ديگر نخستين باران، دلهره آور نخواهد بود و نفس ها را تنگ نخواهد ساخت!

نخستين باران پائيزي كه در روزهاي ١١ و ١٢ آذرماه ١٣٩٥ باريدن گرفت، پشت سر گذاشته شد و به لطف الهي، تلاشهاي صورت گرفته و دقت نظر و اهتمام شهروندان، مراجعه قابل توجهي به اورژانس ها صورت نپذيرفت؛ واقعه اي كه در سه سال گذشته تبديل به رخدادي هراس انگيز و دلهره آور شده بود؛ چرا كه در خلال سالهاي ١٣٩٢، ١٣٩٣ و ١٣٩٤ با بارش نخستين باران هاي پاييزي، بيش از ٥٦ هزار مراجعه به اورژانس هاي بيمارستاني با تابلوي تنگي نفس و آسم به وقوع مي پيوست و كم كم اين معضل در حال تبديل شدن به ابهامي دردسرساز براي سلامت مردم و نيز دستگاههاي خدمت رسان بدانها مي گشت.

دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز به عنوان توليت سلامت شهروندان، علت تنگي نفس رخ داده پس از باران را واقعه "آسم پس از باران" كه ناشي از افزايش غلظت گرده هاي گياهي و تنگي نفس بعلت حساسيت مجاري تنفسي به اين آلرژن مي باشد، گزارش نمود و در مردادماه ٩٥، كارگروه سلامت استان به پيشنهاد اين دانشگاه، مصوبه اي به تصويب رساند كه بر طبق آن، شهرداري ها موظف شدند درختان كنوكارپوسي را كه امكان گلدهي دارند با دريافت دستورالعمل علمي از دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد چمران بگونه اي هرس نمايند كه امكان گلدهي از آنها در فصل پاييز كه مقارن با نخستين بارشها است گرفته شود. شهرداري ها هرچند نصف و نيمه، اما درصدي از هرس كردن درختان كنوكارپوس را عملياتي كردند و بدينصورت بخشي از توان آزادسازي حجم بالاي گرده هاي اين گياه خنثي گرديد.

در اين ميان، تأخير و تعويق حدود يك ماهه بارش باران در سال جاري و گرم بودن هوا در آبان ماه ٩٥، سبب خشك شدن نسبي و تقريبي تعدادي ديگر از گلها و از بين رفتن درصد ديگري از توان آزادسازي گرده ها شد كه اين موضوع نيز به كم كردن غلظت بالاي گرده هاي گياهي و رقيق شدن آلرژن ها و متعاقباً كاهش مواجهه شهروندان و كم نمودن آمار مراجعين تنفسي كمك نمود.

ازسوي ديگر، از مهرماه ١٣٩٥، بدنبال اعلان فراخواني از سوي دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز مبني بر لزوم مراجعه افراد با سابقه مشكلات تنفسي در سالهاي گذشته به مراكز بهداشتي و درماني، اين افراد به مراكز مذكور مراجعه و براي آنها داروهاي مناسب تجويز شد و درمان پيشگيرانه خود را شروع كردند. بدين منظور، از قبل، گروه آموزشي فوق تخصصي ريه دانشگاه، پروتكل پيشگيرانه و نيز گروه هاي آموزشي ريه و طب اورژانس دانشگاه، پروتكل درماني را بر طبق استانداردهاي لازم مهيا، فرمت نوشتاري و الگوريتمي آن را به ميزان مورد نياز تكثير و در اختيار مراكز بهداشتي و درماني مدنظر در سراسر استان قرار دادند و بدينصورت با كنترل بيماري تنفسي افراد سابقه دار و شروع مصرف داروهاي لازم توسط آنها، بار مراجعين تنفسي به ميزان قابل توجهي كاهش يافت.

در گام مهم ديگر، به منظور آگاهي بخشي، حساس سازي و ارتقاء سطح آگاهي شهروندان استان خصوصاً شهرهاي هدف در خصوص چگونگي مواجهه با اين پديده به منظور كاهش آمار مراجعين، پياده سازي و اجراي انواع مختلفي از روشهاي اطلاع رساني در دستور كار قرار گرفت؛ انجام مصاحبه هاي متعدد با مسئولين، اعضاء هيئت علمي و پزشكان متخصص ريه و آلرژي از ماهها قبل و درج در خبرگزاري ها و جرايد، طراحي و چاپ پوستر و بنر در تيراژ بالا و سايزهاي مختلف و نصب در نقاط مختلف شهر و توزيع بروشورهاي حاوي نكات بهداشتي لازم با عنوان "نخستين بارش باران، نزديك است؛ مراقب تنفس خود باشيد" در بين شهروندان، تهيه كليپ هاي تصويري در اين خصوص و انتشار مستمر در شبكه هاي اجتماعي به همراه فايل پوسترها و بروشور طراحي شده، ارسال پيام كوتاه به بيش از يك ميليون نفر از شهروندان استان به ويژه اهواز با محتواي"هشدار: بمنظور پیشگیری از بروز مشکلات تنفسی، لطفا"پس از نخستین بارانها، تا حد امکان از منزل خارج نشوید، دربها و پنجره ها را بسته نگهدارید، در صورت ضرورت خروج از منزل،از ماسک مناسب استفاده و اگر مشکل تنفسی دارید داروهایتان را بموقع مصرف نمایید(دانشگاه علوم پزشکی اهواز)"، درج آگهي هاي نواري هشدار در صفحات نخست روزنامه هاي استان بدفعات و... نمونه اي از تلاش براي حساس سازي مردم در اين قبال و اطلاع رساني به آنها براي رعايت نكات بهداشتي در زمان نخستين باران ها بوده است كه قطعاً اين موارد نيز كه با درك صحيح مردم از شرايط محيطي و توجه به نكات اعلام شده همراه گرديد، در كاهش آمار مراجعين تنفسي تأثيرگذار بوده است.

مجموعه عوامل ذكر شده، همه با هم و به پشتوانه يكديگر، در كنار حمايت هاي فرابخشي از سوي نهادهاي مختلف خصوصاً استانداري خوزستان و شخص استاندار در همكاري با دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز، همچنين توجه و اهتمام عموم مردم و شهروندان به اين معضل، سبب گشت تا در ٤٨ ساعت اول پس از نخستين باران پائيزي سال ١٣٩٥، تنها كمتر از ٢٤٠٠ نفر به اورژانس بيمارستانها مراجعه كنند كه خوشبختانه مورد خاصي نيز براي هيچكدام از آنها ايجاد نگرديد، در حالي كه در مدت زمان مشابه در سال گذشته، تعداد بيش از ١٣٠٠٠ نفر مراجعه كرده بودند؛ همچنين لازم به ذكر است همزمان با باران امسال در اهواز، در كشور كويت نيز چنين رخدادي، سبب مراجعه ٥٥٠ نفر به بيمارستانها گشت كه متأسفانه ٥ نفر از آنها فوت نمودند.

دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز، از هم اكنون خود را براي نخستين باران پائيز ١٣٩٦ مهيا مي سازد تا ان شاءالله از سال آينده، با تدابير بيشتر و سياستگذاري هاي منسجم تر، تعداد مراجعين از اين مقدار نيز كاهش قابل ملاحظه اي داشته باشد و به تعداد طبيعي و نرمال برسد كه ديگر چنين معضلي در خوزستان با تدبير و درايت صورت گرفته قابل ذكر نباشد و براي هميشه محو گردد. ان شاءالله