سخن در حوزه سلامت باید "عالمانه "باشد و نه "عامیانه"/در رشته های مختلف از حاذق ترین اطباء برخورداریم

به گزارش خبرنگار وب دا خوزستان، دکتر اسماعیل ایدنی به همراه هیئت همراه در تداوم بازدیدهای میدانی خود و هیأت رییسه و در راستای اطلاع افکار عمومی از اقدامات دولت و رخدادهای بخش سلامت کشور و استان، از دفاتر مشترک روزنامه اروند و خبرگزاری فارس خوزستان بازدید و با روند تهیه و ارسال اخبار این خبرگزاری آشنا شد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در این بازدید گزارش مختصری از روند فعالیت این دانشگاه را به خبرنگاران خبرگزاری فارس ارائه و به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.

*حوزه سلامت را تعریف کنید.
اگر بخواهیم در مورد حوزه سلامت صحبت کرده و مشکلات را بازگو کنیم باید به گذشته نظام سلامت در کشورمان برگردیم، البته مفاهیم کیفی به‌ ویژه در حوزه سلامت سقف ندارند و نمی توان معیاری برای آنان مشخص و تعیین کرد، 200 سال پیش مفهوم رفاه با امروز بسیار متفاوت تعریف می‌شده، سطح رشد جامعه با گذشت زمان تعریفش تغییر می‌کند و هیچ نقطه‌ای در آینده وجود ندارد که بگوییم این مقصد ماست، اگر به آن نقطه برسیم باز باید به نقاط بالاتری در حوزه سلامت دست یافت. همیشه مسیر جدیدتری کشف می‌شود، طبیعتا نباید نگاهمان این باشد که بگوییم برای خدمات به نقطه ایده آل رسیده‌ایم.

*به نظر شما امروز به حد استاندارد در حوزه سلامت و خدمات مرتبط آن دست یافته‌ایم؟
استاندارد هم تعریفش متفاوت و متغیر است، در زمانی اتحادیه اروپا یورو وان را برای بنزین تعریف کرد و بعد از اینکه دید این میزان استاندارد کافی نیست با گذشت زمان به یورو 4 رسید، استاندارد کف قابل قبول برای خدمت است و متغیرهای زیادی برای رسیدن به این نقطه وجود دارد، باید دید که توانمندی و انتظارات چیست و بر اساس آن به جلو حرکت کرد، اما باید گفت  وضعیت فعلی حوزه سلامت با توجه به استانداردهای ملی‌مان نقطه مطلوب  نیست.

* از دیدگاه جنابعالی آیا باید به این شرایط بسنده کرد و یا اینکه می‌توان آنرا تغییر داد؟
اتفاق‌های خوبی در زمینه حوزه سلامت از بدو پیروزی انقلاب در کشور ما رخ داده است، با وجود اینکه کشورمان با جنگ هشت ساله تحمیلی روبرو شد ولی نظام بهداشت و درمان ما تغییرات اساسی کرد که دو اتفاق آن قابل ذکر است: یکی ایجاد ساختار شبکه بهداشت و درمان که امروز به‌عنوان الگو در بسیاری از مراکز آموزشی در حال تدریس  دنیاست و دیگری تربیت نیروی انسانی متخصص.
نظام شبکه‌ای که خدمات اولیه سلامت را در اقصی نقاط کشور به اجرا درآورد و نفوذ اجتماعی‌ بهداشت و درمان  را در قیاس با سایر دستگاهها به اوج برتری رساند، امروز هیچ روستایی در کشور یافت نمی‌شود که نماینده بهداشت به نام بهورز وجود نداشته باشد و این یکی از دستاوردهایی‌ست که بعد از انقلاب در کشور محقق شده است، این نظام به صورت یک شبکه در کل کشور تعریف شده است. از سویی دیگر بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با کمبود نیروی انسانی و تخصصی در سطح کشور مواجه بودیم، همه هم سن و سالان ما تجربه ویزیت شدن به‌ عنوان بیمار توسط یک پزشک هندی را داشته‌اند، در همین راستا بحث اهمیت نیروی انسانی متخصص در کشور پیگیری شد به طوریکه امروز پزشک خارجی در کشور برای ارائه خدمات درمانی وجود ندارد جز مواردی که اقامت ایران را گرفته و به عنوان شهروند ایرانی محسوب می‌شوند. امروز به عینه می‌توان گفت در طول سال تعداد بیمارانی که برای خدمات به خارج از کشور اعزام می‌شوند به تعداد انگشتان دست هستند و بهترین و پیچیده‌ترین پیوندها و جراحی‌ها در کشور در حال انجام است.

*در حوزه بهداشت و درمان چه اقداماتی برای پژوهش و تولید علم صورت گرفته است؟
 در حوزه پژوهش نیز نظام سلامت بسیار موفق عمل کرده است، با وجود اینکه نزدیک به 10 درصد بودجه‌های پژوهشی کشور به دانشگاه‌های علوم پزشکی و به حوزه سلامت اختصاص دارد اما 40 درصد فرآورده‌های پژوهشی کشور در این حوزه در حال تولید است، این امر نشان دهنده زیرساخت‌های خوبی است که در کشور ما انجام گرفته و در حال تحقق است.
 
*به نظر شما پیش‌بینی‌های حوزه سلامت از بدو انقلاب اسلامی تا به امروز رضایتبخش بوده است؟
بعد از پایان جنگ تحمیلی، گسترش شهرنشینی، افزایش جمعیت و تغییر سبک زندگی، تغییراتی را در کشور ایجاد کرد اما متاسفانه باید گفت هم تصمیم سازان و هم تصمیم گیران و سیاستمداران حوزه سلامت این تغییرات را به موقع کشف نکردند به همین دلیل امروز با آنچه در حال رخ دادن است در این حوزه با آنچه که ایده آل است بسیار فاصله داریم زیرا پیش بینی‌ها آنچنان که باید صورت نگرفته است، در آن برهه زمانی می توانستیم سرمایه گذاری بسیار خوبی را در شناسایی موقعیت و ظرفیت‌ها انجام دهیم، اولین اتفاقی که از آن غفلت  خطراتی بوده که نظام سلامت را تهدید می‌کرد و امروز با آن مواجه شده‌ایم، بعد از انقلاب، امید به زندگی در کشور افزایش  پیدا کرد، فعالیت بسیار خوبی در کنترل بیماری‌های واگیردار داشتیم و بنابراین لازم بود که تغییراتی که بعد از جنگ در جمعیت شهرنشین و روستانشین در کشور ایجاد می‌شد را کشف و خطراتی که قرار است آینده حوزه سلامت و مردم را تهدید کند شناسایی می‌کردند.

*امروز دغدغه حوزه سلامت بیشتر چه مواردی‌ست؟!
امروز خطرات  بزرگ، بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان و سوانح و حوادث اند که اگر از آن غفلت کنیم بزرگترین تهدید برای توسعه اجتماعی و سلامت محور به شمار می‌رود، انسان سالم، محور توسعه سالم است، میانگین سنی افرادی که در تصادفات فوت می‌کنند 34 ساله هستند، یک انسان با 34 سال سن، توانمند برای رشد اجتماعی و فعالیت در جامعه است، این فرد اگر فوت کند که معمولا متاهل و مرد است علاوه بر اینکه یک خانواده را بی‌سرپرست می‌کند میزان عمر از دست رفته آن با درنظر گرفتن 71 سال برای مردان(73 سال برای زنان)، از دست دادن37 سال از عمر مفیدش است که اگر این میزان را جمع بزنیم برای افراد تلف شده در تصادفات خواهیم دید که چه رقمی بدست می‌آید و این روند چه  لطمات اقتصادی به کشور وارد می‌کند.

*امروز بسیاری از بیماری‌ها که در گذشته به ندرت یافت می‌شده در جامعه افزایش یافته است، علت این امر را چه می‌دانید؟
تغییر سبک زندگی و عادات غذایی باعث شده مردم، فست فود و نمک زیاد مصرف کنند، کم تحرکی هم مزید بر آن شده است و همین است که مشاهده می‌کنیم شیوع سرطان‌ها و بیماریهای قلبی و عروقی افزایش یافته است، این حوادث از سال 70 به بعد پررنگ تر شده، باید افرادی که در گذشته تصمیم گیر بوده‌اند این خطرات را پیش بینی می‌کردند که امروز با این معضلات مواجه نباشیم.

*امروز چرا آی.سی.یوهای تصادفات و امکانات در این زمینه کم است؟  
تصادفات ، بیماری های قلبی و عروقی و سرطان ها علل اصلی مرگ و میر در جامعه امروزی هستند. باید نگاه سلامت محور داشته باشیم و از بروز حوادث بی شمار در کشور جلوگیری کنیم. بخش زیادی از هزینه ها صرف مبارزه با معلول می شود و نه مبارزه با علت . در حال حاضر فردی که دچار سکته قلبی و یا سرطان میشود باید 15 سال قبل زندگی وی بررسی شود. اگر امروزه برنامه ای برای پیشگیری از سرطان و یا دیگر بیماری ها طراحی شود کاهش این معضلات را 10 الی 15 سال بعد شاهد خواهیم بود. طرح تحول نظام سلامت در ابعاد مختلف درمان وبهداشت و امورش  طراحی شده است . اهداف اصلي اين طرح كاهش پرداخت از جيب بيمار ، كاهش هزينه هاي بيماريهاي صعب العلاج و عدالت در دسترسي به خدمات  بهداشتي درماني است . در طرح تحول بهداشت برنامه ریزی شده که مراقبت هاي اوليه سلامت در جهت  كنترل و غربالگري بيماريهاي غير واگير كه سيماي غالب بيماري ها را در كشورمان تشكيل ميدهد، همراه با ماموريت هاي قبلي بهداشتي توسعه يابد ودر نهايت خدمات درماني براساس سطح بندي ارائه شود.

* آیا نظارت‌های بهداشتی در حاشیه شهرها همچون مراکز استان‌ها و شهرهاست؟ یا در این زمینه محدودیت‌هایی وجود دارد؟
طرح تحول نظام سلامت در همین راستا و از آسیب پذیرترین اقشار اجتماع آغاز شد و امروز آسیب پذیرترین‌ اقشار، حاشیه نشین‌ها هستند، حاشیه نشینی یکی از معضلات نظام سلامت است، در خوزستان حدود 800، 900 هزار نفر حاشیه نشین طبق آخرین سرشماری‌ها وجود دارد، با بازدید از این مناطق می‌توان به راحتی به مشکلات فاضلاب، آب، تخلیه نامناسب زباله‌ها و ارائه غذاهای نامناسب و... برخورد و از آن طرف هم نرخ بیکاری و بزه و ناهنجاری‌های اجتماعی‌ را مشاهده کرد، در طرح تحول بهداشت برنامه ریزی شده که خدمات بهداشتی را صرفا نه با هدف پیشگیری و جلوگیری از بیماری‌های عفونی بلکه با هدف بیماری‌هایی که سیمای مرگ را تشکیل می‌دهند اجرا کرد، در این زمینه نیاز است همه دستگاه‌های اجرایی استان  در قالب شورای سلامت  و امنیت غذایی  دست به ‌کار شوند، در واقع نگاه کلان به سلامت باید تغییر کند، برای ارتقای شاخصه‌های سلامت در استان همکاری و مداخله همه مولفه‌های عوامل دخیل نقش دارند اگر به این باور رسیدیم می‌توانیم به جلو حرکت کنیم، امروز بحران تنفسی داریم، بیماری‌های اسهالی، گرد و غبار و آلاینده‌های صنعتی نیز داریم، نمی‌توان اینها را منکر شد.

*از نظر شما امروزه بهداشت بر درمان اولویت دارد یا بالعکس؟ در این زمینه طرح تحول نظام سلامت چه تعریفی دارد؟
در سطح استان در تلاش هستیم که به سمت اولویت دادن بهداشت بر درمان با سرعت تندتری حرکت کنیم تا نتیجه آن را سال‌ها بعد مشاهده کنیم، با اقدامات موثر، بیماری‌های دیابت، چاقی، ایدز و اعصاب و روان از طریق غربالگری‌ها در حال شناسایی و پیگیری بوده که اگر نظام سلامت در این زمینه ناتوان عمل کند در آینده نیز همین اتفاقی می‌افتد که امروز با آن مواجه هستیم، امروز بخش عظیمی از هزینه‌های ما صرف داروهای شیمی درمانی می‌شود که بسیار هم گران هستند، درمان  بیماری خانمانسوز سرطان ( طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، بیماری که 40 درصد درآمد سالیانه یک خانوار را به خود اختصاص دهد بیماری خانمان سوز است)، فقط در سال 92، 2 هزار میلیارد تومان بودجه داروهای شیمی درمانی و 6 هزار میلیارد تومان صرف درمان این بیماران شده و این در حالی‌ست که کل طرح تحول نظام سلامت 8 هزار میلیارد تومان بودجه داشته است، بنابراین باید بهداشت را مقدم بر درمان کرد و غیر از این هیچ راهی نداریم، سلامت به شدت یک مقوله فرابخشی است. بسیار ساده انگاری‌ست که تصور کنیم ارتقای سلامت یک جامعه فقط از مدیریت درون بخشی خوب حوزه سلامت تامین می‌شود.

*آیا برای ارتقای سطح بهداشت در بخش‌های مختلف تولیدی، نباید نظارت‌ها را جدی‌تر کرد؟
ما همه تلاش و امکانات خود را در این زمینه به‌کار گرفته‌ایم، طی بازدیدی که اخیرا در اجرا و تداوم بازدیدهای میدانی هیات رییسه از کارخانه تولید مخمر و الکل داشتیم به معضل جدی برخوردیم و آن اینکه بخش اعظمی از نانوایی‌ها از خمیر مایه برای پخت نان استفاده نمی‌کنند، یعنی یا  از مخمر استفاده نمی کنند و یا از مخمر شیمیایی نظیر جوش شیرین  استفاده می شود. وقتی از جوش شیرین استفاده می‌شود امکان جذب آهن و ویتامین‌ها میسر نمی‌شود و فقر آهن، کمبود ویتامین‌ها و کاهش سیستم ایمنی بدن رقم می‌خورد، حال اگر کسی فقرآهن بگیرد باید شش ماه به آن دارو داد تا روند بهبودی را طی کند، هر چقدر هم نظارت‌ها تشدید پیدا کند تا فرهنگسازی صحیح صورت نگیرد نمی‌توان نانواها را برای پخت صحیح و استفاده از مواد مطلوب مجاب کرد! همچنین هفته قبل از مرکز تصفیه فاضلاب در سطح شهر اهواز بازدید کردیم، جمعیت شهر اهواز حدودا بالای یک و نیم میلیون است .جالب است بدانید  فقط فاضلاب 200 هزار نفر در این  کلان شهر تصفیه و به کارون می‌ریزد!
تغییر سبک و الگوی زندگی در این دو دهه باعث شد که از نقطه ی ایده آل تا حدودی فاصله پیدا کنیم. ما در گذشته دچار غفلت شدیم . اولین غفلت در گذر اپیدمیولوژیک  و در تغییر سیمای بیماری ها بود. پس از جنگ تحمیلی لازم بود که تغییراتی در نظام سلامت رخ می داد که با سبک و زندگی مردم هماهنگ باشد تا بتوانیم خطرات عمده سلامت را شناسایی کنیم. در گذشته بیماری های عفونی یکی از مهمترین علل مرگ و میر در کشور بود که در زمان خود به خوبی شناسایی و کنترل شد ولی در حال حاضر نوع بیماری ها دچار تغییر شده که باید نگاه متولیان نظام سلامت نیز دستخوش تغییرات بشود.

*چه بیماری هایی در فصل گرما شیوع بیشتری دارند؟ آیا وضعیت آب و هوایی در این زمینه تاثیرگذار است؟
در فصل تابستان و گرما بسیاری از بیماری‌های اسهالی شایع می‌شوند، شیوع بیماری‌های اسهالی ناشی از دفع نامناسب فاضلاب و ناشی از بیماری‌ها منتقله از آب و غذاست، اگر به‌عنوان مثال فاضلاب‌ها در جوی های روباز و محیط زیست  و یا آب آشامیدنی ناسالم باشد مقصر مسئولان بهداشت و درمان هستند؟!  60 درصد شبکه های آبرسانی  روستاهای یکی از بخش های تابعه استان فاقد متولی و پاسخگوست، کافی‌ست که  این شبکه ها دچار شکستگی شود  و یا منبعی که آب وارد آن می‌شود با مدفوع یک نفر بیمار تماس پیدا کند در اینصورت تمام آب آلوده می‌شود، در واقع هیچ سازوکاری برای  مدیریت کیفیت و کلرزنی آب اندیشیده نشده است!  در حوزه سلامت اگر بهترین مدیرهم باشیم در مجموعه‌ مان نمی‌توانیم بگوییم ارتقای سطح سلامت به بهترین شکل اجرا می‌شود. به همین دلیل  شورای سلامت  و امنیت غذایی متشکل از دستگاه‌های اجرایی متفاوتی است...فلسفه ترکیب و تشکیل  شورای سلامت رفع چنین مشکلاتی است.

*آیا می‌توان این موارد را رسانه‌ای کرد و متذکر شد!
مداخله موردی در این زمینه هیچ فایده‌ای ندارد، امروز اگر در کنترل یک بیماری عفونی بی‌تفاوت باشیم نصیب فرزند خودمان نیز می‌شود، اگر در مقابل فست فودها و روغن‌های مصرفی خوراکی بی‌تفاوت باشیم، خانواده خودمان را نیز گرفتار می‌کنیم اما رسانه‌ای کردن آن و ایجاد تنش در این زمینه نیز نمی‌تواند راهکار مناسبی باشد. زیرا چه بسا  نتیجه عکس از تعامل و همکاری در بین همکاران ایجاد کند.
 
*آیا اینکه بگویم صرفا کاری از دست مسئولان بهداشتی برنمی‌آید، قابل قبول است؟
در واقع  روند و فرآیند خیلی مهم نیست و در مقابل، نتیجه و خروجی کار مهم است!  اگر معضل و مشکلی رسانه‌ای شود و همکاری‌ها را نتوانم جلب کنم چه نتیجه‌ای و جمع ‌بندی خواهد داشت؟ همین بیماری اخیر اسهالی که در سطح استان شایع شده بود را ظرف یک هفته جمع کردیم زیرا آنقدر مستندات داشتیم که حتی استاندار و معاونشان محکم مداخله کرده و جلوی خطر گرفته شد، در واقع باید هزینه اثربخشی و هزینه فایده را ملاحظه کنیم و تطبیق دهیم.

*برای توریسم درمانی و امکانات موجود در این استان چه برنامه‌ای دارید؟
باید برای هرکاری فراتر از شعارعمل کنیم، در این زمینه رایزنی‌های ملی با وزیر بهداشت نیز صورت گرفته اما برای عملیاتی شدن آن باید کار را تخصصی ببنیم و ذینفعانی که در این فرآیند نقش دارند دیده شوند، نمی‌شود من به‌جای بخش خصوصی تصمیم بگیرم، مشکل زمانی بوجود می‌آید که در مورد حمل و نقل تخصص ندارم و بخواهم در این زمینه اظهارنظر کنم! بخشی از مشکلاتمان در استان این است که در کشف معضلاتی که روی زندگی‌مان موثر است، حساس هستیم. اما الزاما هم خود را ذی حق می‌دانیم که برای علاج و درمان آن، مداخله کارشناسی کنیم، در بخش توریسم سلامت نیز هم بخش خصوصی خوبی داریم و هم بخش دولتی؛ البته کمبود فضای درمانی و تخت‌های بیمارستانی از بحث‌های جدی ماست، به جز خدمات پیوند قلب و ریه تمام خدمات حرفه‌ای کشور در استان انجام می‌شود، هم در سطح تخصصی و هم فوق تخصصی؛ در بخش توریسم سلامت سیاستگذاری‌های خوبی انجام شده، بخش خصوصی فعالیت‌هایش خوب است اما باید ساماندهی شود، این ساماندهی باید در دانشگاه با همکاری ذینفعان متمرکز شود که اگر خارج از دانشگاه باشد و به دنبال مسائل جانبی در آن باشیم به نتیجه نخواهیم نرسید و در واقع دانشگاه به‌عنوان تولیت در این زمینه ورود می‌کند، نه ذی نفع!

*از نظر نیروی انسانی کادر درمانی و پزشکی، خوزستان با کمبود مواجه نیست؟
روزی که در سال 72 در این دانشگاه استخدام شدم گروه داخلی دانشگاه اهواز تنها دو فوق تخصص داشت، امروز نزدیک به 40 فوق تخصص در گروه داخلی مشغول فعالیت است، در بخش‌های اطفال و جراحی و چشم و پیوند کبد و ... نیز در جای خود فوق تخصص و کادر پزشکی مجرب موجود است، زیرساخت‌هایی که بخواهیم پیوندهای دیگر نیز انجام بدهیم کاملا مهیا و فراهم است، از نظر نیروی انسانی چه در بخش خصوصی و چه دولتی خوشبختانه مشکل و کمبودی نداریم ولی از لحاظ فضای فیزیکی درمانی در بخش دولتی دچار محدودیت هستیم و این همانجاست که نشان می‌دهد آینده پژوهی نداشته‌ایم! امروز یکی از فعالیت‌های ما طراحی برنامه استراتژیک پنج ساله دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز است، گام بعدی تدوین سند توسعه پنج ساله دانشگاه می‌باشد که این اقدام را بر اساس آینده پژوهی و با توجه به اسناد بالادستی و تغییرات و ظرفیت‌های استان در آینده انجام می‌دهیم.

*نظرتان در مورد شایعاتی که بعضا در مورد بروز برخی بیماری‌های ناشناخته بر اثر گرد و غبار و آلودگی در سطح استان شنیده می‌شود، چیست؟
اگر کتب علمی و پزشکی را مشاهده کنید بیشترین فعل «maybe» به‌معنای ممکن بودن درآن به‌ کار رفته است، زبان علم زبان عدم قطعیت است، هرکس قطعی صحبت کند، جز خود را در معرض نقادی بی رحمانه دیگران قرار دهد، هیچ چیزی به دست نمی‌آورد، نباید دچار خطای ذهن شد و بدون مدرک و دلیل گفت  فلان بیماری زیاد شده است.

*اما افزایش و شیوع بیماری‌های تنفسی در سطح استان کاملا مشهود است!
باید بر اساس آینده پژوهي و آينده نگاري  به درستی بررسي كنيم و ببینیم  که فرصت ها و تهدیدات آینده ما را به کدام سو خواهند کشاند تا بتوانیم برنامه ریزی کنیم و در زمان لازم مقابله و مداخلات لازم را انجام دهیم.  در حال تدوين سند توسعه سلامت استان هستيم و  در آینده ای نزدیک به متولیان استان ارائه خواهیم کرد تا پیش بینی درستی از آینده سلامت استان داشته باشیم. باید مطابق شرایط بومی استان برنامه عملیاتی مان را بر اساس سیاست های کلان نظام سلامت، اسناد بالادستي و نقشه علمی کشور اجرایی نمائیم. در بحث ریز گردها باید به صورت علمی شواهد و احتمالات را بررسی کنیم تا بتوانیم به نتایج مناسبی دست پیدا کنیم. بدون اطلاعات و آمار مبتنی بر شواهد علمی و پژوهشی نمی توان و نباید قضاوت کرد. در مباحث علمی و بویژه در حوزه بیماری ها اظهارات و دیدگاه ها باید بر پایه پژوهش های عالمانه ابراز شود. دیدگاه های عالمانه باید پایه و اساس تصمیم سازی ها باشد و نه اظهارات عامیانه و قضاوت های فاقد پشتوانه علمی. آلودگي هوا و بويژه ریزگردها يكي از عوامل مهم تهديد كننده سلامت ميباشد . حل اين معضل مطالبه ما است ، اگر چه نياز به مداخلات استاني، ملي، منطقه اي و بين المللي دارد. پيش بيني ميزان خطرزايي آن نيازمند پژوهش هاي متعدد در زمينه خواص بيولوژيك، فيزيكي و شيميايي اين ذرات دارد كه مطالعاتي هم در اين زمينه در حال انجام است. امیدوارم با مداخلات جدی همه بخش ها تاثیرات این عامل تهدید کننده نظام سلامت به حداقل برسد.

*امروز متاسفانه بی‌اعتمادی به پزشکان در استان با توجه به تشخیص‌های نادرست و ویزیت‌های بی‌پاسخ در حال شکل‌گیری‌ست...
بدترین چیز این است که خدمت شما را خیانت جلوه دهند، عامیانه باید گفت مرغ همسایه غاز است، تهران میدان شوش دارد، کاخ نیاوران هم دارد، فراوانی خطا و بداخلاقی و گناه در همه اقشار است! پزشکان بومی استان که خارج از خوزستان درس خوانده‌اند در دانشگاه سطح  پایین درس نخوانده‌اند و مدارک دانشگاهی بسیار معتبری دارند، اکثرا به استان خودشان خوزستان برگشته‌اند.دانشگاه ما از قطب های آموزشی برتر و مطرح کشور است و در بسیاری از رشته ها با برترین دانشگاههای کشور در رقابت هستیم. نباید چنین  تصوراتی را به اذهان رسوخ داد و در افکار عمومی منتشر کرد شود. بار دیگر تاکید می‌کنم در تمام رشته‌های تخصصی در سطح استان پزشکان مجرب و قابل اعتماد فراوانی  موجود است و به جز یکی دو خدمت فوق تخصصی (پیوند قلب و ریه)، هیچ نیازی به مراجعه هم‌استانی‌ها به خارج از استان برای درمان نیست. 


ایدنی در پایان بر نقش انکار ناپذیر رسانه ها در اعتلاء فرهنگ سلامت و انعکاس اخبار این بخش تاکید و از تلاش های فعالان عرصه خبر و رسانه و بویژه خبرگزاری فارس تقدیر کرد.

شایان گفتن است هیئت رئیسه دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در رویکرد سال جدید خود برنامه بازدید میدانی از واحد های تابعه دانشگاه و واحد های غیر دانشگاهی موثر بر سلامت نظیر عرصه های صنعتی، خدماتی و فرهنگی را در دستور کار قرار داده است.