آیا اقتصاد تک بعدی و تکیه بر نفت را در مناطقی که باعث مشکلات زیست محیطی می شوند، نمی شود با سرمایه گذاری بر دیگر فرصت‌ها جبران کرد، اکنون زندگی بیش از 10 میلیون انسان درگیر با ریزگردها در خطر است، زیرا این ذرات در شعاع 400 متری به هوا میروند و 500 کیلومتر هم با سرعت جابجا می شوند.

فرهنگ جنوب/ میثم حلالی و پدرام طاهری کتکی

نشست هم اندیشی بررسی راهکارهای مقابله با ریزگردها به میزبانی روزنامه فرهنگ جنوب با حضور کارشناسان و فعالان رسانه ای استان برگزار شد. در این نشست صاحبنظران و کارشناسان به بیان نقطه نظرات خود پرداخت.

امید حلالی مدیرمسئول روزنامه فرهنگ جنوب به عنوان میزبان این نشست که در دفتر روزنامه فرهنگ جنوب برگزار شد گفت: همان گونه که همه عزیزان حاضر در این نشست می دانند، ریزگردها به روح و جان آدمی در استان آسیب وارد کرده اند و مردم از این موضوع به کلافگی رسیده اند که یکی از عمده ترین علل این معضل که خوزستان قربانی آن شده است بیش از یک قرن و یا بهتر بگویم 108 سال توسعه نامتوازن پس از کشف نفت است .

وی ادامه داد: تولید نفت و سد سازی بعضا باعث از بین بردن عرصه های طبیعی ما شده و اکنون تولید نفت ما از فروشمان بیشتر شده و نفت هم با قیمت پاینی که در بازارهای جهانی دارد بیشتر ما را به اشتباه کار یعنی خشکاندن تالاب ها برای تولید نفت می رساند. مدیر مسئول روزنامه فرهنگ جنوب بیان داشت: از طرفی در بحث سد سازی گتوند شوری اراضی کشاورزی مرغوب خوزستان که روزگاری 6 تن در هکتار گندم میدادند و اکنون به 5\2 تن رسیده است مزید بر علت شده است و علیرغم تمامی هشدار کارشناسان اما ما تنها به فکر احداث سد بودیم، از این رو دستگاه های متولی در سد گتوند اشتباهی انجام ادند که باید تمام مسببان آن را به پای میز محاکمه کشانید.

حلالی تصریح کرد: لحاف رسی و استدلال های بی سرانجام مسئولان وقت تنها گنبدهای نمکی را به آب شیرین آغشته و راهی مزارع کرد و محیط زیست ما دچار سرطان شد، یکی دیگر از اتفاقات بد این است که تالابها زبانی برای گرفتن حق آبه نداشتن و احداث سدها در بالادست رودخانه ها و اینکه ترکیه و سوریه هم که مانع آمدن آب به تالاب هورالعظیم شده اند با سدهایی که در بالای رودخانه دجله و فرات پرآب زده اند و البته بخشی را صدام برای مقابله با لشکر بدر خشکاند و بخشی را هم خودمان برای استخراج نفت به یک مرتبه با قیچی مواجه میشویم که خوزستان را محاصره میکند و گرد وخاکها از همه طرف به ما هجوم می آورند. وی افزود : تمامی این مسائل باعث می شود که خوزستان توان خودپالایی طبیعت را از دست بدهد و اکنون تنها خاک ارمغان این جلگه و مردم شده است.

مدیرمسئول روزنامه فرهنگ جنوب گفت: وقتی مشکلات فوق بوجود می آید و خواسته هایی مردم در خوزستان برای حل مشکلات زیست محیطی به نتیجه نمی رسد، ان وقت مشکلی به نام تجمع مقابل استانداری بوجود می آید که بارها ان را هشدار داده ایم و آن اینکه اگر این معضل ساماندهی نشود و نتوانیم به خوبی خواسته هایمان را مطرح کنیم بی شک شاهد بحران اجتماعی خواهیم بود که معلوم نیست از دل آن چه بیرون خواهد آمد. امید حلالی گفت: انشالله بتوانیم در خوزستان به اینجا برسیم که وحدت در مسائلی که همه استان را تحت شعاع قرار میدهد حرف اول بزند و همچنین بتوانیم به آمایش سرزمینی برسیم.

همچنین در ادامه سید رسول موسوی مشاور استاندار خوزستان در امور فرهنگ عمومی و اقوام گفت: باید به گونه‌ای دردها و آلام مردم خوزستان را به سمع و نظر مسولین کشوری برسانیم که دولت به فکر تامین اعتبار برای مقابله با ریزگردها باشد، زیرا کارشناسان اعلام داشته اند این پدیده تا سال 1450 یعنی حدود 60 سال دیگر ادامه خواهد داشت. وی ادامه داد: اگر ما می خواهیم در حل این مشکل سریعتر به نتیجه برسیم باید از علم روز دنیا استفاده نماییم و عدم استفاده از این مهم یعنی ظلم به خوزستان ، زیرا نه قرار است دین خود را از دست بدهیم و نه دینمان را به دیگران تحمیل کنیم، همچنین اینکه ما اگر لیاقت و علم این کار را داریم پس باید به آن عمل کنیم و کشور را از مشکل زیست محیطی نجات دهیم و اگر توانایی نداریم بهتر است از علم دنیا استفاده بگیریم.

صاحب امتیاز روزنامه عصر کارون بیان داشت: عدم توجه به طبیعت باعث شده غرور علمی منفی داشته باشیم و ارزشی هم برای کشورهایی که مشکل زیست محیطی ندارند و می توانند ما را در حل مشکلمان یاری رسانند قائل نباشیم، این در حالی است که در دنیا استعدادهایی وجود دارد که همگی برای جامعه خود تلاش می کنند ولی ما دیوار اعتقادی دور خود کشیدیم و کسی را باور نداریم، مثلا شاهد سدسازی بی رویه و انتقال آب به استانهای کویری هستیم و ایین معضل باعث خشک شدن تالابها و کمی آب رودخانه ها شده است و اکو سیستم ما را نابود کرده است.

موسوی تصریح کرد: آیا اقتصاد تک بعدی و تکیه بر نفت را در مناطقی که باعث مشکلات زیست محیطی می شوند، نمی شود با سرمایه گذاری بر دیگر فرصت‌ها جبران کرد، اکنون زندگی بیش از 10 میلیون انسان درگیر با ریزگردها در خطر است، زیرا این ذرات در شعاع 400 متری به هوا میروند و 500 کیلومتر هم با سرعت جابجا می شوند.

وی در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به اینکه برخورد با تالاب ها که زمین را برای نفس کشیدن زنده نگه می دارند مناسب نبوده است گفت: متاسفانه با تالابها برخورد خوبی نداشتیم یک روز نظامی برخورد کردیم و بخشی را صدام برای مقابله با لشکر بدر خشک کرد، یک روز اقتصادی برای استخراج نفت و یک بار هم بی مهری کردیم و آب آنها را در نظر نگرفتیم و امروز ارمغان تمام این بی توجهی ها ریزگردها است و خوزستان را به نماد عدم توسعه یافتگی نامتوازن تبدیل کرده است.

مشاور استاندار خوزستان در امور فرهنگ عمومی و اقوام بیان داشت: تمام سدهای که در جمهوری اسلامی ساخته شده است بدون برنامه و حتی گرفتن مجوز محیط زیست می باشد، در غیر این صورت نباید شاهد چنین پیامدهایی در خوزستان باشیم، من نه ضد انقلاب و ضد نظام هستم و نه با کسی عناد دارم، اما سلامت مردم با تخریب اکوسیستم در وضعیت قرمز درآمده و امروز در حال از دست دادن مراتع ، محیط زیست و گله ها هستیم.

سید رسول موسوی در بخش پایانی صحبت هایش در بخش اول گفت: آنهایی که به فکر تصویب طرح توسعه البته در تفکر بلندپروازانه بوده اند امروز خوزستان را به مشکلی به نام زندگی با ماسک تبدیل کرده اند.

مهندس احمد مطیعی مدیر اسبق منابع طبیعی خوزستان و معاون موسسه جهادنصر گفت: ابتدا باید علل این پدیده در استان معلوم شود حال که می گوییم خشک شدن تالابها دلیل است، تا چه میزان برای جلوگیری از این پدیده اقدام نموده ایم، آیا کشاورزی و دامداری مثل پرورش ماهی و گاومیش داری نمی توانست جایگزین استخراج نفت در هورالعظیمی شود که امروز بیشترین افکار عمومی را به خود جلب کرده است. وی ادامه داد: ما در تمام دولت‌ها به حفظ منابع طبیعی و مبارزه با آلایندگی ها اشاره کرده ایم اما وقتی این طرح به خوزستان می رسد شکست می خورد و کسی هم اصراری بر انجام آن ندارد.

مطیعی بیان داشت: یکی از علل خشک شدن تالابها این است که تمامی فعالیت‌ها در خوزستان دولتی است و دولتها هم ابتدا به فکر تامین اقتصاد کشور هستند اما وقتی کارها دولتی باشد همه سعی در حفظ سمت دارند و برای این موضوع مدام باید کوتاه بیایم چون مافوق داریم.

معاون موسسه جهاد نصر گفت: عدم دقت دولت به خواسته های به حق مردم تجمع مقابل استانداری را بوجود می آورد که احتمال هر خطری را دارد و باید برای این معضل چاره ایی اندیشید.

وی تصریح کرد: معضل گرد و خاک یکی از معضلات کنونی خشکسالی است، شاید فردا باید معضلات دیگر را در استان شاهد باشیم از این رو دولت نه تنها در خشکسالی بلکه در چگونگی برخورد با ریزگردها، تامین حق آبه و حتی در بخشی مواقع به فکر عدم آبگیری در سدهای بالا دست باشد.

مطیعی گفت: در سال 80 با شرکت نفت قراردادی بسته شد تا مناطقی را که در آن چاه نفت وجود دارد فضای سبز و مالچ پاشی انجام شود، اما وقتی طرح از 20 هزار هکتار به 200 هزار هکتار مالچ پاشی تبدیل شد، شرکت نفت تعهدات را فراموش کرد و تنها 5 هزار هکتار را مالچ پاشی کرد و سایر اراضی نیازمند به این مهم تجهیز نشدند، از این رو باید این خواسته و قرارداد دوباره رونمایی شود، همچنین یکی دیگر از راههای مقابله با گرد و خاک خواستن مردم در انجام کارهای مشارکتی است زیرا ما هیچ وقت به توان مردم اعتماد نکرده ایم و اگر هم اعتماد کرده ایم کمتر آنها را به بازی گرفتیم. وی ادامه داد: در 30 سال گذشته بالای 100 طرح برای محیط زیست خوزستان توسط دولت‌ها و کارشناسان طراحی شده اما سرنوشتی به جز بایگانی نداشته اند، زیرا کافی است مدیری و یا استاندار تغییر کند، آن وقت تمامی طرحهای آمایش سرزمین فراموش می شوند.

مطیعی اضافه کرد: نقش دانشگاه و نخبگان و افرادی که در مسائل زیست محیطی و مقابله با گرد و خاک ها و ارائه برنامه ها ایده دارند متاسفانه صفر است.

وی در بخش پایانی قسمت اول صحبت‌هایش گفت: اگر مردم برای حل مشکل پای کار آمدن و به مسئولین اصرار ورزیدن و پیگیری لازم را خواستند به نتیجه می رسیم در غیر این صورت به نتیجه نمی رسیم.

عبدالرحمان نیک سرشت فعال اجتماعی گفت: اکنون شرایط خوزستان به گونه ای شده که فکر می کنیم هنوز اینجا جنگ است و ما باید در عدم بهره مندی منابع و توسعه بمانیم و توسعه پایدار نباید شامل خوزستان شود.

وی گفت: آنقدر در خوزستان شاهد سعی و خطا بوده ایم که وزیر بهداشت و خانم ابتکار سر آمدن و نیامدن به خوزستان برای همدردی با مردم درگیر می شوند و این عدم هماهنگی در دولت برای رسیدگی به امور مردم واقعا درداور است.

این فعال اجتماعی بیان داشت: شما بنگرید رئیس جمهور در سفر به استان اصفهان گفته است ما زاینده رود را احیا می کنیم ولی در همان برهه و درست زمانی که معضل زیست محیطی در خوزستان بیداد می کند بحثی در رابطه با مشکلات خوزستان نمی شود، از این رو ما فکر می کنیم مسولین خوزستان را کویری می خواهند، البته فکر می کنم به این خواسته اگر ما حقمان را مطالبه نکنیم دست یابند.

وی تصریح کرد: خوشبختانه در کشور به این سمت رفته ایم که ابرها را بارور کنیم ولی هر وقت در خوزستان خواستیم این مهم را انجام دهیم احتمال امواج سرطانزا را داشته ایم و تمامی معادلات به هم می خورد، ب همین دلیل فکر می کنم تمامی عدم توجهات به خوزستان به خصوص در مسائل زیست محیطی این می باشد که ما مدافع و نماینده بزرگی در افکار عمومی نداریم، متاسفانه رسانه های ما بیشتر وارد جنگ های سیاسی و جناحی و یا درگیر بقاء هستند و باید شاهد این معضل باشیم که در تالاب هورالعظیم نفت بر سلامت مردم ارجحیت پیدا بکند، سهم آب را ندهند و برنامه ایی هم برای تثبیت شنزارها و رملها نداشته باشیم.

نیک سرشت گفت: این مایه تاسف است که در کمیسیون تلفیقی که 3 خوزستانی وجود دارد بودجه مبارزه با گرد و خاک در خوزستان به نتیجه نرسد و به جای دیگر می رود. در ادامه این نشست سواری گفت: این پدیده علیرغم نامطلوب بودن اش یک حسن به نام وحدت داشت و اینکه برای یک بار خوزستانی ها هم صدا شدن و باید قدر این فرصت را دانست، زیرا خوزستان استان ناهماهنگی ها است و قضیه ریزگردها مردم را برای احقاق حقشان هماهنگ کرد.

وی ادامه داد: یکی از مهمترین مشکلات استان و کشور نبود مدیریت صحیح بر منابع آب است وقتی فعالیت‌ها و دیدگاه ها به این سمت است که آب انتقال یابد و ریزگردها شدت بگیرند بعد تازه بیایم بگوییم خوب چرا اینجوری شده است مردم را عصبانی و استان را از مسیر توسعه به عقب گرد و عدم توسعه دچار میکند.

سواری بیان داشت: ما هنوز نمی دانیم اگر چنین اتفاقی افتاد چه کسی به صورت مرجع پاسخگو است هر کسی در صدا و سیما نظری متفاوت با دیگری داد و مردم تکلیف خود را نمی دانستند، از اینها که بگذریم کسی هم از سازمان محیط زیست حساب نمی برد چون این سازمان محلی از اعراب نیست و قدرت بزرگی همچون نفت مانع حرف زدن محیط زیست می شود.

وی گفت: موضوع دیگر خروج مدیریت از روزمرگی است و متاسفانه ما به این درد دچار هستیم و در سطح مدیریت چیزی به نام تفکر استراتژیک وجود ندارد تا بتواند ابتدا مشکلات آینده را پیش بینی و سپس برای رفع آنها برنامه‌ریزی کند.

سواری تصریح کرد: متاسفانه حالت غبار بودن هوا به مراتب از خاک آلود بودن بدتر است زیرا طبق آماری که دارم اثرات زیانبار این معضل بر ریه و سردردهای مکرر تاثیر گذار است.

وی با اشاره به اینکه یکی از بزرگترین اشتباهات ما خشک کردن هورالعظیم برای استخراج نفت می باشد گفت: خشک کردن هورالعظیم باعث برهم خوردن اکوسیستم، ناهنجاری، بیکاری، ناامنی، جرم و جنایت و بعضا رفتن به سمت دشمن شده است از این رو باید نگاه ها به خوزستان و مردم ساکن کنار تالابها مسالمت آمیز باشد.

سواری گفت: در حوزه مسائل زیست محیطی می توان بسیاری از کارها را به موسسات غیردولتی سپرد ، اما متاسفانه در خوزستان کمتر به این مسئله توجه شده است و هیچ کاری هم توسط این نهادها در خصوص مسائل محیط زیست صورت نگرفته است.

اما دکتر محبی که سابقه مشاور معاونت وزیر نیرو را در پرونده دارد گفت : در خوزستان با محیط زیست مهربان نبوده ایم و در هر دولتی تصمیمی جدید در راستای منابع آبی و محیط زیست خوزستان گرفته شده است.

دکتر محبی ادامه داد: 3 سال پیش مصوبه ای در وزارت نیرو وضع شد مبنی بر مبارزه با بیابان زایی و خشکسالی تا بتوانیم جلوی ریزگردها را بگیریم، خوب طبیعی است برای این کار باید آب تمام حوضه ها تامین شود اما وقتی اصفهان که می داند مشکلی به نام آب دارد سعی می کند در دوره جدید دولت استانداری را به خدمت بگیرد که مهندسی عمران آب دارد و زرگرپور می شود استاندار،آنها هم وقتی می بینند خوزستان برای رفع خشکسالی به آب و عدم انتقال نیاز دارد سریعا به تصویب طرح های آب در مجلس روی می آورند.

دکتر محبی (عفت نژاد) گفت: اکنون موضوع آب به دو بخش ذی نفعان و ذی مدخلان برمی گردد ذی نفعان استان های درگیر هستند و مصرف کنندکان ذی مدخلان وزارتخانه و دولت و البته کشورهای بالادستی رودخانه ها و تالاب های ما.

وی بیان داشت: اگر ما تمام راهکارهای تلطیف اوضاع را داشته باشیم حداقل 20 سال زمان نیاز داریم تا دیگر گرد وخاک به این شدت نباشد، از این رو من فکر می کنم باید برای تسریع بخشیدن به کار مبارزه با ریزگردها وزارتخانه هایی که با آب سرکار دارند را به همگرایی برسانیم نه واگرایی زیرا آنها برای آب و سهمیه خود درگیر هستند و هر کدام آب را به سمتی می برند تا بتوانند نیازهایشان را برطرف کنند، شما در نظر بگیرید برای اینکه وزیر نیرو استیضاح نشود نماینده از او درخواست سد کرده است، آن هم از حوضه بالادستی خوزستان و این یعنی باز هم مشکلات زیست محیطی دیگر برای خوزستان.

وی گفت: ما باید به یک مدیریت واحد در تقسیم بندی آب آن هم به طور عادلانه در کشور برسیم، یعنی آمایش آب وقتی این مهم انجام شد و تا سال 1420 سهم آب هر استان نسبت به نیازها معلوم شد دیگر احتیاجی به دعوا نیست، اما اکنون باید شاهد مدیریت استانهای کویر نشین نیازمند آب بر تقسیم بندی آب باشیم.

دکتر محبی (عفت نژاد) گفت: ما باید به مدیریت منابع آب و حکمرانی که سیاسی نباشد برسیم ، از این رو محیط زیست تا زمانی که یک دستگاه و سازمان است نمی تواند تصمیم گیر باشد حتی اگر زیر نظر رییس جمهور و معاون ایشان باشد به همین دلیل باید وزارتخانه ایی تحت عنوان آب و محیط زیست و یا آب و منابع طبیعی شکل بگیرد، زیرا اکنون مجارستان که انتهای حوزه آبریز در اروپا است. کشورهای در مسیر مثل آلمان و فرانسه بابت تغییر در کیفیت آب این کشور نقش دارند به مجارستان خسارت می دهند تا این کشور از توسعه متوازن عقب نماند.

دکتر محبی بیان داشت : در خوزستان زمانی ما موفق به آبخیزداری خواهیم بود که سازمان آب و برق حوزه های متاثر از خشکسالی و یا تاثیرگذار در پرآبی را بخواهد و با آنها برای تامین استان جلسه بگذارد، آن وقت می توانیم در صورت نیاز آب را به هر جای استان نیاز است انتقال دهیم.

مسئول احیا 40 هزار هکتار از اراضی موسوم به طرح مقام معظم رهبری گفت: در دولت های قبل توسعه در تمامی بخش هایی که درگیر آب هستند در بخش صنعت، شرب و اقتصاد دیده شده است اما به موضوعی که هیچ وقت نگاه نشده محیط زیست می باشد، ما در صحبت با مسولین وزارتخانه و محیط زیست بگویم حوزه آبریز ما باید پیگیری شود، متاسفانه ما هنوز در کشور طرحی به نام طرح جامع ملی آب نداشته ایم ، این در حالی است که اگر این طرح به نتیجه رسید و در کشور انجام گردید آن وقت باید به فکر برش استانی آن باشیم، زیرا تمام نیازهای استان تا سال 1420 و با گام های 5 ساله دیده و لحاظ می شود، از این رو باید رسانه ها به کمک سازمان آب و برق بیایند تا به این مهم دست یابیم.

دکتر محبی تصریح کرد: متاسفانه وزرا برای اینکه استیضاح نشوند حق آبه تخصیص داده شده به استانها را به راحتی جابجا می کنند، این در حالی است که در کشورهای دیگر قدرت های سیاسی و حکومت دست نظامیان است و می دانند تا چه مرحله ایی باید پیش بروند و در مسائل زیست محیطی دخالتی ندارند.

دکتر محبی مسئول احیا 40 هزار هکتار از اراضی موسوم به طرح مقام معظم رهبری گفت: ما در بحث آب تاکنون با دولت های خواب برای خوزستان مواجه بوده ایم.

وی بیان داشت: عمده دلیل مشکلات زیست محیطی خوزستان متاسفانه به محیط زیست و دولت های خواب برمی گردد، زیرا ذی مدخلان استفاده از آب در خارج کشور هستند و آنها به ما می گویند که چگونه و در چه موردی از آب بهره بگیریم، اما در حوضه نفت ان گونه نیست و دولت خوابی وجود ندارد.

محبی افزود: در بحران های اخیر زیست محیطی، چرا تنها باید استاندار پشت تریبون بیاید و صحبت کند؟ مگر ما کارشناسانی که بتوانند در این رابطه صحبت کنند کم داریم، چرا سازمان اب و برق پای کار نیامد؟ مگر مشکل فوق بدلیل کم آبی و خشک شدن تالاب نبوده است، مگر کوه نمک را در سد گتوند و مشکلاتی که برای خوزستان ایجاد کرده را نمی دانیم، پس چرا در این رابطه صحبتی صورت نمی گیرد.

مسئول احیا 40 هزار هکتار از اراضی موسوم به طرح مقام معظم رهبری تصریح کرد: یکی دیگر از مسائلی که به آن توجه نکردیم پژوهش در رابطه با طرح های زیست محیطی است و به همین دلیل در زمینه آب و محیط زیست هر کاری که می خواهیم انجام دهیم به مشکل برمی خوریم، اما از طرفی تمام توان و پژوهش خود را صرف انرژی هسته ای کرده ایم که تنها موضوع مورد نیاز کشور نمی باشد و باید ما در تمام زمینه ها رشد کنیم.

وی گفت: جای سوال دارد چرا هر کار آبی به خوزستان می آید به بن بست می خورد، چرا ما باید شاهد طرح های سیمره، بهشت آباد، کوهرنگ به نفع استانهای دیگر و البته کوه نمک و خشک شدن تالاب ها و ... به ضرر استانمان باشیم واقعا چه خبر است در استان خوزستان، مگر نه اینکه استراتژی کشور خروج از تک محصولی است و باید از فقط تکیه بر تولید و اقتصاد نفت خارج شویم، پس چرا باید تالاب را خشک کنیم و آب را از سر زمین های کشاورزی به دیگر استانها انتقال دهیم، این تنها یک معنی دارد و اینکه ما نمی خواهیم خود را از وابسته بودن به نفت خارج کنیم.

محبی بیان داشت: در منطقه جفیر نیاز ما برای به محصول رسیدن 40 متر مکعب است و متاسفانه آب در حال ریختن به دریا است، اما تنها 5 متر مکعب به من آب می دهند و این یعنی عدم نتیجه گرفتن، از طرفی دیگر وقتی به حوزه محیط زیست توجه جدی نیست و یک وزارتخانه که هم بر روی آب و هم بر روی خاک نظارت داشته باشد در کشور نداریم به آسایش در این زمینه نخواهیم رسید، این در حالی است که اگر تفکر مدیریت همزمان بر هر دو عرصه اب و خاک داشته باشیم به سرعت به سمت آرامش می رویم.

وی اضافه کرد: مقام معظم رهبری 3 ساعت چشم به 6 طرحی که در خصوص فناوری های روز برای موضوع آب و کشاورزی بود و توسط ما اماده شده بود دوخت و بسیار مورد تاکید و حمایت ایشان برای اجرا قرار گرفت، اما متاسفانه علیرغم وجود مغزهای متفکر برای اجرای این طرح در کشور جلوی این طرح گرفته شده است و با فرار مغزها مواجه شده ایم و اتفاقی به نام پژوهش صورت نمی گیرد.

محبی گفت: به نظر من اگر طرحی در کشور 100 میلیارد تومان ارزش دارد باید 60 میلیارد حداقل به موضوع پژووهش داده شود و تنها کمتر از 40 میلیارد تومان به بخش اجرا داده شود، اما اکنون ما شاهد این هستیم که در کشور برخی از پروژه ها بعد از اجرا طراحی می شوند و کارهای عمرانی بسیار بدکیفیت و بعضا با مزاحمت برای دیگران انجام می شود.

وی بیان داشت: این جای تاسف است که ما آب را از مسیر خود منحرف می کنیم و می بریم به اصفهان برای طرح های فولادی ان هم با هزینه های چند هزار میلیاردی، اما زمین های نیازمند آب در مسیر را نمی بینیم و بعد برای خود کانون ریزگرد و گرد و خاک درست می کنیم، همچنین موضوع دیگری که باعث تاسف است و در دولت جدید روی داده تعطیلی پژوهشگاه ها می باشد، چرا باید پژوهشگاه ماهواره تعطیل شود، تعطیلی پژوهشگاه ها یعنی زدن موشک به قلب کشور و این یعنی رفتن به مسیری که برای توسعه کشور مناسب نیست.

محبی اضافه کرد: به نظر من باید تمامی مسئولین آب و کشاورزی و محیط زیست در یک وزارتخانه و یا دستگاه تجمیع شوند و درهای اتاق مسئولین آب و برق و کشاورزی و محیط زیست روبه روی هم باشد، نه اینکه اگر بخواهیم مدیری را ببینیم از رفتن به کشور دیگری سخت تر باشد.

همچنین نعیم حمیدی از فعالان رسانه ای گفت: عمده ترین دلیل توسعه ناپایدار در کشور عدم توجه به پژوهشگران است، از این رو باید برای مقابله با ریزگردها به فعالیت های پژوهشی بپردازیم و یک عزم وبرنامه جامعی برای این موضوع تدارک دید تا ابتدا منشاء ریزگردها را مد نظر قرار بدهیم و اینکه می خواهیم در آینده برای این معضل چه کنیم.

وی ادامه داد: اما متاسفانه مهمترین مشکل در استان ما مشکل مدیریتی است که اغلب مشورت پذیر هم نمی باشد و به عالمان و پژوهشگران این مهم توجه ای ندارد.

حمیدی بیان داشت: متاسفم که این را بگویم در برنامه صدا و سیما برای تعطیلی و گرد و خاک دو نفر به صورت زنده در حال بحث بودند وتعیین تکلیف می کردند و باید این رویه اصلاح شود.

وی خاطر نشان ساخت: یکی از شعارهای دولت این بود که به افکار مردم در تجمعات احترام گذاشته شود،اما در تجمعات مقابل استانداری کسی نیامد پاسخگوی مردم باشد و هیچ اراده و دولتی در استان نیست که به مشکلات بپردازد.

همچنین غلامرضا جعفری از فعالان اجتماعی و فرهنگی گفت: من خودم را جزء نسلی می بینم که هم به گذشته بدهکارم و هم به آینده، زیرا سهمی که گذشتگان برای ما گذاشته اند را به هیچ وجه نمی توانیم برای آینده و فرزندانمان بگذاریم و این اتفاقی تلخ است.

وی ادامه داد: من مشکل ریزگردها را جدا از سایر مشکلات نمی دانم و جزء مشکلات اجتماعی ما به شمار می رود، اما مشکل عمده ایی که باعث مشکلات اجتماعی ما شده است این می باشد که تنها از شایسته سالاری مدرک و تجربه مد نظرمان بوده است، اما هیچ وقت از درد مشترک نگفتیم، از اینکه مدیر چقدر با اجتماع همراه است صحبت نکردیم و نگفتیم که مدیری که می خواهد سرکار بیاید چقدر با تاریخ منطقه آشنا است.

جعفری بیان داشت: این جای تاسف است که ما در خوزستان استانداری داشته ایم که حامی انتقال آب برای حفظ سمتش بوده است و متاسفانه خاک و زمین های کشاورزی را در استان به خوبی ندید و با روح انسانی زمین برخورد مناسبی صورت نگرفت.

این فعال اجتماعی گفت: روح انسانی زمین شامل سنگ و گیاه و هوا است و انسان حاففظ این عرصه هاست، همچنین انسان حافظ گیاه و زمین و حیوان و ... هم می باشد و اگر به طبیعت هجوم ببریم طبق کلام خداوند طبیعت هم به ما هجوم خواهد آورد.

وی تصریح کرد: یکی از بزرگترین مشکلات کشور مهندسی است، زیرا مهندسان تنها ذهن عملیاتی دارند و تکنیکال نیستند و تنها در ساخت و ساز سازه را می بینند نه مردم و کشاورز و روستای کنار سد را.

جعفری اضافه کرد: ما همیشه در خوزستان با مدیرانی مواجه بوده ایم که علیرغم اینکه ما را نمی شناسد قصد دارد برای ما تصمیم بگیرد، از این رو نبود تاریخ مشترک و همبستگی با مدیران از معضلات خوزستان است. همچنین فرامرزی گفت: در این نشست در رابطه با اکثر مسائل صحبت شد به جز پیشگیری و اینکه در زمان بحران چه باید بکنیم،یکی از راههای مقابله با بحران ریزگردها توسعه فضای سبز و احداث کمربند سبز می باشد که متاسفانه همیشه مورد غفلت قرار گرفته است، همچنین به یاد دارم طرحی به نام طرح احیاء تالاب شادگان مطرح بود و رود کارون از یک مسیر دو شاخه می شد و از طریق نهر مالح دو تالاب ما یعنی شادگان و هورالعظیم آب می گرفتند، اما این نهر خشک شده است.

وی ادامه داد: موارد دیگری از جمله عدم انتقال آب از سرشاخه ها، عدم احداث سدها بدون مطالعه زیست محیطی، نمکی بودن طرح سد گتوند که ما را به یاد دریاچه ارومیه می اندازدف کاشت درخت های بادگیر مثل کانوکارپوس و کهور که باعث تبیت خاک می شوند از جمله نیازها است.

فرامرزی تصریح کرد: مسئله دیگری که باید به آن ایراد گرفت مئله حین بحران است و اینکه بچه ها را به مدرسه می بریم و 10 دقیقه بعد باید برویم و به علت گرد و خاک آنها را از مدرسه بیاوریم و استانداردی برای تعطیلی در استان وجود ندارد و این تنها بدلیل عدم توانمندی دستگاه های سنجش آلودگی است و گویا آنقدر میزان الودگی بالا بوده است که دستگاه ها از کار افتاده اند و باید برای این معضل و ارتقاء دستگاه های سنجش الودگی هوا فکری اساسی شود.

همچنین مهندس ترابی زاده از پیشکسوتان آب و خاک خوزستان و مدیرعامل شرکت مشاور مشانیر گفت: یکی از نیازهای اصلی برای انجام هر کاری سنجش است، یعنی اینکه باید مسئله ریزگردها و چگونگی مقابله با آن مورد سنجش قرار گیرد و بعد در رابطه با آن تصمیم بگیریم.

وی ادامه داد: جای تعجب است که خانم ابتکار که یک کارشناس و فرد دانشگاهی است در صدا و سیما به گونه ای صحبت کند که جو روانی را تشدید کند، هر چند از طرفی هم من نیاز می بینم که با مردم صحیح و شفاف در تمامی موارد و مسائل صحبت کنیم.

اما در بخش دوم این نشست صحبت ها بیشتر به تناسب بحث ها توسط کارشناسان صورت می گرفت.

دکتر محبی گفت: یادم می آید وقتی دکتر بهبهانی وزیر راه و شهرسازی بودند و از یک پروژه بازدید به عمل اوردند گفت، کارها باید مقتدرانه باشد تا در حین کار و یا حتی چند سال گذشته از کار ایراداتی در ان نبینیم اما علیرغم اینکه امرز تجهیزات کاملی در اختیار مهندسین است، اما باز هم می بینیم که از سقف تونلهای ما آب چکه می کند.

وی گفت: من اطلاع دقیق دارم که در این تجمعات چند نفری وارد اهواز شده اند که می خواهند از این تجمع نفع سوء بگیرند و شعارها را جهت دار کنند، زیرا آنها آماده هستند هر موجی در کشور درست شد بر ان سوار شوند و نفع سیاسی بگیرند.

دکتر محبی (عفت نژاد) گفت: ما در خوزستان 20 سال یک محیط را تخریب و از آن برای ابادانی سایر مناطق استفاده گرفته ایم، حال نباید انتظار داشته باشیم با یک و یا دو سال کار کردن شاهد رفع این مشکلات باشیم.

وی ادامه داد: در کشور یک مرکز پایش خشکسالی وجود دارد که متاسفانه هیچ زمانی گزارشی در رابطه با عملکرد خود به عموم ارائه نداده است و اینکه بدانیم برای سالهای آینده چگونه باید برنامه ریزی کنیم،اما اینکه برخی بگویند این رویه تا سال 1450 ادامه دار است واقعا جای تعجب و تامل است.

دکتر محبی (عفت نژاد) بیان داشت: یکی از راههای مقابله با ریزگردها و البته تبخیر کمتر آب ایجاد رطوبت و ابرناکی بالای سدها است. در این زمان خبرنگار ما به جمع حاضر گفت: گویا این گونه که پیش می رویم تنها راه نجات شکستن یک سد است تا بتوانیم خوزستان را از آسیبهای زیست محیطی نجات دهیم.

ترابی زاده در پاسخ گفت: ما اگر تنها سد کرخه را بخواهیم بشکنیم اهواز 16 متر به زیر آب می رود و در ثانیه 170 هزار متر مکعب آب از سد کرخه خارج می شود، پس نمی توان به این موضوع فکر کرد.

وی ادامه داد: به نظر من اگر قرار است گامی در راستای مالچ پاشی صورت گیرد باید از توان انسانی زیادی بهره بگیریم تا به جای 20 سال 500 هزار هکتار در طول 3 سال این قضیه را جمع کنیم تا دیگر شاهد چنین معضلاتی نباشیم.

دکتر محبی گفت: در جفیر 40 هزار هکتار زمین اراضی کشاورزی وجود دارد که 17 سال با توقف روبه رو بوده اند و اکنون بعد از 17 سال تنها 2 هزار هکتار آن شروع شده که طبیعتا بعد از 2 سال به اتمام می رسد و باز باید شاهد توقف چند سال پروژه باشیم، این در حالی است که پوشش گیاهی منطقه برداشته شده و زمین برای کشت اماده است.

وی ادامه داد: برای اینکه بتوانیم طرح جفیر و سایر طرح های کشاورزی را با سرعت به اتمام برسانیم نیاز به این داریم که به جای 2 پیمانکار بر هر طرح 10 پیمانکار کار کنند و تنها اگر در همین طرح جفیر با قدرت دنبال شود 60 هزار نفر اشتغال ایجاد می شود.

جعفری گفت: متاسفانه جای درد دارد که بگویم پژوهش در کشور ما بیشتر شبیه به یک شوخی است تا یک کار شایسته و خود دانشگاه هم که متولی این امر است به چنین موضوعی باور ندارد، دانشگاه های ما بیشتر مرکز رشد هستند تا قطب رشد و هنوز یک مطالعه دقیق در رابطه با جغرافیایی خوزستان از این دانشگاه بیرون نیامده است.

وی ادامه داد: متاسفانه علیرغم فنی بودن دانشگاه های ما ولی پژوهشی که مورد نیاز جامعه باشد در خوزستان به خوبی صورت نمی گیرد و من صلاح را بر این می دانم که با دانشجویان به گفتگو بنشینیم و انها را سفیران خود در استانهایشان کنیم تا به همه بفهمانند خوزستان دچار آسیب های جدی زیست محیطی است.

غلامرضا جعفری نویسنده و مترجم بیان داشت: ما هر زمان در استان در رابطه با مسائل زیست محیطی صحبت کرده ایم قبل از بحران بوده است، اما هیچ وقت نگفته ایم خوب حالا که بحران شده چه باید بکنیم، من بعد از بحران ها وقتی به خیابان آمدم دلم برای فضای سبز سوخت و درختان دم در خانه خود را شستم، اما متاسفانه بدلیل عملکرد نامناسب در حوزه فرهنگ شهروندی شاهد این هستیم که شهروندان خودروهای شخصی خود را نمی شویند و با خودرو خاکی در سطح شهر تردد می کنند و خاک خودرو خود را در شهر می پراکنند.

همچنین مهندس غازی سواری کارشناس ارشد فیزیک و استاد دانشگاه گفت: اثر سوءریزگردها به مسائل سلامتی و همچنین به مسائل علمی رتبه ما در کشور را همچنان در 30 نگه داشته است و از لحاظ اقتصادی آثار منفی برای ما ایجاد کرده است، باید به اطلاعتان برسانم 450 هزار نفر در خوزستان دچار آسم هستند و این وضعیت کاهش امید به زندگی را در خوزستان ایجاد کرده است و واهمه داریم به فرزندانمان بگوییم احتمال دارد چنین شرایطی عمر شما را روی 50 متوقف کند.

وی ادامه داد: باید برای رفع مشکلات روحیه کار گروهی را در استان ایجاد نمائیم و به شهروندان مقوله شهروندی را فرا دهیم، بحث دیگر اینکه باید یاد بگیریم چگونه زیست کنیم و محیط زیست را جزئی از زندگی خود بدانیم و اینکه چگونه با دیگران تعامل برقرار کنیم.

دکتر محبی (عفت نژاد) گفت: اولین گام برای رفع مشکلات آب در کشور مدیریت به هم پیوسته جامع منابع آبی می باشد، سپس آموزش،از این رو متاسفانه باید اعلام کنم زمانی که ما قصد داشتیم طرح جامع آب کشور را اجرایی کنیم و 6 مشاور در کنار وزارتخانه برای این مهم وجود داشتند، شاهد این بودیم که اطلاعاتی در این زمینه نداشتند و این معضل پروژه را به عقب راند، اما اکنون خوشحالم این را بگویم که 400 کارشناس مطالعات طرح را با اموزشی که به انها فرا دادیم از بر هستند.

وی ادامه داد: متاسفانه فرهنگ اجتماعی در کشور ما و یا بهتر بگویم خوزستان موجود نیست و یا بسیار اسفناک است و ما هر وقت به جای حساس رسیده ایم برعکس عمل کرده ایم، شما در نظر بگیرید در کشوری مثل چین 6 صندلی می گذارند تا 7 نفر روی ان بنشیند و در نهایت یک صندلی تا 7 نفر بنشینند این یعنی فرهنگ حفظ 7 نفر، اما در ایران این صندلی ها کمتر می شود تا تنها یک نفر باقی بماند و این یعنی عدم همگرایی.

دکتر محبی (عفت نژاد)بیان داشت: هر ان کس که گفته جنگ آینده جنگ آب است را رد می کنم، زیرا آب باید برای صلح و امنیت به کار گرفته شود و نه برای جنگ و تخریب، از این رو فکر می کنم مشکل ما در آب مهندسی نیست، بلکه دیپلماسی و مدیریت است.

وی گفت: درکشور ما هیچ کسی وجود ندارد که حقوق بین الملل آب بداند، در زمینه اقتصاد آب هم چیزی نمی دانیم و آن وقت می خواهیم به رفع مشکلات امیدوار باشیم.

دکتر محبی (عفت نژاد) تصریح کرد: به راحتی می توانیم فن اوری های نوین و نوظهور را در راستای حفظ محیط زیست به کار گیریم و به سمت احیاء برویم ولی این موضوع هنوز با مشکل مواجه است.

مطیعی گفت: شن نهایتا می تواند 10 متر پرواز داشته باشد و به زمین می افتد، اما امروز مشکل ما کانونهای ریزگرد است و بعضا ریزگردها تا 7 کیلومتر به هوا پرواز می کنند و امروز به این نتیجه رسیده ایم که تالابها کانون این معضل هستند، این در حالی است که زمانی رودخانه جراحی و زهره طغیان می کردند و تا کنار جاده بالا می آمدند و برای ترس از سیلاب ها دایک مرزی احداث کردیم، اما امروز مشکل زیست محیطی داریم.

وی ادامه داد: حتما باید برای مقابله با این پدیده به منشاء کوبی روی آوریم و باید رده های حق آبه را عوض کنیم و از سهم کشاورزی کم کنیم و به محیط زیست بدهیم، زیرا اکنون رده های حق آبه به این شکل است ابتدا کشاوررزی بیشترین سهم را می گیرد، بعد صنعت و در نهایت شرب، از این رو باید برای رهایی از ذرات آب را در عرصه ها رها سازیم.

مطیعی بیان داشت: مالچ پاشی باید برای شن صورت گیرد و برای تثبیت شن است، اما اگر می خواهیم در کوتاه مدت جواب بگیریم تنها راه نجات رها سازی آب در تالابها، مدیریت زراعت و مشارکت همگانی است و البته باید دستگاهی همچون نفت هم به تعهدات خود عمل کند، زیرا در سال 80 چیزی حدود 90 محدوده با وسعت 140 هزار هکتار در اختیار نفت بوده است که 105 هزار هکتار از این اراضی محدوده بیابانی بوده است و تنها 430 حلقه چاه از شوش تا جنوب شرق به صورت شنزار می باشد و قرار بر مالچ پاشی چنین محدوده هایی بوده است که هنوز به نتیجه مناسب نرسیده است.

وی گفت: متاسفانه یکی دیگر از دلایل وجود گرد و خاک در خوزستان تعداد مازاد دام در مراتع است و فکر می کنم با پرداخت خسارت به گله دار بتوان مانع از حضور آنها در مراتع شد.

ترابی زاده گفت:در استرالیا و اروپا هر کارخانه ایی که قرار است احداث شود مالک ان باید التزام دهد تا تمامی مسائل محیط زیست رعایت شود، اما در کدامیک از طرح سدها و طرح نفت مسائل زیست محیطی رعایت شده است.

کاوه اقدام دوست فعال رسانه ایی گفت: به نظر من باید ابتدا اشکال را از خودمان پیدا کنیم، از این رو من فکر می کنم نشست خبری با استاندار نشستی اشتباه بود، زیرا دوستان رسانه ایی من به خوبی نتوانستند از وی انتفاد کنند و جلسه کمتر به چالش کشیده شد.

وی ادامه داد: دلیل من از بحث فوق این می باشد که خبرنگاران مسائل حقوقی را نمی دانند و به همین دلیل در سوالات به خوبی پاسخ نمی گیرند. اقدام دوست بیان داشت: به نظر من مباحث باید از دو دیدگاه مورد توجه قرار گیرد اول اینکه این موضوع که به سرطان طبیعت نام گرفته یا باید از ریشه کنده شود و یا با دارو درمان شود، زیرا هر مشکلی ریشه دارد و فکر می کنم ریشه اصلی این مشکل سوء مدیریت باشد، آموزش غلط باشد و متاسفانه ما خاکی را که بر سر روی مردم می ریزد در برهه ای تقدس می دهیم و می گویم که این خاک تربت کربلاست.

وی گفت: پیشنهاد می دهم اهواز به اصفهان و تهران شروع به موازی کاری کند و هر فعالیتی در این استانها صورت می گیرد را ما هم انجام دهیم، شما بنگرید آب از اهواز به اصفهان رفت اتفاقی نیفتاد اما به محضی که آب از اصفهان به یزد رفت یک کشته داده شد.

این فعال رسانه ایی تصریح کرد:متاسفانه ما در آموزش کودکان هنوز وارد برنامه نشده ایم، در طرح آبیاری قطره ای و مکانیزاسیون به نتیجه مناسب نرسیده ایم، در قدرت سیاسی کشور بسیار ضعیف ظاهرشدیم و نمی دانم که باید ازچه کسی پاسخ روشن بگیریم.

وی ادامه داد: نگاه من به موضوع انسانی است و نه منطقه ای و ملی و قومی و جناحی از این رو باید با این مسئله انسانی برخورد شود، همچنین اینکه ما هیچ فضایی برای اعتراض نداریم، این در حالی است که در انگلستان چنین فضایی تدارک دیده شده و عموم می توانند به پارک مد نظر بروند و اعتراض کنند، اما اینجا باید شاهد باشیم که جلوی در استانداری تجمع صورت بگیرد.

برچسب ها: راهکارهای مقابله با ریزگردها ، روزنامه فرهنگ جنوب ، امید حلالی ، مدیرمسئول روزنامه فرهنگ جنوب ، ریزگردها ، توسعه نامتوازن ، تولید نفت ، سد سازی ، سد سازی گتوند ، اراضی کشاورزی ، خوزستان ، تالاب هورالعظیم ، کارون ، مالچ پاشی ، منشا داخلی ، منشاخارجی

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

نظرات بینندگان

غیر قابل انتشار: ۲

انتشار یافته: ۱

مجید

۱۷:۵۹ - ۱۳۹۳/۱۱/۳۰

پاسخ

امیدوارم این نشست ها و این هم اندیشی ها مستم و پایدار در جامعه فراگیر شوند. از فعالان و مجریان و حاضرین ممنونیم. باشد که پیگیری و عملیاتی شدن در برنامه های این نشست باشد.

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه