دکتر ایدنی: با تغییرات در سرچشمه رودهای استان خوزستان الگوی کشاورزی نیز باید تغییر کند

دکتر ایدنی در این همایش گفت: تغییراتی که در الگوی بیماری ها در سراسر جهان و به ویژه در کشورهای جهان سوم و یا در حال توسعه رخ داده است، اهمیت توجه به غذا را روز به روز بیشتر می کند.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از کشورهای جهان با چند پدیده در حوزه بهداشت مواجه هستند که یکی از آن ها، بیماری های غیر واگیردار بوده که سیمای غالب بیماری ها و مرگ را تشکیل می دهند گفت: با پیشرفت های که در حوزه بهداشت و اوضاع اپیدمیولوژیکی رخ داده است، میزان مرگ و میر ناشی از بیماری های واگیردار در سطح جهان رو به کاهش است اما بیماری های غیر واگیردار، مخصوصاً بیماری های قلبی-عروقی، سرطان ها و سوانح رو به افزایش است. بنابراین تغییری ویژه و یا یک تغییر ماموریتی در ساختار نظام های بهداشتی ایجاد شده است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: نظام های بهداشتی در دو حوزه دیگر نیز با چالش مواجه هستند، یکی از آن ها بیماری های نوپدید می باشد که در سال های اخیر انواع و اقسام بیماری های ویروسی واگیردار مثل سارس و انواع دیگر در سطح جهان منتشر شده اند و مشکلات بهداشتی شدیدی را در کشورهای مختلف ایجاد کرده اند و همچنین بیماری های بازپدید که آن دسته بیماری ها هستند که قبلا مشکلات عمده بهداشتی بوده اند و الان به خاطر برخی بسترهای جدید دوباره شیوع آن ها رو به افزایش است، مثل سل که ممکن است در اثر بیماری ایدز یا نقص ایمنی دوباره فعال شده باشد.

ایدنی تصریح کرد: چیزی که به بحث روز جهانی غذا مرتبط است، بیماری های غیرواگیر دار هستند که امروزه یک چالش جدی در سراسر جهان به شمار می رود.

عضو هیات علمی دانشگاه به علل مرگ و میر در ایران اشاره کرد و گفت: امروزه شایع ترین علت مرگ و میر در ایران بیماری های قلبی-عروقی است، بیماری های سرطانی در رتبه دوم و سوانح در رتبه سوم قرار می گیرند که این ها سه عامل اصلی مرگ و میر هستند که بار زیادی را به لحاظ مالی و میزان عمر از دست رفته به جامعه تحمیل می کنند و در رده بیماری های غیر واگیردار قرار می گیرند.

ایدنی به علت بیماری های غیر واگیردار که غذا، امنیت غذایی، الگو و سبک مصرف غذا است اشاره کرد و گفت: برای اینکه جامعه ای امنیت غذایی داشته باشد، باید از سه فاکتور دسترسی به غذای سالم، توان اقتصادی مناسب اقشار جامعه و فرهنگ غذایی برخوردار باشد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان داشت: در سه حوزه که الزامات اساسی نه برای یک انسان بلکه برای یک موجود زنده هم می باشد دچار چالش هستیم؛ آب، هوا و غذای سالم سه عامل اصلی و ضروری برای حیات یک سلول می باشد که متاسفانه وضعیت آب و هوا در استان کاملا مشخص است و در عامل سوم یعنی غذای سالم، طبق آمارهای موجود، استان خوزستان در طیف استان های ناامن غذایی قرار می گیرد که البته علت ناامنی غذایی، توان اقتصادی پایین مردم برای دسترسی به غذای سالم است و بنابراین می طلبد که همگی عزم خود را جزم کرده و در حل این مشکلات خیلی جدی به سمت جلو حرکت نماییم.

وی به استان خوزستان که در زمینه تولیدات غذایی یکی از استان های پیشرو در کشور محسوب می شود اشاره کرد و گفت: در سطح جهانی چالش هایی در زمینه تولیدات غذایی وجود دارد که این استان نیز از این قاعده مستثنی نیست اما وجود مشکلات دیگر باعث شده است که اهمیت این بخش در نظر گرفته نشود. گزارش های بانک جهانی در زمینه چالش های اصلی غذا در سطح جهان بدین قرار است که اولین چالش را توان اقتصادی می داند و بدین صورت است که درآمد روزانه حدود 970 میلیون نفر در کل جهان کمتر از یک دلار می باشد. همچنین فرهنگ مناسب غذایی در بسیاری از کشورهای جهان وجود ندارد و مثلا در استان خوزستان، فرهنگ نامناسب غذایی باعث ایجاد دو طیف از مردم شده است که یا دچار سوء تغذیه هستند و یا از چاقی مفرط رنج می برند و البته چاقی بیشتر در زنان دیده می شود که حدود 30 درصد از جمعیت بانوان در این استان دچار چاقی مفرط هستند.

ایدنی سومین مساله از نگاه بانک جهانی را که دخالت های انسان در محیط زیست و اکوسیستم بوده و تاثیرات آن می تواند در تولید مواد غذایی چالش ایجاد کند برشمرد و گفت: در حال حاضر در کل جهان بحران خشکسالی و کم آبی وجود دارد که تولید فرآورده های غذایی در کشورهای مختلف دنیا تحت تاثیر همین عامل قرار گرفته است. البته در بسیاری از کشورها، در این خصوص تطابق لازم را در تولید فرآورده های غذایی اعمال کرده اند و شعار تعیین شده امسال برای روز جهانی غذا نیز مبین همین موضوع است که می گوید، با تغییرات اقلیمی و آب و هوایی، باید الگوی کشاورزی و تولید غذا هم تغییر کند.

وی گفت: بخش عظیمی از تغییرات اقلیمی ناشی از دخالت انسان در اکوسیستم است که استان خوزستان نیز از این موضوع مبرا نیست، در  مواجهه با یک تهدید به سر می برد. با تغییرات در سرچشمه رودهای استان خوزستان و ایجاد شرایط کم آبی، الگوی کشاورزی به شیوه سنتی که ناشی از آب فراوان در جلگه خوزستان بود نیز باید تغییر کند.

ایدنی افزود: یکی دیگر از پیامدهای دخالت انسان در محیط زیست و اکوسیستم ممکن است به تولید مواد غذایی ناسالم منجر شود، به عنوان مثال در نظر بگیرید که پساب ها و پسماندهای زیادی در بالادست کارون به رودخانه می ریزند و تصفیه مناسبی هم صورت نگرفته و نهایتاً باعث می شود که در پایین دست محصولات کشاورزی و مواد غذایی ناسالم تولید شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز خاطر نشان کرد: بسیاری از بیماری هایی که در یک منطقه خاص شیوع دارند به رژیم غذایی و مواد موجود در آب و خاک آن منطقه که منجر به تولید محصولات کشاورزی ناسالم می شود مرتبط است که آن بیماری یک شبه اتفاق نمی افتد و به تدریج و در گذر زمان نسل های مختلف آن منطقه را درگیر می کند.

 عضو هیات علمی دانشگاه افزود: بارها گفته شده است که مقوله سلامت، یک مساله فرابخشی است و نمی توان حفظ، ارتقاء و تامین سلامت را برای جامعه ای هدف گذاری کرد ولی سیاست های کلان حاکم در یک منطقه در آن راستا نباشد، مثلاً برای بالا رفتن سلامت باید به همراه مدیریت خدمات بهداشتی-درمانی، پیشگیری های ضروری و مدیریت لازم در خصوص تأمین مراقبت ها انجام شود، چراکه اگر مواد غذایی مناسب موجود و حذف عوامل خطر ساز انجام شود ولی سیاست های اجتماعی و اقتصادی که دسترسی مردم را به مواد غذایی و مواجهه مردم را به عوامل خطر ساز تحت تاثیر خود قرار می دهند، وجود نداشته باشد نمی توان به ارتقاء سلامت رسید.

وی اذعان داشت: سلامت مقوله ای به شدت فرابخشی است که بیش از 50 درصد مولفه های سلامت در سیاست های کلان اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی خلاصه می شود و بنابراین برای داشتن جامعه ای سالم باید یکپارچگی در سیاست گذاری های حوزه سلامت وجود داشته باشد.

ایدنی در پایان بیان کرد: خوشبختانه معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در طی دو سال گذشته از دید ناظرین خارجی از رتبه 32 کشوری به رتبه نخست رسیده است که حاصل تلاش همکاران عزیز در معاونت غذا و دارو می باشد و نشان دهنده این است که اهمیت ورود غذای سالم به جامعه در این استان چشمگیر و قابل توجه می باشد.