هجمه ی چندماهه به موضوع قراردادهای نفتی،هرچند با توضیحات متقن،علمی و روشن وزیر نفت در جلسه مجلس شورای اسلامی مدیریت شد و نافرجام ماند،اما با توجه به تحلیل رویکرد و عملکرد منتقدان،از دو منظر قابل تامل است.نخست بی توجهی به پشتوانه ی کارشناسی و تاریخی موضوع قراردادها در صنعت نفت و دوم سایه دلواپسان برجام و مخالفان پیشرفت های دولت تدبیر و امید در حوزه ی اقتصاد مقاومتی در آخرین سال فعالیت دولت و بمنظور جلوگیری از تداوم و تکرار دولت در انتخابات نود و شش!

تجربیات تاریخی،پشتوانه اجرایی

مهمترین نقدی که به رفتار غیرکارشناسی در قبال موضوع قراردادها وارد است،این نکته مهم تاریخی است که متولیان وکارشناسان و تایید کنندگان صنعت نفت در حوزه قراردادهای بین المللی علاوه بر مجهز بودن به علم روز از یک پشتوانه ی تاریخی بیش از یک قرن در این زمینه برخوردارند و بسیار روشن است که در هر موضوعی داشتن پیشینه ی تاریخی و تجربیات قبلی تا چه حد راه تکرار را بر خطا و اشتباه خواهد بست.آنهم وقتی پای منافع ملی کشور در میان باشد.

بررسی کلیه قراردادهای نفتی در طول تاریخ نفت کشور،از پیش از مشروطه تا به امروز سندی است تاریخی که در اختیار صنعت نفت است و بررسی این سیر تاریخی نشان می‌دهد که مقامات قانونگزاری و اجرایی کشور هر چقدر از سطح دانش و آگاهی بیشتری برخوردار بوده اند در تنظیم قراردادها با طرف خارجی سود بیشتری عاید کشور نموده و آنچه نهایتاً در شکل ظاهری و عملکرد قراردادها ظاهر شده است،میزان درک قانونگزاران و دولتمردان نفتی از ابعاد مختلف و عمق این ویژگی ‌ها و سطح دانش،مهارت و تجربه کارشناسان و متخصصان نفتی کشور از وضعیت مخازن و پیشرفت های دانش فنی در کلیه سطوح عملیات نفتی را نشان می دهد.

بدیهی است که آگاهی از تحولات بازار جهانی نفت و سایر حامل‌های انرژی، جایگاه و نقش بازیگران اصلی این بازار به ویژه شرکتهای نفتی بین المللی،پیشرفت‌ های جدید در اقتصاد سیاسی نفت، ساختار و سازوکار بازار جهانی سرمایه برای تأمین سرمایه،مسائل حقوقی نفت،تحولات ساختاری قراردادها در کشورهای مختلف و سرانجام،تسلط کافی به فنون مذاکرات نفتی از دیگر شرایط دستیابی به قراردادهای بهینه ی نفتی در راستای تأمین منافع ملی در بلندمدت بوده و صنعت نفت امروز با پشتوانه ای به قدمت بیش از یک قرن پر فراز و فرود در این زمینه،آنقدر مجرب و صاحب تجربه و دانش علمی با پشتوانه ی تجربیات تاریخی شده است که بتواند مدافع خوبی برای صیانت از منافع ملی باشد.در چنین شرایطی اینکه عده ای خاص با ادعای صیانت از منافع ملی به گونه ای برخورد نمایند که گویی متخصصان و کارشناسان خدوم صنعت نفت در این زمینه،خلق الساعه و از سیاره ای دیگر آمده و توجهی به بدیهی ترین موارد حقوقی نداشته اند،خود ناقض ادعاهای مطرح شده است!

دلواپسان برجام،دلواپسان IPC

هنوز خاطره ی اقدامات مخالفان دولت تدبیر و امید و دلواپسان برجام در مجلس پیشین و همچنین تریبون ها و نشریات و سایت های زنجیره ی مذکور از خاطرات پاک نشده است.پیروزی ارزشمند دستگاه دیپلماسی دولت تدبیر و امید در به فرجام رساندن برجام،بسیاری را نگران کرد که نکند وعده های دکتر روحانی به ترتیب تحقق یابد!بهانه جویی ها و تخریب هایی که سرانجام با نظر رهبری و مدیریت خوب و مدبرانه رئیس مجلس نهم نافرجام ماند و با به فرجام رسیدن برجام، نخستین وعده دولت تدبیر و امید محقق و طبیعتا موج جدیدی از هجمه ی مخالفان را به همراه داشت.

گرچه رای منفی مردم در انتخابات مجلس دهم به دلواپسان موجب عدم راهیابی مجدد بسیاری از آنان به خانه ملت شد،اما نشانه ها و موارد متعدد از آن روز تا کنون بیانگر این مهم است که هرجا احتمال موفقیت دولت بیشتر متصور باشد،هجمه و تخریب دلواپسان موفقیت دولت منتخب نیز فزونی یافته و بیشتر نمود پیدا خواهد کرد!از این منظر کدهایی که دلواپسان قراردادهای جدید نفتی از تریبون ها و نشریات و سایت ها می فرستند با برخی صحبتها در صحن مجلس شورای اسلامی قابل تطبیق است.

بیژن زنگنه،وزیر نفت نیز اواخر خردادماه گذشته در وین گفته بود که عده ‌ای با این قراردادها مخالف بودند،ما هم حوصله کرده‌ایم.سخنانش را شنیده‌ایم و مذاکره کرده‌ایم.دستگاه‌های نظارتی هم دیدگاه‌هایی داشتند که اعمال کرده‌ایم.

درباره برخی نکات قانع شدند و درباره برخی نکات دیگر،ما دیدگاه‌های آنان را پذیرفتیم و اصلاح کردیم و به نظر می ‌رسد درباره مدل جدید قراردادهای نفتی اکنون به اجماع نسبی رسیده‌ایم.تا اینجای کار هم شش نهاد نظارتی به موضوع قراردادهای نفتی ورود کرده و آن را مورد بررسی قرار داده‌اند؛هیأت بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین مجلس، مرکز پژوهش‌های مجلس،دیوان محاسبات کشور، دیوان عدالت اداری،دادستان کل کشور،بازرسی کل کشور.پس از آن و در آستانه هفته دولت اما توضیحات کارشناسی وزیر در صحن غیرعلنی مجلس سرانجام نمایندگان را قانع و حلقه منتقدان دلواپس را کوچکتر نمود اما موفقیت دولت در عرصه اقتصاد که نمود آن بیش از هرجای دیگر در حوزه نفت و گاز متصور است آنقدر مایه ی دلواپسی مخالفان دولت است که به نظر می رسند حتی منافع ملی و خروج مملکت از رکود را فدای این دلواپسی کنند.

روند اجرایی بررسی و تدوین قراردادهای جدید نفتی در دو سال گذشته نشان داد که به اندازه کافی در خصوص مسائل و مفاد مربوط به این قراردادها بحث و بررسی صورت پذیرفته است و آنچه اکنون نیاز است ورود به مرحله اجرایی و عملیاتی این قراردادهاست.طبیعی است که هیچ گونه قراردادی در سطح دنیا بی‌ایراد و یا کاملاً مطلوب نیست و همواره نقصان یک قرارداد در مرحله اجرا بیشتر پدیدار می‌شود.عملیاتی شدن این قراردادها زمینه را برای پیدا شدن نقاط ضعف آن فراهم می‌کند و اگر اصرار داریم روند بررسی کارشناسی این قراردادها کامل شود،باید گفت که آنچه انجام شد کافی است و باید ادامه این روند در مقام اجرا حاصل شود.گو اینکه هنوز هم مشخص نیست همین مدل فعلی نیز چقدر برای سرمایه گذاران خارجی جذابیت داشته باشد.

مردم،هنوز تناقض پیشین دلواپسان را فراموش نکرده اند!همان کسانی که برای عدم تحقق برجام از هیچ کوششی فروگذار نبودند،پس از برجام ایراد می گیرند که چرا برجام نتیجه ای ندارد!غافل از اینکه برجام فقط برداشته شدن تحریم ها بوده و نه مجبور کردن شرکت های خارجی برای حضور و سرمایه گذاری در ایران! ؟ترغیب سرمایه گذاران به حضور در ایران دو پیش زمینه دارد؛امنیت سرمایه گذاری و سیاست های تشویقی !حال بعید نیست همان اتفاق در موضوع قراردادهای نفتی هم بیفتد و همین مخالفان انجام قراردادها،فردا از روش اجرا و عملیاتی شدن قراردادها نیز ایراد بگیرند.

برچسب ها: قراردادهای جدید نفتی ، IPC ، فرشید خدادادیان

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه