كشت توت‌فرنگي به روش جدید در خوزستان

کشت توت‌فرنگی به روش هیدروپونیک (کشت غیرخاکی و بدون استفاده از سموم و به صورت سالم و بهداشتی) از سال گذشته برای اولین‌بار در خوزستان انجام شد.

اين كشت در سه روش انجام مي‌شود؛ نوع اول کشت کیسه‌ای است که روی سکو انجام مي‌شود و مي‌توان همزمان اقدام به كشت دو نوع محصول كرد؛ استفاده از اين روش موجب صرفه‌جویی در مصرف آب می‌شود. کشت گلدانی و کشتNFT، دو روش ديگر كشت توت‌فرنگي است که با انجام این کشت 70 درصد در مصرف آب و انرژی صرفه‌جویی خواهد شد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه‌خوزستان، براي اطلاع بيشتر درباره كشت هيدروپونيك در خوزستان به سراغ كارشناس كشت گلخانه‌اي سازمان جهاد كشاورزي خوزستان رفتيم.

سيدمصطفي ملائكه در گفت‌وگو با ايسنا با اشاره به كشت بدون خاك در روش هيدروپونيك، عنوان‌كرد: در اين كشت از مواد بستري به جاي خاك استفاده مي‌شود كه ميزان آلودگي‌ها را كاهش مي‌دهد و ميزان توليد آن نيز نسبت به كشت خاكي بالاتر است؛ ولي هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري اين كشت خيلي زياد است، به‌طوري‌كه به ازاي هر مترمربع گلخانه، حدود 70 ميليون تومان هزينه مي‌شود و براي يك گلخانه‌ 5 هزار متري 350 ميليون تومان اعتبار اوليه نياز است.

وي افزود: كيفيت محصولات گلخانه‌اي بالاتر از محصولات كشت فضاي باز است و عملكرد و تداوم  آن نيز بيشتر خواهد بود.

ملائكه بيان‌كرد: امسال كشت توت‌فرنگي در 5/18 هكتار از اراضي استان به صورت فضاي آزاد و عمدتا در شهرستان دزفول و 7/2 هكتار كشت گلخانه‌اي در شهرستان‌هاي دزفول، اهواز، انديمشك و مسجدسليمان انجام شده است.

وي ادامه‌داد: البته توليد داخلي توت‌فرنگي امسال در حدي نيست كه به خارج از كشور صادر شود و عمدتا در داخل استان مصرف مي‌شود؛ اما با توجه پتانسيل‌هاي موجود در استان، امكان افزايش ظرفيت توليد وجود دارد، زيرا سطح زيركشت توت‌فرنگي در سال 89 حدود 10هكتار بود كه اين ميزان سال 90 به دو برابر افزايش يافت و امسال نيز به 25 هكتار افزايش مي‌يابد.

براي اين‌كه بيشتر با اين نوع كشت آشنا شويم به يك گلخانه كشت توت‌فرنگي به روش هيدروپونيك رفتيم. شریفی، مالك اين گلخانه 12 هزار مترمربعي كه از نظر مساحت بزرگ‌ترین گلخانه استان است، در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا گفت: این کشت در دو نوع بستر، یکي در غالب کیسه‌های گروپک و نوع دیگر کشت با مواد اولیه از الیاف نارگیل به نام علمی کوکوپیت و يا با سنگ‌های کوهی به نام پرلایت که قراردادن آن‌‌ها در بستر موجب نگه‌داشتن رطوبت در کشت و كوتاه‌شدن دوره آبیاری مي‌شود، امكان‌پذير است.

وي افزود: کشت توت‌فرنگی اوایل مهر آغاز و بعد از 60 تا 70 روز قابل برداشت است؛ دوره برداشت آن‌هم 4 تا 5 ماه خواهد بود و همچنین بعد از برداشت دوره نشاءگیری یا همان پاجوش‌هایی که بوته را تولید می‌کند، آغاز می‌شود که تقریبا یک دوره آن 2 تا 3 ماهه است.

اين توت‌فرنگي‌كار اهوازي با اشاره به تفاوت کشت هیدروپونیک توت‌فرنگی با کشت خاکی آن، تصریح‌کرد: با توجه به این‌که 70 درصد حجم هر میوه آب است، در صورت سمپاشی با شست‌وشوی سطحی آن، آثار سموم از بین نمی‌رود و فقط سمومی که روی پوست میوه است برداشت می‌شود؛ وارد شدن سموم به بافت داخلي میوه نيز موجب بیماری برای مصرف‌کنندگان خواهد شد. اما در کشت هیدروپونیک به دليل ضدعفونی کردن بستر قبل از کشت و عدم استفاده از سموم، محصولي سالم و ارگانيك توليد مي‌شود.

شريفي اظهارکرد: از سوي ديگر اگر غیر از بیماری‌ها، آفت‌هایی از بیرون از سطح محیط گلخانه بوته‌ها را آلوده کند، از سموم برای رفع آن‌‌ها استفاده نمي‌شود، بلكه بوته‌ها هرس ‌شده و در یک محل قرنطینه بعد از شست‌وشو با آب و در نتیجه مطمئن شدن از سالم بودن آن‌ها، دوباره به محیط اصلی برگردانده مي‌شوند.

وي یادآورشد: توت‌فرنگي‌هاي كشت شده در سال‌گذشته با وجود كشت آزمايش، به کشورهای کویت و دبی صادر و با استقبال زیادی مواجه شد؛ زیرا این کشورها میوه‌هایی را وارد می‌کنند که باید فرایند خاصی از عناصر را داشته باشد و از نظر بهداشتی مطئمن باشند.

شریفی ادامه‌داد: ما با برنامه‌ریزی غذایی کشت سعی خواهیم کرد فرایند عناصر غذایی میوه‌ها را به استانداردهاي جهانی برسانیم و در نتیجه جنبه صادراتي را به دست بیاوریم.

وی با اشاره به مشکلات عرضه و مصرف محصولات توليدي به اين روش، خاطرنشان‌کرد: شیوه مصرف داخلی با خارجی اين نوع محصولات متفاوت است، زیرا متاسفانه در کشور ما باغداران از نظر بهداشتی کنترل نمی‌شوند و محصول بدون درج برچسب بهداشتي در بازار عرضه شده و مردم آن را خريداري می‌کنند. ما یک میوه ارگانیک و صد در صد بهداشتی را وارد بازار می‌کنیم و این میوه هیچ تفاوتی با میوه‌ای که 50 درصد آن ماده سمی است، ندارد و قیمت آن نیز از توت‌فرنگی هیدروپونیک بالاتر است.

این توت‌فرنگی‌کار اهوازي در ادامه به بيان ديگر مشکلات پرداخت و افزود: ايجاد این نوع گلخانه براساس طرح توجیهی در سال 85 با اعتبار 700 میلیون تومای به سازمان جهاد کشاورزی و بانک كشاورزي ارایه شد ولی متاسفانه به علت این‌که تاکنون این نوع گلخانه‌ها در استان احداث نشده بود، برای مسئولان سازمان جهاد کشاورزی و بانک کشاورزی خیلی سخت بود که بتوانند به اين روش كشت اعتماد کنند و این تسهیلات را در اختیار ما قرار دهند. این امر موجب شد كه این تسهیلات را در سه مرحله دریافت کنیم و در نتیجه تاخیر چند ساله در اجرای این طرح به وجود آمد.

شريفي ادامه‌داد: ما می‌توانیم با عملکرد خود ثابت کنیم که این گلخانه با ديگر گلخانه‌های استان متفاوت است و می‌توان 90 درصد نسبت به گلخانه‌های دیگر موفقیت آميز باشد.

وي گفت: این گلخانه به روش قطره‌ای آبیاری می‌شود و همچنین نیروی مشغول به‌کار آن 20 تا 30 نفر است؛ هزینه کشت برای یک دوره با توجه به هزینه‌های تهیه مواد اولیه و نيروي كار برای این سه سوله گلخانه‌اي با 300 هزار بوته، بيش از 150 میلیون تومان می‌باشد.

شريفي اظهارکرد: تولید توت‌فرنگی با روش هیدروپونیک برای ما تاکنون با صرفه بوده و میزان برداشت بسته به میزان بوته‌ها متفاوت است؛ همچنین توت‌فرنگی یک میوه سرما دوست و مقاوم در برابر سرما است که نسبت به محصولات دیگر در برابر سرما وقفه رشد ندارد اما گرما را تحمل نمی‌کند.

به گفته اين توت‌فرنگي‌كار درآمد حاصل از هر یک تن توت‌فرنگی معادل 10 تن خیار و  هزینه توليد هر تن توت‌فرنگی نسبت به خیار و گوجه 50 درصد کمتر است.

اساس سيستم هيدروپونيك آب است، به همين دليل اين سيستم مي‌تواند كاملاً اتوماتيك باشد؛ مزيت اتوماتيك بودن اين سيستم هم در اين است كه اگر باغبان براي مدت زيادي در گلخانه حاضر نبود، گياه از كمبود آب و مواد غذايي تلف نخواهد شد.

صرفه‌جويي قابل ملاحضه در مصرف آب، بازده بيشتر در توليد سبزيجات و گل‌هاي خارج از فصل در گلخانه، سهولت پيش‌بيني ميزان عملکرد به دلیل کنترل شرایط محیطی، کيفيت بهتر محصولات، کاهش ميزان ابتلا به بيماري‌هاي ارگانيک و انگلي گياهان، کاهش میزان کار سنگین، کاهش هزينه نيروي انساني به علت حذف عملياتي مربوط به خاک، امکان کشت مداوم يک گياه معين در يک زمين ثابت بدون احتياج به آيش، سهولت کشت گياهان، عدم رشد علف هرز و اشغال فضاي كمتر از جمله مزيت‌هاي كشت به روش هيدروپونيك است.

گزارش از صالحه خاك‌جسته