نهال کاری تا چه حد می تواند کارساز و عملی و موثر باشد؟

مشکلات عمده محیط زیست خوزستان گرد و غبار، مشکلات کارون و انتقال آب است و انتقال آب کارون موجب تشدید مشکلات زیست محیطی خوزستان شده است. اکنون گرد و غبار اصلی ترین مشکل محیط زیست خوزستان است این پدیده از دو منشا کانون های داخلی و کانون های خارجی ناشی می شود .کانون های داخلی منشا  35-40 درصد ازگرد غبار را تشکیل می دهند در صورت کنترل گرد و غبار با منشا داخلی می توان میزان گرد و غبار را به 40 درصد کاهش داد.

نهال کاری به روش اصولی می تواند نقش مهمی در کاهش گرد و غبار در خوزستان داشته باشد. اولین مبحث در ارتباط با نهال کاری در نطر گرفتن تامین آب مورد نیاز است. معمولا در مناطق خشک و کم آب باید اقدام به کاشت گونه های گرما دوست و مقاوم به خشکی نمود به عنوان مثال گونه مقاوم به گرما و خشکی درخت کنار مناسب چنین شرایط آب و هوایی هستند.

 مساله دیگر توجه به حاصل خیزی خاک است در خاک های ضعیف وغیر حاصلخیز که برای درختان میوه و سایر محصولات زراعی مناسب نیستند گونه های درختی مانند کنار به خاطر سیستم ریشه قوی و گسترده  می بایست کشت شود. زیرا چنین گونه هایی به علت داشتن ریشه عمیق قادر به تحمل شرایط استرس رطوبتی شدید و خشکی کامل خاک سطحی هستند. عامل مهم دیگر درجه شوری و میزان قلیایی بودن خاک منطقه مد نظر جهت کاشت است.  معمولا پوشش گیاهی در خاک های شور و قلیایی ضعیف است درختانی مانند کنار و گز در چنین شرایط قادر به رشد هستند.

حال باید پرسید راهکار وزیر کشاورزی، یعنی نهال کاری،  تا چه حد می تواند کارساز و عملی و موثر  باشد؟

منطقه ای که مورد کشت نهال شوره گز و کهور پاکستان واقع خواهد شد منطقه جنوب شرق اهواز با مساحتی در حدود 40 هزار هکتار است  که در یک طرف آن آزادراه اهواز به ماهشهر قرار دارد و طرف دیگر آن هور شادگان است.

شهرستان شادگان به دلیل شرایط آب وهوایی بیابانی ونیمه بیابانی دارای گیاهان مقاوم به خشکی وشورپسند است. بدین جهت پوشش گیاهی بوته ای و خاردار به فراوانی درآن مشاهده می شود.

ماهشهر دارای آب و هوای گرم و مرطوب می‌باشد. دمای آن بین۵۰ درجه در تابستان و صفر درجه در زمستان تغییر می‌کند. ماهشهر دارای شرجی‌های شدید و آزاردهنده در تابستان می‌باشد به شکلی که رطوبت نسبی تا۱۰۰٪ می‌رسد. میزان بارندگی به طور میانگین در این منطقه ۱۹۵ میلیمتر می باشد. بندر ماهشهر به سبب داشتن خاک شور و قلیایی، پوشش گیاهی آن ضعیف است و به طور پراکنده درختان کُنار و گز در آنجا دیده می‌شود. انتخاب گونه های گیاهی به منظور کاشت در مناطق گفته شده علاوه بر نظر گرفتن شرایط اقلیمی مناسب گونه آسیب های احتمالی به محیط زیست  در اثر کاشت را نیز باید مد نظر قرار داد.

  درخت کهور پاکستانی یا سمر در برابر خشک سالی و کم‌آبی مقاوم است، اما اگر چند سال متوالی باران نبارد، در اثر تشنگی کم‌کم خشک می‌شود و می‌میرد. از مضراتی که کاشت این گونه می تواند داشته باشد کاهش آب های زیرزمینی به واسطه سیستم ریشه ای قوی و مشکلات دیگری است که  برای کشاورزان ایجاد خواهد کرد از جمله خورده شدن بذرها توسط پرندگانی که در این گونه لانه گزینی کرده اند و سایه افکنی درخت سمر به دلیل تاج پوشش گسترده در اطراف مزارع و تاثیر برروی فعالیتهای زایشی گیاهان زراعی، همچنین پراکنده شدن سریع بذر توسط دام و سرعت رشد این گونه و استقرار آن در اراضی کشاورزی و ایجاد فضای بیشتر جهت بادشکن. این گونه دارای آفاتی است که آنها را به مزارع انتقال می دهند از جمله : سوسک بذر خوا ر (Acanthoscelides mimosa) مگس سفید Aleurodes niloticus Pr.et Hos)) کرم سفید ریشه ( polyphylla olivieri cast ) موش خرما ( Funambulus penati Wroung). باید به هنگام کاشت یک گونه به مضرات کاشت آن نیز توجه نمود از این روی بهتر است  ازگونه های بومی ،مانند کنار ،استبرق ، گز و یا گونه های غیر بومی مانند اکاسیا سالیسینا ،اکاسیا نیلوتیکا ، اوکالیپتوس که اصلاح کننده وتثبیت کننده خاک هستند استفاده نمود.