موبایل و به ویژه گوشیهای هوشمند اکنون به یک رایانه همراه همه کاره تبدیل شده که به تنهایی کاربرد بیش از ۳۰ وسیله ارتباطی را دارد. ترکیب فناوری گوشیهای هوشمند و استفاده از زیر ساخت اینترنت و توسعه نسلهای جدید تلفن همراه موسوم به ۳G و ۴G باعث شده تا همه کاربران دسترسی سریع و آسان به اطلاعات و خدمات دستگاهها، بانکها و شرکتها پیدا کنند.
روند اطلاعرسانی از طریق رسانهها و وسایل مختلف ارتباط جمعی به سرعت در حال دگرگونی است، زمانی روزنامهها، سلطان بلامنازع عرصه اطلاعرسانی بودند، بعدها رادیو و تلویزیون وارد گود رقابت شدند و به رسانه اصلی تبدیل شدند، با فرآیند توسعه فناوریهای جدید ارتباطی، رشد ماهوارهها و گسترش شبکههای پخش زنده تلویزیونی و به ویژه در دو دهه اخیر با رشد اینترنت و سرویسهای مبتنی بر آن، برای نزدیک به دو دهه گرایش به سمت استفاده از تلویزیونهای ماهوارهای و سایتهای اینترنتی رشد روزافزون پیدا کرد، اما در چند سال اخیر فناوری دیگری وارد عرصه رقابت شد که با هیچ یک از رسانههای دیگر قابل مقایسه نیست: موبایل.
موبایل و به ویژه گوشیهای هوشمند اکنون به یک رایانه همراه همه کاره تبدیل شده که به تنهایی کاربرد بیش از ۳۰ وسیله ارتباطی را دارد. ترکیب فناوری گوشیهای هوشمند و استفاده از زیر ساخت اینترنت و توسعه نسلهای جدید تلفن همراه موسوم به ۳G و ۴G باعث شده تا همه کاربران دسترسی سریع و آسان به اطلاعات و خدمات دستگاهها، بانکها و شرکتها پیدا کنند.
مؤسسه Flurry هفت سالی است که گزارشهای جامعی در مورد دنیای موبایل و اپلیکیشنها منتشر میکند و طی این سالها، آنچه تماما مشهود است، رشد بیوقفه این حوزه است. در سال ۲۰۱۵ نیز این رشد همچنان ادامه داشته و آمارهای جالب توجهی در آخرین گزارش Flurry در این رابطه وجود دارد.
بر اساس این گزارش حوزه نرمافزارهای خبری و اطلاعرسانی برابر با ۱۳۵درصد در سال ۲۰۱۵ رشد داشته است. این رشد نشاندهنده یک ضریب فزاینده در جایگزینی نرمافزارهای هوشمند موبایل به جای ابزارهایی نظیر تلویزیون و رایانهها به عنوان منابع اول خبرگیری و اطلاعرسانی است.
برخی تحقیقات دانشگاهی در ایران نیز نشان میدهد که نرمافزارهای موبایلی اکنون در حال تبدیل شدن به منبع اطلاعرسانی و خبرگیری در میان کاربران موبایل و اینترنت در ایران هستند. ممکن است گفته شود که این نرمافزارها نیز خبرهای منابع اصلی مانند خبرگزاریها، مطبوعات و پایگاههای خبری را باز انتشار میکنند و خودشان تولیدکننده اطلاعات نیستند، اما باید توجه کرد که این اپلیکیشنها خود به چند دسته تقسیم میشوند، آنهایی که بازنشرکننده اطلاعات سایر منابع هستند و آنها که اساسا یک پلتفرم هستند و خود به تنهایی اطلاعاتی تولید و یا منتشر نمیکنند بلکه محلی برای انتشار دیدگاهها و نظرات و اخبار و اطلاعات کاربران خود هستند.
به این گروه از اپلیکیشنها، نرمافزارهای شبکههای اجتماعی گفته میشود. به نظر میرسد اکنون عرصه اطلاعرسانی کشور در انحصار این نوع از شبکههای اجتماعی قرار گرفته است، به گونهای که حتی رسانههای بزرگی مانند رادیو و تلویزیون و خبرگزاریها نیز در این شبکهها اقدام به راهاندازی صغحات ویژه کرده و از طریق آن اطلاعات و اخبار را به دست مخاطبان میرسانند.
شرکتها، سازمانها و بانکهایی که این تغییر را احساس کردهاند به سرعت به آن پیوسته و از ظرفیتهای این شبکهها برای اطلاعرسانی استفاده کردهاند، اما آن دسته از سازمانهایی که محافظهکاری به خرج داده و در ورود به این فضا دچار تردید شدهاند فرصتهای ایجاد شده را از دست میدهند.
امروزه اطلاعرسانی بدون استفاده از اپلیکیشنهای موبایلی امکانپذیر نیست. نبود یک سازمان در این فضا به منزله حذف آن از فرآیند اطلاعرسانی خواهد بود. باید توجه کرد که مدل ارتباط با مخاطبان از طریق رسانهها اکنون تفاوت بنیانی با دهههای گذشته پیدا کرده است. در مدل کلاسیک ارتباطات، یک یا چند رسانه با تولیدکنندگان اندک محتوایی را تولید کرده و از طریق کانالهای محدود برای گیرندگان انبوه ارسال میکرد. اما در مدل جدید ارتباطی که عمدتا متکی بر موبایل، اینترنت و بهویژه شبکههای اجتماعی است، تعداد زیادی رسانه و کانال و گروه با تعداد زیادی از پیامهای متکثر برای گروههای خرد از گیرندگان به خدمت گرفته میشوند. بنابراین یک سازمان اکنون باید دهها رسانه داشته باشد و در این رسانههای آنلاین گروههای مختلفی از مخاطبان را جذب کند تا مجموع این گیرندگان و مخاطبان، عدد بزرگی را تشکیل دهند. این شیوه ارتباطی مقتضیات خاص خود را دارد که سرعت، تعامل و مشارکتپذیری و کوتاه بودن پیامها از ویژگیهای برجسته آن است.
لازم به ذکر است دوازدهمین همایش روابطعمومی الکترونیک با موضوع اصلی روابطعمومی الکترونیک و تغییر در نهادها، مدلها و روندهای مدیریتی، نهم اردیبهشتماه سال جاری برگزار خواهد شد.
دکتر حمید ضیاییپرور، عضو کمیته علمی دوازدهمین همایش روابطعمومی الکترونیک؛