شوشان/ دکتر ابراهیم حاجی دولو
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهید چمران اهواز
با پایان یافتن هفته پژوهش، در این نوشته کوشش می گردد تا در قالب فرازهای زیر به پاره ای از برجستگی ها و نوآوری های مراسم مربوطه اشاره گردد:
1- جلسات متعدد بررسی و نقد و نظر در رابطه با برگزاری هفته پژوهش و فناوری چه در سطح شورای پژوهش و فناوری دانشگاه، چه در سطح شورای سیاستگذاری هفته پژوهش و فناوری استان و چه در سطح ملی تشکیل شد و نظرات مخالف و موافق از زوایای مختلف به مورد بررسی قرار گرفت. آنچه که برایند این دیدگاهها هست آنست که برگزاری این هفته در سطح ملی و استانی و دانشگاهی برای فرهنگ سازی عمومی و تشویق پژوهشگران ضروری است ولی سعی شود برنامه های جدید و موثر به آن اضافه شود تا از حالت تکراری خارج شود.
2- برنامه های هفته پژوهش و فناوری استان کم و بیش در حدود 10 برنامه است که شامل 1- زنگ پژوهش و فناوری
2- نمایشگاه دستاوردهای دانش آموزی
3- ارائه سمینارها و کارگاههای علمی 4- ارائه سمینارهای نیازشناسی 5- برپایی نمایشگاه دستاورهای پژوهشی استان 6- دانشگاه با درهای باز 7- تور بازدید دانشجویان جدیدالورود از شرکتهای مرکز رشد فناوری و پارک 8- تقدیر از پژوهشگران و فناوران 9- نمایشگاه کتاب 10- مسابقات علمی و بازدیدهای علمی دانشجویان هست.
3-بعضی از این برنامه ها مثل دانشگاه با درهای باز- توربازدید دانشجویان جدیدالورود از شرکتها- سمینارهای نیازشناسی از ابتکار دانشگاه شهید چمران اهواز بوده که معمولا در جاهای دیگر اجرا نمیشود. مثلا فکر میکنم برنامه دانشگاه با درهای باز از ابتکارات دکتر شفاعی یا دکتر نجاریان بوده که اجرا می شده است. بنظر میرسد همه این برنامه ها خوب باشند و کسی در وجود انها مشکل نداشته باشد اما ممکن است در کیفیت و نحوه برگزاری آنها اختلاف نظر باشد که این هم طبیعی است و لازمست بحث شود تا کیفیت برگزاری بهتر شود.
4-در مورد زنگ پژوهش و نمایشگاه دانش آموزی که در فرهنگ سازی و توجه دانش آموزان موثر است و کسانی که از نزدیک در این برنامه ها حضور داشته اند می بینند که چقدر در روحیه و طرز فکر و نگرش دانش اموزان عزیز موثر است.
اجرای سمینارهای علمی نیز بعهده دانشکدهها و اساتید گذاشته شده است تا آنچه را ضروری تشخیص میدهند ارائه دهند. البته در شورای پژوهشی دانشگاه پیشنهاد شد که سمینارهایی که جنبه عمومی تری داشته باشند مانند روش پژوهش- اخلاق علمی- مشکلات عمومی استان مثل گرد و غبار و ... طرح شود بهتر است ولی با توجه به اینکه معمولا در دانشگاه جاذبه برگزاری سمینار کمتر شده، برگزاری سمینار به اختیار دانشکدهها گذاشته شد تا هر کس حرف جدیدی داشته باشد ارائه دهد. لازمست به این نکته توجه شود که بنا به طبیعت سمینارهای تخصصی، معمولا افراد کمی در جلسه حاضر میشوند و همه جا کمیت ملاک نیست. هدف اصلی اینست که فرصت ارائه به صاحبنظران و استماع برای علاقمندان داده شود.
5- دراجرای سمینارهای نیازشناسی نیز قرار است کارشناسان و مدیران سازمانهای بیرونی بیایند و مشکلات خودشان را بگویند و اساتید و دانشجویان شنونده باشند تا بر اساس آن بتوانند زمینه تحقیقات خود را تعیین کنند. که این یک ابتکاری است که گروه مهندسی مکانیک برای اولین بار در کنفرانس مهندسی مکانیک در سال 93 ارائه داد و با توجه به سیاست تقاضامحوری وزارت، ابتکار خوبی است. ممکن است گفته شود که در عمل کارشناسان سازمانها مشکلات را نمی گویند که باید گفت این از مشکلات اجرای کار و شناخت برنامه است که باید اصلاح شود ولی اصل برنامه بسیار ضروری است و اقدام مهمی در جهت پژوهشهای تقاضا محور است. البته مسلم است که برای دانشکدههای مختلف اجرای این برنامه یکسان نیست و رشته های کاربردی بیشتر هدف است. اگر همین ابتکار دانشگاه ادامه یابد یکی از شاخصه های دانشگاه شهید چمران اهواز میتواند باشد.
6-اجرای نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری یکی از مواردی است که در آن اختلاف نظر زیاد وجود دارد. ولی سیاست کلی وزارت این است که بنحو موثر و با کیفیت برگزار شود. امسال تلاش شد که این نمایشگاه بستری برای برگزاری مذاکرات و جلسات اساتید با کارشناسان سازمانها شود. در کنار نمایش فعالیتهای پژوهشی برای فرهنگسازی عمومی و ارائه دستاوردهای جدید پژوهشی، اساسا یکی از نقشهای نمایشگاه آنست که وقتی همه شرکتها در زیر یک سقف جمع هستند پژوهشگران عزیز و دانشگاهیان بیایند و فرصت بازدید و مذاکره با آنها را از نزدیک داشته باشند آنهم در زمان کم- مثلا ملاقات با مدیران پژوهشی سازمانها برای بیان مشکلات خیلی سریعتر در نمایشگاه انجام میشود. امسال بدلیل همزمان برگزاری نمایشگاه هفته پژوهش با نمایشگاه توانمندیهای استان در تهران پیشنهاد شده بود که نمایشگاه فقط در تهران برگزار شود که مورد تصویب شورای سیاستگزاری قرار نگرفت. اساسا بحث عدم برگزاری نمایشگاه مطرح نبود.لازم بذکراست که خیلی از اعضا مخالف برگزاری همزمان نمایشگاه بودند ولی در رای گیری نظر غالب برگزاری نمایشگاه بود لذا طبق همان نظر عمل شد.
7- دانشگاه با درهای باز نیز مختص بازدید دانش آموزان عزیز از مراکز پژوهشی، کارگاهها و آزمایشگاهها و موزه و ... است و بسیار مورد توجه دانش آموزان آموزش پرورش است و اقدام بسیار بنیادی و دوراندیشانه دانشگاه است. شاید این دانش آموزان عزیز در آینده تحت تاثیر این بازدیدها انگیزه و نگرش بهتری به علم و تحقیق و تحصیل پیدا کنند و منشا تحولات مفیدی شوند.
تور بازدید از دانشجویان جدیدالورود نیز برای آشناسازی دانشجویان بسیار لازم است و بنظر بنده باید اقدامات بیشتر و موثرتری انجام داد تا به دانشجویان جدید به این موضوع توجه کنند که در همین دوران تحصیلات دانشگاهی باید فکر کارآفرینی و نوآوری داشته باشند و دوران مدرک گرایی و استخدام دولتی تمام شده است.
برنامه تقدیر از پژوهشگران نیز از برنامه های مهم هفته است که غالبا با اجرای آن توافق دارند ولی در مورد شاخصها و ملاکها اختلاف نظر وجود دارد. بحثهای مختلفی نیز در کمیته علمی مطرح گردید و بنا بود که خیلی از شاخص ها از همین امسال عوض شود ولی این نظر مطرح شد که همکاران بر اساس این شاخصها تلاش کرده اند، بهتراست امسال اطلاع رسانی شود که در سال آینده شاخصها بر اساس شاخصهای وزارت تغییر میکند تا حقی از اساتید ضایع نشود. همچنین پیشنهاد شده است که کمیته علمی هفته پژوهش و کمیته علم سنجی دانشگاه تلفیق شده و یک کمیته دائمی برای بازنگری شاخص ها و ارزیابی و رصد تشکیل شود تا با حوصله و وقت بیشتری انتخاب انجام شود. بهرحال هر شاخصی هم که گذاشته شود اختلافی وجود خواهد داشت ولی بر اساس خرد جمعی عمل میشود.
در مورد برگزاری نمایشگاه کتاب، بازدیدهای علمی و مسابقات علمی نیز که برنامه های جانبی در هفته پژوهش و فناوری بوده که مورد نیاز دانشجویان هستند و فعالیتهای مکمل تحصیل هست که با تلاش همکاران اجرا میشود.
در پایان از کلیه کسانی که در برگزاری مراسم صادقانه و خالصانه تلاش کردند تشکر کرده و همچنین از همه کسانی هم که دلسوزانه نقد و نظر داشته نیز تشکر می نمایم.
اعتقاد بر این است که مشارکت و همکاری مسولانه همه دانشگاهیان برای ارتقا فعالیتهای علمی دانشگاه ضروری است. بدون شک دانشگاه شهید چمران اهواز میراث ماندگار همه دانشگاهیان عزیزی بوده که با تحمل همه ناملایمات آنرا حفظ کرده و بدینجا رسانده و بدست ما دادند و آینده آن در گرو تلاش و فعالیت کلیه اعضا است و لازمست همه ما با محورقراردادن منافع دانشگاه سعی کنیم تا دانشگاه هر چه سریعتر به جایگاه واقعی خود در سطح ایران و جهان برسد.