ولیالله شجاع پوریان
برجام به عنوان یکی از دستاوردهای مهم دولت تدبیر و امید، نقش زیادی در ایجاد ثبات و آرامش در فضای عمومی کشور داشته است. ماههای منتهی به آغاز ریاستجمهوری دکتر روحانی روزهای مخاطرهآمیز و بحرانی برای کشور در عرصههای مختلف اقتصادی، سیاسی و بینالمللی به شمار میآمد و عملکرد دولت نهم و دهم باعث مشکلات عدیده داخلی و تضعیف جایگاه منطقهای و بینالمللی کشورمان شده بود.
اجرای برجام و پایان دادن به پرونده هستهای کشور و متعاقب آن شروع فرآیند لغو تحریمها فرصتی بود تا ایران در یک فضای مناسب، راه پیشرفت و توسعه را درپیش گیرد. اما گویی این فضای آرامش و بهبود تعامل با جهان و رفع تحریمها به مذاق عدهای خوش نیامد و بنای مخالفان بر مخالفت با برجام و بیهوده نشان دادن دستاوردهای آن بنیان نهاده شد. این استراتژی فقط به روزهای بعد از اجرای برجام محدود نشد، بلکه منتقدان دولت از هر فرصتی برای نادیده گرفتن منافع ملی و بیهودهنمایی برجام اصرار دارند. تیترها و عناوین روزنامهها و رسانههای منتقد دولت در روزهای گذشته و برداشت گزینشی از سخنان دکتر روحانی در اراک نشان میدهد آنها تا چه اندازه در تداوم این استراتژی اصرار دارند؛ اما سوال اینجاست که آیا برجام دستاوردهای مثبتی برای مردم و نظام نداشته است؟
در یک ارزیابی کلی، تثبیت حقوق مسلم هستهای ایران، تقویت نقشآفرینی ایران در سطح منطقه، تثبیت شرایط اقتصادی کشور، بازگشت صنعت نفت به بازار، احیای صنعت هواپیمایی، بهبود شرایط بینالمللی برای تقویت توان دفاعی کشور، بهبود روابط سیاسی و بینالمللی ایران از جمله دستاوردهای مهم برجام در دوران پسابرجام بوده که مورد اذعان منتقدان برجام نیز قرار گرفته است.
علاوه بر این، برای ارزیابی و سنجش دستاوردهای برجام کافی است به تفاوتهای دوران پسابرجام و دوران تحریم در حوزههای مختلف نظری داشته باشیم. اشاره به چند اظهارنظر کارشناسی درباره برخی موفقیتهای دولت در حوزه نفتی، بانکی، گردشگری پس از اجرای برجام ، صرفا برای اطلاع مخالفان برجام خالی از لطف نیست:
«سکوی فاز18 پارس جنوبی که در مجتمع کشتیسازی و صنایع فراساحل ایران ساخته شده، فقط 62 روز پس از نصب در منطقه پارس جنوبی به تولید گاز رسید و مشعل غرورآفرین خودکفایی ملی را در خلیج فارس روشن کرد.»
« دور جدید مذاکرات ایران و شرکت UOP بهعنوان یکی از بزرگترین شرکتهای صاحب دانش و فناوری آمریکا به منظور سرمایهگذاری و تامین تکنولوژیهای نوین در صنعت پتروشیمی آغاز شد.»
«رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، از ورود بیش از 40 شرکت خارجی به بازار گردشگری کشور خبر داد و گفت این شرکتها پس از اجرای برجام و دوران پساتحریم به این نتیجه رسیدند که بازار گردشگری ایران با توجه به رشد آن توجیه سرمایهگذاری دارد.»
«وزیر نفت مهمترین دستاورد دولت پس از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) را افزایش صادرات نفت خام و میعانات گازی اعلام کرد.»
«مدیرعامل سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت از سهولت دسترسی به اقلام و تجهیزات پزشکی همزمان با اجرای برنامه جامع اقدام مشترک خبر داد.»
نمونههای مذکور و بسیاری از اظهارنظرهای مشابه در همین روزهای گذشته، نشان میدهد که برخلاف بیهودهنمایی مخالفان دولت، برجام تاثیرات مثبتی در عرصههای مختلف ثبت کرده و البته انتظار میرود در آینده نیز شاهد آثار مثبت آن در حوزههای مختلف باشیم. آنچه مسلم است برجام علاوه بر ثبت دستاوردهای زودهنگام، در فرآیندی طولانیمدت نیز میتواند باعث بهبود شرایط کشور و رفع موانع و محدودیتهای تجاری، بازرگانی و اقتصادی کشور شود.
هشدار برخی از حامیان دولت در روزهای گذشته از ضعف دستگاه اطلاعرسانی و رسانهای دولت میتواند متاثر از ضعف در ارائه و به تصویرکشیدن دستاوردهای دوران پسابرجام دولت باشد، امری که اگر به درستی محقق شود، افکار عمومی درک واقعبینانهتری از شرایط کشور و تاثیرات برجام پیدا خواهند کرد.