شوشان: دورهای که در آن زندگی میکنیم، خواسته یا ناخواسته آمیخته با واژهای هراسناک و هولآور به نام «جنگ» است؛ جنگهایی که هیچ گوشهای از این کره خاکی را بینصیب نمیگذارند؛ درگیریهایی که موضوعهای متفاوتی چون تصاحب خاک و زمین یا کسب قدرت پشتوانه حمایتی آنها است؛ اما «آب» هم میتواند موضوع درگیری و یا حتی جنگ میان دو ملت شود.
به گزارش شوشان ، چیزی حدود 15 سال است که کشومان با پدیده خشکسالی به طور مستمر مواجه است؛ از همان اوایل زنگ خطر کمآبی در نواحی متفاوت ایران، به صدا درآمد و راهکارهایی برای آن اندیشیده از جمله آنها تولید محصولات با مصرف آب کمتر، رقابت کمتر برسر آب، نیاز کمتر به توسعه و ساخت سازههای زیربنایی، افزایش ایمنی و امنیت تولیدات غذایی، فرهنگسازی برای صرفهجویی و درست مصرف کردن و...
یکی از راهکارها برای جبران کمبود آب یک منطقه بحث انتقال آب بوده؛ بحثی که هماکنون هم با موضوع انتقال آب خزر به سمنان، هنوز در صدر اخبار بحران و کمبود آب قرار گرفته؛ اما انتقال آب از یک سوی کشور به سوی دیگر، همیشه به راحتی انجام نشده؛ در پس آن درگیری و دعواهایی رخ داده که گاه رنگ خون به خود گرفتهاند و ما را واداشتهاند از واژه «جنگ» برای انتقال این ماده حیاتی استفاده کنیم.
خبرهایی که موضوع آن، درگیری سر آب باشد، هر از چندگاهی از جای جای این سرزمین به گوش میرسد؛ اصفهان، لرستان، خوزستان و اینبار؛ چهارمحال و بختیاری؛ گزارشها از شهر «بلداجی»، از بروز درگیری بر سر انتقال آب، و دخالت نیروهای پلیس، حکایت دارد؛ به گفته شاهدان، دستکم ۵۰ نفر بازداشت و دهها نفر زخمی شدهاند.
توییتر خبرگزاری فارس از درگیری در اطراف دادگاه شهر بلداجی در اعتراض به یک پروژه عمرانی خبر داد و مدعی شد طی این درگیری یک نفر کشته، ۳۰ نفر زخمی و ۱۵ نفر هم بازداشت شدهاند.برخی از معترضان در پی این اعتراضات، دست به تخریب اموال عمومی زده که با حضور بهموقع پلیس ضد شورش از گسترش دامنه تخریب و اعتراضات خشونت بار کاسته و افراد خاطی دستگیر شدهاند. پس از آن اعلام شد که قسمتی از ساختمان دادگاه آتش گرفته و چند مامور ناجا هم زخمی شدهاند.
پروژه عمرانی دردسرساز شد
شهر بُلْداجی یکی از شهرهای شهرستان بروجن، در استان چهارمحال و بختیاری است. این شهر که بیش از دههزار نفر جمعیت دارد، به اشتغال و کارآفرینی مردمانش معروف است؛ مردمی که نام شهرشان بر سفرههای شادی مردمان سایر شهرها و حتی خارج از کشور نیز تکرار میشود؛ گَز و شیرینی بلداچی.
اما این مردمان گرفتار درگیری شدند که موضوع آن یک پروژه عمرانی بود؛ به گفته کارشناسان، پروژه بزرگ فولاد سفیددشت فاقد سیستم بازچرخانی آب است و عملا آب را میبلعد، به همین دلیل مسئولان آن به انتقال آب از منابع دیگر منطقه، از جمله تالاب چغاخور متوسل شدهاند. خدیجه ربیعی نماینده مردم بروجن در مجلس، با اشاره به این درگیری از حاکمشدن جوی آرام بر شهر بلداجی خبر داد و اینکه شرایط شهر به شرایط عادی بازگشته است.
پیشینهای از درگیریهای آبی
اسفند 1391 بود که خبر درگیری شدید کشاورزان اصفهانی با پلیس بر سر حقابه، خبرساز شد؛ اخباری با این عنوان که حاکی از عدم توجه به مشکلی چندینساله داشتند.
درگیری بین کشاورزان و ماموران نیروهای انتظامی استان در حالی به وقوع پیوست که کشاورزان شرق اصفهان، معتقد بودند آب زاینده رود که از سالهای دور به زمینهای آنها اختصاص مییافت، اکنون به استانهای یزد، قم، کاشان و کارخانههای بزرگی مانند فولاد مبارکه و ذوبآهن فروخته میشود. این کشاورزان در اعتراض به قطع سهمیه آب خود، با تجمع در مقابل خط لوله انتقال آب اصفهان به یزد اعتراضشان را نشان دادند.اعتراض کشاورزان حاکی از نگرانی نسبت به کمبود اب برای کشاورزی بود.
رئیسجمهور (محمود احمدینژاد) در سفر آذر ماه خود به اصفهان ـکه برای افتتاح چند طرح در کارخانه فولاد مبارکه اصفهان حاضر شده بود ـ در بخشی از سخنانش در پاسخ به مسائل مطرح پیرامون بررسی خشکسالی در اصفهان و خشک شدن زاینده رود گفت: قبول دارم خشکسالی است و آب کم است و از طرفی زاینده رود سرچشمه حیات اصفهان و استانهای همجوار است که باید با توسل به درگاه خداوند، بخواهیم تا از آسمان این نعمت الهی بیش از پیش نازل شود؛ پس باید همه دعا کنیم چرا که حل همه مسائل به دست خداست و تجربه نشان داده مردم اصفهان هرچه بخواهند به دست میآورند.
هنگامی که رئیسجمهور این جمله را در اصفهان گفت، درک آن برای بسیاری دشوار بود؛ البته هر چند در ادامه این سخنان، او از طرح انتقال آب از دریای مازندران و خلیج فارس نیز سخن گفت.در بخشی از این قطعنامه آمده؛ فروش بیرویه آب از محل حقابهها و بارگزاریهای بیش از ظرفیت روی رودخانه، عدم نظارت و محافظت شایسته از رودخانه که منجر به حفر ۷۶۲۰ حلقه چاه در حریم رودخانه و نصب پمپاژها و منصوبات و مستحدثات فراوان در حریم و بستر رودخانه شده است، عدم انجام مدیریت صحیح آبرسانی و انتقال آب از رودخانه و ممانعت از متجاوزین به حریم بستر رودخانه، احساس مالکیت بر حقآبهها به جای ماموریت و نگهداری و توزیع آن انتقاد شده است.
اعتراض به دلیل بیتوجهی
به نظر میرسد آسیبها و بیتوجهی نسبت به مسئله آب و عدم نیازسنجی در امکان انتقال آب یک منطقه به سایر مناطق، و یا عدم توجه به احداث و راهاندازی پروژههای عمرانی در برخی مناطقی که پذیرای چنین پروژههایی نبودهاند، دلایلی کافی باشد تا به لحاظ روحی و روانی اهالی مناطقی را که دچار این فرآیندهای پیچیده دولتی شدهاند، سخت تحتتاثیر قرار دهد و بخواهند
برای حفظ آب شهری که در آن زندگی میکنند و فرار از خشکسالی به خیابانهای شهر بیایند و اعتراض خود را بیان کنند؛ روشی که به هیچ وجه پسندیده نیست؛ اما به طور قطع، سیر توجه و رسیدگی مسئولان به قضیه آب که به نوعی بحران در کشورما تبدیل شده، دلیل یا در واقع بهانه منطقی اعتراضاتی شده که متاسفانه اینبار رنگ و بوی خیابانی بودن را به خود گرفته است.