ترس چیست؟

شوشان خرمشهر : ترس احساس و حالتی است که در ذهن ایجاد می‌شود تا انسان را از خطرات حفظ کند. اگر بخواهیم در مورد ماهیت ترس صحبت کنیم باید به هزاران سال پیش برگردیم که اجداد ما در غار زندگی می‌کردند. آن زمان‌ها خطرات زیادی در کمین انسان بود. اجداد ما در آن زمان اگر از این خطرات غافل بود، الآن ما اینجا نبودیم و شما این مقاله را نمی‌خواندید.

ترس و ترسیدن پدیده جدانشدنی زندگی‌های آن دوران بود. در آن دوران زندگی‌ها به‌صورت قبیله‌ای بود و مردمان هر قبیله برای حفظ حریم خود مجبور بودند همیشه آماده‌ حنگ و دفاع باشند. برای اینکه انسان در حالت آماده‌باش قرار بگیرد، ترس نوعی علامت خطر بود. ترس پدیده‌ای بود که این آمادگی را برای انسان ایجاد می‌کرد.

فرض کنید در آن دوران زندگی می‌کنید. محل زندگی شما در غار است. شما برای حفظ حریم شخصی و نگهداری از محل زندگی‌تان باید همیشه آماده‌باشید. اگر قبیله‌ی دیگری به شما حمله کند تا محل زندگی‌تان را از شما بگیرد و شما آماده دفاع نباشید تکلیفتان مشخص است.

شما جنگ را باخته و جانتان را از دست می‌دهید. اگر در یک صبح زیبای بهاری از غار خود بیرون بیایید تا به شکار حیوانات بروید، ناگهان صدایی از پشت درختان حس کنجکاوی شما برانگیخته کند چه اتفاقی می‌افتد؟ تصور کنید که بعد از صدایی که می‌شنوید ناگهان از پشت درختان حیوانی به سمت شما می‌آید. در این شرایط شما می‌توانید دو انتخاب داشته باشید یا فرار کنید و یا اینکه بمانید با آن حیوان بجنگید.

شما این فرصت را ندارید که بایستید و ببینید که آن حیوان چیست؟ انتخاب نادرست شما را به کشتن خواهد داد. فرض می‌کنیم شما انتخاب می‌کنید که خطر نکنید و فرار کنید. برای اینکه ماهیچه‌های بدنتان بتوانند انرژی کافی داشته باشند تا با آن حیوان بجنگید و یا با حداکثر سرعت فرار کنید.

احساس ترس باعث می‌شود که ضربان قلب شما افزایش پیدا کند تا بتواند خون بیشتری به عضلات شما برساند. هورمون آدرنالین در زمان احساس ترس از غدد فوق کلیوی ترشح می‌شود تا ضربان قلب شما را افزایش دهد. به دلیل ترشح این هورمون سرتان به سمت جلو خم می‌شود که بتوانید کنترل بیشتری روی خودتان داشته باشید.

بدنتان شروع به لرزیدن می‌کند. مردمک چشمان شما به هنگام ترس بازتر می‌شود که بتوانید فاصله دور را به‌راحتی ببینید. همگی این علائم به دلیل ترشح هورمون آدرنالین ایجاد می‌شوند.

چرا می ترسیم؟

ترس در زمان‌های گذشته که اجداد ما در غارها و جنگل‌ها زندگی می‌کردند حالت و احساسی حیاتی بود ولی اکنون‌که خطرات آن زمان ما را تهدید نمی‌کنند، وجود ترس باعث ایجاد دردسرهای زیادی خواهد شد. ما به احساس ترس نیاز نداریم ولی خود ترس هنوز در ذهن ما وجود دارد. پس دانستید که ترس یک مکانیزم دفاعی بدن است و این مکانیزم به علت دفاع از خطرات احتمالی در ذهن و جسم انسان قرار داده شده است که انسان بتواند جان خود را از خطرات نجات دهد.

در بعضی مواقع این احساس سراغ ما هم می‌آید. مثلاً درزمانی که می‌خواهیم در بین جمع سخنرانی کنیم این احساس باعث می‌شود که نتوانیم بر اوضاع کنترل داشته باشیم.

حال که ماهیت ترس و دلیل وجود این احساس را دانستید می‌خواهیم در مورد انواع ترس صحبت کنیم. در این مقاله ما در مورد دو نوع ترس صحبت می‌کنیم.

ماهیت خود ترس خوب است، اینکه الآن این احساس باعث دردسر انسان می شود جای بسی تأمل دارد. خوشبختانه ترس ها قابل کنترل هستند و انسان می تواند با قدرت ذهن خود بر ترس های بی مورد و آزاردهنده غلبه کند. قبل از اینکه به تکنیک رفع ترس ها بپردازیم، لازم است که انواع ترس ها را بشناسیم.

حال که دانستید ترس چیست؟ و چرا این احساس در وجود انسان قرار داده شده است، نوبت آن است که انواع ترس ها را بشناسیم.

انواع ترس‌ها

۱- استرس‌ها

استرس‌ها یا ترس‌هایی که به‌صورت عادی در همه‌ی انسان‌ها وجود دارد همان ترس‌هایی هستند که با دیدن یک صحنه ترسناک و یا شنیدن صداهای وحشتناک سراغ انسان می‌آیند. این ترس‌ها گاهی اوقات باعث می‌شوند که از خودمان را از خطرات دور کنیم و جانمان را نجات دهیم.

مثلاً اگر صدای هولناک تصادف را بشنوید بلافاصله قلبتان شروع به تپش شدید می‌کند. صدای ترسناک تصادف باعث می‌شود که این نوع ترس را تجربه کنید. یا وقتی‌که صحنه خطرناکی را می‌بینید بازهم آدرنالین ترشح‌شده و ضربان قلبتان بالا می‌رود و احساس ترس به سراغتان می‌آید. این نوع ترس را همه به‌نوعی در مواجه با صحنه‌های ترسناک و یا شنیدن صداهای ترسناک تجربه می‌کنند.

۲- فوبیاها

فوبیاها یا ترس‌های بیمارگونه که نشان از نوعی اختلال است به دلایل مختلفی از جمله اتفاقاتی که در گذشته برای انسان می‌افتند ایجاد می‌شود. این نوع از ترس بسیار آزاردهنده است و زندگی عادی انسان را دچار اختلال می‌کند. شدت این نوع ترس با ترس نوع اول بسیار متفاوت است. فوبیاها گاهی اوقات باعث می‌شوند که انسان نتواند زندگی عادی داشته باشد.

فرض کنید در شب تاریکی از کوچه تنگی عبور می‌کنید. اصلاً به اینکه آن کوچه تاریک است و ترسناک توجهی ندارید. در این هنگام ناگهان حیوانی با صدای ترسناک از روی دیوار پایین پریده و توجه شمارا به خود جلب می‌کند. صدایی که این حیوان ایجاد می‌کند باعث می‌شود که با شدت زیادی احساس ترس کنید.

کوچه تاریک و بی سر و صدا و شما که در عالم خودتان هستید به‌یک‌باره تبدیل به صحنه ترسناکی می‌شود و شما را می‌ترساند. شما در آن ماجرا هر طور شده خودتان را کنترل می‌کنید.

این ماجرا می‌گذرد و شما پس مدت‌ها دوباره با صحنه تاریکی مواجه می‌شوید. دیگر نمی‌توانید این تاریکی را تحمل کنید. به‌محض مواجه‌شدن با تاریکی قلب شما شروع به تپش شدیدی می‌کند. بدنتان می‌لرزد و با ترس شدیدی که تا مرض مردن شما را آزار می‌دهد.

شما به فوبیا گرفتارشده‌اید. حتی با به یادآوری صحنه تاریک ترس به سراغتان می‌آید و شما ترس‌های شدیدی را تجربه می‌کنید.

اگر توجه کرده باشید نوع ترس اول با این نوع ترس بسیار متفاوت است. در نوع اول شما با یک صحنه ترسناک و یا صدای وحشتناک مواجه می‌شوید و احساس ترس می‌کنید ولی در نوع دوم با خیال صحنه ترسناک هم حملات فوبیا سراغ شما می‌آیند.

ترس از تاریکی، ترس از ارتفاع، ترس از پرواز با هواپیما، ترس از حیوانات خانگی، ترس از مدرسه، ترس از اجتماع که به به فوبیاهای اجتماعی معروف هستند و ترس‌های بیمارگونه دیگر که افراد عادی این نوع ترس ها را ندارند.

ان.ال.پی چه راهکاری را برای درمان ترس های بیمارگونه یا فوبیاها ارائه می دهد؟

در ادامه این مقاله می‌خواهیم الگو یا تکنیکی را بگوییم ان.ال.پی آن را برای درمان فوبیاها ترس های بیمارگونه ارائه داده است. ذهن انسان اگر احساس کند که ایمن است و دوباره صحنه‌ای را که نخستین بار باعث ترس شده است را تجربه کند می‌تواند این نوع ترس را کنار بگذارد

. ولی مهم‌ترین نکته این است که در مواجه‌شدن با صحنه ترسناک باید احساس کند که ایمن است و هیچ‌چیز و یا کسی او را تهدید نمی‌کند. احساس ایمن بودن و تجربه ایمن صحنه ترسناک باعث می‌شود که انسان به‌صورتی دیگر به ترس خود نگاه کند و به‌صورت ناخودآگاه احساس ترس از بین رفته و شخص فوبیایی از ترس خود دست بردارد.

الگوی درمان ترس‌های بیمارگونه یا فوبیاها

۱– به ترس خود فکر کنید

به ترس خود فکر کنید، به این‌که چه زمانی شروع به ترسیدن کردید. چه چیزی باعث ترسیدن شما شد.

۲- فرض کنید روی یکی از صندلی‌های سینما نشسته‌اید و کمی بالاتر از خط دیدتان پرده سینما را می‌بینید.

دقت کنید این پرده سینما باید بسیار کوچک‌تر از پرده معمولی باشد.

۳- همان‌طور که روی صندلی نشسته‌اید از جسم خود خارج شوید و مثل یک پرنده به سمت پروژکتور سینما بروید. از کنار پروژکتور به خودتان که روی صندلی نشسته‌اید نگاه کنید.

۴- از کنار پروژکتور، خودتان را ببینید که به فیلم خودتان که در حال پخش است نگاه می‌کنید.

۵- فیلمی که پخش می‌شود فیلم صحنه‌ای است که شما در آن اولین بار ترس را تجربه کردید. شما باید خودتان را از بالای سرتان ببینید که در حال تماشای فیلمی از خودتان هستید که در آن فیلم از اول تا آنجایی که ترسیده‌اید و دوباره آرام شده‌اید. این فیلم باید به‌صورت سیاه‌وسفید و کوچک‌تر از صحنه اصلی اتفاق باشد. سیاه‌وسفید بودن و کوچک بودن بسیار مهم است و اگر غیرازاین باشد، این تکنیک نتیجه نخواهد داد. نکته دیگری که باید بدانید این است که فیلم را باید از دریچه نگاه شخص دیگری نگاه کنید نه از دید خودتان.

۶- وقتی‌که فیلم به لحظه پایانی رسید، از کنار پروژکتور مستقیماً به داخل فیلم بروید.

در زمانی که فیلم را تا انتهای آن یعنی نقطه امن فیلم (جایی که ترس را تجربه کرده و سالم هستید) دیدید خودتان را از کنار پروژکتور به انتهای فیلم برسانید.

۷- وقتی‌که در داخل فیلم هستید، رنگ‌ها را به آن بازگردانید و فیلم را از انتها تا ابتدا به‌صورت برعکس نگاه کنید. این فیلم را طوری ببینید که انگار خودتان در فیلم هستید و اتفاقات به‌صورت برعکس برای خودتان می‌افتد. فیلم را به‌صورت رنگی از جایی که ترس تمام شده است به جایی که نقطه آغازین آن است و شما در آن نقطه احساس آرامش می‌کنید ببینید.

۸- وقتی فیلم را برعکس دیدید و به نقطه ابتدای آن رسیدید، از فیلم خارج شوید و به کالبد خود که روی صندلی نشسته‌اید برگردید.

۹- مراحل سوم تا هفتم این فرایند را پنج بار دیگر تکرار کنید.

۱۰- اکنون به ترس خود فکر کنید و ببینید چه اتفاقی می‌افتد. اگر احساس ترس نمی‌کنید، تکنیک را درست انجام داده‌اید. اگر فکر کردن به عامل ترس باعث می‌شود که دوباره احساس ترس کنید الگو را به‌درستی انجام نداده‌اید. یادتان باشد که این تکنیک باید بسیار سریع انجام شود. پس اگر نتیجه نگرفتید الگو را دوباره با سرعتبیشتری انجام دهید.

شما در این مقاله دانستید ترس چیست؟ و به این نکته پی بردید که ترس ها انواع مختلفی دارند. این مقاله به شما نشان داد که نوعی از ترس ها فوبیا ها نام دارند که به ترس های بیمارگونه معروفند. این مقاله الگویی را در اختیار شما قرار داد که بتوانید فوبیاها را درمان کنید. ان.ال.پی می تواند با تکنیک هایی که ارائه می دهد در زمان بسیار کوتاهی فوبیاها را درمان کند. فوبیاها ساده ترین مسائلی هستند که به وسیله ان.ال.پی درمان می شوند.

ان.ال.پی به شما کمک کرد که بتوانید به این سؤال پاسخ دهید که ترس چیست؟ و چرا ترس در ذهن انسان های اولیه شکل گرفته است؟! اگر ترس در وجود انسان های اولیه نبود احتمالا ما هم نبودیم و این مقاله نوشته نمی شد و شما هم نبودید که این مقاله را مطالعه کنید. همانطور که گفتیم ترس برای انسان های آن زمان احساس لازمی بود که باید در هنگام خطر ایجاد می شد تا نیاکان ما جان خودشان را نجات می دادند و اگر ترس نبود و آنها این احساس را درک نمی کردند نمی توانستند خودشان را از خورده شدن و خطرات ناشی از حیوانات نجات دهند.

ولی الآن هرچند که این ترس در بعضی مواقع لازم است ولی آنچنان به کار نمی آید و در بیشتر اوقات باعث دردسر می شود. فوبیاها نوعی از ترس ها هستند که باعث دردسر زیادی می شوند که ان.ال.پی برای درمان آنها راه حل هایی ارائه داده است. ترس چیست؟ ترس احساسی است که ذهن انسان برای نجات انسان از خطرات احتمالی در او می سازد. مثلا اگر ترس نباشد انسان از ارتفاع های زیاد نمی ترسد و با کارها و رفتارهای خطرناک خود را به خطر می اندازد. پس ترس کمی لازم است که انسان به کارهای خطرناک دست نزند.

علیرضا پنکه ساز