شوشان: چه دردآور است مرثیه خواندن برای کارونی که حیات بخش بوده و تمدن ساز. آن هایی که کارون را دیده اند و درک کرده اند و با سواحل آن خاطره دارند، می دانند کارون و کارونیان با چه وضعیت اسفناک و فاجعه باری روبرو شده اند. حال چاره ای جز مرثیه خوانی برای کارونی که هر روز با حملات بی رحمانه ای مواجه می شود نداریم.

درحالی‌که این روزها انتقال یا عدم انتقال آب از سرچشمه‌های کارون به دغدغه مهم آگاهان عرصه آب و فعالان محیط زیست بدل شده است، اما دولتمردان بدون توجه به هشدارهای سازمان محیط زیست و فعالان محیط زیستی در حال کلنگ زنی و اجرای طرح های بی رحمانه انتقال آب از کارون به فلات مرکزی کشور هستند.

بیست و یکم اردیبهشت روزی بود که با کلنگ زنی پروژه مخرب، بلندپروازانه و جاه طلبانه انتقال آب بهشت آباد از سرچشمه های کارون به استان کرمان توسط رئیس جمهور، میخ بزرگی دیگری بر پیکر نیمه جان کارون دوست داشتنی زده شد. طرح انتقال آب از بهشت آباد( ‌روستايي در نزديكي مرز خوزستان) به فلات مركزي مدت‌هاست مورد مخالفت مردم منطقه واقع شده است. طرحي كه وزير نيرو از توقف آن سخن گفته بود و عمليات احداث تونل به واسطه اين سخن او و مجوزي كه از سوي محيط زيست داده نشد، ‌تا اطلاع ثانوي تعطيل اعلام شده بود. اما چندی پیش با ورود هيات كره‌اي به كشور، ‌سرنوشت ديگري براي اين پروژه انتقال آب رقم زده شده و موافقتنامه‌اي براي ورود كره‌اي‌ها به اين طرح از سوي وزارت نيرو امضا شده است.

این پروژه قرار است در نهایت یک میلیارد متر مکعب از آب کارون را به فلات مرکزی کشور انتقال دهد که به گفته اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان حوزه آب و فعالان محیط زیست، این حجم از انتقال آب بیشتر از ظرفیت کارون است و قطعا با اجرای این پروژه فاجعه ای بزرگ به نام مرگ کارون اتفاق خواهد افتاد.

از آنجا که توجه به محیط زیست یکی از شاخص های اصلی در زمینه حکمرانی خوب است و «دولت تدبیر و امید» نیز توجه به محیط زیست را یکی از شعارهای اساسی خود اعلام کرده است، به همین دلیل، در راستای تحقق و عمل به این شعارها، انتظار می رود دولت پیش از کلنگ زنی این پروژه های اهریمنی و فاجعه بار، با در نظر گرفتن هشدارهای محیط زیستی، امید را از مردم نگیرد.

دولتمردان باید بدانند و می دانند که:

عامل اصلی گرد و غبار و ریزگردهای رنج آور خوزستان، نابود شدن کشاورزی و نخلستان ها، خشک شدن تالاب ها و ده ها پدیده مخرب زیست محیطی دیگر در امتداد کارون، چیزی جز انتقال آب و سدسازی بر روی کارون برای انتقال آب نیست.

در گذشته در خوزستان چهار کانون شنزاری وجود داشت که اکنون چهار کانون ریزگرد با وسعت 350 هزار هکتار واقع در حدفاصل ماهشهر تا هندیجان، مسیر ماهشهر تا اهواز، منطقه جنوبی هورالعظیم و غرب خرمشهر نیز به آنها اضافه شد. بیشتر افراد به گرد و غبار خوزستان به عنوان یک پدیده تاریخی و قدیمی اشاره می کنند، در حالی که این پدیده در این استان جدید است و از حدود 12 سال پیش آغاز شده است. مطالعات جدیدی نشان داده که 65 درصد ریزگردهای کشور منشأ داخلی و کمتر از 35 درصد آن منشأ خارجی از عراق، عربستان، سوریه و استان وان ترکیه دارد. به گفته بسیاری از کارشناسان محیط زیست، برداشت بی رویه از منابع آبی و طرح های انتقال آب میان حوضه ای از مهمترین عوامل این پدیده هستند.

لازم به ذکر است که 12 طرح انتقال آب از سرشاخه های کارون برای انتقال 2.8 میلیارد مترمکعب برنامه ریزی شده که نیمی از آن اجرا شده و مابقی نیز در برنامه است. همچنین، ساخت 12 سد روی کارون پیش بینی شده که تاکنون پنج سد بزرگ مخزنی ساخته شده است و در صورت اجرای مابقی وضع این رودخانه بحرانی تر خواهد شد.

سال‌هاست حق آبه طبیعی و قانونی جلگه خوزستان با سد سازی‌ها و طرح‌های انتقال آب بر روی رودخانه کارون محدود شده، اما در این میان استان‌های مانند کرمان، یزد و اصفهان به اسم «مصرف شرب» خواهان سهم بیشتری از آب کارون هستند، در حالی که آب انتقالی بیش از هر چیزی در صنایع، باغات و کشاورزی این مناطق مصرف می شود. جالب آنجاست که چندی پیش نیز استاندار یکی از استان های مرکزی بدون در نظر گرفتن اثرات منفی گفته هایش، طی سخنانی جنجالی گفت «آب کارون را می‌بریم و به هیچکس هیچ ارتباطی هم نخواهد داشت».

دولتمردن باید بدانند و می دانند که:

تالاب‌های خوزستان به دلیل عدم دریافت حق‌آبه، خود به کانون ریزگرد تبدیل شده‌اند و ۶۰۰ هزار هکتار از دشت‌های حاصلخیز خوزستان نیز به دلیل نبود آب، زیر کشت نرفته است. وضعیت آب شرب شهرهایی مانند اهواز، آبادان و خرمشهر طی دو دهه اخیر نیز بسیار نامناسب بوده است، تا جایی‌که مردم آب آشامیدنی را پس از شش مرحله تصفیه مورد استفاده قرار داده و یا اقدام به خرید آب تصفیه شده می‌کنند. هم‌چنین طبق گفته فعالان محیط زیست «یک میلیون اصل از مرغوب‌ترین نخل‌های آبادان به‌دلیل کم شدن دبی رودخانه کارون و افزایش سطح شوری در حال نابودی است».

دولت مردان باید بدانند و شاید بدانند که:

محیط زیست و امنیت ارتباط آشکاری با یکدیگر دارند. تحولات زیست محیطی به خودی خود نه زیان بارند و نه خوب؛ اما این دولت یا جامعه در حال تعامل با پدیده‌های زیست محیطی و عوامل طبیعی است که از این پدیده‌ها یا فرصت می سازد یا تهدید. یکی از روش های واکنش نشان دادن به شرایطی که امنیت زیست محیطی رو به افول است، مهاجرت کسانی است که معیشت شان متأثر از تغییرات اقلیم نابود شده است. تحت تأثیر این فشارها، افراد ممکن است به مهاجرت روی بیاورند و در عین حال زمینۀ تشدید جنبش های اعتراضی فراهم می شود. بنابراین، دولت نباید با اجرای طرح های که هیچ گونه توجیه زیست محیطی و امنیتی ندارند، زمینه تحریک احساسات مردم و تخریب محیط زیست را فراهم کند.

در نهایت، دولتمردان باید بدانند و می دانند که:

مردم حاشیه کارون نه پیگیر سهم شان از نفت و گاز بوده اند و نه دیگر منابع غنی خدادادی و همواره نیز در محرومیت و مظلومیت به سر برده اند و با این حال، تا پای جان از این آب و خاک و انقلاب دفاع کرده اند و می کنند؛ اما مردمی که در امتداد کارون زندگی می کنند انتظار دارند دولتمردان و مسئولین با توقف پروژه های مخرب انتقال آب، به خواسته های به حقشان توجه کنند. از دولتمردان انتظار می رود که با توقف پروژه های انتقال آب و بدون تاثیرپذیری از مافیای آب، از به وجود آمدن چالش ها و نارضایتی های نگران کننده داخلی در کشور جلوگیری کنند.

بعد از جنگ

هر کجای جهان

اگر دیدی دریا هست

اما آب نیست،

همانجا

زادرود ِ تشنهِ من است

بعد از جنگ

هر کجای جهان

اگر دیدی گندمزار هست

اما نان نیست،

همانجا زادرود ِ گرسنهِ من است

بعد از جنگ

هر کجای جهان

اگر دیدی آسمان هست

اما جایی

برای نفس کشیدن نیست،

همانجا

زادرود ِ بی رؤیای ِ من است.

شعر- سید علی صالحی

برچسب ها: کارون ، انتقال آب

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه