج کشیده گردید. این ابرمرد بختیاری در سپیده دم 20 اسفند ماه 1313با دستور رضا شاه به جوخه اعدام سپرده شد وتیرباران گردید. 
 نویسنده نامدار معاصر (بزرگ علوی) در این باره می نویسد : علیمردان خان جامه ایی زیبا برتن کرده و سر وروی خود را آراستهو با گام های بلند و استوارو قامتی رسا حلاج وار بدون اینکه ذره ایی از ترس به دل راه دهد .به قتلگاه نزدیک می شد.  او می رفت . تا شهادت مظلومانه دیگری را برصفحه یجنایات رژیم دیکتاتوری رقم زند. 
هنگامی که از برابر جوخه اعدام می گذشت. با جبینی باز و لبانی پر از خنده باآنها احوالپرسی کرد. وقتی یکی از دژخیمان می خواست چشم هایش را ببندد.به آرامی دستمال را از دستش گرفت و گفت: پسرم ... بگذار تا این صحنه ی جالب وتماشایی راکه قطعاً مافوقان شما را خوشحال می کند. من هم در آخرین لحظات حیات به چشم ببینم. چرا که تا کنون من شیری رادست وپا بسته در مقابل مشتی شغال ندیده بودم.
سید جعفر پیشه وری می نویسد : یکی از زندانبانان که شاهد اعدام آن شیر بیشه بختیاری بود. روایت می کند که در آخرین لحظات که می خواستند او را به جوخه دار ببندند. باصدای غرش آسا و رسایش فریاد برآورد. زنده بادایران وآزادی که با صفیر چند گلوله خاموش شد. لحظاتی بعد پیکر بی جان و مطهر ابرمردی که دلی چون شیر و عزمی پولادین داشت در میدان های نبرد هیچ رزمنده ایی پشت او را ندیده بود. به پای چوبه ی داربر زمین غلطید. وخون پاکش گوشه ایی از این دیار بزرگ مردان را گلگون ساخت. زنده یاد مهراب امیری مترجم ومورخ بختیاری می نویسد: به موازات هر قطره خونی که از پیکر پاک سردار رشید بختیاری برروی زمین می چکید. هزاران قطره اشک از چشمان مشتاقان  و عاشقان او برروی گونه های رنگ پریده شان می غلطید. مردان جامه دریدند وزنان موی سر بریدند. شعرا دررثای او را مرثیه ها سرودند .و آهنگسازان ترانه شیر علیمردون را ساختند. هنوز هم پس از سال ها چوپانان در قله های منگشت،کلار، تاراز و زردکوه، آواز و آوازه ی پایداریش را با سوز دل نجوا می کنند. 
 و در پایان ..........
 تویی که ترکه به اسبت زدی و رفتی تا ستارها را به تیره ترین شب تقدیر بسپاری  . 
شبانان دل برشته ی کوهستان دلتنگیت را نی لبک ها گریستند.......
دیرگاهی ست دره های دهان گشاده خاموشند.
و براین جا دره ها نرینه ایی خبر از بارش باران نیاورده است.
دوش که با ماه بر نیامدی ، دهل ها را کوفتند وسرناها را برافروختند.
صبحگاهان که عاشقت یافتند.
ازتو چیزی برجای نمانده بود. جز چوب دستی شکسته و گیسویی بریده که در باد می رقصید.

 منابع :
 1.موسیقی وترانه های بختیاری –کاظم پوره-انتشارات آنزان-1371صص136الی130
2.فرهنگ وادبیات بختیاری –عبدالعلی خسروی –انتشارات اصفهان –ایل وغزل 1375صص19الی
3.هفته نامه امرداد
4.زندگینامه مشاهیر ونام آوران بختیاری و بختیاری در گذر زمان نوشته ی قباد باقری

comment
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۰
انتشار یافته: ۶
comment
comment
علی
|
Iran, Islamic Republic of
|
۱۵:۲۸ - ۱۳۹۲/۱۲/۱۸
comment
0
0
comment جناب آقای مکوندی چرا ما بختیاریها از این حماسه سازان ایل بختیاری هیچ فیلم و سریالی نمی سازیم تا دیگران به این راحتی نیایند و در یک سریال کذایی کل تاریخ پر افتخار ایل بختیاری را زیر سوال ببرند؟؟
comment
اوركي
|
Iran, Islamic Republic of
|
۰۲:۴۲ - ۱۳۹۳/۰۱/۰۵
comment
0
0
comment سلام بر شما آقاي مكوندي كه حداقل توانستي اطلاعاتي از اين سردار گمنام و مظلوم براي مردم بختياري به اطلاع مردم برسانيد لطفاً از سردار اسعد بختياري بنويسيد ٠تشكر
comment
محمدیان راد
|
Iran, Islamic Republic of
|
۱۳:۴۳ - ۱۳۹۳/۰۱/۰۵
comment
0
0
comment با سلام و تبریک سال نو
با تشکر از شما برای تالیف این مقاله که باعث شدید اطلاعات مفیدی از سردار بزرگ ایل بختیاری ارائه شود.
comment
مرتضي مرادي
|
Iran, Islamic Republic of
|
۰۳:۰۶ - ۱۳۹۳/۰۱/۲۱
comment
0
0
comment بسيار زيبا بيان كرديد.حداقل نزد ما بختياريها انگيزه اي قوي براي دانستن اين رشادت ها و خدمات وجود دارد.دو چيز را خيلي كم ديدم به ان پرداخته شده باشد كه شما اشاره كوچكي به يكي از انها در اين مقاله ذاشتيد. 1-استفاده از گويش بختياري براي اصلاح زبان فارسي كنوني با معادل يابي و تكميل اصطلاحات. 2-كنكاش در اهداف مبارزات اقوام بختياري. با سپاس
comment
بختیاری با غیرت
|
Iran, Islamic Republic of
|
۲۳:۵۳ - ۱۳۹۳/۰۲/۰۶
comment
0
0
comment لطفا اطلاعات غلط ندیم به هم کجای تاریخ قیام شیر علی مردون نامی از [...]برده شده که ایشون گفتن لطفا منابع رو هم میگفتن
comment
محمد علی رضایی
|
Iran, Islamic Republic of
|
۰۸:۴۵ - ۱۳۹۴/۰۴/۲۳
comment
0
0
comment سلام خیلی مشخص نیست مبارزه آقای علی مردان خان سره چی وبرای چی بوده مثلا مبارزه اش برای این بوده که باج وخراج براخودش خرج کنه وبه حکومت مرکزی نده یا اینکه کلا مردم ضعیف باج ندن اگر مبارزه اش برای خودش بوده دیگه کجاش قهرمانه واگر هم برای مردم بوده آیا سندی ویاشاهدی وجود داشته ؟واگربوده چرا اشاره ای نشده .
نام:
ایمیل:
* نظر:
شوشان تولبار