امام علی (ع): كسى كه دانشى را زنده كند هرگز نميرد.
در مطلب گذشته در مورد جنگ سایبری و سربازان سایبر مطالبی مطرح کردم در قسمت سوم این مطلب معروفترین جنگ های سایبری ، ویژگی ها و مختصات کلان جنگ سایبری را شرح خواهم داد .
جنگ سایبری اشکال متعددی داشته و از انواع فناوری های پیشرفته بهره می جوید. سیستم های سلاح های هوشمند، ماهواره های جاسوسی، پرنده های بدون سرنشین با مداومت پرواز بالا و فناوری های موقعیت یاب جهانی نمونه هایی از فناوری های مورد استفاده در جنگ سایبری هستند. همچنین می توان به توانمندی های کورکردن الکترونیک، فریب، بیش بارگذاری، نفوذ به مدارهای ارتباطی و اطلاعاتی دشمن، انتقال اطلاعات از طریق شبکه های ماهواره ای و اجتماعی و ... نام برد. باید خاطر نشان کرد که گر چه طراحی و اجرای تمام عیار یک جنگ سایبری مستلزم دسترسی به فناوری پیشرفته است، اما جنگ سایبری به خودی خود به فناوری پیشرفته وابستگی قطعی ندارد. در واقع برای جنگ سایبری فقط حضور فناوری پیشرفته الزامی است. بلکه ابعاد روانی و سازمانی آن به اندازه ابعاد فنی اهمیت دارد.
به نظر می رسد نخستین جنگ با استفاده از فضای سایبر، در اواسط دهه 70 میلادی، در دوران جنگ سرد بین ایالات متحده آمریکا و شورای سابق در گرفته باشد. شواهد حاکی از آن است که در این دوران بین سال های 1971 تا 1991 جنگ های سایبری متعددی به وقوع پیوسته اند، هرچند در اغلب مستندات، مورد « کوزوو » به عنوان اولین جنگ سایبری بیان شده است .
توجه به نکات ذیل در بررسی جنگ های سایبری حائز اهمیت می باشد :
1- مستندات ریز این جنگ ها شامل نحوه عمل، نتایج و آثار و غیره، با توجه به ارتباط مستقیم با امنیت ملی کشورها به عنوان اسناد با سطح طبقه بندی محرمانه تلقی گردیده و دولت ها مانع از فاش شدن آنها می شوند.
2- ماهیت جنگ های سایبری از جرایم سایبری مانند هک یا انتشار ویروس ها کاملاً متفاوت است؛ اگرچه ممکن است آنها را نیز شامل شود. یک جنگ سایبری توسط دولت یا گروهی متخاصم و به منظور ایجاد اختلال و یا صدمه زدن به زیرساخت های هدف طرح ریزی و اجرا می شود.
از جمله جنگ های معروف و ثبت شده سایبری می توان به این موارد اشاره کرد :
1- در دهه 80 میلادی کره شمالی در عکس العمل به توان مضاعف آمریکا، اقدام به تأسیس مدرسه هک با بیش از 100 سرباز آموزش دیده نمود. جنگ های این دهه متأثر از دوران جنگ سرد بود.
2- در سال 1994 میبلادی به مراکز هوایی- تحقیقاتی « Rome» در نیویورک، « انستیتو تحقیقات اتمی » کره جنوبی و نهایتا مرکز علمی « لاتویا » ( از کشورهای تازه استقلال یافته شوروی سابق) سه حمله همزمان صورت گرفت، در حالی که کنترل شبه در دستان حمله کنند ها بود ولی منبع آن کاملاً مشخص بود. در این حملات ردپاهایی از انگلستان مشاهده شده است .
3- در سال 1999 میلادی براساس دستور « بیل کلینتون » رئیس جمهور وقت آمریکا، سازمان امنیت و اطلاعات این کشور طرح حمله به سامانه های رایانه ای یوگسلاوی را پی ریزی کرد. به سبب فاش شدن اسرار این حمله، مقامات آمریکایی گریزی از آن ندیده و آن را رسماً تأیید کردند.
4- در ماه اوت سال 2000 میلادی، هنگ کنگ که خواهان استقلال خود از کشور چین بود، از این نوع جنگ به منظور ضربه زدن و اعمال فشار به چین استفاده کرد. هنگ کنگ در این حملات با استفاده از ویروس های خود مراکز انرژی، نظامی و بانک های چین را تحت تأثیر قرار داد و توانست فعالیت آنها را مختل نماید.
5- در سال 2001 میلادی، بر سر موضوع برخورد هواپیمای جاسوسی آمریکا با جت چینی جنگ سایبری دنباله داری بین دو کشور در گرفت که دامنه های آن تا حدودی به اروپا نیز کشیده شد. سایت دولتی چین، اولین قربانی این جنگ بود. در بین جنگ های سایبری در گرفته بین آمریکا و چین، این مشهورترین نمونه است. در صد آسیب های وارد به زیرساخت ها و تخریب در چین بر اثر این جنگ، ده برابر آمریکا بود.
6- در سال 2001 میلادی به برج های دوقلوی مرکز تجارت جهانی در آمریکا حمله شد. اگر چه مسئولیت مستقیم عملیات یازدهم سپتامبر را به القاعده نسبت داد ولی باید توجه داشت که این حمله از یک سال و نیم پیش طراحی و برنامه ریزی شده بود و بدون پشتوانه جنگ سایبری قابل اجرا نبوده است.
7- در سال 2003 میلادی، آمریکا با طرح ریزی و اجرای یک جنگ تبلیغاتی سایبری راه را برای تجاوز به عراق و توجیه اقدام خود برای افکار عمومی جهانی باز نمود.
8- در سال 2003 میلادی، چین مبادرت به حمله سایبری به دولت تایون کرد. ابزار مورد استفاده در این حمله انتشار « اسب های تروآ » که نوعی از ویروس های خطرناک رایانه ای می باشد، بود.
9- در سال 2006 میلادی و در جریان جنگ 33 روزه، در حالی که آمریکا، اسرائیل و متحدان اروپایی آنها با قاطعیت از نابودی حداکثر سه روزه حزب الله سخن می گفتند، به دلیل عدم توجه رژیم صهیونیستی به تکنیک های دفاع غیرعامل و برتری حزب الله در نبردهایی با بکارگیری تکنیک های پدافند غیرعامل در حوزه فناوری اطلاعات و استفاده از ابزار آلات و تجهیزات بومی، ناکامی اسرائیل در دستیابی به اهداف خود رقم خورد، تهدید سایت های اینترنتی طرفین، حملات متناوب Dos که به منظور ایجاد اختلال در سرویس دهی با ایجاد حجم بالای ترافیک صورت می گیرد، استفاده از تکنیک های شنود و جاسوسی از جمله اقدامات انجام شده در حوزه جنگ سایبری در جنگ 33 روزه می باشد.
10- در سال 2007 میلادی پس از تصمیم استونی برای نابود کردن مجسمه برنزی شکست شوروی در جنگ جهانی دوم، سایت های احزاب سیاسی، بانک ها، روزنامه ها و وزارتخانه های این کشور حدود سه هفته تحت حملات سایبری قرار گرفت.
11- در سال 2008 میلادی و در نخستین ساعات آغاز جنگ روسیه و گرجستان در اوستیای جنوبی، آتش جنگ در فضای سایبر نیز روشن شد. بسیاری از کارگزارهای شبکه گرجستان کمی قبل از آغاز عملیات نظامی روسیه به مناطق استقلال طلب اوستیای جنوبی مورد حملات سایبری قرار گرفتند، به طوری که سایت های وزارت امورخارجه، وزارت دفاع، سایت رسمی « میخائیل ساکاشویلی» رئیس جمهور گرجستان و شبکه های اصلی تلویزیونی این کشور بر اثر حملات مستمر Dos کاملاً مسدود و بلا استفاده شده بودند. در نتیجه این حملات سایت ها به روز رسانی نشده و نمی توانستند اخبار جدید را دریافت یا اعلام کنند.
ویژگی ها و مختصات کلان جنگ سایبری
رشد خیره کننده فناوری اطلاعات و ارتباطات و ظهور اینترنت به عنوان یک ابزار جدید، سریع و ارزان ارتباطی، عرصه های مختلف زندگی بشر ا دچار دگرگونی کرده و از بسیاری جهات معنا و مفهوم جدیدی به ابعاد آن بخشیده است . امروزه هر کسی با داشتن تنها یک رایانه می تواند به اینترنت دسترسی داشته و با تمام جهان ارتباط برقرار کند.
اینترنت همان طور که اثرات مثبتی در جهان داشته، خطرهایی نیز به خصوص برای نسل جوان به ارمغان آورده که از کنار آن نمی شود به آسانی عبور کرد. از جمله ابزارهای جنگ سایبری در این ارتباط، ایجاد و گسترش سایت های مستهجن با هدف انحراف فرهنگی جوانان کشور هدف می باشد. علاوه بر آن از مهمترین خطرهای ایتنرنتی در این چارچوب می توان به مسائلی چون تشویق و ترغیب به شهوت رانی، تغییر الگوی مسائل جنسی و به تبع آن، تضعیف باورهای دینی و مذهبی و برتر نشان دادن فرهنگ و زندگی غربی در میان جوانان اشاره کرد.
مطابق تئوری « آنتونی گیدنز » جامعه شناس و فیلسوف برجسته انگلیسی در نظریه « اطلاعات و دولت – ملت » نیروهای نظامی و ارتش ها بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده اطلاعات در جوامع به شمار می روند. بر این اساس بی جهت نیست که بزرگترین شبکه اطلاعاتی دنیا یعنی اینترنت، پروژه ای است که توسط وزارت دفاع آمریکا ( پنتاگون )، ابداع، طراحی و گسترش یافته است. اکنون نیز برخی اخبار محرمانه حکایت از ابداع نسل جدید اینترنت با عنوان « اینترنت 2 » دارد که بازه متوسط پنتاگون در حال طراحی است
گفته می شود برخلاف « اینترنت 1 » که پس از دهه اول عمر خود از پوسته پروژه « آرپانت» خارج شد و ماهیت عمومی یافت . « اینترنت 2 » قرار است یک پروژه صددرصد نظامی باقی بماند. در این پروژه هر وسیله نظامی در صحنه جنگ تبدیل به یک گره ( Node) الکترونیکی می شود که قابلیت انتقال اطلاعات را در حجم بالا دارا می باشد. با آغاز هزاره سوم میلادی، اینترنت به صورت گسترده ای به میدان رزم جدیدی مبارازان، معترضین به وضع موجود، تروریست ها و سایر کسانی تبدیل شده است که با استفاده از روش های رایانه ای دیجیتالی به جنگ و مبارزه می پردازند.
شیوه ها و روش های جنگ سایبری را در قسمت بعدی این مقاله ارائه خواهم داد.