شوشان: نشست مجمع نيروهاي خط امام (ره) خوزستان به مناسبت سالگرد پيروزي انقلاب اسلامی با عنوان "عبرت هاي حكمراني پهلوي دوم" با سخنرانی حسین دهباشی برگزار شد.
به گزارش شوشان ، مدیر پروژه تاریخ شفاهی ایران (عصر پهلوی دوم) فکر کردن قبل از انجام هر عملی را باعث بهتر انجام شدن آن کار دانست و در اهمیت تاریخ شفاهی گفت: در دولت مدرن در حوزه قوه قضاییه تجربه های متفاوتی به دست آمده است، به عنوان مثال در یک دوره دادگاه و دادسرا را ادغام کردیم و در دوره بعد آنها از هم تفکیک شدند. ولی هیچ کس از کسانی که تفکیک و ادغام را انجام دادند نپرسید چرا این کار را صورت دادند، چه ضرورتی داشت؟ یا تجربه هر دوره چه بوده است؟
وی ادامه داد: اگر کسی تجربیات این چند دوره قوه قضاییه را از اشخاص متولی امر سوال می کرد، اطلاعات ارزشمندی قبل از رجوع به اسناد رسمی به دست می داد که می توانست آینده را به ما نشان دهد تا این آزمون و خطاها تکرار نشود.
دهباشی شیوه پژوهش تاریخ شفاهی را بسیار نوپا دانست که دقت سند پژوهشی سایر حوزه ها را ندارد اما از سرعت و تجربه بالایی برخوردار است و افزود: فرض کنید که هر چیزی که در دوره پهلوی اتفاق افتاده است نا مطلوب بوده است و هر چه انجام دادند اشتباه بوده است؛ آیا همه مباحث باید به چشم سیاسی دیده شود؟ آیا در حوزه کشاورزی ، خشکسالی، اقوام و سایر حوزه ها تجربیات ارزشمندی از دوران گذشته وجود ندارند که به آنها رجوع شود؟
دبیر سایت تاریخ آنلاین اضافه کرد: ویل دورانت در مقدمه کتاب تاریخ تمدن، تمدن را رودی می داند با دو ساحل؛ که بیشتر تاریخ نگاران تنها به توصیف رود می پردازند و از حاشیه رودخانه و مردمانی که در این بستر زندگی می کنند غافل می شوند در حالی که تاریخ نگار باید هر دو ساحل را ببیند، لذا تاریخ شفاهی آمده است تا به آن حواشی نگاه کند.
دهباشی در اهمیت پرداختن به حواشی رویدادهای تاریخی ادامه داد: جرج بوشی که با قاشق نقره ای سوپ خورده است تا اوباما که یک زندگی دانشجویی آمریکایی داشته است مواضع مختلفی بر می گزینند، یا مواضع جان کری که مخالف جنگ ویتنام بوده است با کسی که سابقه وزارت دفاعی دارد فرق می کند. وی همچنین محمد خاتمی رییس دولت اصلاحات را فارغ از ویژگی های فردی نماینده یک خانواده ریشه دار روحانی مورد اعتماد مردم دانست که وقتی رئیس جمهور می شود با آقای احمدی نژاد ، نوع رئیس جمهور بودن شان متفاوت است.
مدیر پروژه تاریخ شفاهی ایران (عصر پهلوی دوم) ضبط تصویر و صدا در تاریخ شفاهی را موجب همه انتقال حس گوینده دانست که در سایر اسناد از بین می رود و افزود: در جامعه ای که مطالعه نمی کند در قالب صوت و تصویر (تاریخ شفاهی)، راحتر می توان ارتباط برقرار کرد، تصویر و صدایی که در آن کمتر جعل اسناد صورت می گیرد و اعتبار بیشتری در انتقال مفاهیم دارد.
دهباشی مطالعه و شناخت عمیق را منوط به در نظر گرفتن تاریخ شفاهی و مکتوب دانست و بیان کرد: در حال حاضر در روایت های تاریخ معاصر با کمبود سندیت و اطلاعات تکمیلی مواجه هستیم، مثلا در 25 بهمن 57 سفارت آمریکا اشغال می شود ولی کسی نرفت از آن تصویر یا صدایی ضبط کند. در حالی که اگر این کار صورت می گرفت در حال حاضر اطلاعات دقیق تری از چگونگی آن در دست داشتیم، یا منابع مکتوب در مورد کودتای 28 مرداد ناقص است و اگر تاریخ شفاهی مدونی وجود داشت این نقیصه بر طرف می شد.
دبیر سایت تاریخ آنلاین اضافه کرد: در حال حاضر شبکه من و تو مستندهای تاریخی با هنرمندی و ظرافت خاصی می سازد که از ضریب نفوذ پذیری بالایی برخوردار است. آیا راه مقابله پارازیت انداختن است یا تکذیب کردن آن؟! راه هایی که هیچ کدام جواب نداده است. تنها با تاریخ شفاهی و مصاحبه با افراد درجه یکی که در این مستند ها هستند می توان بخشی از ادعاهای این شبکه ها را پاسخ داد.
مدیر پروژه تاریخ شفاهی ایران (عصر پهلوی دوم) با بیان آنکه ساختارهای سیاسی نباید برای ما مهم باشد ، در مورد عبرت ها در مقایسه تطبیقی افزود: در عوض شدن دولت ها زیر ساخت ها تغییر نمی کنند و در حال حاضر نیز از همان بروکراسی سابق استفاده می شود، برای نمونه در آن دوره برنامه های توسعه اول و دوم را داشتیم که در حال حاضر آن برنامه ها ادامه داده شده است.
وی اضافه کرد: عبرت های دوران پهلوی فقط برای مردم نیست و دولتمردان نیز باید از آن دوران عبرت بگیرند، تنها نگوییم پهلوی چه کار کرده است و ما همان کار را نکنیم باید ببینییم در چه حوزه هایی موفق عمل کردند و ما آن کارها را نیز نجام دهیم.
دبیر سایت تاریخ آنلاین رجال عصر پهلوی را به دو دوره قبل و بعد از حسنعلی منصور تقسیم کرد و افزود: رجال دوره اول نحوه برخورد و تعامل با هر قشری را می دانستند ولی از روابط بین المللی بی اطلاع بودند و افراد دوره دوم که اکثراً تحصیل کرده خارج بودند مردم را نمی شناختند و با روابط بین المللی آشنایی کامل داشتند، لذا همین نداشتن شناخت همه جانبه باعث معضلات بسیاری برای آنها شد.
دهباشی با یک مقایسه تطبیقی رجال دوره اول و حاضر انقلاب اسلامی را نیز افردای دانست که از مردم آشنایی کامل دارند و شناختی از روابط بین المللی ندارند.
دهباشی در پایان افزود: جامعه به جایی رسیده است که به دانستن گذشته علاقمند شده است که این را از فروش کتاب های تاریخی می توان متوجه شد، لذا اهمیت دادن به تاریخ شفاهی و حرکت کردن در این راستا می تواند اطلاعات تکمیلی مفید و گاه تصحیح کننده را برای آیندگان به یادگار بگذارد.