رخدادهای ۴ اردیبهشت ۱۳۶۱
چکیده
والتر استوسل معاون وزارت خارجه آمریکا پیش بینی کرد که روز یکشنبه که قرار است مرحله نهایی عقب نشینی اسرائیل از سینا تکمیل شود .
به دنبال تجاوز اخیر نیروی هوایی رژیم صهیونیستی به لبنان در محافل سیاسی لبنان همچنان این سوال مطرح است که آیا تجاوز رژیم صهیونیستی به همین جا ختم می شود؟
رادیو رژیم صهیونیستی در تحلیلی پیرامون نبرد هوایی اخیر بین جنگنده های اسرائیل و سوریه در آسمان لبنان گفت نیروی هوایی سوریه بزرگترین نیروی هوایی در خاورمیانه است .
نهضت آزادی ایران طی اطلاعیه ای ضمن محکوم کردن توطئه براندازی قطب زاده مدعی شد : نهضت آزادی ایران خود را در پیروزی انقلاب اسلامی ایران سهیم و شریک می داند !
روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در رابطه با پاکسازی محور ۶۰ کیلومتری بانه سردشت از لوث وجود ضد انقلابیون اطلاعیه ای صادر کرد .
سید کاظم شریعتمداری پس از ۴ ساعت گفت و گو با سپاه اعتراف کرد که در جریان کودتا بوده ولی وظیفه شرعی خود نمی دانسته که به مقامات انتظامی و سپاه پاسداران اطلاع دهد .
آیت الله خزعلی سخنگوی شورای نگهبان: شریعتمداری به علت نداشتن تماس با انقلابیون نمی دانست که در ایران چه خبر است و به همین خاطر با کودتا هم داستان شد .
معاون وزیر نفت عراق که به ترکیه آمده است با مقامات این کشور در باره احتمال افزایش ظرفیت بزرگ لوله ای که کرکوک را به گذر از ترکیه به ساحل مدیترانه متصل می کند گفت و گو کرد .
تخلیه صحرای سینا به قیمت خیانت مصر به جهان اسلام
نمایندگان آمریکا ، مصر و اسرائیل دیروز به مدت ۵ ساعت با یکدیگر گفت و گو کردند . والتر استوسل معاون وزارت خارجه آمریکا در پایان این جلسه پیش بینی کرد که روز یکشنبه که قرار است مرحله نهایی عقب نشینی اسرائیل از سینا تکمیل شود قاهره و تلاویو در مورد اختلاف مرزی خود به توافق برسند .
استوسل گفت : مذاکرات با پیشرفت چشمگیری همراه بود . مدیرکل وزارت امور خارجه اسرائیل نیز گفت : امید می رود تا یکشنبه تمام مسائل حل شود . قرار است مصر روز یکشنبه ساعت ۱۵ به وقت تهران دو شهر باقیمانده در دست اسرائیل را از این رژیم تحویل بگیرد و به این ترتیب عقب نشینی اسرائیل از سینا تکمیل خواهد شد .
سفیر مصر در اسرائیل نیز در مصاحبه ای با روزنامه صهیونیستی جروزالم پست اعلام کرد : حتی اگر مذاکرات خودمختاری در ساحل غربی و نوار غزه با شکست روبرو شود و اسرائیل کرانه باختری رود اردن را به خاکش ضمیمه کند باز هم صلح بین مصر و اسرائیل حتمی خواهد بود .
در پاسخ به نتایج تهاجم اسرائیل به لبنان در روابط اسرائیل و مصر وی اظهار داشت : ما می دانیم هنگامی اسرائیل ضربه می زند که خون یهودیان به زمین ریخته شده است و در این صورت این کشور عکس العمل نشان می دهد و ما این مطلب را به خوبی درک می کنیم !! سعد مرتضی همچنین گفت : در پی عقب نشینی اسرائیل از صحرای سینا در ۲۵ آوریل مصر امیدوار است در روابطش با جهان عرب بهبود حاصل شود . (۱)
لبنان ؛ خطر حمله اسرائیل و جنگ داخلی
به دنبال تجاوز اخیر نیروی هوایی رژیم صهیونیستی به لبنان و بمباران پایگاه های مقاومت فلسطین در محافل سیاسی لبنان همچنان این سوال مطرح است که آیا تجاوز رژیم صهیونیستی به همین جا ختم می شود و یا حمله اخیر سرآغاز یک رشته عملیات دیگر و احتمالا لشکر کشی به جنوب لبنان خواهد بود ؟
مسئولان آمریکایی و مقامات رژیم صهیونیستی می گویند حمله هوایی اخیر یک اقدام تلافی جویانه و هشدار دهنده بوده و اگر مقاومت فلسطین از پاسخ دادن به آن خودداری کند اسرائیل به جنوب لبنان حمله نخواهد کرد .
بر اساس این اظهار نظرها تماس هایی از سوی محافل لبنانی و برخی از رژیم های عربی و محافل بین المللی با سازمان آزادیبخش فلسطین گرفته شده است تا از پاسخ دادن به تجاوز رژیم صهیونیستی خودداری کند !
این گزارش می افزاید : در این مسیر آمریکا از طریق عربستان سعودی با یاسر عرفات تماس گرفته و از وی خواسته است که برای جلوگیری از بحرانی شدن هر چه بیشتر اوضاع از پاسخ دادن به حمله اسرائیل خودداری ورزد تا بهانه جدیدی برای گسترش عملیات نظامی در دست اسرائیل نباشد !
این گزارش حاکیست هرچند تاکنون هیچ اظهار نظر رسمی از سوی مقاومت فلسطین مبنی بر تسلیم شدن در برابر این اشاره ها به عمل نیامده ولی اظهار نظر دیروز سخنگوی وزارت خارجه آمریکا و گزارش های امروز روزنامه های بیروت نشان می دهد که احتمالا سازمان آزادیبخش فلسطین با این درخواست موافقت کرده است .
نگرانی اسرائیل از نیروی هوایی سوریه
رادیو رژیم صهیونیستی در تحلیلی پیرامون نبرد هوایی اخیر بین جنگنده های اسرائیل و سوریه در آسمان لبنان گفت نیروی هوایی سوریه بزرگترین نیروی هوایی در خاورمیانه است . این رادیو افزود نیروی هوایی سوریه از نیروی هوایی بسیاری از کشورهای اروپایی ، آلمانی و ایتالیا نیز بزرگتر است و از نظر تعداد با نیروی هوایی انگلیس برابری می کند . رادیو رژیم صهیونیستی اعتراف کرد که سوری ها از برخورد هوایی با اسرائیل ترسی ندارند . گفتنی است در پی حمله اخیر اسرائیل به لبنان دهها هواپیمای سوریه در آسمان لبنان به پرواز درآمدند.
درگیری های داخلی در لبنان
از بیروت نیز خبر می رسد یک مسئول نظامی حزب بعث عراق در طرابلس توسط گروهی از افراد مسلح ناشناس ترور و به همراه محافظش کشته شد . در پی این حادثه اوضاع در طرابلس بحرانی شد و زد و خورد بین افراد حزب بعث عراق و گروه های مخالف رژیم صدام در گرفت که در آن از سلاح های سبک و سنگین استفاده شد . (۲)
نهضت آزادی طی اطلاعیه ای توطئه براندازی را محکوم کرد
نهضت آزادی ایران طی اطلاعیه ای با عنوان «نهضت آزادی ایران هرگونه توطئه براندازی جمهوری اسلامی را محکوم می کند » مدعی شد : نهضت آزادی ایران خود را در پیروزی انقلاب اسلامی ایران سهیم و شریک می داند !
در این اطلاعیه آمده است : نهضت آزادی ایران که خود را در پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار جمهوری اسلامی ایران سهیم و شریک می داند و حفظ و تداوم انقلاب اسلامی و جلوگیری از انحراف و انهدام آن را از اصول برنامه و خط مشی مصوبه تیرماه ۵۹ خود قرار داده است توطئه مزبور را ابلهانه دانسته و شدیدا محکوم و تقبیح می نماید . (۳)
محور بانه سردشت به طول ۶۰ کیلومتر آزاد شد
روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در رابطه با پاکسازی محور ۶۰ کیلومتری بانه سردشت از لوث وجود ضد انقلابیون اطلاعیه ای صادر کرد . بر اساس این گزارش در این عملیات پیروزمندانه که به نام انصار الله در ساعت ۴ بامداد دیروز آغاز شد رزمندگان اسلام پس از استقرار در ارتفاعات دارساوین و جاتراوی بیش از ۳۲ روستای منطقه بانه سردشت را پاکسازی نموده و ضمن کشته و زخمی کردن حداقل ۱۵۰ تن از ضد انقلابیون محور بانه و سردشت به طول ۶۰ کیلومتر را آزاد کرده و تحت کنترل کامل خود در آورند .
در این عملیات مقادیری سلاح و مهمات ضد انقلابیون که به وسیله صدام آمریکایی و دیگر عوامل مزدور استکبار در اختیار اشرار قرار گرفته بود به دست سپاهیان اسلام افتاد . (۴)
افشاگری محسن رضایی علیه آیت الله شریعتمداری
محسن رضایی فرمانده سپاه گفت : سید کاظم شریعتمداری پس از ۴ ساعت گفت و گو با سپاه اعتراف کرد که در جریان کودتا بوده ولی وظیفه شرعی خود نمی دانسته که به مقامات انتظامی و سپاه پاسداران اطلاع دهد .
وی در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو و تلویزیونی اظهار داشت : واحد اطلاعات سپاه پاسداران از یک سال قبل طبق ضوابط دادگاه انقلاب اسلامی ارتش ، این قضیه کودتا را دنبال می کرد و به محض این که ما به نتیجه لازم برای اقدام رسیدیم با کمک دادستانی انقلاب اسلامی ارتش اقدامات خنثی سازی را آغاز کردیم .
وی ادامه داد : یکی از نکات مهم این طرح خائنانه ارتباط کودتاچیان با خارج از کشور بود که صادق قطب زاده از طریق شخصی به نام مهدوی با عده ای از تجار بازار مشترک اروپا در ارتباط بوده و از آن ها کمک مالی دریافت می کرده است .
رضایی گفت : تجاری که به صادق قطب زاده کمک مالی می کردند عبارتند از : ویل آلون مشاور پرون دیکتاتور آرژانتین ، داب صاحب شرکت زیمنس ، اوگوه واشمیت که این سرمایه داران مبلغ ۶۰ هزار دلار توسط مهدوی روحانی نما برای صادق قطب زاده فرستاده اند . ضمنا عده ای از سرمایه داران داخلی که اموالشان توسط دادگاه های انقلاب ملی و عمومی اعلام شده است با این ها همکاری می کردند .
وی در باره نقش آیت الله شریعتمداری در کودتا نیز گفت : آقای عباسی داماد آقای شریعتمداری گفته است که ایشان نه تنها در جریان امر بوده بلکه مبلغ ۵۰۰ هزار تومان نیز به مهدوی پرداخت کرده بود ، البته عباسی مدعی است که این پول برای کودتا پرداخت نشده ولی آقای مهدوی اعتراف کرده است که آقای شریعتمداری ایشان را می شناختند و طرح کودتا را نیز به آقای شریعتمداری گفته است و ایشان با کلیت طرح نیز موافقت داشته است . (۵)
آیت الله خزعلی : اعضای شورای نگهبان درباره شریعتمداری اتفاق نظر دارند
آیت الله خزعلی سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به این سخن حسن نزیه فراری که گفته بود « با خمینی نمی توان کار کرد و تنها می شود با شریعتمداری کنار آمد » اظهار داشت : شریعتمداری به علت نداشتن تماس با انقلابیون نمی دانست که در ایران چه خبر است و به همین خاطر با کودتا هم داستان شد . وی ادامه داد : مسئله بسیار بدیهی و واضح است و اعضای شورای نگهبان بخصوص فقها علیه این فرد در خروشند و اتفاق نظر دارند . (۶)
صدام وارد مذاکره با ترکیه شد
سخنگوی وزارت خارجه ترکیه اعلام کرد معاون وزیر نفت عراق که به ترکیه آمده است با مقامات این کشور در باره احتمال افزایش ظرفیت بزرگ لوله ای که کرکوک را به گذر از ترکیه به ساحل مدیترانه متصل می کند گفت و گو کرد . هفته گذشته سوریه خط لوله نفتی عراق به مدیترانه را قطع کرد و رژیم عراق را در تنگنای شدید اقتصادی قرار داد. در پی اقدام دولت سوریه نمایندگان رژیم عراق گفت و گوهایی را برای صدور نفت خود از خاک ترکیه با مقامات این کشور آغاز کردند .(۷)
پی نوشت:
۱- اطلاعات ، ۴ اردیبهشت ۱۳۶۱ ، صفحه ۱۶
۲- اطلاعات ، ۴ اردیبهشت ۱۳۶۱ ، صفحه ۱۶
۳- اطلاعات ، ۴ اردیبهشت ۱۳۶۱ ، صفحه ۱۶ ؛ در باره شریک و سهیم بودن نهضت آزادی در انقلاب اسلامی گفتنی های فراوانی است که به اندکی از هزاران بسنده می کنیم . نهضت آزادی در سال۱۳۴۰ ، و به دنبال ایجاد موقت فضای باز سیاسی در کشور، توسط جمعی از متدینین ملی گرا تاسیس شد . اعضای نهضت ،خود را رهرو راه مصدق می دانستند .آن ها به دنبال اهدافی چون آزادی بیان و انتخابات مبارزه خود را آغاز کردند.
هرچند اعضای نهضت آزادی به لحاظ فردی متدین بودند اما برداشتهای خاص و انحرافی از اسلام ناب ارائه می کردند . اسلامی که با اندیشه های سکولار مصدق و لیبرال حقوق بشر غرب سازگار باشد!
به هر روی، نهضت آزادی فعالیتهای خود را آغاز کرد . در همین سالها، مبارزات امام خمینی (ره) لرزه بر اندام شاه و آمریکا انداخت ؛ اما نهضت برای خود راهی جداگانه را در پیش گرفت.
امام خمینی از ابتدا با قانون اساسی رژیم طاغوت مخالف کردند اما ارادت نهضت آزادی به این قانون که به موجب آن حکومت از نسلی به نسل بعد به خانواده فاسد پهلوی تعلق دارد به حدی بود که آن را راهنمای مسیر خود خود قرار دادند.
حسن نزیه در جلسه اعلام تأسیس نهضت، اصول فکری آن را این گونه اعلام کرد:
«۱ـ مسلمانیم ... دین را از سیاست جدا نمیدانیم ... آزادی را به عنوان موهبت اولیه الهی، و کسب و حفظ آنرا از سنن اسلامیو امتیازات تشیع میشناسیم...
۲ـ ایرانی هستیم ...
۳ـ تابع قانون اساسی ایران هستیم ولی منافی (نؤمن ببعض و نکفر ببعض) نبوده ایم...
۴ـ مصدقی هستیم ...»
در مرامنامه نهضت میخوانیم: «به حکم مبادی عالیه دین مبین اسلام و قانون اساسی ایران و اعلامیه حقوق بشر و منشور ملل متحد، نهضت آزادی ... فعالیت خود را آغاز مینماید.»
امام خمینی در عبارتی که به خوبی گویای مقابله تفکرات ایشان با تفکر نهضت آزادی است می فرمایند : « «... مالنا والقانون؟ مائیم و قانون اسلام هر چه موافق دین و قوانین اسلام نباشد، ولو قانون اساسی باشد، ولو التزامات بین المللی باشد، ما با آن مخالفیم»
بر اساس چنین تفکراتی تقابل نهضت آزادی با آرمانهای بلند امام خمینی نضج گرفت. امام به پشتوانه ملت به مبارزات خود علیه حکومت ادامه داد و زمینه را برای حاکمیت یک "جمهوری اسلامی"فراهم نمود.
بازرگان در تاریخ فعالیتهای سیاسی خود، هیچ گاه، شعار سرنگونی سلطنت سر نداد و این موضع گیری را تا آستانه انقلاب اسلامی و پیروزی آن حفظ کرد . بالاتر اینکه وی مدعی بود: «نظرات ما در مورد سلطنت، بر رونق و دوام و مقام سلطنت خواهد افزود»
این را در کنار مواضع امام خمینی بگذاریم که میفرمود: «اسلام با اساس شاهنشاهی مخالف است»
در سال ۱۳۵۶ فضای ایران فضایی شبیه به آنچه که در سال تاسیس نهضت آزادی به وجود آمده بود، شد. این بار، به دستور کارتر، شاه به اعطای یکسری آزادی ها مبادرت ورزید. نهضت آزادی نیز این فضای بی خطر را غنیمت دانست و در پوشش «جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر» به تجدید فعالیت دست زد.
این کمیته ، به جای پیوستن به قیام امام خمینی که چشمه ای جوشان از بطن اسلام ناب بود و به جای پیوستن به دریای خروشان مردم انقلابی که پس از چند ماه طومار ۲۵۰۰ ساله نظام سلطنتی را به هم پیچیدند بر مواضع فرسوده و زنگار زده خود اصرار ورزیدند.
کمیته از سویی بر حفظ نظام سلطنت (قانون اساسی) تاکید می کرد و از سویی دیگر، بی توجهی به اسلام و تکیه به حقوق بشر غربی را به رخ مردم انقلابی می کشید! «روش ما مبتنی بر یک رشته فعالیت های معتدل و قانونی از چارچوب قانون اساسی ایران و اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و میثاق حقوق اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی بر قرار گردیده ...».
جالب اینجاست که این مطالب به فاصله تنها ۱۱ ماه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بیان می شود!
جالبتر اینکه در زمانی که یک ملت خود را برای جشن فروپاشی رژیم آمریکایی و تحقق جمهوری اسلامی آماده می سازد بازرگان می گوید «پایه گذاران و اعضاء و علاقمندان به نهضت آزادی ایران و نهضت مقاومت ملّی، نه تنها با آمریکا، بلکه با بعضی از کشورهای اروپا و نیز دولت وقت [رژیم پهلوی] ارتباط های کم و بیش پنهانی داشته اند؛ نه تنها در چند ماه مانده به پیروزی درخشان انقلاب بلکه از ۲۶ سال پیش»!
نهضت آزادی در آستانه تحقق جمهوری اسلامی در موارد متعدد تلاش کرد تا از این امر جلوگیری نماید که به ذکر دو مورد اکتفا می نماییم.
دل بستن به وعده های شریف امامی ...
نخست وزیری شریف امامی، حربه پیش پا افتاده آمریکا و شاه بود که بازرگان را به راحتی به دام انداخت. در ۲۱ مرداد ۵۷، رژیم شاه در تلاشی مذبوحانه، شریف امامیرا با شعار «دولت آشتی ملّی» بر سر کار آورد. حربه وی فریب مردم و خوابانیدن نهضت، از طریق دادن یکسری آزادیها و اقداماتی سطحی چون تغییر تاریخ از شاهنشاهی به هجری و بستن تعدادی کازینوی عمومی بود.
ملیّون، اعم از جبهه ملّی و نهضت آزادی، دست و پای خود را گم کرده و با آغوشی باز به شریف امامی لبیک گفتند!؟
شریف امامی، وعده انتخاباتی آزاد را میدهد و بازرگان از آن استقبال مینماید. بر همین اساس بازرگان در اوج تلاطم امواج نهضت اسلامی ، به خدمت امام میرسد و استدلال بلند بالایی برای پذیرش انتخابات مینماید.خلاصه آن این بود که گام به گام جلو میرویم و اگر شاه فریبمان داد «... همان جا مچش را میگیریم و میگوئیم پس تو دروغ میگویی»!!
اما امام خمینی با وی مخالفت کرده و انتخابات را تحریم میکنند و بازرگان نیز بی اعتنا به امام، بر مواضع خود اصرار میورزد.
پاسخ امام به بازرگان
امام در خصوص شعار نهضت این گونه میفرمایند: «در این خلال، این گیر و دارهایی که در این سال اخیر بود و من در پاریس بودم، دیگر اخیراً این مسائل را پیش میآوردند. اول راجع به اینکه خب، شاه حالا باشد و سلطنت بکند و دیگر حکومتی بر او نباشد، مطابق قانون عمل بکند. خب، من میدانستم که اینها اغفال شده اند. یکی از محترمین آنها [بازرگان] که آمد و این را طرح کرد».
نهضت آزادی پس از پیروزی انقلاب اسلامی
پیروزی انقلاب اسلامی نیز تحولی در مواضع لیبرالی نهضت آزادی بوجود نیاورد. نهضت آزادی از ابتدا تلاش نمود تا اندیشه های خود را در نهضتی که بیش از آنکه در آن نقش ایجابی داشته باشند در مسیر آن سنگ اندازی نموده بودند وارد سازد.
پس از قطعی شدن پیروزی قریب الوقوع انقلاب اسلامی، بازرگان که تاکنون تلاشهایش ناکام مانده بود، این بار تلاش کرد تا در محتوای انقلاب تغییر ایجاد کند. در حالی که مردم با انگیزه دینی و با پیروی از مکتب عاشورا هزاران شهید تقدیم انقلاب نموده بودند ، وی و همفکرانش پیشنهاد اضافه کردن واژه «دموکراتیک» را به «جمهوری اسلامی» ارائه کردند. این پیشنهاد، پیشنهادی کاملاً نامأنوس با جریان انقلاب بود و برآمده از اندیشه ای بود که هیچ گونه سنخیتی با اهداف امام و مردم نداشت. مشکل، کم و زیاد کردن یک کلمه نبود بلکه مسأله، ورود اندیشههایی به انقلاب بود که مردم مدتها علیه آن جنگیده بودند.
البته برخی گروههایی که صبغه مذهبی نداشتند بر «جمهوری دموکراتیک» منهای اسلام تاکید کردند . که صد البته از نظر مردم، کاملاً مردود بود. امام در حمایت از نهضت اسلامیمردم ، صریحاً، مقابل گروههای ملّی گرا ایستاده و بر جمهوری اسلامی نه یک کلمه بیش و نه یک کلمه کم تاکید نمودند .
مخالفت با حکومت دینی مد نظر امام خمینی (ره) در قاطبه تلاشهای دولت موقت هویدا بود .
نهضت آزادی در انتخابات اولین دوره مجلس خبرگان قاطعانه شکست می خورد. قانون اساسی ای که توسط مجلس خبرگان دور اول در حال تهیه بود ، اسلام را معیار قوانین قرار داده بود.
بویژه آنکه به واسطه روشن بینی و اعتقاد به حکومت مبتنی بر اسلام نمایندگان ، و تاکید ویژه افرادی چون شهید بهشتی و شهید آیت، اصل «ولایت فقیه» که تمام امیدهای غرب و غرب گرایان، برای نفوذ و ایجاد انحراف و انقلاب در «انقلاب» را به نومیدی مبدل میساخت ، به تصویب رسید اعضای دولت موقت با دیدن حرکت مکتبی و رو به جلوی مجلس خبرگان ، توطئه انحلال این مجلس را پی ریزی کردند. در این میان، آیت الله شهید علی قدوسی دادستان کل انقلاب اسلامی ، در بحبوحه اختلافات مجلس خبرگان و ملّی گرایان ، پرده از توطئه ای دیگر از جانب دولت موقت برداشت.
وی ، نامه ای را که از دفتر کار شخصی امیر انتظام بدست آمده بود را در اختیار رسانهها و مطبوعات قرار داد. نامه به خط امیر انتظام بود. این نامه، حاوی طرح انحلال خبرگان بود که از جانب امیر انتظام ارائه شده و موافقت بسیاری از اعضای دولت موقت را نیز جلب نموده بود.
سقوط دولت موقت نقش بسزایی در پرده افکنی از اندیشه های ملیون مذهبی و غیر مذهبی داشت. از سویی افشای اسناد لانه جاسوسی پرده از رابطه عمیق و دوسویه نهضت و آمریکا افکند.
این اسناد حاکی از دلدادگی ها و دل ستانیهای متقابل جریانات وابسته به آمریکا، از جمله دولت مردان دولت موقت بود.
با رو شدن این اسناد ، تقابل بازرگان و یارانش با امام و انقلاب آشکارتر گشت. و از سوی دیگر نوشته های بازرگان پس از استعفا جای کمترین دفاعی را باقی نگذاشته است.
وی در آثار خود با اصل «انقلاب» مخالفت نمود و آن را ره آورد«تندروها» می دانست . یکی جلوه دادن آرمانهای انقلاب و رفتار روحانیت با اندیشه های کمونیستی به یک تکیه کلام در آثار بازرگان مبدل گشت.
وی اسلام فقاهتی و حاکمیت احکام اسلام در نظام سیاسی و ولایت فقیه را تحریف در آرمانهای انقلاب دانسته ، مکتب گرایی را فاشیستی و کمونیستی می نامید و بارها از آیات ذم فرعون و یا مشرکین علیه روحانیون پیرو امام استفاده می کرد و جالب آنکه در ادامه این اهانتها با بالاترین مقامات نظام نبود آزادی را مورد انتقاد قرار می داد !
نهضت آزادی از دیدگاه امام خمینی
امام که به خوبی خطر اندیشه های التقاطی نهضت را برای جوانان حس می کردند . هرگز در برابر سنگ اندازی های نهضت در مسیر انقلاب و تحریفات آنان سکوت نکردند.
در این راستا امام عمل به مواضع نهضت آزادی را خیانت به اسلام می دانستند: «اگر ما یک قدم از این حرف عقب بنشینیم یا به اصطلاح آقایان، قدم به قدم بخواهیم پیش برویم یعنی قدم اول ما حالا تسلیم بشویم که آقا سلطنت بکنند نه حکومت ... اگر ما این مطلب را از اینهایی که تزشان این است قبول بکنیم، اسلام را و مسلمین را و مملکت اسلامیرا منهدم کرده ایم تا آخر، و این بالاترین خیانتی است که ما بر کشور خودمان بخواهیم بکنیم و به اسلام کرده ایم.»
امام خمینی (ره) در واکنش به تاکید ملیون از جمله نهضت آزادی بر واژه دموکراتیک در عنوان نظام سیاسی جدید فرمودند : «همه درد و بلای ما این است که ما غرب زده ایم. ما سالهای طولانی زیر بار آمریکا بودیم... شما حالا میخواهید بگوئید روی پای خودمان میخواهیم بایستیم باز هم رنگ غرب. حالا که میگوئید روی پای خودمان، بازهم جمهوری دموکراتیک؟ یعنی جمهوری غربی؟ و در نهایت، ایشان قاطعانه و بر اساس نظر واقعی قاطبه مردم تاکید فرمودند « جمهوری اسلامی، نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد» .
ایشان همچنین در خصوص توطئه دولت موقت برای انحلال خبرگان قاطعانه فرمودند: «... قضیه طرح آنکه مجلس خبرگان منحل بشود که در زمان دولت موقت مطرح شد، بعد هم معلوم شد که اساسش از امیر انتظام بود و آن مسائل آن وقت. آمدند آقایان پیش ما، همین آقایان بازرگان و رفقایش، و گفتند، خیال داریم این مجلس را منحلش کنیم. من گفتم، شما چکاره هستید اصلش که میخواهید این کار را بکنید؟ شما چه سمتی دارید که بتوانید مجلس را منحل کنید؟ پاشید، بروید سراغ کارتان وقتی دیدند محکم است مسئله، کنار رفتند».
پس از مشخص شدن منش تساهل و سستی مآبانه دولت در قبال مسایل کشور و کرنش آنان در برابر دشمنان داخلی و خارجی امام خمینی (ره) بارها و بارها ، ابتدا به صورت صمیمانه و بعد به صورت قاطعانه آنان را به عمل به آرمانهای مردم فراخواندند:«دولتی که میگوید دولت اسلامیاست و هستند، نباید تحت تأثیر واقع بشود و هر طوری سابق بوده، در زمان محمد رضا شاه خائن بوده، حالا هم همان فرم باشد. پس شما چکاره اید؟ ... ما یکی یکی بگوئیم؟ دانه دانه بشماریم؟ اینها باید اصلاح بشود و شماها هم میدانم مسلمانید. من بعضیشان را میشناسم، بعضیشان را هم معرفی کرده اند به من. اینها همه متعهدند، همه مسلمانند لکن ضعیف النفسند.»
«اگر ما امروز قوانین اسلام را اجرا نکنیم، کی اجرا کنیم؟ به آقایانی که میگویند الان نمیشود، بگوئید پس کی میشود؟ به اینها باید گفت: پس بگوئید برای همیشه، اسلام نه!» .
«این قدر، از مجلس خبرگان کناره گیری نکنید. این عمل کناره گیری از ملت است، کناره گیری از اسلام است»
بازرگان پس از تسخیر لانه جاسوسی و افشای اسناد میگوید: «اسم خودشان را میگذارند خط امام، خط شیطانند... اینهایی که میگویند، ما با آمریکا، راه کج رفتیم و راه سازش رفتیم، اینها ضد انقلابند [!]. مأمور همان شوروی و آمریکا هستند که میخواهند اختلاف بیاندازند».
امام راحل دوسال بعد ماجرا را این گونه بازگو می کنند: دیدید آن روزی که جوانان بیدار عزیز، این لانه جاسوسی را گرفتند، این شیاطین به دست و پا افتادند. یکی گفت که اینها خط شیطان هستند و دنبال این کردند که ما الان اسیر آمریکا هستیم ... میخواستند که ما را از استقلال بیرون بیاورند و به دامان آمریکا بیاندازند. قضیه گرفتن این محل جاسوس خانه ناگوار بود برای آنها. برای اینکه پرونده اینها هم ظاهر میشد»
در این میان شاید مهم ترین موضع گیری امام خمینی در باره نهضت آزادی مربوط به پاسخ ایشان به محتشمی پور باشد که در این نامه وی از امام خمینی در رابطه با کیفیت برخورد با این گروهک استعلام می کند و امام پاسخ می دهند « «نهضت به اصطلاح آزادی، صلاحیت برای هیچ امری از امور دولتی یا قانونگذاری یا قضایی را ندارد و ضرر آنها، به اعتبار آنکه متظاهر به اسلام هستند و با این حربه جوانان عزیز ما را منحرف خواهند کرد و نیز با دخالت بیمورد در قرآن کریم و احادیث شریفه و تأویلهای جاهلانه، موجب فساد عظیم ممکن است بشوند؛ از ضرر گروههای دیگر، حتی منافقین ـ این فرزندان عزیز مهندس بازرگان ـ بیشتر و بالاتر است.» رک بررسی جامع مواضع نهضت آزادی نسبت به امام و انقلاب ، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران
در این زمینه گفتنی ها فراوان است که به آینده وا می گذاریم .