اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار
آخرین اخبار
اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار
کد خبر: ۶۵۲۹۹
تاریخ انتشار: ۲۷ بهمن ۱۳۹۵ - ۲۱:۱۱
معرفی کتاب "پنج اقلیم حضور" داریوش شایگان در کافه کتاب سازمان آب و برق خوزستان
نشست کافه کتاب سازمان آب و برق خوزستان با موضوع معرفی کتاب پنج اقلیم حضور دکتر شایگان و با ارائه رضا کیانی در کتابخانه سازمان برگزار شد.
شوشان: نشست کافه کتاب سازمان آب و برق با موضوع معرفی کتاب پنج اقلیم حضور دکتر شایگان و با ارائه رضا کیانی در کتابخانه سازمان برگزار شد.

ریسمان باف رئیس قسمت کتابخانه و اطلاع رسانی سازمان آب و برق خوزستان هدف از برگزاری کافه کتاب را در سازمان فراهم کردن بستری برای معرفی منابع به صورت اختصاصی برای همکاران دانست و افزود: هدف ما در کافه کتاب برانگیختن حس مطالعه کردن در همکاران است تا در آنها یک مجال گفتگو و تبادل اطلاعات برقرار شود، لذا در این جلسه حوزه ادبیات به خاطر الهام بخش بودنش مد نظر قرار گرفته است و معرفی کتاب پنج  اقلیم حضور دکتر شایگان با ارائه رضا کیانی موضوع کافه کتاب است.

پنج اقلیم حضور کتابی است نوشته داریوش شایگان که به بررسی ویژگی‌های تاریخی، اجتماعی، روانی و سیاسی شعر فردوسی، خیام، مولوی، سعدی و حافظ پنج شاعر برجسته ایرانی می‌پردازد. کتاب در واقع از پنج مقاله بلند تشکیل شده که به بررسی وجوه مثبت و منفی شعر در حیات فردی و اجتماعی ایرانیان می‌پردازد.

رضا کیانی از کارشناسان سازمان آب و برق خوزستان و عضو کانون ملی منتقدان تئاتر ایران، کتاب پنج اقلیم حضور شایگان را، نگاهی ریشه ای و متفاوت به بحث ادبیات کلاسیک ایران دانست که بیشتر جنبه کاربردی دارد و تصریح کرد: قبل از آنکه بخواهم به بحث معرفی کتاب ورود کنم لازم است اشاره کنم که معرفی کتاب به معنای  تایید تمامی مطالب آن توسط بنده نخواهد بود، بلکه ممکن است به بخش هایی از آن هم انتقاداتی وارد باشد یا حتی کاستی هایی هم از حیث پژوهش مشاهده گردد، بهرحال امیدوارم که حاضران در جلسه در فرصتی مناسب و با نگاهی دقیق، کنشگر و پژوهشی و عاری از هرگونه تعصب کاذب آن را مطالعه بفرمایند.

 کیانی ادامه داد: در ‌ابتدای کتاب نکاتی جالب در رابطه با میزان علاقه و اهمیت و احترام ایرانیان نسبت به بزرگان عرصه شعر و ادب این سرزمین، از منظر پژوهشگران بیگانه درج شده است. به عنوان نمونه سخن  همسر نیکوس کازانتزاکیس نویسنده معروف یونانی در احترام ایرانیان به مقبره شاعران؛ که اجتماع و تکریم مردم بر سر مزار آنها را نکته ای برجسته و جالب می داند، علاوه بر آن در جایی شنیدم یک ایران  شناس مطرح دیگر  گفته است از هر 10 نفر ایرانی 9 نفر شاعر هستند و آن 1 نفر شعر 9 نفر دیگر را می خواند.

کیانی اضافه کرد: شعر با مناسبت های مختلف از تولد تا مرگ همراه ایرانیان بوده است و با هر نقطه عطف زندگی شان به سراغ آن رفته اند که سرودن مولودی ها در هنگام تولد، مرثیه ها در سوگ، و یا سرودن  فتوحتنامه ها، حبسیه ها و مناجات نمونه ای از رفتن به سمت شعر با توجه به موقعیت و شرایط حاکم نزد ایرانیان است.

منتقد و کارگردان تئاتر عنوان کرد: به آثار بزرگان می توان دو نگاه داشت؛ یکی نگاه موزه ای و ساکن که در آن کتاب در قفسه کتابخانه خاک می خورد و دیگری نگاه مدرن است که در آن کتاب خوانده می شود و برای رسیدن به آینده بهتر به کار گرفته می شود؛ مثل نگاه کاربردی که شایگان در کتاب پنج اقلیم حضور دارد.

کیانی نگاه کنش گرا و انتقادی را در حوزه علوم انسانی لازم دانست و افزود: جان کلام کتاب "پنج اقلیم حضور" بر اساس نوع سنخیت زاویه پیوند مردم با شاعران و سنجش و تحلیل ایرانیان از شاعران بزرگ شان است، که ایرانیان شاعران گرانقدر را در کنار خودشان می بینند، حتی پس از گذشت قرنها .‌‌‌‌‌..

کیانی افزود: کتاب با اشاره به  شاهنامه فردوسی شروع می شود، شاهنامه یکی از فاخرترین آثار حماسی جهان است که از سه بخش اساطیری، پهلوانی و تاریخی تشکیل شده است. فردوسی در شاهنامه نگاهی ظریف به  ابعاد مختلف داشته است. به عنوان مثال در حماسه قهرمان همیشه یک نقطه ضعف دارد یا به بیانی دیگر (( نقطه تراژیک )) مانند چشم اسفندیار که میخواهد بگوید بالاتر از قهرمان هم کسی هست. نکته دیگر جدال بین خیر و شر در شاهنامه است که از گذشته در فرهنگ ما بوده است.
وی افزود: در شاهنامه با معرفی شخصیت های خیر و شر، معرفی خصلتهای خوب و بد ، معرفی شاخص های سقوط اخلاقی و در عین حال  نشان دادن پاکی و صفات نیک، مواجه ایم و اینها از جمله دلایلی است که شاهنامه فردوسی را اثری جذاب و پر کاربرد بدانیم، برای همین است که مردم ما هنوز با فردوسی در ارتباط هستند، به حماسه های فردوسی عشق می ورزند و با قهرمانی ها و وفاداری های شاهنامه زندگی می کنند.

این منتقد تئاتر افزود: در شاهنامه ما با شخصیت (( جمشید )) مواجهه هستیم، پادشاهی که دچار غرور و ناسپاسی نسبت به خدا  می شود و (( فر گیتی فروز )) از او ستانده می شود و سرنوشتش مرگ دونیم شدن با اره در حکومت ضحاک می انجامد، طبق نوشته دکترشایگان؛ فردوسی در حکایت جمشید به شایستگی نشان می دهد که چگونه تاج و تخت و هیمنه و قدرت آدمی را افسون می کند، اما در عین حال در همین اثر گرانسنگ شاهنامه سیاووش و فرزندش کیخسرو را میبینیم که بنا به نوشته دکترشایگان (( فرزانه شاهانی )) هستند که از تمام لذتهای زندگی چشم می پوشند، همچنین در خلال درگیریها و کشمکشهای مختلف است که خوبی یا بدی شخصیت ها برما آشکار می شود 

کیانی در ادامه معرفی  کتاب پنج اقلیم حضور، در ارتباط با حکیم عمر خیام، در ابتدا دیدگاهی براساس پژوهش شخصی خود آورد و گفت: بقول یکی از صاحب نظران؛ اشعار خیام همانند آیینه ای است که هرکسی می تواند  اندیشه خودش را در آن ببیند، او تصریح کرد : خیام بر شادی و طرب تاکید کرده است که اعتقاد دارد عمر انسان در حال گذر است و باید قدر آن را دانست. 

وی افزود : صرف نظر از مندرجات کتاب دکترشایگان، پیرامون عقاید حکیم عمر خیام در جایی خواندم که او دارای اعتقادات مذهبی بود حتی تا آخرین لحظات عمرش. کیانی همچنین خیام را شاعری دانست که بیگانه گان شناخت خوبی  نسبت به او  دارند و افزود: علت آن شاید این باشد که در برهه هایی از تاریخ به علت ضعف در مستند سازی به فرهنگ شفاهی و نقل سینه به سینه روی آوردیم ولی غربی ها در جمع آوری مستندات کارهای خوبی انجام دادند.

این کارگردان تئاتر افزود: در مورد خیام باید تحقیق و پژوهش شود و از نگاهی یک سویه و قضاوت های سطحی و احساسی پرهیز شود. زیرا خیام یک ریاضی دان نامی بوده است و رباعی های آن چندین سال بعد از فوتش مشخص شد، در این سال ها هر کسی اندیشه هایی را به ایشان نسبت داده که باید با تحقیق و پژوهش صحت و غلط بودن آن ها شناخته شود.

کیانی مولانا را یکی از بزرگترین شاعران عرفانی تمام دوران دانست که در کتاب پنج اقلیم حضور نیز به آن پرداخته شده است و افزود: شناخت اندیشه مولانا به سود زندگی امروز ماست و تحول را در وجود انسان از عالم ماده به عالم معنی ترسیم می کند. در واقع مولانا وجد عارفانه را پیش روی ما قرار می دهد تا با مطالعه و شناخت آن بسیاری از مسائل ناچیز امروز ما کنار رود تا یک روح حقیقت نگر و آزاد اندیش را با کالبد ما عجین کند.

کیانی یکی از  تفاوتهای  سعدی با دیگر شاعران مورد اشاره در کتاب دکترشایگان ( فردوسی، خیام، حافظ، مولانا ) را مهاجرت و جهانگردی سعدی می داند و اضافه کرد: سعدی در آثارش پند و نصیحت اجتماعی را به صورت ملموس مطرح کرد  و نگاهی توام با اخلاق و ایمان به معاد را در آثارش همچون گلستان و بوستان  به رشته تحریر درآورد. 

کیانی حافظ را آخرین شاعری معرفی کرد که  کتاب ( پنج اقلیم حضور )  به آن پرداخته است و افزود: حافظ زنده است چرا که هنوز که هنوز است آن را در کنار خودمان احساس می کنیم و با فال حافظ از قدیم تا به امروز زندگی کرده ایم، حافظی که اشعار او  پر از ایهام ‌است و ملموس بودن سعدی را ندارد و شعرهایش می تواند تفسیر متفاوتی داشته باشد. حافظی که با اهل تزویر که دین را تبدیل به دکان کردند کنار نمی آید و شخصیت رند را در برابر ریاکار قرار می دهد. 

رضا کیانی منقد و کارگردان تئاتر در نهایت شناخت بهتر اندیشه همه این بزرگان را منوط به شناخت تاریخ و شرایط زندگانی آنها دانست و بیان کرد: نباید انتظار داشته باشیم آن موج اجتماعی سیاسی و اجتماعی که در ادبیات امروزی ماست در آن زمانه هم وجود داشته باشد، چرا که شاعران و بزرگان محصول شرایط خاص دوران خودشان می باشند که توانستند برای آیندگان آثار ارزشمند و عبرت آموز باشد











نام:
ایمیل:
* نظر:
اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار