آب شور که در واقع پساب مزارع نیشکر است مشکلی از هور حل نمی کند و وسط آب را اگر بالا ببرد شوری زمین را بیشتر می کند .تنها علاج درد هور این است که آب شیرین بیشتری از رودخانه کارون و یا کرخه به هور ریخته شود. که البته این راهکار از طرف ایران باید صورت گیرد.

سالهاست از فعالیت شرکت های نفتی در هورالعظیم یا تالاب هویزه، می گذرد، در این سالها هر روز خبر جدیدتری از تخریب آخرین بازمانده تالاب های بین النهرین می رسد، حال هور هر روز بدتر شده تا جایی که در حال حاضر خبری از سرزندگی تالاب نیست. هورالعظیم دیگر عظیم نیست و روز به روز بیشتر خشک می شود تا تبعات جبران ناپذیری برای اهالی منطقه و کل کشور داشته باشد.

هورالعظيم يكي از زيستگاه‌هاي حساس و منحصربه فرد كشور و تنها بازمانده تالاب‌هاي عظيم «بين النهرين» است كه در سال‌هاي اخير به دست عوامل مختلف تهديد به نابودي شده است. اين تالاب كه مجموعه‌اي از اكوسيستم هوا، زمين و آب است، با 450 هزار هكتار وسعت در غرب استان خوزستان و جنوب غربي ايران، خط مرز زميني دو كشور ايران و عراق را تشكيل مي‌دهد كه يك سوم آن در ايران و دو سوم آن در خاك عراق قرار دارد.

از سال 87 تا کنون فعالیت شرکت های نفتی در کنار عدم تامین حق آبه، برداشت های غیر مجاز و ریختن پساب شور نیشکر به هورالعظیم صدمات جبران ناپذیری به حیات این هور وارد کرد. وضعیت هورالعظیم و هشدارهای دوستداران محیط زیست مبنی بر بروز فاجعه ای ملی در این حالت، وعده های متعددی را در این سالیان از سوی مسئولان محیط زیست و دیگر متولیان کشور در ذهن ها حک کرد، وعده هایی که هنوز تحقق آنها به یک رویا می ماند.

این بار اما عبدالحسین مقتدایی استاندار خوزستان در پی بازدیدی که از هور العظیم داشته اند بر ضرورت رسیدگی به وضعیت هور و نجات آن تاکیده کرده اند. به طوری که وی در آخرین جلسه ستاد مبارزه با گردو غبار بر ضرورت معرفی شرکت های نفتی متخلف محدوده میدان آزادگان به دادگاه تاکید کرد.بایددید این بار مسئولان استانی با گامهایی که بر می دارند قادر خواهند بود زندگی را به هور باز گردانند.

اما در این راستا و در بیان اهمیت هورالعظیم و ارائه راهکارهایی در راستای بازگشت زندگی به هور گفت وگویی با سید رسول موسوی کارشناس امور اجتماعی فرهنگی و همچنین مشاور فرهنگی استاندار خوزستان انجام شده که در پی می آید:

= با توجه به انتقادهایی که در مورد وضعیت هور العظیم و خشک شدن آن صورت گرفته در خصوص هور و اهمیت نگهداشت آن توضیح دهید ؟

در مورد هورالعظیم بحث و گفتگو بیش از آنکه نویسندگان و صاحب نظران محیط زیست در این زمینه گفته اند وجود دارد، هور جز آنکه از لحاظ محیط زیست دارای جایگاه و مهم است از لحاظ اقتصادی برای مردمی که پیرامون آن زندگی می کنند نیز پر اهمیت و حیاتی است،.چرا که بخشی از درآمد این مردم ازطریق نی، ماهی و دیگر فرآورده هایی که هور دارد تامین می شود.

این را باید اضافه کرد که هور و نی آن و پوشالش در ساختن خانه ها و منازل مردم ساکن در منطقه دشت آزادگان بسیار مهم است و از دیر زمانی خانه های بزرگ نی و مضیف ها و محل پذیرایی بزرگان از میهمانانشان از طریق نی و بوریای نی هور تهیه می شود .

بنابراین توجه به هور هم از بعد اقتصادی مهم است و هم از بعد محیط زیست.؛ هور باید بیشتر از این توسعه پیدا کند و بیشتر از این باید آب در آن آزاد شود .

از سویی مطالعات ارزش اقتصادی تالاب ‌ها نشان می دهد تالاب حدود 10 برابر جنگل‌ها و 200 برابر زمین‌های زراعی ارزش اقتصادی دارد، علاوه بر آن تعدیل آب و هوا، جلوگیری از سیل، حفاظت از تنوع گیاهی و جانوری، زیبایی و جاذبه‌های بصری ذاتی تالاب، جاذبه‌های توریستی، ایجاد فضایی برای زندگی پرندگان مهاجر و مکانی غنی برای بررسی‌های تحقیقاتی و علمی متخصصان و دانشمندان از مهم‌ترین مواهب وجود یک تالاب است.

- بسیاری به نقش تالاب ها از بعد محیط زیست آشنا نیستند، در این رابطه توضیح دهید؟

مهمترین نقش تالاب‌ها به ويژه تالاب هويزه در بعد زیست محیطی را می توان در كنترل گرد و غبار مطرح کرد. به طوری که تالاب‌ها بهترين تله‌ها براي گرد و خاك هستند و مقدار زيادي از آن را جذب مي‌كنند، كه در صورت خشك شدن، تالاب عملا نمي‌تواند وظيفه خود را انجام دهد و گرد و خاك از روي آن عبور مي‌كند؛ از طرفي با خشك شدن پهنه‌هاي تالابي، اين عرصه‌ها خود كانون ايجاد گرد و غبار مي‌شوند.

از نظر جهاني اين تالاب يكي از توقفگاه‌هاي اصلي مهاجرت پرندگان است. علاوه بر اين، برخي گونه‌هاي منحصر به‌فرد گياهي و جانوري، كه برخي نيز در حال انقراض هستند، در اين زيست‌بوم وجود دارد. وجود جوامع بومي يونيك در اين حوزه تاريخي، ايجاد تعادل هيدرولوژيكي، مهار آلودگي و تعديل سيلاب در جلگه خوزستان از ويژگي‌هاي منطقه‌اي اين تالاب است كه اهميت آن را دوچندان مي‌كند.

- به نظر شما هورالعظیم چگونه به عظمت و رونق گذشته باز می گردد؟

رونق اقتصادی هور باید به آن برگردد و این رونق از طریق ریختن آب شیرین به دست می آید؛ چراکه اکوسیستم تالاب متناسب با آب شیرین است و تحمل زهاب‌های شور نیشکر را ندارد، این مسئله مشکلات و دگرگونی‌های عظیم در این اکوسیستم ایجاد خواهد کرد.

هور اگر آباد شود همه روستاها و محیط های پیرامونی آن نیز با صید ماهی و برداشت نی و دیگر فرآورده ها آبادو آباداتر می شود.

- در خصوص اقدامی که استاندار خوزستان در راستای احیای هور برداشته اند و نسبت به فعالیت شرکت های نفتی در هورالعظیم هشدار داده اند، نظر خود را بیان کنید؛

استاندار محترم خوزستان در بازدیدی که از هورالعظیم داشته اند، موقعیت آن را ارزیابی کردند و نظر ایشان در خصوص عدم فعالیت شرکت های نفتی در این میدان باید با قاطعیت بیان و اجرا شود. ایشان باید از وزارت نفت بخواهد که از حفاری در هور دست بردارند چراکه این حفاری ها بیش از پیش هور و محیط پیرامون آن را آلوده کرده است.

اما علاوه بر خروج شرکت های نفتی، استاندار خوزستان باید از سازمان آب و برق حق آبه ورودی به هور را مطالبه کند.به طوری که سهمیه هور بیش از این و به تناسب فصل و گرمی هوا مخصوصا در فصل تابستان باشد که البته این نوع اقدام برای آبادی هور و تجدید ساختار قدیمی آن تاثیر گذار خواهد بود منوط به این که تامین حق آبه استمرار پیدا کند و حفاری از ناحیه شرکت نفت تعطیل شود.

- باتوجه به اینکه بخشی از هورالعظیم در کشور عراق است، برای تامین آب آن چه راهکاری پیشنهاد می دهید؟

تالاب‌های مرزی جایگاه ویژه و حساسی در جهان دارند و جوامع بین‌المللی نگران حیات هور هستند، با توجه به اهمیتی که این تالاب مرزی دارد نه ایران و نه عراق نمی‌توانند به تنهایی برای حفظ و ثبت بین‌المللی آن اقدام کنند.

اما با توجه به اینکه مقدار آبی که باید در هور ریخته شود از ناحیه عراق دو برابر از مقدار آب سهم ایران است زیرا که سهم ایران از هور یک سوم و سهم عراق دو سوم می باشد، براین اساس در کنار اقداماتی که در ایران باید صورت گیرد در کشور عراق نیز از طریق وزارت خارجه باید نظارت بیشتری بر تالاب انجام شود و محیط زیست از طریق سازمان ملل قرارداد های قبلی که موجب احیا وتوسعه و عمیق تر شدن هور می شوند را اجرا کند،

- در کنار عده ای از دوستداران محیط زیست که بر احیای تالاب ها اصرار می ورزند، به عقیده برخی منافع اقتصادی و سرمایه‌گذاری ‌های صورت گرفته در حوزه نفت و گاز بر حفظ محیط زیست و آسیب‌های ناشی از تخریب آن می‌چربد، نظر شما در این خصوص چیست؟

اینکه مابیایم یک پایگاه زیست محیطی تحت عنوان هورالعظیم را فدای نفت کنیم نه از لحاظ اقتصادی درست است و نه با ضوابط جهانی محیط زیست منطبق است و نه حتی خدمتی به مردم پیرامون هور خواهد بود.

آلوده کردن محیط زیست مردم گناه است، گناهی نابخشودنی . و اگر عالما و عامدا انجام دهیم ضرر و ریانش بیشتر و بیشتر خواهد بود .

- و سخن پایانی:

وضعیت آلودگی تالاب ها در ایران همواره مورد نقد بسیاری از دوستداران محیط زیست در این کشور است. عدم مدیریت پسماندها و فاضلاب‌ها در محیط تالابی، قطعه قطعه کردن تالاب، آتش زدن حوضچه‌های نفتی در تالاب از ابتدای حضور تا کنون و تخلیه پسماندهای نفتی در محدوه تالابی که از تخلفات میدان نفتی آزادگان در هورالعظیم است، عدم ارائه برنامه‌های احیایی و… از بحث های این فعالان محیط زیست است. امید است که با توجه به نگرانی های موجود و اقدام مسئولان کشوری و استانی از جمله استاندار محترم خوزستان که گامهایی را در این خصوص برداشته اند به زودی شاهد احیای هور العظیم و بازگشت زندگی به این هور و منطقه باشیم.

برچسب ها: سیدرسول موسوی ، هورالعظیم ، نفت ، زیست محیطی

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه