یادی از استاد "محمود دارم" که به راستی معلم بود و هست

«فکر می‌کنم نیمسال دوم سال تحصیلی 1363 بود، و من در دانشکده ادبیات در ساختمان تاریخی "سه گوش" و در گرماگرم جنگ و بمباران‌های گهگاهی شهر اهواز و استقرار توپ ضدهوایی روی پشت بام دانشکده، دانشجوی سال سوم رشته زبان انگلیسی بودم که یکی از روزهای انتخاب واحد که برای انتخاب واحد به دفتر بخش سرزده بودم، روی تابلوی اعلانات گروه نکته ای دیدم که سخت باعث جلب توجه من شد. درون جدول هفتگی دروس ترم آینده در یکی از خانه های جدول، زیر عنوان  یکی از درس ها که شاید درس "مقدمه بر ادبیات انگلیسی" بود، نوشته شده بود: دارم! خنده ام گرفت. با خود گفتم یعنی مدیر گروه خواسته بگوید این درس را هم دارم/داریم و ترم آینده ارائه می دهم/می دهیم؟! به مدیروقت گروه که یادش بخیر باد (استاد بازنشسته و پیشکسوت گروه، جناب عبدالرزاق حیاتی) مراجعه کردم و آنجا بود که با توضیحات ایشان پی بردم که ای دل غافل! "دارم"! نام خانوادگی استادی است خوزستانی و آبادانی  و فارغ التحصیل فوق لیسانس رشته زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شیراز که قرار است از ترم آینده در گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه ما مشغول به کار شود.

بالاخره، ترم بعد شد و "آقای دارم" آمدند. از همان آغاز،بچه ها جذبش شدند چرا که جوان بود(با حدودا سی و اندی سال)،پر توان،علاقه مند به تدریس و بویژه با شوخ طبعی معروف آبادانی ها. کارش گل کرد، و من هم که دیگر دوره کارشناسی خود در گروه را تمام کرده بودم و یا مشغول ادامه تحصیل کارشناسی در دانشگاه شیراز بودم و یا در حال سپری کردن دوره خدمت سربازی ، همواره ارتباطم با همدوره ای ها و استادانم به نوعی برقرار بود و اخبار موفقیت های آقای دارم به گوشم می رسید. پس از سالها، آقای دارم به دلیل همین شایستگی ها بورس گرفت و عازم استرالیا شد تا دکترای خود را در همان رشته "زبان و ادبیات انگلیسی" بگیرد و برگردد. البته، این کار چندان هم راحت صورت نگرفت، چون از همان آغاز اقدام به بورس گرفتن ایشان حسادت ها ،رقابت ها و تنگ نظری های اداری سیاسی کار ایشان را به تعویق دو سه ساله انداخت، آن هم در شرایطی که برخی انقلابی نماهای سوپر مسلمان  همین گروه آموزشی، خود به دیار غرب رفتند و دیگر هیچ گاه به فکر بازگشت به بلاد اسلام و مسلمین خوزستان نیفتادند !؟ اما، آقای دارم بی ادعا رفت و سر موعد مقرر پایان زمان بورس، به استان خودش بازگشت و شد اولین فرد دارای "دکترای زبان و ادبیات انگلیسی بعد از انقلاب اسلامی در خوزستان" .

سالها به همین منوال ، دکتر دارم در گروه زبان و ادبیات انگلیسی در ارتقای جایگاه و نام و اعتبار گروه ما در سطح کشور درخشید، تا این که من نیز که بعدها که رسما افتخار عضویت در "گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شهید چمران اهواز" نصیبم شد، اتفاقا با دکتر دارم همدفتر شدم و در یک اتاق به مدت ده سال تمام در ساختمان" سه گوش" با ایشان و استاد و سرور گرامی ام جناب دکتر صالح حسینی همکار و همنشین شدم و بیشتر با ویژگی های شخصیتی ایشان آشنا شدم . حال، اگر بخواهم به صورت مختصر به برخی خصوصیات برجسته و مثبت استاد دکتر محمود دارم اشاره کنم باید بر موارد زیر تاکید کنم:

 تسلطکم نظیر بر ادبیات انگلیس و نیز ادبیات آمریکا به ویژه بر مکاتب نوین نقد ادبی و بالاخص بر نظریات منتقدین ادبی چپگرای غرب.

 شم و تجربه قوی القای مطلب به دانشجو، آن هم با روش کمتر شناخته شده و کمتر آزموده شده مباحثه و یا در مورد دکتر دارم بهتر بگویم" مجادله" احسن ، به گونه ای که همیشه در مباحث خود در کلاس  پرسش هایی عجیب و غریب و گاه غیر متعارف بیان می کند و باعث کنجکاوی شدید دانشجو می شود و سپس با ترفندهایی کلاس را به سمت نکات اصلی درس می کشاند و اینجا است که دانشجو پی می برد که هر مساله ای را می شود از زوایای گوناگون دید و در مورد آن ابراز نظر کرد .

عدم خشونت ورزی در تعامل با دانشجو.

 عدم بروز صلابت منفی و پدر خواندگی مدیریتی در زمان مدیریت گروه زبان و ادبیات انگلیسی.

درخشش علمی در آموزش در سطح دوره کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات انگلیسی که هر روز به چشم دیده و به گوش می شنوم.

تواضع و بی پیرایگی یک استاد به معنای واقعی کلمه (نه به مفهوم بسته اداری کلمه) در برخورد با همه  دنشجویان، اساتید، کارکنان و کارگران دانشگاه.

قدرت بالای تفهیم مطالب آموزشی با بیان بلیغ شعر، قصه، افسانه، و اسطوره از دوران ادبیات یونان و رم باستان بگیر تا دوره قرون وسطی و رنسانس و نیز از نویسندگان و ادبای انگلیسی و ایرانی کهن تا معاصر. استاد دکتر دارم از نمایشنامه نویسان یونان و رم  باستان مانند سوفوکلس و یا ایسخیلوس  تا شاعرانی مانند شکسپیر ، جان دان ، میلتون و نظریه پردازانی همچون ژان پل سارتر، میشل فوکو، اسلاوی ژیژک، ژاک دلوز، لویی آلتوسر، میخائیل باختین و اصحاب "مکتب فرانکفورت" و "حلقه وین " چنان با آب و تاب سخن می گوید که احسایس می کنی آنها را در کلاس زنده کرده و آنها خودشان از خود حرف می زنند! و این شیوه آموزش از هر استاد زبان انگلیسی بر نمی آید، مگر در حد استاد دکتر محمود دارم.

و اما، اکنون این استاد آگاه آبادانی ادبیات انگلیسی این دیار پس از بیش از 30 سال خدمت بی دریغ به هم استانی ها و هموطنان خویش یک سال پس از ابلاغ حکم بازنشستگی با خاطری اندوهگین و دلی چرکین از کم لطفی‌های سازمانی در حال اسباب کشی به  شیراز ، دیار بزرگان ادب فارسی حضرات سعدی، حافظ و خواجوی کرمانی ، است و بدیهی است بر اساس آنچه در باره این معلم موفق خوزستانی خودمان گفتم نبود ایشان در گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شهید چمران اهواز ضربه بزرگی به کارآمدی گروه زبان و ادبیات انگلیسی وارد خواهد کرد. همچنانکه پیش از ایشان نیز با بازنشستگی استاد نامدار ترجمه  ادبی کشور مان ،جناب دکتر صالح حسینی، گروه ما ضربه بزرگی را متحمل شد.

 البته، طبیعی است بازنشستگی جزیی است از روال کار اداری و هیچ یک از کارکنان دولت و از جمله اعضای هیات علمی قرار نیست تا ابد تدریس کنند ولی لااقل انتظار می رود در جایگزین سازی بازنشستگان با نیروهای دارای مدرک ذیربط و لازم دانشگاهی با گشاده رویی اداری استخدامی بهتر و سریع‌تری برخورد شود نه آن که چندین و چند سال یک متقاضی عضویت هیات علمی را در دالانهای پیچ در پیچ گزینش های چندگانه معطل کنیم و بعد با یک عبارت کلیشه‌ای "متاسفانه، در اولویت استخدامی قرار نگرفتید" استان خوزستان را از خدمت رسانی نیروهای جوان پرتوان علمی، مسلمان، و دلسوز باز داریم و کارآیی آموزشی گروه های دانشگاهی را کاهش دهیم.

این امر، به خصوص زمانی دردآورتر می شود که بدانیم بازنشستگی و هجرت یکی از وزنه های علمی مهم گروه ما در شرایطی صورت می گیرد که متاسفانه ما شاهد فاجعه توجه هر چه کمتر نظام آموزشی عالی کشور به نقش  استادان موفق در "آموزش دانشجویان در مقطع کارشناسی" هستیم و شرایط به گونه ای رقم خورده تا با برجسته سازی صوری- تبلیغاتی  امر پژوهشاعضای هیات علمی در مسابقه سریع السیر چاپ مقاله در گیر شوند، و به این ترتیب همگان به ناچار با گریز از دانشجویان مقطع کارشناسی  فقط به فکر تدریس در دوره های کارشناسی ارشد و دکترا باشند  و این جا است که حضور پرفروغ و کارآمد استادی توانا و کارامد مانند جناب دکتر محمو دارم  برای گروه زبان و ابیات انگلیسی دانشگاه شهید چمران اهواز نعمتی بود که از دست دادیم. اما خوشبختانه بگویم تا آنجا که از گذشته های دور خبر دارم استاد دکتر محمود دارم در بخش زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شیراز از این جا شناخته شده‌تر است چرا که از دو سه دهه قبل تا کنون با اساتید برجسته زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شیراز  مانند پروفسور امرالله ابجدیان، استاد انوشیروانی، استاد دکتر فریده پورگیو، استاد دکتر پروین قاسمی (دیگر استاد آبادانی آن بخش) در تماس است و آنان گواه بر صلاحیت والای ایشان در تدریس و توفیق در معلمی. برای این معلم موفق آبادانی زبان و ادبیات انگلیسی در دیار بزرگان زبان و ادب فارسی، یعنی ارض اقدس شیراز جنت طراز،  آرزوی روزگاری خوش تر از این دارم. یادش همواره با من و ما هم استانی های خوزستانی اش خواهد بود.

در پایان، به یاد روزگاران ده ساله همنشینی با ایشان و استاد دیگر بازنشسته گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شهید چمران اهواز  یعنی استاد دکتر صالح حسینی در اتاق کار مشترکمان در ساختمان "سه گوش" در اهواز،  عکسی را در کنار دانشجویان سال 1385 پیوست می‌کنم با این توضیح که در این عکس جناب استاد دکتر صالح حسینی پشت میز کار نشسته اند، جناب استاد دکتر محمود دارم در سمت چپ ایشان و بنده نگارنده نیز در سمت راست تصویر، افتخار حضور در کنار این دو استاد فرزانه و دانشجویان عزیز ان سال را دارم.

همچنین، سپاسگزارم از دوست و همکار گرامی استاد گرانمایه، جناب دکتر حسن دادخواه، که به سنت حسنه‌ای که در پیگیری  غیر رسمی امور اساتید و کارکنان بازنشسته دانشگاه شهید چمران دارند بنده را به انجام وظیفه قلمی ساختن گوشه‌ای از خدمات دوست و همکارم جناب دکتر دارم  گوشزد کردند.»