شوشان تولبار
آخرین اخبار
شوشان تولبار
کد خبر: ۶۲۹۷۵
تعداد نظرات: ۸ نظر
تاریخ انتشار: ۱۸ دی ۱۳۹۵ - ۱۴:۰۲
بازتاب های مصاحبه دکتر قمشی مشاور استاندار در روزنامه دنیای اقتصاد
با توجه به کمبود آب در حوضه زاینده رود چرا در طی ده سال گذشته سطح زیر کشت استان اصفهان از 100 هزار هکتار به 280 هزار هکتار افزایش داده شده است.
شوشان: مصاحبه دکتر قمشی مشاور استاندار خوزستان در امور آب منتشر شده در روزنامه دنیای اقتصاد در رابطه با کمبود آب در خوزستان و لزوم جلوپگیری از انتقال آب ، بازتاب های مختلفی را به دنبال داشت که منجر به انتشار دو جوابیه ، یکی از طرف فعالین اصفهانی " و دیگری پاسخ دکتر قمشی به جوابیه فعالین اصفهانی شد. 

جوابیه فعالین اصفهانی به مصاحبه دکتر قمشی مشاور استاندار

به دلیل آنچه  قضاوت های یکسویه و نقل مطالبي مغایر با واقعیت که موجب تشویش اذهان مخاطبین است نامیده اند  جوابیه ای را منتشر کردند.

متن جوابیه بدین شرح است:

1- کمبود آب در حوضه زاینده رود و وجود آب مازاد در حوضه کارون ناشی از توزیع منابع آب در این دو حوضه است. از منابع آب تولیدی در رشته کوههای زاگرس میانی 92% وارد حوضه کارون و فقط 8% آن وارد حوضه زاینده رود می شود. این در حالی است که نسبت جمعیت دو حوضه 56% و 44% است. سرانه آب تجدید پذیر در حوضه زاینده رود یک سوم میانگین کشوری است در حالیکه سرانه آب تجديدپذير در حوضه کارون سه برابر میانگین کشوری است.

2- آقای دکتر قمشي شما که خبر دارید کم آبي کارون به علت ذخیره آب در پشت سدهای کارون است، چرا تلاش می کنید مردم را نگران کنید؟ اگر حوضه کارون کم آب است، بیش از 10 میلیارد مترمکعب آب مورد نیاز طرح توسعه 550 هزار هکتاری از چه منبعی قرار است تامین شود؟! و چرا صحبت از  افزایش وسعت طرح به 800 هزار هکتار توسعه است؟

3-  در حال حاضر حجم ذخیره سدهاي خوزستان حدود 13 میلیارد مترمکعب و حجم سد زاینده رود فقط 200 میلیون متر مکعب است. مقایسه این دو رقم به تنهایی نشان می دهد تلاش شما برای کم آب جلوه دادن خوزستان و کارون موجه نیست.

4- کل حجم آب انتقالی از کارون به حوضه زاینده رود کمتر از 5% حجم آب کارون است. چرا تلاش دارید واقعیت را دگرگونه جلوه دهید و مردم خوزستان را تحریک کنید؟

5-  اگر استاني نگاه کنید، سالانه 1800 میلیون متر مکعب از استان اصفهان وارد سرشاخه های دز و کارون می شود و در مقابل کل حجم آب انتقالی از کارون به زاینده رود کمتر از 700 میلیون مترمکعب در سال است!

6- طرح بهشت آباد قرار است 580 میلیون متر مکعب آب به فلات مرکزی منتقل کند . سهم یزد و کرمان از آب انتقالی 330 میلیون متر مکعب و سهم حوضه زاینده رود از آن 250 میلیون متر مکعب است. برخلاف تلاش آقای دکتر قمشي که سهم حوضه زاینده رود را برای استان اصفهان دانسته اند، واقعیت آن است که 250 میلیون مترمکعب سهم حوضه زاینده رود از بهشت آباد مطلقا ارتباطی به اصفهان ندارد و برای تامین 237 میلیون مترمکعب تخصیص دولت به چهار محال و بختیاری است.

شاید شایسته آن باشد تا در شرایط حاضر با تدبیر و عقلانیت و عشق به همه سرزمینمان ایران عزیز ،همه ما تلاش کنیم راهکارهای مبتنی بر کار کارشناسی و علمی خود را ارایه دهیم و از قضاوتهای یکطرفه و غیر اصولي پرهيز نمائيم.

پاسخ دکتر مهدی قمشی به جوابیه

با سلام، بر مطالب اینجانب که در مصاحبه "چالشهای انتقال آب از سرشاخه کارون"  بیان و در روزنامه وزین دنیای اقتصاد مورخ 11/10/95 درج شده بود هم وطن عزیزی بدون معرفی خود نقدی در بعضی سایت ها و گروه های اجتماعی منتشر نموده است. از آنجایی که این هم وطن عزیزمان در نقد خود اینجانب را به نقل مطالب غیر واقعی و تشویش اذهان متهم نموده و سعی نموده مطالب خود را عین حقیقت و توجیه کننده انتقال آب بداند، لازم دانستم تنها جهت تنویر افکار عمومی مطالبی را مطابق بندهای مطرح شده ایشان بیان نموده و قضاوت را به مردم شریف واگذار نمایم.

دوست عزیز منتقد که نامی از خود نیز ذکر نکرده است در بند 1 جوابیه خود کمبود آب در حوضه زاینده رود و وجود آب مازاد در حوضه کارون را ناشی از توزیع منابع آب در این دو حوضه دانسته و درصد منابع آب کوههای زاگرس را ناعادلانه خوانده است. در پاسخ باید گفت اولا فرض آب مازاد در حوضه کارون کاملاً غیرصحیح و غیر علمی است. زیرا در حال حاضر درصد استفاده از آب کارون در مصارف مختلف حدود 80 درصد است و چون مقدار بیش از 40 درصد است حوضه کارون از نظر علمی در رده با "تنش آبی بسیار شدید" قرار می گیرد. نکته بعدی اینکه مگر قرار است آب تولیدی در کوههای زاگرس به نسبت مساوی بین دو رودخانه زایندرود و کارون تقسیم شود؟ کجای این استدلال علمی است؟ چه کسی چنین تقسیمی را تجویز نموده است؟ آیا واقعا با چنین استدلال ضعیفی می توان به سراغ منابع طبیعی رفت و در مورد آنها تصمیم گرفت؟

در مورد نکته بعدی یعنی کلمه سرانه آب تجدید پذیر. این معیار فقط در مقیاس کشوری مورد استفاده قرار می گیرد نه استانی. بر طبق آمارهای موجود مقدار متوسط کشور ما در شرایط فعلی (با توجه به 100 میلیارد آب قابل استحصال سالیانه و جمعیت 80 میلیونی) حدود 1250 مترمکعب برای هر فرد می باشد بر این اساس کشور، در زمره کشورهای با تنش آبی محسوب می گردد. 

همانطور که گفته شد این معیار در مقیاس کشوری برای ارزیابی استفاده می شود اما اگر بصورت استانی بخواهیم این سرانه را استخراج نمائیم آنوقت استان تهران با سرانه 350مترمکعب کمترین سرانه را در کشور خواهد داشت و استان اصفهان سرانه اش می شود 1100 مترمکعب و سرانه خوزستان 2800 مترمکعب خواهد بود. 

می بینید نه سرانه اصفهان یک سوم میانگین کشوری است و خوزستان سه برابر. اگر از این دیدگاه به مسئله نگاه کنیم باید همه آب کارون به سمت تهران سرازیر شود تا سرانه اش به اندازه اصفهان بشود. اما وقتی که زمین کشاورزی در استان تهران نیست و هزینه های انتقال سرسام آور خواهد بود برای چه اینکار انجام شود فقط برای اینکه بگوئیم سرانه ها برابر شده است؟ لذا بر همین اساس است که پاسخ من در مورد بالابردن سرانه استان اصفهان اتفاقاً نه است.

 از نگاه ملی با توجه به موجود بودن سه میلیون هکتار زمین قابل کشت و آب و هوایی مناسب کشاورزی در استان خوزستان، نیازی نیست آب با هزینه های کلان برای همین منظور به منطقه ای دیگر منتقل گردد. 

در بند دوم جوابیه وجود سدها در مسیر کارون دلیل کمبود آب دانسته شده و علاوه بر این  نیاز آبی طرح 550 هزار هکتاری دلیل وجود آب دانسته شده است. تصور می کنم این دوست عزیز شاید سررشته ای در مسائل آب نداشته باشند زیرا با اهداف اولیه سدهای مخزنی نیز آشنا نمی باشند و نمی دانند که وظیفه اصلی سدهای بزرگ نگهداری سیلاب های زمستانه برای فصول خشک سال است و ممکن است عده ای از متخصصان از نظر زیست محیطی ایرادی بر سدها وارد نمایند اما در مورد ذخیره آب اثر منفی تا کنون وارد نشده است.

 نکته قابل ذکر بعدی این است که از طرح 550 هزار هکتاری مقدار 280 هزار هکتار در استان خوزستان در حال انجام است که تماماً در زمینهای دارای شبکه اصلی آبیاری است و لذا به هیج وجه توسعه جدید محسوب نمی شوند و تنها اصلاح و بهبود سیستم هستند و نه تنها سبب افزایش مصرف آب نمی شوند بلکه سبب کاهش مصرف نیز خواهند شد. تا کنون نیز وزارت نیرو با توجه به مشکل آب با ادامه این طرح بصورت توسعه زمینهای کشاورزی موافقت ننموده است.

 اتفاقاً در خوزستان عده ای با این استدلال که اگر آب وجود ندارد چرا از بالادست طرح انتقال آب به سایر حوضه ها داده می شود سعی در مجاب کردن مسئولان در توسعه زمین های کشاورزی دارند. در هر صورت اگر آب مازادی در حوضه کارون اثبات شود این حق همین مردم است که آن را بکار گیرند نه مناطق خارج از حوضه.

اگر بنا بر طرح این پرسش ها باشد آنوقت ما سوالات زیادی از مسئولان استان اصفهان داریم که انتظار داریم بدرستی پاسخ دهند مثلاً اینکه با توجه به کمبود آب در حوضه زاینده رود چرا در طی ده سال گذشته سطح زیر کشت استان اصفهان از 100 هزار هکتار به 280 هزار هکتار (مستند به سایت اداره جهاد کشاورزی استان اصفهان) افزایش داده شده است.

 اگر آب کم است چرا سرانه فضای سبز اصفهان به 27 متر مربع افزایش داده شده و قصد بیشتر کردن آن را نیز دارید در حالی که متوسط کشوری 13 متر مربع است و مقدار مطلوب آن در کشور 15 تا 18 مترمربع به ازاء هر فرد است. چرا مقدار سرانه آب شرب و بهداشت که استاندارد آن در کشور 150 لیتر در روز باشد و در حال حاضر مقدار متوسط آن در کشور 200 لیتر است در استان اصفهان به استناد گزارش مهندسین زایند آب (مطالعات منابع و مصارف آب حوضه زاینده رود – مطالعات مرحله اول – جلد هشتم – آب شرب- صفحه 36 ، که متاسفانه مبنای غیر کارشناسی انتقال آب از حوضه کارون است) هم اکنون 310 لیتر در روز می باشد و می دانید این به معنی چیست؟ به معنی این است که در شبکه آبرسانی شهری و روستایی سالیانه حدود 200 میلیون مترمکعب آب (تقریباً به اندازه 80% تونل کوهرنگ سه) هدر می رود آیا فکر نمی کنید با اصلاح آن و جلوگیری از هدر رفت آب می توان مقداری از مشکلات آب در استان اصفهان را حل نمود؟ و چراهای دیگری که در این مجال نمی گنجد.

در کمال تعجب در بند سوم حجم مخزن سد زاینده رود 200 میلیون متر مکعب ذکر شده است. ما که نمی توانیم عددی را ذکر کنیم زیرا متهم به تشویش اذهان شده ایم اما آن دوست عزیز می تواند به سایت شرکت سهامی آب منطقه ای اصفهان - سد و نیروگاه زاینده رود مراجعه نموده و احجام زیر را ملاحظه فرمایند.

حجم مخزن در رقوم 2095: 1250 میلیون متر مکعب
حجم مفید مخزن:1090 میلیون متر مکعب

علاوه بر این مگر مبنای مقایسه فقط آب های سطحی است. چرا آبهای زیرزمینی استان اصفهان که اتفاقاً بیش از 5 برابر آبهای سطحی استان است مورد لحاظ قرار نگرفته است. حال آن که مقدار آبهای زیرزمینی در خوزستان تقریباً صفر است.

بند 5 جوابیه هم از آن استدلال های عجیب و غریب است که متاسفانه وقتی قافیه تنگ می شود بعضی ها از آن برای توجیه انتقال آب استفاده می کنند. کاری ندارم به این نکته که با انتقال های جدید مقدار آب انتقالی از سر شاخه های کارون به بیش از ده درصد افزایش می یابد اما مسئله این است که انجام کار ناصحیح، خطاست چه یک درصد باشد چه صد درصد. درست به این می ماند که بابک زنجانی استدلال کند مقدار اختلاسش فقط 5 درصد بودجه کل کشور است و لذا قابل اغماض می باشد و مردم نیز می توانند نگران نباشند.

 از باب اینکه در مثل مناقشه نیست این را عرض کردم و گرنه می دانم که مسئله انتقال آب قابل مقایسه با این موضوع نیست. دوست عزیز چطور وقتی ما تنها استدلال و بحث علمی می کنیم و از حق قانونی و شرعی مردم محروم خوزستان و چهار محال دفاع می کنیم باید از طرف شما متهم به تحریک مردم شویم اما مسئولان استان اصفهان که هر روز با سخنان و اقدامات خود آتش بیار این تحریکات شده اند و در عمل حداقل دو بار مسبب شکستن آب شرب مردم استان یزد شده اند و به زور می خواهند حرفشان را به کرسی بنشانند باید ستایش شوند.  

در بند 5 ادعا شده است که سالانه 1800 میلیون متر مکعب از استان اصفهان وارد سرشاخه های دز و کارون می شود. دوست عزیز اگر اطمینان دارید که این چنین است حل مسئله ساده است هر شاخه ای که در استان اصفهان قرار گرفته جلویش را بگیرید و به زاینده رود منتقل کنید. مطمئن هستم حتی خودتان هم این حرف را باور ندارید زیرا از 5 طرح انتقال فعلی حتی یکی از آنها در استان اصفهان قرار ندارد. 


ضمناً مقدار انتقال ها از سرشاخه های رودخانه های کارون و دز به زاینده رود در حال حاضر سالیانه 880 میلیون مترمکعب است که اگر تونل کوهرنگ سه نیز به بهره براداری برسد سالیانه 250 میلیون مترمکعب آب دیگر از سرشاخه های کارون به زاینده رود اضافه خواهد شد. و طرح بهشت آباد نیز محل مناقشه خواهد ماند.

در بند ششم نیز ادعای بسیار عجیب تری شده است و آن اینکه 250 میلیون مترمکعب سهم حوضه زاینده رود از بهشت آباد مطلقاً ارتباطی به اصفهان ندارد و برای تامین 237 میلیون مترمکعب تخصیص دولت به چهار محال و بختیاری است. این دیگر از آن عجایب است. 

اگر چنین است پس با این حساب چرا مسئولان اصفهان روزانه پیگیر اجرای این طرح هستند؟ اگر این چنین است پس استان های ذی حق درون حوضه را به حال خود رها کنید، خودشان می دانند و می توانند مسئله این رودخانه را حل و فصل نمایند. چرا خودتان را وارد مسئله ای می کنید که ارتباطی به شما ندارد. و من نیز می توانم این را بگویم که استان اصفهان سهمی از طرح بهشت آباد ندارد.

حال مردم فهیم خود می توانند بخوبی قضاوت کنند

مهدی قمشی عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه
شهید چمران اهواز

comment
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۰
انتشار یافته: ۸
comment
comment
ناشناس
|
Iran, Islamic Republic of
|
۱۸:۴۷ - ۱۳۹۵/۱۰/۱۸
comment
0
1
comment احسنت
comment
حسن
|
Iran, Islamic Republic of
|
۱۹:۲۰ - ۱۳۹۵/۱۰/۱۸
comment
0
1
comment گل گفتی استاد...
comment
ناشناس
|
Iran, Islamic Republic of
|
۲۱:۳۴ - ۱۳۹۵/۱۰/۱۸
comment
0
0
comment احسنت.
[...]با اعمال به زور و حق خوری میخان حرف خودشونو به کرسی بشونن. فک کردن مردم خوزستان مردم مظلوم و بی زبون ۲۰،۳۰ سال پیش هستند . نمیدونن که دیگه اون دوران و بی زبونیا تموم شده و مردم خوزستان میخان از حق خودشون تمام قد دفاع کنن و اجازه نمیدن به این راحتی حقشون خورده بشه!
comment
ناشناس
|
Iran, Islamic Republic of
|
۲۳:۱۱ - ۱۳۹۵/۱۰/۱۸
comment
0
0
comment بسیار علمی و مستدل پاسخ داده اید
آفرین بر. دکتر قمشی افتخار خوزستان
comment
ناشناس
|
Iran, Islamic Republic of
|
۰۹:۴۶ - ۱۳۹۵/۱۰/۱۹
comment
0
0
comment احسنت ای استاد گرامی. سخنان شما همان سخنان حق و عدالت است.
comment
darya
|
Iran, Islamic Republic of
|
۱۱:۴۷ - ۱۳۹۵/۱۰/۱۹
comment
0
0
comment درود بر استاد ارزشی خوزستان همیشه سرفراز...درود بر استاد باسواد
comment
ناشناس
|
Iran, Islamic Republic of
|
۲۱:۴۱ - ۱۳۹۵/۱۰/۲۰
comment
0
0
comment [...]ها فکر کنند سرچشمه ی گوارایی مانند کارون وجود ندارند، آنوقت یقه ی کدام رودخانه را میگرفتند که خشکش کنند!؟ این رفتار زشت یاغی گری را کنار بگذارید و به فکره مدیریت صحیح آب و به داشته های خودتان اکتفا کنید و به طبیعت خدادادی دیگر استانها چشم طمع ندوزید و بیش از این برای هموطنان خوزستانی خود اسباب زحمت نشوید ،به هیچ عنوان با انتقال آب از سرچشمه های کارون اصفهان کویری را نمیتواتید جلگه ای و حاصلخیز کنید ولی با اینکار خوزستان را میتوانید خشک و نابود و بی جمعیت کنید
comment
ناشناس
|
Iran, Islamic Republic of
|
۰۸:۳۰ - ۱۳۹۶/۱۱/۱۴
comment
0
0
comment واقعا لذت بردم متاسفانه تمام کشور گرفتار اصفهانیها شده است و بعد انقلاب این بلای اسمانی تمام کشور را به طرف نابودی برد من خوزستانی نیستم و شمالی ام و باید تمام استانهای کشور جبهه متحدی علیه کویرنشینها به وجود آورند
نام:
ایمیل:
* نظر:
شوشان تولبار