بمناسبت روز جهانی صنایع دستی، اعضای انجمن میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تاریانا به همراه تنی چند از خبرنگاران رسانه های استان با حضور در شهرهای دزفول و اندیمشک، ضمن دیدار و تکریم از...
شوشان / پدرام طاهری
بمناسبت روز جهانی صنایع دستی، اعضای انجمن میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تاریانا به همراه تنی چند از خبرنگاران رسانه های استان با حضور در شهرهای دزفول و اندیمشک، ضمن دیدار و تکریم از مقام هنرمندان پیشکسوت صنایع دستی شهرستان دزفول، همچنین از موزه ی تازه تاسیس راه آهن شهرستان اندیمشک بازدید به عمل آوردند.
آیین دیدار و تجلیل از مفاخر پیشکسوت صنایع دستی خوزستان به همت انجمن تاریانا و یا حمایت اداره ی کل راه آهن جنوب صورت گرفت و فعالان میراث فرهنگی و رسانه ای در دو بخش صبح و عصر با حضور در خانه ی شخصی دو هنرمند ارزشمند نقاش و بافنده ی ابریشم از سال ها رنج و تلاش آن ها برای خدمت به فرهنگ و هنر خوزستان تجلیل نمودند.
تکریم و تجلیل مقام هنری استاد حبیب نقاش
در ابتدای برنامه ی صبح، خبرنگاران و اعضای انجمن تاریانا به مناسبت روز جهانی صنایع دستی نخست برای دیدار با استاد حبیب نقاش، هنرمند چیره دست و صاحب سبک نقاشی خوزستان و تماشای آثار وی در خانه ی استاد حضور یافتند و با او مصاحبه و پرسش و پاسخ داشتند.
دیوارهای خانه ی استاد حبیب نقاش مزین به آثار نقاشی وی بود که در قاب تابلوهای بزرگ بر فضای خانه نقش بسته بود و دوستداران هنرش را تحت تاثیر قرار می داد، سوژه ی نقاشی های استاد بیشتر روایت واقعه ی عاشورا و رویدادهای شاه نامه و انبیا الهی بود.
در این نشست صمیمانه رییس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان دزفول نیز حضور داشت و همه پای سخنان استاد نقاش و سال های رنج و تلاش و گلایه های این هنرمند گوش سپرده بودند.
استاد حبیب نقاش گفت: متولد سال 1311 هستم هنر و حرفه ی نقاشی در خانواده ی من ریشه دار است و پدربزرگ، پدر و عمویم نیز نقاش بودند، من هم از همان کودکی در این حرفه گرفتار شدم و پسران من نیز نقاش هستند، متاسفانه از آثار نقاشی های پدرم نمانده و در زمان جنگ از بین رفته اند.
وی افزود: آن موقع بیشتر نقاشی ها روی قلمدان صورت می گرفت و کارهای سنتی و قهوه خانه ای هم بود، سبکی که من دنبال نمودم نقاشی سنتی است و مینیاتور هم کار نمودم، کارهای دیواری هم داشتم فرزندانم هم سبک خودم را دنبال می کنند.
وی ادامه داد: با عنایت به آثاری که ارایه دادم دهه ی هشتاد از طرف سازمان میراث فرهنگی کشور عنوان دکترای نقاشی به اینجانب اهدا شد و چهره ی ماندگار شناخته شدم، همچنین سال 1389 نیز از طرف فرهنگسرای هنر مورد تجلیل قرار گرفتم.
استاد حبیب نقاش یادآور شد: کار در حرفه ی هنر درآمدی ندارد به ویژه در دزفول، شما در خانه ی مسولان و متمولان و سایر اقشار انواع تزئینات خانگی و مبلمان را می بینید ولی اثری از یک تابلوی نقاشی اصل نمی بینید، من برای این هنر تلاش زیادی انجام دادم و البته ادعایی ندارم و هنوز به جایی نرسیده ام ولی همین که نمایشگاهی از آثارم برپا کنم و می بینم مردم لبخند می زنند، همین لحظه برایم کافی است و هیچ کدام از آثارم را نخواهم فروخت.
وی با بیان اینکه بیشتر موضوعات نقاشی های من عاشورایی است و بهترین تابلوی نقاشی من در دو بخش روایتی از دفاع مقدس و واقعه ی تاسوعا و عاشورا می باشد، اظهار داشت : رنگ های مورد نیاز نقاشی هایم را خودم درست و ترکیب می کنم و بسته به روحیه ام گاهی یک ماه و گاهی سه ماه برای خلق یک سوژه در نقاشی وقت گذاشته ام، وی با اشاره به ویژگی آثار نقاشی خود در حوزه ی پرده خوانی تصریح نمود: پرده هایی که اینجانب درست می کردم جزو بهترین نمونه ها است و با استناد به نظر اساتید مطرح کشوری کمتر کسی می توانست مانند اینجانب در این حوزه پرده ای را بکشد.
استاد حبیب نقاش در پایان ابراز داشت: در حال حاضر مدت سه سال است که به دلیل ضعف جسمی دیگر نمی توانم نقاشی کنم ولی شاگردان پسر و دختر را هم آموزش داده ام که بسیار علاقمند به این هنر و سبک هستند و البته در این میان علایق و تعداد بانوان هنرآموز بیشتر است.
رییس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان دزفول نیز برای خوشامدگویی به اعضای انجمن تاریانا و خبرنگاران و همچنین حضور در آیین تکریم به خانه ی استاد حبیب نقاش آمده بود.
ناصر آریایی تاکید کرد: دولت موظف است که از مفاخر هنری همچون استاد حبیب نقاش حمایت کند و حداقل نیار بود یک پرستار روزانه از ایشان مراقبت نماید، متاسفانه اداره میراث و صنایع دستی دزفول این توانایی مالی برای حمایت و ارایه خدمات به ایشان را ندارد و رسانه ها باید این خواسته ی ما را انعکاس دهند.
وی با اشاره به پیشینه ی صنایع دستی در دزفول عنوان کرد: دزفول در بخش میراث معنوی برجسته ترین شهرستان در استان خوزستان است و در دوره ای ما حدود صد رشته ی صنایع دستی فعال در این شهر داشته ایم، صنایعی مانند آهنگری، مسگری، کپوبافی، جاجیم بافی، چوقابافی داشتیم ولی الان تنها حدود 10 الی 12 تا رشته ی صنایع دستی فعالیت هستند.
وی ادامه داد: کپوبافی در بهترین نوع و کیفیت که دارای نشان ملی است در دزفول تولید شده است و همچنین خراطی دزفول که نشان ملی و یونسکو را دریافت نموده و سفالگری دزفول که جزو بهترین نمونه های تولیدی در کشور محسوب می شود، در گذشته تولید و فرآوری ابریشم و نخ ابریشم را در دو رنگ طبیعی و مشکی داشتیم و در بهترین نمونه ی تولیدی به کشورهای کویت و امارات صادر می شد ولی امروزه تعداد زیادی از این صنایع مغفول مانده است، در حال حاضر ما در بازار دزفول تنها 4 یا 5 تا هنرمند خراط داریم که مطرح ترین آن ها جناب فروتن هست.
در پایان این دیدار صمیمانه و خاطره انگیز از سوی انجمن تاریانا، لوح سپاسنامه ای به رسم قدرشناسی از چند دهه تلاش های ارزشمند استاد حبیب نقاش، به این پیشکسوت هنر خوزستان اهدا شد.
بخش بعدی برنامه، بازدید از موزه ی تازه تاسیس راه آهن شهرستان اندیمشک بود، فعالان فرهنگ و رسانه ای طی این بازدید نخست از نقش راه آهن و تاثیر آن بر شکل گیری هسته ی مرکزی شهر و اولین زیرساخت های مدرن در اندیمشک آشنا شدند و سپس از موزه ی راه آهن اندیمشک بازدید نمودند.
در این موزه اسناد مهمی از مکاتبات اداری راه آهن اندیمشک در طول تاسیس آن و تعاملاتی که با نهادهای گوناگون داشته به صورت نمایش عکس در معرض دید بازدید کنندگان قرار گرفت.
نکته ی مهمی که از دید خبرنگاران و فعالان میراث فرهنگی دور نماند، نبود دسترسی به دیگر منابع در مورد تاریخ راه آهن اندیمشک و تجهیزات آن در دوره های مختلف است که جای خالی آن منابع و تجهیزات در موزه ملموس بود.
تکریم از مقام هنری استاد غلامحسین کرمی بافنده ی ابریشم
ساعت چهار بعدازظهر زمان دیدار با استاد غلامحسین کرمی هنرمند چیره دست و پیرصنعت ابریشم درودبافی در دزفول بود.
در این نشست صمیمانه، مجتبی گهستونی روزنامه نگار و سخنگوی انجمن میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تاریانا خطاب به استاد کرمی اظهار داشت: دوستان، همکاران، کارشناس میراث، خبرنگار، عکاس و فیلم بردار به مناسبت روز جهانی صنایع دستی به دیدار شما آمدند تا از نزدیک با شما پیشکوست صنعت گر و نوع فعالیتی که دارید آشنا شوند و به شما خداقوت بگویند.
سپس استاد کرمی به ذکر خاطرات پرداخت و گفت: متولد سال 1306 و بچه ی محله ی حیدرخانه هستم، اکابه خواندم، همیشه به سراغ دکان بافنده ها چمی رفتم تا اینکه یکی از بافنده ها که نامش استاد غلام بود به من پیشنهاد کرد بیا در این حرفه کار کن و هفته ای دو قران دستمزد بگیر، ماسوره پاک کنی را یادم داد و همه نوع بافندگی را به من آموخت تلاش کردم و سختی حکشیدم تا بافندگی را یاد گرفتم، الان مردم می آیند و ابریشم همراه خود می آورند و می گویند خداوند تو را نگه دارد تا این تبریک را برای ما ببافی!
وی ادامه داد: پیش تر از رشت ابریشم را می آوردیم و ما از ابریشم مقنعه ی چهار متری می بافتیم و برخی می بردند کویت، شهروندان عرب در شهرهای شوش و اهواز هم هنوز می آیند و ابریشم می خرند، آن ها رسم دارند و طاقه ی هفت متری می دهند، در کویت هفت متری را می برند و دو تیکه می کنند و زنان استفاده می کنند در کشورهای عربی گاهی هفت متری را سه تیکه هم می نمایند برای برقعه استفاده می کردند، سرپوش های زنان شوشتری و دزفولی هم از ابریشم بود.
برخی مشتری ها نیز می آمدند و کار پانزده متری سفارش می دادند، آن دوره گاهی روزی چهل متر هم می بافتم ولی الان دیگر نمی توانم واقعا کار سختی است، آن زمان بابت بافندگی 12 قران دستمزد می گرفتیم.
استاد کرمی افزود: از ابریشم 4 متری هم می بافتیم و حداقل 20 تا در روز می بافتیم و به کویت می فروختیم، گاهی افرادی که رشته های ابریشم برایم می آوردند برخی پدرشان بافنده بود و خودش صد کیلو می پزد و می آورد ومن می بافتم. الان چند نفر آمدند کارخانه زدند و کار را خراب کردند و البته پول دار هم شدند.
استاد غلامحسین کرمی آموختن بافندگی ابریشم را کاری سخت دانست و گفت: یک نفر از منطقه ی شلگهی آمد و می خواست این حرفه را بیاموزد و می گفت این کار را دوست دارم ولی نتوانست، چون کار بسیار سختی است.
سخنان استاد که به پایان رسید، مجتبی گهستونی پیشنهاد کرد خبرنگاران به کارگاه استاد کرمی که در خانه ی شخصی او دایر بود بروند تا از نزدیک با تجهیزات بافندگی و شیوه ی کار ایشان آشنا شوند.
و در پایان طی آیینی با اهدا لوح سپاسنامه ی انجمن میراث فرهنگی و صنایع دستی تاریانا از تلاش ها و هنر ارزشمند استاد غلامحسین کرمی قدرشناسی به عمل آمد.