شوشان تولبار
آخرین اخبار
شوشان تولبار
کد خبر: ۸۸۲۰۹
تاریخ انتشار: ۲۵ ارديبهشت ۱۳۹۷ - ۱۳:۳۸
مازیار پاسدار

قرار بود و هست که در این مقاله به تاثیر پدیده ریزگرد ها  بر روند صلح بین الملل در آینده پرداخته شود. گذشته از این مهم که پدیده ریزگرد با سرعت زیادی در حال افزایش است و علاوه بر اینکه در جهت مهار و کنترل آن، هیچ گونه تلاش موثر و به ثمر رسیده ای صورت نگرفته است و ما حصل هر آن چه در اخبار و آمار دولتی ارائه می شود، نتیجه بخش نبوده است، تلاش این نوشتار بر این است که به اهمیت تصمیماتی که در آینده می تواند در جهت کنترل این پدیده نفس گیر و کشنده اتخاذ گردد، پرداخته شود.

افزایش آمار مهاجرت جمعیت از مناطق جنوب، جنوب غرب و غرب کشور که بسیار بیش از سایر نقاط ایران با گرد و خاک دست و پنجه نرم می کنند، از یک سو و عدم استفاده صحیح از امکانات و منابع موجود که متاسفانه امروزه بیش از فایده به هدر می روند از سوی دیگر و همچنین سد سازی های بی رویه در دهه های اخیر در مناطق بالا دستی که از کنار آن عناوین کاذبی چون سرداران سد سازی و امثالهم برای عده ای به وجود آمد و ندادن حقابه به استان های پایین دست همچون خوزستان، برخی از مواردی هستند که در افزایش حضور ریز مرگ ها در زندگی ساکنان این مناطق نقش بسزایی داشته اند.

خوزستان دشتی فراخ بوده که همواره در طول تاریخ آب باران و آب های جمع شده بالا دستی به آن سرازیر می شدند و این دشت وحشی را به آغوش می کشیدند و این گونه آرامش در این جلگه بزرگ همواره وجود داشته است. کشف میادین بزرگ نفتی در مرزها و بهره برداری های بی رویه به دلیل داشتن سهم بیشتر از سفره های زیرزمینی نفتی از جمله علل مخرب خشک شدن تالاب ها و آسیب های زیست محیطی فراوان به این مناطق از دیگر عوامل افزایش کانون های ریزگرد ها در جنوب و جنوب غرب کشور می باشد.

کشور عراق به دلیل داشتن مرزهای مشترک با ایران و تاثیر پذیری مشابه از این پدیده، همواره با این پدیده درگیر بوده و سد سازی های بی رویه ترکیه و کشت فراوان محصولات غیر ضروری همچون پنبه و عدم همکاری در روند جاری شدن حقابه های کشور های ایران و عراق نیز نقش مهمی در افزایش کانون های ریزمرگ ها ایفا می کند.

همه خوب می دانیم که کانون های ریزگرد ها در کجا هستند و چه کشورهایی با این پدیده دست و پنجه نرم می کنند. یک جستجوی ساده در فضای مجازی، مقالات و تحقیقات و نوشته های بسیاری در این زمینه به شما ارائه می دهد. اما چیزی که کمتر به آن پرداخته می شود وضعیت اسفناکی است که این پدیده می تواند در آینده، صلح جهانی را تحت تاثیر خود قرار دهد.

جنگ بر سر آب یکی از بزرگترین چالش های ذهنی بشر است که نگران از وقوع این اتفاق در آینده، جهان را به فکر فرو برده و هنوز هیچ راه حل کاربردی برای آن پیشنهاد نشده است. جنگ بر سر هوا هم می تواند اتفاق بیفتد. بشر به همان اندازه که برای ادامه حیات خود به آب آشامیدنی نیاز دارد، بیش از آن و حتی قبل از آن به تنفس هوای سالم محتاج است.

چیزی که این روزها کم کم دارد از یادمان می رود!

با پیشرفت روزانه تحقیقات علمی و وجود راه حل های متفاوت علمی برای مبارزه با پدیده گرد و غبار که البته در بعضی موارد هزینه زیادی هم به دنبال خواهند داشت، ارائه طریق برای مقابله با این تروریست های نوین را دست یافتنی تر می کند. یکی از این راه حل ها در کشور ما، بارور کردن ابرهای باران زاست که در مرحله آزمون و خطا در حال انجام است و در دنیا بسیار موفق تر، این اتفاق در حال رخ دادن است.

باد یکی از مهمترین عواملی هست که هم باعث رخ دادن پدیده ریزگرد می شود و هم می تواند به سرعت آن را دور کند. با توجه به پیشرفت و توانمندی علوم امروزی در زمینه شناخت پدیده های جوی، راه های مختلفی برای تشخیص سرعت و جهت حرکت مسیر باد وجود دارد. باد به خودی خود پدیده ای فاقد شعور است و تنها حاصل افزایش فشار در یک نقطه و کاهش فشار در نقطه ای دیگر است.

(البته فاکتورهای اصولی و علمی دیگر در به وجود آمدن جریان هوا را باید در نظر گرفت.) اگر این افزایش فشار و کاهش آن و همچنین مسیر حرکت باد را پس از شناسایی از طریق ساخت و ساز های مصنوعی در مسیر بادهای به وجود آمده مثل ساختمان های بلند در شهر ها، پدید آوردن تپه های مصنوعی در خارج از شهرها و روشهای دیگر، بتوان تولید، کنترل و هدایت کرد، شاید کنترل پدیده گرد و خاک دست یافتنی تر از روش های دیگر باشد.

در صورت به وقوع پیوستن همچین رویدادی، این پیشرفت علمی، علاوه بر کاربرد های ذکر شده در خصوص کنترل پدیده ریزگرد در مناطق درگیر و همچنین کنترل آلودگی های موجود در کلان شهرها به خصوص پاییتخت، این علم به عنوان یک جنگ افزار می تواند در دست صاحبان صلاحیت در کشور قرار گیرد.

موقعیت استراتژیک ایران در منطقه و همجواری با کشورهای مهم منطقه همچون عربستان و امارات که همواره بر سر بحث های سنی و شیعه و یا مسائل نژاد پرستانه عرب و عجم، همیشه با ج.ا.ایران تنش داشته اند، دست یافتن به این اهرم علمی را برای ما بسیار حائز اهمیت می کند.

اینکه ایران بتواند نه به صورت اختیاری که در اجبار و در شرایطی که ریزمرگ ها سایه تهدید بر اهالی جنوب و جنوب غربی و غرب کشور را به وجود می آورند، این پدیده را کنترل و به کشورهای غرضمند به ج.ا.ایران هدایت کند، اهرم فشاری در دست ج.ا.ایران خواهد بود که به تبع آن مذاکرات ثمر بخش تری را می توان برای مسائل مختلفی که با کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی و تسهیل بخشیدن به منافعی همچون سفر هر ساله حاجیان به این کشور، به وجود آورد.

البته واکنش کشورهای شیخ نشین در صورت بروز همچین رخدادی، با توجه به برخورداری از حمایت غرب و ایالات متحده می تواند باعث شکل گیری واکنش ها، تحریم ها و تهدید های نظامی و اقتصادی جدیدی شود که قطعا شرایط دشوارتری را برای کشور ایجاد می کند. همچنین با توجه به شرایط خطرناک صلح بین المللی و منطقه ای و عملکرد ضعیف کنوانسیون ها، نهاد ها و سازمان های حافظ صلح در جهان و نیز تشریفاتی بودن آن ها، نیازمند دقت بیشتری از جانب مسئولان دارای صلاحیت در تصمیم گیری های این چنینی می باشد.

عربستان به خوبی می داند که اگر در موقعیت تهاجم نظامی در مقابل ایران قرار بگیرد، دیگر آن قصه تاریخی تکرار نخواهد شد و دسترسی موشک های ج.ا.ایران به تاسیسات آب شیرین کن ها و نیروگاه ها که بسیار برای سعودی ها حیاتی می باشد، امری ممکن و دست یافتنی است.

درگیری با تمام توان نظامی در یمن، تقویت داعش، باج دادن به آمریکا به بهانه خرید تسلیحات نظامی، درگیری های داخلی خاندان آل سعود و تشدید نارضایتی های داخلی در این چند سال اخیر، تنها بخشی از هزینه های هنگفتی بوده که دولت سعودی متقبل شده است. داشتن اهرم دیگری همچون کنترل و هدایت پدیده باد به منظور جلوگیری از بحران های اجتماعی (مثل تنفس و سلامتی شهروندان)، اقتصادی (مثل کوچ سرمایه دارها و سرمایه هایشان از مناطق تحت تصرف ریز مرگ ها) و سیاسی (مثل تشدید نارضایتی از عملکرد ضعیف دولتی های کنونی و گذشته) می تواند سعودی ها را بیشتر از قبل با چالش در منطقه رو به رو کند و ولیعهد جدید را در مقابل ایران به تصیم گیری های عاقلانه تری وادار کند.
نام:
ایمیل:
* نظر:
شوشان تولبار