امام علی (ع): كسى كه دانشى را زنده كند هرگز نميرد.
حسین هوشمند- سال 2016، سال پرآشوب و مهمی در تاریخ آمریکا بود. سالی که با برگزاری انتخابات، زلزله سیاسی در ساختار سیاسی آمریکا رخ داد. سال هایی که انتخاباتی هستند همیشه از اهمیت بالایی برخوردار هستند اما انتخابات 2016 باعث تغییر ساختار سیاسی در آمریکا شد. سال پایانی دوره یک رئیس جمهور هم به جهت این که رئیس جمهور به دنبال این است که از خود میراثی به جای بگذارد از اهمیت برخوردار است. با این اوصاف سال 2016 سپری شد و در این مقاله قصد داریم رخدادهای مهم سیاست داخلی آمریکا را بررسی کنیم.
1- دونالد ترامپ
همان طور که مجله تایم، دونالد ترامپ چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا را به عنوان چهره سال 2016 انتخاب کرد، بدون شک سال 2016، سال ترامپ بود. تاجر میلیاردری که بدون داشتن تجربه سیاسی توانست در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی دست پیدا کند. سال 2016 سال ظهور ترامپ بود. ترامپ در حالی سال 2016 را آغاز کرد که به عنوان کاندیدای انتخابات مقدماتی حزب جمهوری خواه، کسی شانسی برای وی قائل نبود و بیشتر به چشم یک شوخی سیاسی به وی نگاه می کردند. اما ترامپ با پیروزی های پی در پی خودش در ایالت های نیوهمشایر، نوادا و کارولاینای جنوبی در ماه فوریه نشان داد که کاندیدای محتمل جمهوری خواهان است.
هم اکنون این تاجر نژادپرستِ بیگانه هراسِ فاسدِ جنسی، رئیس جمهور آمریکا شده است. این فرد بنابر تحلیل دانشگاه آکسفورد به شدت جامعه ستیز، خودشیفته، عوام فریبِ خطرناک و دروغگوی ذاتی است و از لحاظ گرایشات روانی اوضاع بدتری حتی در مقایسه با آدولف هیتلر دارد. آمریکایی ها این فرد را به عنوان رئیس جمهور خود انتخاب کردند.
2- انتخابات 2016
پنجاه و هشتمین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در 8 نوامبر برگزار شد. با مشارکت 55.3 درصد آمریکایی ها در انتخابات، ترامپ با کسب 306 رای الکترال در مقابل 232 رای کلینتون پیروز شد. اما ترامپ با کسب 62 میلیون و 979 هزار رای (46 درصد) رای مردمی کمتری در مقایسه با کلینتون با کسب 65 میلیون 844 هزار رای (48 درصد) کسب کرد. ترامپ پس از جان کوئینسی آدامز، راثرفورد هایز، بنجامین هریسون و جورج دبلیو بوش، پنجمین فردی است که آرای مردمی را کسب نکرد. ترامپ بدترین شکست را از لحاظ آرای مردمی تحمل کرد.
جمهوری خواهان توانستند در انتخابات کنگره هم پیروز شوند. اکثریت مجلس سنا با 52 کرسی در مقابل 48 کرسی در اختیار جمهوری خواهان خواهد بود و اکثریت مجلس نمایندگان هم با 241 کرسی در مقابل 194 کرسی در تصاحب جمهوری خواهان است.
3- تظاهرات ضد ترامپ
پس از پیروزی غیرمنتظره ترامپ در انتخابات، میلیون ها نفر از مخالفان ترامپ از این که چنین فردی به ریاست جمهوری کشورشان رسیده است به خیابان ها آمدند و با اعتراض به سیاست ها و شخصیت ترامپ مخالفتشان با وی را اعلام کردند. این تظاهرات یادآور فضای جامعه آمریکا در دهه 1960 و اعتراضات ضد نژادپرستی و جنگ ویتنام بود.
4- هیلاری کلینتون
قمار دموکرات ها جواب نداد. آنها می خواستند این زن را به عنوان اولین رئیس جمهور زن آمریکا به کاخ سفید بفرستند. اما کلینتون با عملکرد ضعیف، رقابت را به ترامپ واگذار کرد. دموکرات ها با وجود این که کاندیداهای قدرتمندتری برای انتخابات داشتند اما کلینتون را انتخاب کردند. کلینتون هم با ضعف هایی که داشت نتوانست پیروز شود و پرونده خاندان کلینتون در سیاست را بست.
5- وضعیت اقتصادی
اوباما در حالی سال پایانی اش به عنوان رئیس جمهور را سپری کرد که اوضاع اقتصادی آمریکا بهبود یافته است. کشوری که اوباما از بوش جمهوری خواه تحویل گرفت، اقتصادی بحران زده داشت که نرخ بیکاری به 11 درصد رسیده بود، صنعت خودرو سازی در آستانه ورشکستگی قرار داشت، صنعت مسکن فروپاشیده بود و رشد اقتصادی منفی شده بود. اما در پایان سال 2016 اقتصاد آمریکا، با رشد 3.5 درصدی تولید ناخالص داخلی، کاهش میزان بیکاری به 4.6 درصد و کاهش نرخ تورم به 1.7 درصد روبرو است. صنعت خودرو سازی نجات یافت و از لحاظ فروش خودرو رکوردزنی کرده است.
6- برنی سندرز
سال 2016 علاوه بر ترامپ، فرد دیگری از قطب مقابل وی یعنی برنی سندرز را به جامعه آمریکا معرفی کرد. سناتور سالخورده و مستقل ایالت ورمانت توانست به خوبی کلینتون، کاندیدای بلامنازع دموکرات ها را به چالش بکشد. سندرز با رویکرد سوسیالیستی و پیشرو، جوانان را به خودش جلب کرد. با وجود این که از لحاظ نظرسنجی ها شانس بیشتری برای پیروزی بر ترامپ در مقایسه با کلینتون داشت، اما دموکرات ها پیرمرد سوسیالیست را نادیده گرفتند.
7- تصویب قطعنامه ضد اسرائیلی در شورای امنیت
پس از افزایش تنش ها میان دولت اوباما و نتانیاهو، بسیاری از کارشناسان عمدتاً اسرائیلی معتقد بودند که اوباما در پایان دوره ریاست جمهوری اش از نتانیاهو انتقام خواهد گرفت. سرانجام پس از 38 سال آمریکا قطعنامه ضد اسرائیلی در شورای امنیت را وتو نکرد و با رای ممتنع اجازه داد که قطعنامه ای که شهرک سازی اسرائیل را محکوم می کرد در شورای امنیت تصویب شود. دولت اوباما معتقد به راه حل دو دولت است و از آنجایی که شهرک سازی غیر قانونی اسرائیل در کرانه باختری ایده تشکیل دولت فلسطین را نابود می کند، از ابتدای تشکیل دولتش مخالف شهرک سازی بوده است. به همین دلیل برخلاف دهه های گذشته و دولت های متعدد اجازه داد که قطعنامه ضد اسرائیلی تصویب شود. دولت قبلی آمریکا که اجازه تصویب قطعنامه علیه اسرائیل را داده بود، دولت جیمی کارتر بود.
8- افزایش محبوبیت اوباما
میزان محبوبیت اوباما در آخرین سال ریاست جمهوری به بالاترین حد خودش در دوره دوم ریاست جمهوری اش رسیده است. براساس نظرسنجی موسسه گالوپ، در میانه ماه نوامبر و پس از انتخابات، میزان محبوبیت اوباما به 57 درصد رسیده است. بیشترین میزان محبوبیت اوباما با 68 درصد مربوط به ابتدای دوره ریاست جمهوری اش است.
9- هک شدن کامپیوترهای حزب دموکرات توسط روسیه
در ماه ژوئن، کمیته ملی حزب دموکرات اعلام کرد که کامپیوترهای این حزب توسط دو گروه هکرهای روسی به نام ای.پ.تی 28 و ای.پی.تی 29 که وابسته به سرویس اطلاعات ارتش روسیه و سرویس امنیت فدرال روسیه هستند، مورد حمله قرار گرفته است. هکرهای روسیه علاوه بر کامپیوترهای کمیته ملی، به کامپیوترهای کمپین کلینتون و چندین کاندیدای دموکرات انتخابات کنگره هم حمله کردند. اطلاعات منتشر شده از این کامپیوترها و ایمیل ها آسیب زیادی به کلینتون و دموکرات ها وارد ساخت.
10- دوپاره شدن کشور
مردم آمریکا از لحاظ این که کشور دوپاره شده است، رکوردزنی کردند. 77 درصد مردم معتقدند که کشور دوپاره شده است. این میزان در سال 2012، 69 درصد بود. اکثریت مردم معتقدند که ترامپ به جای متحد کردن کشور، موجب ایجاد شکاف در بین مردم شده است.
11- جمهوری خواه شدن ایالت ها
برای اولین بار در بررسی های گالوپ که از سال 2008 آغاز شده است، تعداد ایالت های جمهوری خواه بر ایالت های دموکرات پیشی گرفته است. در سال گذشته، 20 ایالت به صورت قاطع یا متمایل جمهوری خواه و 14 ایالت دموکرات بودند. 16 ایالت دیگر، ایالت های رقابتی هستند.
12- بالا بودن مالیات ها
57 درصد مردم آمریکا معتقدند که میزان مالیاتشان بیش از اندازه زیاد است. این میزان نارضایتی بیشترین میزان نارضایتی از میزان مالیات از سال 2001 است. همچنین در سال 2016، 47 درصد از مالیات دهندگان معتقدند که مالیاتشان ناعادلانه است. این میزان بیشترین میزان نارضایتی از سال 1999 به بعد است.
13- تحسین شده ترین افراد
براساس نظرسنجی گالوپ که هرساله برگزار می شود، اوباما برای نهمین سال پیاپی، تحسین شده ترین مرد آمریکا بود. 22 درصد مردم آمریکا اوباما، 15 درصد ترامپ، 4 درصد پاپ فرانسیس، 2 درصد سندرز و 1 درصد کشیش بیلی گراهام را به عنوان تحسین شده ترین مرد آمریکا در سال 2016 انتخاب کردند.
کلینتون برای بیست و یکمین بار به عنوان تحسین شده ترین زن انتخاب شد. 12 درصد از مردم کلینتون، 8 درصد میشل اوباما، 3 درصد آنگلا مرکل، 3 درصد اپرا وینفری، 2 درصد الن دیجنرس، 2 درصد ملکه الیزابت، 2 درصد ملاله یوسفزی، 2 درصد کاندولیزا رایس و 1 درصد الیزابت وارن را به عنوان تحسین شده ترین زن سال 2016 انتخاب کردند.