بازخوانی آرایش سیاسی انتخاب یازدهم ریاست جمهوری/ 3 فینالیست انتخابات

بی شک انتخابات از بزرگ ترین رویدادها در هر کشوری که در آن دموکراسی وجود دارد می باشد. و در کشور ما نیز انتخابات دارای جایگاه خاصی بین اقشار مختلف جامعه دارد. خوشبختانه در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ، انتخابات سبب حضور مستقیم مردم در همه عرصه های سیاسی کشور گردیده است.انتخابات ریاست جمهوری نیز در سال جاری برگزار می شود موضوع بحث انواع محافل در ایران اسلامی می باشد.حضور انواع کاندیداها با سلایق فکری مختلف در این انتخابات نشان از آزادی فکری و سیاسی در جمهوری اسلامی است. لاکن در ادامه نگاهی خواهیم داشت به آینده انتخابات ریاست جمهوری:

دوره های پیشین :

اصول گرایان، یکی از دو جناح قدرت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران است که در نتیجه ی تحولات سیاسی بعد از انقلاب اسلامی ایران، شکل گرفت. در انتخابات ریاست جمهوری که در سال 76 برگزار شد پس از کش و قوس های فراوان نتوانستند کاندیدای خود یعنی ناطق نوری را راهی پاستور کنند و قافیه را به جناب چپ یا همان اصلاح طلبان واگذار کردند در انتخابات 80 نیز شکست خود را قطعی می دانستند. لاکن برای آنکه از تحولات سیاسی خود را عقب تر با چند کاندیدا و حمایت مستقیم احمد توکلی راهی میدان شدند. در انتخابات 1380 سيدمحمدخاتمي‌، احمد توكلي‌، علي شمخاني‌، عبدالله جاسبي‌، حسن غفوري فرد، منصور رضوي‌، شهاب الدين صدر، علي فلاحيان و مصطفي هاشمي طبا نامزدهاي مطرح بودند. که طی آن مردم ایران باز هم سیدمحمد خاتمی را به ریاست جمهوری خود برگزیدند. لاکن در انتخابات سال 1384 که می توان جالب ترین در چند دهه اخیر نامید نشان داد که چهره های ناشناخته می توانند از اقبال بیشتری نسبت به افراد شناخته شده برخوردار باشند. در این انتخابات هاشمی رفسنجانی ، محمدباقر قالیباف، علی لاریجانی، مصطفی معین، مهدی کروبی و محمود احمدی نژاد، محسن رضایی حضور داشتند.

در این انتخابات محمود احمدی نژاد توانست طی دو مرحله با شعار عدالت و برابری دل مردم ایران را به دست آورد و راهی پاستور شد. در این انتخابات احمدی نژاد با مطرح کردن شعارهای اسلامی و زنده کردن یاد شهدا خیلی سریع توانست رای اصول گرایان را به سوی خود بکشاند و با چاپ پوستر های تک رنگ خود آرای اقشار ضعیف جامعه را به سوی خود جلب نمود. نکته قابل توجه در این انتخابات این بود که محسن رضایی به زعم خیلی ها بزرگترین اشتباه سیاسی خود را انجام داد و خود را از گردونه انتخابات کنار کشید. بسیاری معتقد ند که حضور محسن رضایی در انتخابات می توانست آسیب جدی به آرای محمود احمدی نژاد وارد کرده و حتی او را از رسیدن به مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری ناکام گذارد.

باید گفت که در سال های 76 تا 84 و در دوران اصلاح طلبان در ایران ، آیت الله هاشمی رفسنجانی از گزند هم جناحیان و جناح مخالف در امان نبود. هر از چند گاهی مورد لطف قرار می گرفت که سبب پایین آمدن آرای وی در انتخابات 84 بود. همچنین مهدی کروبی که تا شب قبل از انتخابات خود را در مرحله دوم می دید و با شعار پرداخت ماهیانه 50 هزار تومان توانسته بود رای 5 میلیون نفر را به سوی خود بکشاند نتوانست توفیقی بدست آورد و در همان مرحله اول خذف گردید. در انتخابات 1388 نیز محمود احمدی نژاد، میرحسین موسوی ، مهدی کروبی و محسن رضایی به عنوان کاندیدا خود را معرفی نمودند. 98 درصد اصول گرایان در این انتخابات حمایت خود را از محمود احمدی نژاد اعلام داشتند و با حمایت لیدر اصلاحات از میر حسین موسوی انتخابات به سوی دو قطبی شدن حرکت نمود. در آن زمان بسیاری حضور محسن رضایی و مهدی کروبی را با توجه به دو قطبی شدن انتخابات اشتباهی دوباره از سوی این دو کاندیدا می دانستند و این موضوع در نتیجه گیری آرا بخوبی آشکار شد.

اما نکته قابل بحث در این انتخابات رای 13 میلیونی میرحسین موسوی بود که می توان گفت این میزان آرا در سال 84 بین آقایان هاشمی و کروبی تقسیم شده بود و همچنین گفت که رای اصلاح طلبان نیز نسبت به سال 84 رشدی اندک داشته است. همچنین در دوره دهم انتخابات نیز محمود احمدی نژاد توانست همانند دوره دوم انتخابات نهم ریاست جمهوری 63 درصد از آرا را به سوی خود بکشاند.

و اما یازدهمین دوره :

در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اصولگرایان با تعدد کاندیداها روبرو هستند. هرکدام برای خود ائتلافی تشکیل داده اند. ولی باحضور هاشمی رفسنجانی و اسفندیار مشایی ، اصولگریان چنانچه با همین ازدیاد کاندیدا همراه باشند شکست آنها قطعی به نظر می رسد.

قالیباف یا جلیلی:

در بین کاندیدای های اصولگرای حاضر در این انتخابات چهره ولایتی که وزیر امور خارجه هاشمی رفسنجانی بود با حضور هاشمی به مقدار زیادی مخدوش گردید و به کنار رفته است. حداد عادل نیز که در ائتلاف سه نفره چهره ای انضباط طلب داشته مطمئنا به نفع قالیباف کنار خواهد کشید. ابوترابی نیز به خوبی از سه قطبی شدن انتخابات آگاه است و حضور خود را در این مقطع همانند حضور رضایی در انتخابات 88 می داند به نفع یکی از چهره های اصواگرا کنارگیری می نماید. جبهه پایداری که از ارکان اصلی به قدرت رسیدن احمدی نژاد بود و اکنون با حمایت از باقر لنکرانی وارد صحنه انتخابات شده است چنانچه بر روی تصمیم خود مبنی بر باقی ماندن لنکرانی در انتخابات پا فشاری نماید صحنه ای جز شکست خود نخواهد دید و راهی جز کناره گیری و حمایت از کاندیدای واحد اصولگرا نخواهد داشت. در این بین جلیلی به عنوان چهره ای منطقی ، مقبول و نسبتا موفق به عنوان یک چهره نو از اصول گریان می تواند حضوری بسیار بهتر از کاندیداهای نامبرده اصولگرا باشد. قالیباف شهردار موفق تهران که دارای چهره ای همیشه بشاش بوده است به عنوان برترین شخصیت از لحاظ رای آوری و محبوبیت از بین اصولگرایان اکنون می تواند جلیلی را در کنار خود به عنوان رقیب جناحی حس کند. شهردار کنونی تهران که از سال 84 تمامی برنامه ریزی های خود را برای انتخابات 92 برنامه ریزی نموده بود با موفقیت هایی که در مدیریت خود چه در دوران جنگ تحمیلی ، مدیریت نیروی انتظامی و شهرداری تهران به چهره ای رای آور تر از جبهه اصولگرایی رسیده است. اکنون بسیار بعید به نظر می رسد که حتی در صورت کناره گیری باقی چهره های اصولگرا به نفع فرد دیگری، کنارگیری نماید. قالیباف کنارگیری خود را همانند اشتباه محسن رضایی در سال 84 می داند.

هاشمی و دیگر هیچ

جبهه اصلاحات که در دوران خاتمی بیشترین آسیب را به هاشمی وارد کرد اکنون کاندیدایی بهتر از وی برای حضور خود در انتخابات 92 پیدا نکرد. البته حضور عارف، حسن روحانی، مصطفی کواکبیان و شریعتمداری به عنوان کاندیداهای اصلاحات در روز های ابتدایی ثبت نام خبر از حضور اصلاحات با چندین کاندیدادر انتخابات می داد که با حضور هاشمی رفسنجانی و حمایت سیدمحمدخاتمی از وی مطمئنن تمامی آنها به نفع هاشمی کنار خواهند کشید. البته باید دید که استقبال مردم از کاندیدای 80 ساله چگونه خواهد بود.

روئین تن دولت

اسفندیار مشایی به عنوان شخصی که در دولت نهم و دهم بارها مورد حمله جناحین چپ و راست قرارگرفت ولی توانست تمامی آنها را دفع نماید به عنوان اصلی ترین کاندیدای دولت در این انتخابات ثبت نام نمود. مشایی که با حرف های خود در مقاطع مختلف سبب اعتراض هایی نیز شده بود به شدت به دنبال آرای خاکستری در انتخابات 88 بود و تا حدود زیادی نیز در این زمینه موفق بود. وی همچنین از حمایت مستقیم رئیس جمهور بهره می برد و آرای حامیان دولت را با خود همراه می بیند. وی چنانچه بتواند از فیلتر شورای نگهبان عبور کند می تواند رقیبی سرسخت برای دیگران باشد. البته نباید از این نکته چشم پوشی نماییم که در کنار رحیم مشایی دولت نیم نگاهی به ثبت نام های رحیمی معاون اول، مهمان پرست سخنگوی وزارت خارجه و احمدزاده کرمانی دارد .

کاندیداهای مستقل

حضور محسن رضایی به عنوان یک فرد مستقل و البته اصولگرا در این انتخابات با توجه به اینکه هیچ جبهه سیاسی از وی حمایت نکرد نکته قابل تامل در این انتخابات است. محسن رضایی که در سال 88 تعداد آرا خود را نتوانست به یک میلیون هم برساند دوباره خود را راهی میدان انتخابات نموده است. رضایی بخوبی می داند که چنانچه انتخابات به سمت سه قطبی شدن حرکت نماید ممکن است کابوس88 دوباره برای وی تکرار شود بنابراین تمامی سعی وی این خواهد بود که انتخابات با تعدد کاندیدا ها برگزار شود.