- آرشیو
- |
- عضویت در خبرنامه
- |
- درباره ما
- |
- |
-
- صفحه نخست
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- شهرستان ها
- |
- تماس با ما
- |
- پیوند ها
- چرا سید ابوالحسن حسن زاده ؟
- ساعت جدید کاری برای ادارات اعلام شد
- مدیران با مردم ارتباط نزدیکی داشته باشند
- رفع مشکل استقرار شرکتهای دانش بنیان با تحقق مصوبه سفر رییس جمهور به خوزستان
- رسانه طراز انقلاب اسلامی یعنی نقد منصفانه، اطلاع رسانی شفاف و صادقانه و پرهیز از دروغ و تهمت
- بهره مندی از ظرفیت های فرهنگی انقلاب برای مقابله با اباحه گری بسنده می کند
- چرا به جای ساماندهی متکدیان؛ سیستمی افزایش پیدا می کنند؟!!
- انقلابات رنگی تحت الگوی جوکریسم
به روز شده در: ۰۱ آذر ۱۴۰۳ - ۱۳:۱۷
قال علی علیه السلام: انسان سه جا تغییر میکند: نزد صاحبان قدرت، روی صندلی قدرت و غنا بعد از فقر و هرکس تغییر نکند دارای خرد ناب و اخلاق مستقیم است. القُربِ مِنَ المُلوكِ ، و الوِلاياتِ ، و الغَناءِ من الفَقرِ ، فمَن لَم يَتَغَيَّرْ في هذهِ فهُوَ ذو عَقلٍ قَويمٍ و خُلقٍ مُستَقيمٍ
ریاست به دست کسانی خطاست، که از دست شان دست ها بر خداست...سعدی عافیت خواهی نظر در منظر خوبان مکن، ور کنی بدرود کن خواب و قرار خویش را(سعدی)
آن را که چنین دردی، از پای دراندازد، باید که فروشوید، دست از همه درمان‌ها(سعدی)
هر که دلارام دید ،از دلش آرام رفت، چشم ندارد خلاص ،هر که در این دام رفت
(سعدی)
کسی نیک بیند به هر دو سرای، که نیکی رساند به خلق خدای(سعدی) امام علی (ع): كسى كه دانشى را زنده كند هرگز نميرد.
آخرین اخبار
سوم خرداد (23 ماه می) به عنوان 'روز جهانی لاک پشت' نامگذاری شده است تا گامی برای حفاظت و نجات از این گونه ها برداشته شود.
انتشار خبری با عنوان 'سوپ لاک پشت فراتی، غذای چینی ها در هورالعظیم' در سال 91 برای نخستین بار همه را متوجه وضعیت ناگوار لاک پشت های در معرض انقراض خوزستان کرد.
تصاویر و ویدیوی تکه تکه شدن لاک پشت های کمیاب در آشپزخانه شرکت های نفتی چینی در تالاب هورالعظیم، موجی از نگرانی را در بین دوستداران محیط زیست برانگیخت.
یک سال پس از آن، با تایید این خبر توسط مسئولان محیط زیست خوزستان، شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد: پیمانکار چینی میادین نفتی هورالعظیم جریمه و شکار لاک پشت ها متوقف شده است.
حالا اگر چه مسئولان می گویند گزارش جدیدی از لاک پشت هایی که سوپ چینی ها می شوند در دست نیست اما زندگی این لاک پشت ها همچنان تهدید می شود. تابستان پارسال بود که اخباری از تلف شدن تعداد زیادی از لاک پشت های فراتی در جریان خودسوزی و خشکی تالاب هورالعظیم گزارش شد.
مدیر کل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست می گوید: پارسال در اطراف دایک مرزی در تالاب هورالعظیم فقط در یک نوبت پایش لاشه حدود 50 لاک پشت فراتی پیدا شده که برای جمعیت این گونه بسیار خطرناک است.
اصغر مبارکی که حدود 20 سال درباره لاک پشت های فراتی تحقیق کرده وضعیت 'لاک پشت فراتی' در ایران و جهان را خاص و ویژه می داند زیرا این گونه تهدید شده و در معرض انقراض قرار دارد. وی توضیح می دهد: لاک پشت فراتی تنها گونه از خانواده لاک پشت های لاک نرم (سه انگشتی) در ایران است و در کشور نیز جمعیت این گونه محدود به خوزستان است.
مبارکی با بیان اینکه شکل گیری و پراکنش این گونه در دجله و فرات و تالاب های اطراف آن است می افزاید: اگر چه زیستگاه این گونه کشورهای ایران، ترکیه، سوریه و عراق است اما عملا با وضعیت عراق و سوریه، می توان گفت تنها جمعیت باقیمانده از این گونه در ایران و ترکیه است.
وی اضافه می کند: تالاب هورالعظیم و رودخانه های کرخه، دز، کارون، شاوور، بهمنشیر و جراحی محل زندگی این گونه است و با وجودی که در گذشته جمعیت این گونه قبلا در تالاب شادگان خیلی خوب بوده اما اکنون بسیار وخیم است.
مبارکی تغییر و تبدیل زیستگاه ها، تخریب زیستگاه ها، تخلیه انواع آلودگی به ویژه فاضلاب و زباله در رودخانه ها، تکه تکه شدن زیستگاه ها در اثر سدسازی و فعالیت های ماهیگیری را مهمترین تهدیدهای لاک پشت فراتی عنوان می کند. وی با بیان اینکه رودخانه ها و تالاب های خوزستان وضعیت نامطلوبی دارند اظهار می کند: اگر چه امسال وضعیت منابع آبی بهتر شده اما به طور مثال تا پارسال رودخانه جراحی کاملا خشک بود و تالاب شادگان و هورالعظیم شرایط نامطلوبی داشتند.
این مقام مسئول می افزاید: سدها منجر به تکه تکه شدن زیستگاه ها و باعث قطع ارتباط بالادست و پایین دست رودخانه می شود در نتیجه جمعیت لاک پشت فراتی در برخی زیستگاه ها بسیار کم و احتمال تلف شدن افزایش می یابد و این مساله وضعیت این گونه را خیلی بغرنج کرده است.
وی فعالیت شرکت های نفتی در هورالعظیم را از مهمترین تهدیدات لاک پشت فراتی در این تالاب می داند و ادامه می دهد: با جاده سازی های متعدد در هورالعظیم، سطح این تالاب همانند صفحه شطرنج شده است و با این جاده ها، هورالعظیم یکپارچگی زیستگاهی را از دست داده است به طوری که در بعضی قسمت های هور آب به قدری بدبو است که نمی توان تا نزدیک آن رفت و حیوانات مجبور به ترک آنجا می شود.
مبارکی با اشاره به شکار لاک پشت فراتی توسط پیمانکاران چینی نفت، می گوید: آخرین خبر مربوط به چند سال پیش بود و به نظر می آید که بعد از پیگیری اداره کل محیط زیست وضع کنترل شده است؛ البته باید توجه داشت که شکار لاک پشت توسط بومی ها انجام شده و به چینی ها تحویل داده می شد.
وی تاکید می کند: همه این شرایط باعث می شود که لاک پشت فراتی به گونه خاصی تبدیل شود که عوامل تهدیدکننده مهم و تاثیرگذار و قوی دارد.
*لاک پشت های ترسو و گرما دوست
'لاک پشت فراتی' ترسو و محتاط است و به علت مخفی کاری عملا دیدن آن بسیار دشوار است و تا کنون هیچکس لانه آن را ندیده است. روزها طول می کشد تا بتوان یک نمونه از آن را مشاهده کرد. روی آب، آفتاب می گیرد و یا خود را در گل و خاک اطراف رودخانه فرو می برد به همین دلیل سرشماری این گونه عملا ممکن نیست.
این لاک پشت گرما دوست و وابسته به آب شیرین است. گردن بلند، او را برای شکار ماهی کمک می کند و لاک نرمش او را شناور خوبی کرده است.
گونه بسیار گرما دوستی است و گردن بلندی دارد که برای شکار ماهی به آن کمک می کند. عمده رژیم غذایی آن ماهی است اما گوشت هم می خورد و دیده شده که به طعمه های شکارچیان مثل گنجشک ها حمله می کند. در مواردی نیز تغذیه گیاهی داشته است. لاک پشت فراتی در فروردین و فصل بهار تخم گذاری می کند اما زمان بازشدن تخم ها دقیقا مشخص نیست.
اینها را مبارکی می گوید و می افزاید: هر گونه از نظر اکولوژیکی و کارکردی ارزش های خاص خود را دارد، این لاک پشت نیز می تواند گونه های مهاجم و نامرغوب را کنترل کند و با خوردن لاشه ماهی ها، مانع آلودگی آب ها شود علاوه بر این ارزش زیباشناختی خیلی خوبی هم دارد زیرا یک گونه تیپیک جذاب است.
مدیر کل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید می کند: مهمتر از همه اینها ارزش علمی فوق العاده این گونه به عنوان یکی از گونه های منحصربفرد است.
وی با بیان اینکه حفاظت این گونه باید به صورت غیرمستقیم انجام شود می گوید: این گونه را نمی توان به جایی برد و پرورش داد اما اگر آسیب های این گونه را کاهش دهیم و شرایط زیست آن بهبود یابد، جمعیت آن قابلیت بازسازی و افزایش را دارد.
مبارکی می افزاید: هم اکنون فاضلاب اکثر شهرهای خوزستان به رودخانه تخلیه می شود و زباله نیز رودها را آلوده کرده است.
وی تصریح می کند: هر گونه دیواره ای برای این لاک پشت عامل تهدیدکننده است و دایک مرزی در هورالعظیم نیز از این جمله است بنابراین مسیرهای گذر باید برای عبور لاک پشت در آنها تعبیه شود.
*لاک پشت فراتی روی سفال های شوش
مبارکی تاکید می کند: لاک پشت فراتی یکی از مهمترین گونه های جانوری خوزستان است؛ همانگونه که گوزن زرد و آهو و پرندگان اهمیت ویژه ای دارند، این گونه نیز توجه خاصی می طلبد که این کار فقط وظیفه سازمان حفاظت محیط زیست نیست و کل ساختار مدیریت استان باید به آن توجه کرده و همه باید در بهبود شرایط همکاری کنند.
وی لاک پشت فراتی را یک اثر تاریخ طبیعی توصیف می کند و می گوید: نقاشی های روی سفال های شوش تصویر لاک پشت فراتی دیده می شود و ریشه تاریخی هم دارد ولی این گونه مورد کم لطفی قرار گرفته است.
وی با تاکید بر حفاظت از این گونه باارزش می گوید: برنامه حفاظت از این گونه و الگوی اولیه آن در کنار طرح حفاظت از تالاب ها تدوین شده است اما به دلیل کمبود اعتبار هنوز اجرایی نشده است.
*کمیته گونه های روبه انقراض
سوم خرداد (23 ماه می) به عنوان 'روز جهانی لاک پشت' نامگذاری شده است. این روز از سال 2000 برای توجه و افزایش دانش عموم جامعه درباره لاک پشتها و کمک به حفظ گونه آنهاست. پنج گونه لاک پشت در آب های خلیج فارس و دریای عمان زیست می کنند که شدیدا در معرض خطر انقراض هستند.
لاک پشت فُراتی (Rafetus euphraticus) گونه ای لاک پشت نرم‌لاک از خانواده لاک پشت های سه انگشتی است که با وجود خطر بالای انقراض و کاهش جمعیت در فهرست گونه های مورد حمایت قرار ندارد. این لاک پشت در حال حاضر در فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (IUCN) در رده در معرض خطر انقراض است.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان می گوید: کمیته حمایت از گونه های در خطر انقراض و حمایت شده برای نخستین بار در استان تشکیل شده که یکی از زیرمجموعه های آن کمیته تخصصی حفاظت از لاک پشت فراتی است.
سیدعادل مولا می افزاید: اولین کار این کمیته تهیه بانک اطلاعاتی از مطالعاتی است که راجع به این گونه انجام شده و برنامه ریزی برای حفاظت از آن در مراحل بعدی انجام می شود.
وی مهمترین تهدیدکننده این گونه را کمبود منابع آبی و فعالیت های نفتی و سازه های مرتبط با آن در تالاب هورالعظیم می داند و اظهار می کند: تعداد زیادی از لاک پشت ها در زمان عبور از جاده های شرکت نفت برای رسیدن به آب، زیر چرخ خودروها له می شوند و یا با دیوارهای سیمانی برخورد می کنند یا در سیم های خاردار گرفتار شده و تلف می شوند.
*سرانجام لاک پشت
'لاک پشت فراتی' علیرغم ارزش و شرایط بحرانی زیستی، هنوز مورد توجه مسئولان کشور قرار نگرفته است. اغلب خوزستانی ها نیز از این گونه اطلاع درستی ندارند. در یک کلام، لاک پشت فراتی تا کنون به صورت جدی در هیچ محفلی مطرح نشده است.
آیا می توان امیدوار بود کمیته حمایت از گونه های در معرض انقراض، لاک پشت فراتی را نجات دهد؟
گزارش از نادره وائلی زاده
