نیازهای آلوده ترين شهر درگرمای سوزان / آب از خوزستان، آباد کردن در غير خوزستان

«ابر و باد و مه و خورشيد و فلک در کارند تا تو ناني به کف آري و به غفلت نخوري.» حکايتي آشنا براي همه؛ اما با معاني تغيير و تحول يافته فراوان براي اين روزها اهواز! اين روزها با آلودگي هوا و هجوم ريزگردها، مفهوم ضرب المثل ها هم تغيير کرده. از فلک که چيزي نگو. باد هم که مساوي هست با گرد و غبار. مه هم که در هاله‌اي از دود گرفتار شده، مانده بود خورشيد که نور حيات‌بخش خورشيد هم اين روزها تبديل به اشعه سوزاني شده که بايد از آن فرار کرد!

‌در آغاز تابستان، خورشيد از بالاترين جايگاه طلوع خود در افق شمال خاوري طلوع مي کند و در بالاترين جايگاه غروب خود در افق شمال باختري به لانه اش مي رود. حرکت روزانه خورشيد در آسمان در اين هنگام به بالاترين خط سير خود مي‌رسد که بيش از ديگر روزهاي سال به قطب آسماني نزديک شده و در نتيجه بلندترين روز سال و کوتاه‌ترين شب سال را پديد مي‌آورد. در اين روز و در لحظه ظهر خورشيدي، زاويه ميان خورشيد و افق جنوبي بيشتر از هر روز ديگر است و آفتاب در اين روز به کمال و اوج ساليانه خود دست مي‌يابد.اين جشن در کنار آب‌ها، همراه با مراسمي وابسته با آب و آب پاشي و آرزوي بارش باران در سال پيش ِرو همراه بوده و همچون ديگر جشن‌هايي که با آب در پيوند هستند، با نام عمومي «آبريزگان» يا «آب پاشان» يا «سر شوران» ياد شده‌است.

*آب از خوزستان، آباد کردن در غير خوزستان

حال، اول تير است و جشن آغاز تابستان؛ اين جشن مبارکتان باد،  آب از خوزستان، آباد کردن از غير خوزستان.  آب از ما، آب پاشيدن از شما.اين انقلاب تابستاني موسوم به «آب پاشونک» هر ساله در يکم تيرماه در پارک هاي بزرگ تهران انجام مي شود اما انتشار خبرها در خصوص اول تير به افزايش و شدت گرما، بخش ثابت اخبار رسانه هاي خوزستان است و خبرهاي اين استان در شروع تابستان اين گونه مخابره مي شوند؛ گرماي خوزستان بازهم از 50 درجه گذشت، روزهاي جهنمي براي مردم خوزستان ادامه دارد، تنور آدم پزي را تعطيل کنيد و ... .

خوزستان مظلوم با وجود داشتن سدهاي بزرگ خاورميانه همچون دز، شهيد عباسپور، کرخه، مارون، مسجدسليمان، و سد بختياري، گرماي 50 درجه سانتي گراد خود را به مردم هديه مي کند، خوزستاني که سدهايش، به پيشنهاد مسئولان عالي رتبه کشوري، آباداني ديگر استان هاي کشور را يکي پس از ديگري در کارنامه دارد، اين چنين به مظلوميت  خود خو کرده است.

آمارهاي اداره کل هواشناسي خوزستان نشان مي‌دهد که در تير و مرداد ماه هر سال 15 شهر خوزستان تا 14 روز دماي 50 درجه و بيشتر دارند اما مسئولان ما يکي پس از ديگري به فکر انتقال آب کارون و ديگر رودخانه هاي خوزستان مي افتند، از جمله طرح هاي  انتقال آب ازحوزه‌هاي خوزستان مي‌توان به طرح تامين آب کشاورزي حدود 50 هزار هکتار از اراضي بوشهر از رودخانه زهره ‌يا طرح‌هاي کشاورزي بالادستي رودخانه کرخه در استان‌هاي کردستان، ايلام و لرستان ‌يا طرح‌هاي توسعه کشاورزي در زير حوزه رودخانه خرسان اشاره کرد (خرسان، رودخانه اي که در پايين روستاي بارز قرار دارد و باعبورازاين روستا به رود کارون مي پيوندد) و از آنجايي که وزارت نيرو خود را صاحب آب هاي خوزستان مي داند، کمتر به فکر کنترل گرماي خوزستان است که بخواهد با ايجاد فضاهاي تفريحي مثل فواره هاي آب اين گرما را براي مردم قابل تحمل کند.

*اهواز، آلوده ترين شهر جهان

حال که اول تابستان است، راه بهتري براي تفريح کردن و خنک ماندن به جز آب بازي و شنا کردن باقي نمي ماند. اما آب نيست و استخر هاي ورزشي کافي و کاملا بهداشتي نيست.کم اعتنايي نسبت به وضعيت مردم سخت کوش جنوب که عمده فعاليت هاي نفتي و پتروشيمي کشور به عنوان چرخه اصلي اداره مملکت بر دوششان است، از سوي مسئولان دولتي ادامه دارد.با وجود اينکه بر اساس آخرين گزارش سازمان بهداشت جهاني، اهواز آلوده‌ترين شهر جهان است و در سال گذشته 51 روز ناسالم  و 18 روزخطرناک را از سر گذرانده، اما هيچ روزي به خاطر گرما تعطيل نشد و هيچ چاره اي براي اين مشکل در نظر گرفته نشد. اين در حالي است که براي استاني مثل تهران  و اعلام تعطيلي اش در چنين مواقعي به قانون استناد مي‌کنند و يا با ايجاد کميته هاي تخصصي راهي براي حل مشکل در کوتاه ترين زمان در نظر مي گيرند؛ چنان که معاون عمراني استاندار تهران در تابستان سال گذشته در مورد تعطيلي پايتخت به دليل افزايش دما گفته بود: «مطابق قانون درصورتي که دماي هواي تهران به 50 درجه برسد در اين باره تصميم گيري مي‌شود.»

*سکوت مسئولان و هر نفس با خاک

از گرماي سوزان و بي آبي خوزستان که بگذريم، دست تقدير اين بار گرد و غبار و در تعريفي ديگر اکسيژن غني شده با خاک را نيزميهمان ريه هاي مردم صبور اين ديار کرد.وقتي در سايه سکوت مسئولان، با هر نفس،  به اجبار بايستي درصدي از خاک هاي نااهل  وارد ريه هاي  خشکيده از آب مردم شود و با روح و روان مردم  بجنگد، ديگر نمي توان انکار کرد که در شرايط فعلي درصدي از بدن هر خوزستاني را خاک تشکيل داده است و مردم خوزستان  اين بارهم در صدد تسکين آلام خود برآمده اند.

اما اين سوال مطرح است که  با اين همه شرايط بد آب و هوايي خاصه در تابستان،  آيا هزينه کردن براي ايجاد مکان هاي بيشتري همچون استخر هاي شنا يا ايجاد فواره هاي آب در ساحل کارون، از نفت بشکه‌اي 150 دلار، سهم خوزستان نيست؟! آيا اين حق خوزستاني است که با منابع غني خود سهم عظيمي در توسعه کل کشور بر عهده دارد؟

*فواره نياز استان است

اما براي رفع اين محروميت ها چه بايد کرد؟ در همين خصوص يکي ازنمايندگان مي گويد: تابستان، زمان استراحت جوانان و دانش آموزان و دانشجويان است و مهمترين موضوعي که بايد در نظر باشد، اين است که اوقات فراغت جوانان را با کارهايي پر کنيم که درشکوفايي استعدادها موثر باشد.حسيني در خصوص جشن آغاز تابستان موسوم به (آب پاشونک) در خوزستان مي افزايد: به عنوان يک جشن سنتي و مبارزه با گرما، اگر در کنار رودخانه کارون، فواره هايي توسط نهاد شهرداري ايجاد شود، نوعي برنامه ريزي براي اوقات فراغت جوانان رقم خورده است و ما هم در بودجه سنواتي اعتباراتي را به موضوع  اوقات فراغت اختصاص مي دهيم.وي در خصوص ايجاد فواره هاي آبي مي افزايد: ايجاد فواره هاي آب در ساحل کارون نوعي زيبا سازي براي شهر است و يک تفريح سالم و هيجاني براي جوانان است که گرماي خوزستان را قابل تحمل تر مي کند.بايد شرايطي ايجاد کنيم که خانواده ها بدون مزاحمت بتوانند از تفريحات سالم استفاده کنند.وي معتقد است؛ زيبا سازي خوزستان و ايجاد يک محيط مفرح و سالم نياز استان است که مي طلبد شهرداري در اين زمينه اقدامي داشته باشد.

*«آب و آتش» در اهواز

در همين خصوص شهردار اهواز اظهار مي کند: معمولا شهرداري، ظرفيت هاي سراهاي محله و فرهنگ سراها و موضوعاتي  که در سطح ارتقاء آموزش شهروندي است، ايجاد مي کند، البته ساحل سازي هايي هم انجام شده که هم از نظر کيفي، هم کمي  قابل ملاحضه است.منصور کتانباف مي افزايد: آب نماهاي رودخانه اي که در رودخانه کارون، علي ابن مهزيار و روبروي سيلو( پايانه شهيد فهميده) راه اندازي شده،  در سطح کشور و حتا منطقه بي نظير است، همچنين يک آب نماي ديگر در کنار پل شهيد هاشمي در حال احداث است که مشابه پارک آب و آتش تهران است.شهردار اهواز با بيان اين که به فضاي اختصاصي براي آب بازي فکر نکرده ايم، اظهار مي کند: ايجاد چنين فضاهايي مشکلات و تبعاتي در پي دارد و براي جشن آغاز تابستان بايد از استخر ها که فضايي سرپوشيده است، استفاده کرد که بتوان مشکلات را مديريت کرد.

*فضاي اختصاصي براي ايجاد فواره

یکی ازشهرداران مناطق اهوازهم در اين باره مي گويد: براي اين کار بايد فضاي اختصاصي در نظر گرفته شود، در غير اين صورت اگر بخواهيم در فضاي سبز فواره ايجاد کنيم و در فصل گرما آب پاشي براي فضاي سبز انجام شود،با توجه به اين که دماي هوا زياد است و آفتاب تابش مستقيم دارد، اگر آبياري و آبپاشي در روز انجام شود به فضاي سبز آسيب مي رساند و به نوعي باعث سوختن فضاي سبز مي شود.فخردین افزود:در هر حال با توجه به مواردي که ذکر شد، پيشنهاد مي شود که در ساحل کارون فضايي اختصاصي براي آب بازي هاي تابستان احداث شود و کمي تا قسمتي گرماي خوزستان مهار شود تا که ناني به کف آريم و به غفلت نخوريم.

منبع : روزنامه کارون