نامگذاری سالهای اخیر توسط رهبر انقلاب بر اساس و پایه اقتصاد بوده و امسال بر پایه اقتصاد مقاومتی نامگذاری شده است. یکی از اصول اقتصاد مقاومتی که توجه و جایگاه ویژه ای در تحقق این امر دارد، سرمایه گذاری روی پژوهش، دانش و علم است. اخیراً نیز دولت و دستگاه های اجرایی برنامه ها و دستورالعمل های فراوانی برای حمایت از شرکت های دانش بنیان تهیه و ارائه کردند و نشان دهنده ی این است که همگی به اهمیت این موضوع پی برده و در صدد بهره مندی از علم و دانش و حمایت از ایده ها و نوآوری ها هستند. در برخی سازمان های دولتی بخش هایی تحت عنوان مراکز تحقیقاتی وجود دارند که هر کدام سعی دارند در حوزه تخصص خود به تحقیقات لازم پرداخته و مشکلی از سازمان خود برطرف کنند. ولی عملاً هیچکدام از این مراکز تاکنون بازدهی قابل قبول و ملموسی نداشته اند.

درون استان دانشگاه های فراوانی وجود دارد که تقریباً همگی به امر آموزش پرداخته و سالانه فارغ التحصیلان فراوانی را روانه بازار کار کرده و در این بین در سالهای اخیر فارغ التحصیلان مقاطع تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکتری) رشد قابل ملاحظه ای داشته اند.

درصد کمی از این افراد به صورت هیئت علمی جذب (کمتر از 1 درصد) و سایر افراد در جاهای غیر تخصصی مشغول به کار شده و بعضاً بیکار مانده اند. این دانشگاه ها بیشتر به امر آموزش مشغولند و تقریباً همه آنها از امر پژوهش کاربردی غافل مانده اند. علاوه بر این در استان خوزستان صنایع فراوانی وجود دارد که هر بخش معضلات زیاد و مواد و تجهیزات مصرفی فراوانی دارند که همگی یا از سایر استان ها و یا خارج از کشور تامین و حل میشوند. در بسیاری از استان های کشور که پتانسیل آنها مانند خوزستان نیست پژوهشکده و پژوهشگاه های فراوانی وجود دارد، ولی متاسفانه خوزستان فاقد یک مرکز پژوهشی مناسب با امکانات مورد نیاز صنایع استان می باشد. پژوهشکده هایی که در استان وجود دارند (از جمله پژوهشکده جهاد دانشگاهی و پژوهشکده های موجود در دانشگاه شهید چمران) هر کدام به صورت جزیره ای و البته به دلیل نداشتن رسالت مشخص و امکانات مناسب تاکنون نتوانسته اند جای خالی یک مرکز پژوهشی بزرگ را پر کنند.

لذا نیاز استان به یک پژوهشگاه بزرگ (متشکل از چند پژوهشکده تخصصی) لازم و ضروری به نظر می رسد.

از جمله پژوهشگاه های موفق کشور پژوهشگاه رویان که در استان اصفهان واقع شده است، پژوهشگاه صنعت نفت، پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی، پژوهشگاه مواد و انرژی، پژوهشگاع شیمی و مهندسی شیمی، پژوهشگاه استاندارد، پژوهشگاه رنگ و ... اشاره کرد که هر کدام خدمات ارزنده ای به کشور و استان های خود عرضه کرده اند و استان خوزستان نیز با پتاسیل های فراوان و منابع سرشار خود نیز نیازمند چنین پژوهشگاهی می باشد.

با توجه به پتانسیل استان در زمینه انرژی، کشاورزی و ... به چند صورت می توان پژوهشگاه تاسیس کرد. یکی به شکل تخصصی مانند پژوهشگاه صنعت نفت تهران در استان خوزستان هم پژوهشگاه انرژی تاسیس کرد یا اینکه دید کلی تر داشت و پژوهشگاه جامع تاسیس کرد با نام پژوهشگاه علوم کاربردی و همه حوزه ها و دستگاه ها را پوشش داد. که پیشنهاد دومی منطقی تر به نظر می رسد ولی امکانات بیشتری نیازمند است.

اینکه کدام وزارتخانه متولی این امر باشد یکی از نکات کلیدی برای پیگیری این موضوع است. طبق تجربه هایی که وجود دارد به علت اینکه کار پژوهشی برای به ثمر نشستن و نتیجه دادن نیاز به زمان و بودجه دارد تا نتایج قابل قبول و تحول آفرین ایجاد کند، پس باید نهاد و یا وزارتخانه ای باید متولی این امر باشد که به لحاظ بودجه بتواند نیازهای اولیه را به خوبی تامین کند. پژوهشکده هایی که به صورت خصوصی در ایران شکل گرفته اند تاکنون بازده خوبی نداشته اند و دلیل آن شاید نگرشی است که ما به امر پژوهش داریم. پس بنابراین ابتدا باید ردیف بودجه ای برای این امر مشخص شود تا نیازهای اولیه تامین و رشد آن را باعث شود. این پژوهشگاه می تواند زیر مجموعه وزارت علوم قرار گیرد و از قوانین آن پیروی نماید و یا دستگاه های اجرایی دیگر از قبیل وزارت نیرو و نفت و ... متولی این امر شوند و یا اینکه یکی از مراکز تحقیقاتی فعلی از جمله پژوهشکده جهاد دانشگاهی که وجود دارد را با گرفتن ردیف بودجه گسترش داد و به پژوهشگاه تبدیل کرد.

پژوهشگاه با شرایط زیر ایجاد می‌گردد. الف: دارا بودن سه موسسه پژوهشی (پژوهشکده) ب: داشتن امکانات و تجهیزات مستقل برای امور تحقیقاتی - پژوهشگاهها می‌توانند نسبت به ارائه دوره کارشناسی ارشد و دکترای پژوهشی اقدام کنند.

هر پژوهشکده نیز دارای شرایط زیر می باشد: الف: فعالیت‌های تحقیقاتی پژوهشکده در زمینه‌های بنیادی، کاربردی و یا توسعه‌ای و منطبق بر نیازهای اساسی کشور خواهد بود و پژوهشکده در یک رشته مشخص و یا به صورت میان رشته‌ای می‌تواند در هر یک از زمینه‌های فوق تشکیل گردد. ب: داشتن حداقل ۳ گروه پژوهشی ج: داشتن امکانات و تجهیزات مستقل برای امور تحقیقاتی - پژوهشکده، از نظر مالی، مستقل و از نظر اداری، مشابه یک دانشکده خواهد بود.

مهمترين نتايج حاصل از احداث پژوهشگاه عبارتند از:

• جلوگیری از مهاجرت نخبگان

• جذب نخبگان از سایر استان ها

• اشتغال مستقیم

• اشتغال غیر مستقیم از طریق ایده و طرح هایی که در این پژوهشگاه اجرا می شود

• کمک به صنایع و رفع معضلات صنایع و سازمان های استان

• کمک به کار گاه های کوچک و بخش خصوصی و شرکت هایی که نیازمند دانش و فناوری هستند.

موانع و مشکلات احداث پژوهشگاه شامل موارد زیر می باشد:

• نیاز به ردیف بودجه کافی

• نبود تجربه کافی در امر پژوهش در استان و کشور

• نیاز پژوهش به زمان برای حصول نتیجه مطلوب

• عزم دستگاهها و سازمانها برای توجه به امر تحقیقات و پژوهش و درنظر گرفتن بودجه مناسب در هر دستگاه به پژوهش و تحقیقات

• نیاز به فضای اداری، کارگاهی، تحقیقاتی و آزمایشگاهی مناسب

• جذب نیروی متخصص در زمینه های مختلف علمی

برچسب ها: جمال داورپناه

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه