اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار
آخرین اخبار
اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار
کد خبر: ۷۶۹۸۴
تاریخ انتشار: ۱۹ شهريور ۱۳۹۶ - ۱۸:۳۸
گفتگوی شوشان با علی یار زارعی نویسنده رمان چابک سوار
من با پیچیدگی زبان و مفاهیم وشیوه نوشتاری که امروزه در گرایش های مختلف ادبیان ما رایج است موافق نیستم، زبان یک نویسنده باید برای مخاطب خاص و عام قابل فهم باشد.


شوشان/پدرام طاهری کتاب [جابک سوار] اشاره دومین مجموعه داستانی علی یار زارعی نویسنده و پژوهشگر پیشکسوت رادیو خوزستان در فاصله کمتر از دو ماه از انتشار نخستین مجموعه داستانی وی [چینووی] در آستانه نوروز 96 منتشر شد. مجموعه داستانی چابکسوار مانند هر اثر هنری گویای اندیشه و دیدگاه صاحب اثر نسبت به موضوعات تاریخی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشور و زادبوم اش محسوب می شود.

علی یارزارعی با طی نمودن پنجاه سال پروسه قلمی از سال 1342 در مجله خوشه تا سردبیری بخش های فرهنگ و هنر رادیو خوزستان و فعالیت نویسندگی و  و پژوهشی در عرصه شعر، قصه نویسی، نمایشنامه نویسی و نقد ادبی در حوزه فرهنگ بومی خوزستان اکنون ، محصول تجربیات خود راوارد عرصه داستان نویسی نموده است و با نوشتن مجموعه داستانی چابکسوار برشی از برخی وقایع تاثیرگذار بر تاریخ قوم بختیاری و قهرمانان این رویدادها رامورد پردازش و بازتولید تازه قرار داده است از این نویسنده ی پیشکسوت همچنین رمان بی بی شاه پسند و مجموعه قصه های منتشر شده و منتشر نشده  دهه ی چهل و پنجاه در مجله های خوشه و تهران مصور در دست انتشار است .  
به بهانه انتشار  مجموعه ی داستانی چابکسوار خبرنگار شوشان با او گفت و گویی انجام داده است.

در مجموعه داستان های چابکسوار چند قهرمان تاریخ بختیاری را برای سوژه داستان های خود انتخاب نموده اید چرا به این شخصیت ها از میان قهرمانان نامور تاریخ بختیاری پرداخته اید؟

بختیاری سرزمینی با تاریخی شگرف و فراز و فرودهای تاریخی همراه با مردمانی سلحشور، فداکار و مهربان است . این شش داستان با عنوان های کوچیده ازدیار، سربلند، شب قلعه، آخرین سنگر، عبور از شب، چابکسوار، بر اساس گوشه ای از نقش آفرینی شش شخصیت تاریخ قوم بختیاری است که در منابع تاریخی بختیاری هم کمتر از آنها یاد و پرداخت شده بود ومن تلاش کردم در قصه هایک پردازش بیشتری به این قهرمانان گمنام داشته باشم.

بختیاری باتوجه به پیشینه تاریخ فرهنگی هنر داستان نویسی را کمتر تجربه کرده است به جز آثاری که چند نویسنده بختیاری در دهه های  چهل و پنجاه تولید نموده اند. به نظر می رسد داستان های شما تاریخی تر از داستان نویسی های دهه های گذشته باشد؟

در آثار بهرام حیدری، زنده یاد منوچهر شفیانی و حفیظ الله ممبینی نمونه ای از ژانر روستایی و داستان های روستایی بختیاری را خوانده ایم. البته در دو اثر بهرام حیدری با عنوان های [زنده پا- مرده پا] و [به خدا که می کُشم هر کس که کُشتم) گوشه ای از تاریخ بختیاری رابیان می کند. من نیز تلاش کردم در این عرصه کار کنم و آنچه باعث شد   این کتاب را بنویسم آن بود که مشاهده کردم برخی شخصیت هایی که در منابع تاریخ بختیاری از نقش موثر آنها کمتر یاد شده است در جایگاه یک قهرمان هستند و در تاریخ  نویسی بختیاری فقط اشاره کوتاه به آنها شده است، این در حالی است که استحقاق بیشتری داشتند که زندگانی این  قهرمانان که در پیرامون سرزمین و تاریخ بختیاری تاثیر گذار بوده اند بیان شود. تلاش شد این قهرمانان گمنام از سکوت تاریخ  و مهجور ماندن در گوشه های تاریخ خارج شوند، از انزوای تاریخ بیرون آورده شوند. 

آیا در داستان ها وقایع را همان گونه که پیش آمده بیان نموده اید؟

من سابقه نویسندگی داستان و قصه  و نمایش نامه را در فعالیت رسانه ای- رادیویی را پشت سرگذاشته ام، تلاش کرده ام فضا کاملن مستند نباشد و ماجراها در یک فضای داستانی باشد، در پرداخت هر داستان از قوه تخیل خودم نیز استفاده برده ام، البته در گفت و گوها تلاش شده رخدادها بر اساس مستندهای تاریخی مطابقت و همخوانی داشته باشند. به طور مثال: در داستان[سربلند] که ماجرای شورش علی مراد خان در مقابل نادرشاه افشار در کوهستان های بختیاری شمال خوزستان است تصویر نحوه مرگ دلخراش او در ابتدای داستان و دیالوگ هایی که حین حوادث قیام بیان می شود که خودم افزوده ام و یا در  بخشی از داستان پیرزنی که مقر علی مراد خان  توسط اونا ناخواسته لو می رود   حالت های دراماتیک به شخصیت او افزوده می شود.

می خواهم بیشتر بدانم چه نوع درک و فهم تاریخی در پس اندیشه نویسنده کتاب در مورد قهرمانان داستان هایش وجود دارد؟

ببینید، داستان نخست درباره شخصیتی است که در بختیاری  مشهور به حیدر  پاپی است، نزاعی خونین صورت می گیرد و  خانواده او قتل عام می شوند، حیدر به میان ایل زراسوند یکی از ایل های هفت لنگ بختیاری آمد، پس از مدتی که نزاع های طایفه ی او فروکش می کند و افراد فامیل برای بازگرداندن وی به ایل زراسوند مراجعه می کنند، حیدر تمایلی به بازگشت  در میان ایلش نشان  نمی دهد،  سرانجام ماجرا ازدواج حیدر پاپی بادختر آشهباز ریس ایل زراسوند است ونتیجه آن پیوند به وجود آمدن نسلی از او است که تا چند صدسال رویدادهای مهم تاریخ بختیاری را می سازند. 

همین تکرار تجربه ی تاریخی را به نوعی دیگر در داستان[ عبور از شب] مشاهده می کنید، ماجرای علی صالح خان بختیاروند از خوانین و  چهره های با نفوذ ایل بهداروند که فتح علی شاه قاجار با خواستگاری کردن از دخترش او را غافلگیر و وارد چالشی با ایل می کند ولی اوتصمیم مهمی می گیرد و به خواستگاری شاه ایران پاسخ منفی می دهد و دخترش را  برای حفظ اتحاد بختیاری به هم خون خودش می دهد، از ماحصل آن پیوند فرزندانی به وجود آمد که معادلات سیاسی ایران را تغییر داد.

در داستان[شب قلعه] شخصیت، ملا آدینه را می شناسید، او یک کاتب و مستوفی در کنار خوانین بود که در نقش یک مشاور نظامی هم خوب ظاهر می شود، داریت، تیزهوشی، اندیشه نظامی و کوشش های او بود که باعث شد در یک شب قلعه نفوذ ناپذیر قندهار سقوط کند و افغانستان به دست ایران افتند داستان [آخرین سنگر] برداشتی از روایت قیام ابدال خان بختیاری از باب چهارلنگ محمود صالح بر علیه آقا محمدخان قاجار است و آنچه بیان می شود شجاعت و ذلت ناپذیری قهرمانان بختیاری است و اما داستان چابکسوار که نگاهی است به حماسه شگفت انگیر رضا باریک پسر فتح الله خان از کلانتر زادگان کیانرسی شاخه چهارلنگ، شخصیت او از این جهت جالب توجه و افسانه ای است که برای نجات خان بختیاری در بند حکومت در حرکت و  پرش،  بی نظیر و افسانه ای با اسب خود از قلعه سلاسل عبور می کند و آن صحنه ی شگفت انگیز را جلوی چشم نظامیان قلعه انجام داد. 

زبان و نثر داستان ها روان است چرا این شیوه نوشتاری را ارایه نمودید؟

بله زبان قصه های من در عین حال که ساده است ولی از زبان ادبیات امروز دور نیست، من با پیچیدگی زبان و مفاهیم وشیوه نوشتاری که امروزه در گرایش های مختلف ادبیان ما رایج است موافق نیستم، زبان یک نویسنده باید برای مخاطب خاص و عام قابل فهم باشد.

با توجه به تجربه نویسندگی نمایش نامه های رادیویی که داشته اید این مجموعه داستان ها نیز قابلیت نمایشی دارند؟

بله برخی داستان ها قابلیت پرداخت بصورت نمایشی، رادیویی و تلویزیونی را دارند. 

اشاره داشته اید در  منابع بختیاری مختصر درباره این قهرمانان سخنی ذکر شده است، شیوه تحقیق شما درباره آنها چگونه بوده است؟

در این زمینه به کتب مرجع رجوع کردم و کتاب هایی نیز اینجانب در اختیار داشته ام، جا دارد اشاره کنم به همکاری دکتر یحیی حسنپور بختیاری که از  پژوهشگران خوب تاریخ و فرهنگ بختیاری هستند، ایشان برای شناخت جزئیات زندگی این شخصیت ها به اینجانب مشاوره دادند البته من قصد داشتم روی چهره های دیگری نیز کار کنم که دکتر بختیاری پیشنهاد کردند روی این شخصیت ها ضرورت دارد بیشتر پرداخت شود.


نام:
ایمیل:
* نظر:
اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار