محسن صنیعی - عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران
انتخابات هفتم اسفند 94، یک نقطه عطف دیگری در تاریخ کشور ما بود که پیام های بسیار بزرگی را به همراه داشت و به علاوه، می تواند نتایج بسیار ارزشمندی برای جامعه ایران به همراه داشته باشد. در این انتخابات، علی رغم محدودیت های بسیار زیادی که در حضور اصلاح طلبان در انتخابات وجود داشت ولی با امکانات حداقلی موجود، حضور و مشارکت اصلاح طلبان، توانست نتیجه بسیار قابل قبولی را رقم بزند و توانست بار دیگر اعتبار گفتمان اصلاحات و اعتدال گرایی را به ظهور برساند و نشان دهد که مردم ایران، تمایلی به افراط گرایی هم در داخل و هم در خارج ندارند.
این پرسش مطرح شده بود که نقش اساسی در موفقیت اصلاح طلبان در این انتخابات، کدام یک از عوامل بود، اصلاح طلبان یا فضای رسانه ای؟ بر خلاف نظری که مطرح می کند نقش بسیار اساسی را فضای رسانه ای بر عهده داشت، من عامل اساسی تر را به اصلاح طلبان می دهم. اصلاح طلبان، از ماه ها پیش از انتخابات، با تشکیل شورای سیاست گذاری در استان ها و فعال کردن شورای احزاب و شورای اصلاح طلبان در شهرستان ها، عزم جدی کرده بودند که در انتخابات، حضور داشته باشند و حتی اگر کاندیدای اختصاصی در میدان نداشته باشند به کاندیداهای مناسب و معتدلی که بتواند همگرایی با گفتمان اصلاحات و اعتدال گرایی و همراهی با دولت تدبیر و امید داشته باشند، رای بدهند. علی رغم این که، به گواه همه کارشناسان، شدیدترین رد صلاحیت های تاریخ انتخابات های بعد از انقلاب را در این انتخابات شاهد بودیم ولی چون اصلاح طلبان انتخاب کرده بودند که در صحنه حاضر باشند و با همه محدودیت های موجود، زمین بازی را ترک نکنند، حتی اگر همه بازیکنان، کارت قرمز دریافت کنند، علی رغم زمان بسیار کم انتخاب کاندیدای مناسب، تبلیغات و سازماندهی برای حضور در انتخابات، اصلاح طلبان، توانستند نتیجه ای بسیار قابل قبول را در سراسر کشور و نتیجه ای شگفتی ساز را در تهران رقم بزنند.
این انتخابات نشان داد که راهبرد اصلاح طلبان برای حضور فعال در صحنه انتخابات و استفاده از امکانات ممکن موجود برای رقابت، راهبردی بسیار مناسب بوده است.
در این انتخابات، فضای رسانه ای جدید، نقش بسیار پررنگی را نشان دادند. فضای رسانه ای موجود، فضای اجتماعی جامعه جهانی و جامعه ایران را تغییر داده است. این فضا، فضای تک صدایی نیست. مردم هزاران صدا را می شنوند و خود به انتخاب میان هزاران صدا می نشینند. ولی قطعا آن چه نقش رسانه ها را بسیار پررنگ کرد و نقش بسیار اساسی در بوجودآوردن نتیجه انتخابات هفتم اسفند 94، آفرید، اراده و عزم جدی اصلاح طلبان و اعتدال گرایان در صحنه انتخابات بود. اگر این عزم و اراده نبود، رسانه ها هم نمی توانست چنین پرشور در صحنه انتخابات، نقش بازی کنند. یعنی در حقیقت، این عزم و اراده بود که به حضور مردم در صحنه انتخابات و فعالیت رسانه های مجازی در انتخابات، جهتی تاثیرگذار داد.
با حضور پررنگ اصلاح طلبان در انتخابات، زمینه رقابت و انتخاب فعال، میسر گردید و هنگامی که امکان رقابت سیاسی مهیا باشد هم مردم به خوبی مشارکت می کنند و در صحنه حضور پیدا می کنند و هم انتخاب مردم به سمت انتخابی بر اساس تفکر سیاسی پیش می رود و رقابت های قومی رنگ می بازد و مردم به صورت لیستی رای می دهند که در حقیقت الان جای احزاب را پر کرده است. نتایج انتخابات نشان می دهد که غالب کاندیداهای در لیست ها، کاندیداهای برتر در انتخابات ها هستند.
نتایج این انتخابات و انتخابات ریاست جمهوری ۹۲، نشان می دهد که راه گسترش دمکراسی و توسعه سیاسی در کشور ما فقط از طریق آشتی با صندوق رای می گذرد. در این راه، باید هر انتخابات ولو انتخابات شوراها را به عنوان گامی در جهت گسترش دمکراسی تلقی کنیم. در انتخابات ها حضور فعال داشته باشیم و حتی اگر کاندیداهای اصلی مان، رد صلاحیت شوند، با انتخاب کاندیداهای مناسب در صحنه حاضر باشیم. با حضور در صحنه و استفاده از صندوق رای، می توان اعتماد مردم را جلب کرد و زمینه های گسترش دمکراسی را فراهم کرد.
سخن آخر این که نتیجه انتخابات نشان می دهد که در صورتی که رقابت مناسب در صحنه انتخابات وجود داشته باشد، معمولا هیچ کدام از جریان های کشور، احساس شکست نمی کنند و در صحنه کشور حضور خواهند داشت و همه سعی و تلاش خود را برای پیشرفت و آبادانی کشور، به کار خواهند برد. کما این که نتیجه انتخابات موجود نشان می دهد که در مجلس دهم می توان فراکسیون های قوی اصلاح طلبان، اعتدال گرایان، مستقلین، اصول گرایان معتدل و اصول گرایان جبهه پایداری را در صحنه مجلس داشت. البته برآیند مجلس، مجلسی است که می تواند در خدمت توسعه و آبادانی کشور، همراه با دولت تدبیر و امید و در جهت گسترش گفتمان اعتدال گرایی عمل کند.
mohsen.saniei@gmail.com