برگزاری جشن تیرگان از یکسو بر پایه گاهشماری ایران باستان و برابری نام روز و نام ماه در ۱۳ تیر هرسال٬ روز تیر از ماه تیر گرامی داشته میشد و از سوی دیگر ریشه در استورههای ایرانی دارد.
شوشان / پدرام طاهری
آیین نکوداشت جشن تیرگان در تماشاخانه قاف با استقبال شهروندان اهوازی برگزار گردید.
در آغاز برنامه ٬ علی مکوندی نوازنده سنتور و امین فرجی خواننده سنتی خوان گروه تاراز به هنرنمایی پرداختند.
جشن های ایرانی را برای نیایش خداوند زنده کنیم
اشکان زارعی نویسنده و پژوهشگر تاریخ بعنوان سخنران برنامه درباره پیدایش جشن تیرگان و چگونگی برپایی آن گفت: برگزاری جشن تیرگان از یکسو برپایه گاهشماری ایران باستان و برابری نامروز و نام ماه در ۱۳ تیر هرسال٬ روز تیر از ماه تیر گرامی داشته میشد و از سوی دیگر ریشه در استورههای ایرانی دارد.
وی افزود٬ در روزگار کهن آپوش دیو خشکسالی اجازه بارش باران نمیدهد و ایران با خشک سالی و کم ابی روبرو میشود.
تیر یا تیشتر که در نگاه ایرانیان ستاره باران زایی و ترسالی است به جنگ آپوش میرود و پس از سی شب نبرد٬ پیروز شده٬ بارش باران آغاز میشود. مردم فردای آن روز یعنی ۱۳ تیر را جشن میگیرند.
هم چنین بنا بر روایتی از استوره آرش٬ سپاه ایران در محاصره تورانیان و افراسیاب درمیآید. ماهها جنگ به درازا میکشد٬ سرانجام قرار می شود آرش کمانگیر تیری پرتاپ کند و به هر جا فرو آمد مرز ایران باشد. او به بلندای کوه دماوند میرود تمام توان خود را در چله کمان مینهد و رها میکند تیربه پروز آمده٬ بر تنه درخت گردویی در سرزمین چین می نشیند٬ بدین گونه مرزهای ایران گسترش یافته و جنگ پایان میپذیرد و آرش جان خود را در راه ایران فدا میکند.
این کارشناس ارشد تاریخ عنوان کرد : واژه تیر در هر دو استوره نماد زندگی بخشی و امیدواری به آینده است. همچنین ما پیروزی خوبی بر بدی که بن مایه اندیشه ایرانی است را در این استورهها به زیبایی میبینیم.
وی تصریح کرد: استورهها تخیل و اوهام نیستند بلکه نگاه رمزگونه به جهان هستی٬ خداوند٬ خویشتن شناسی انسان و تلاش امیدوارانه برای رسیدن به زندگی بهتر است. اشکان زارعی با اشاره به تعریف استوره از نگاه متفکران جهان اظهار داشت گوستاو یونگ میگوید: استوره ها تنها محصول تخیل نبوده٫ بلکه خاطرات ضمیر نا خوداگاه انسان هستند و اسپینسر نیز میگوید: استوره ها یادی از قهرمانی ها و رویدادهای خوش و ناخوش گذشته هستند که به دست آیندگان گفته می شود.
عضو هئیت مدیره انجمن تاریانا در ادامه تاکید کرد پاسداشت آیینهای ایران باستان به هیچ روی ستیزه با دین اسلام نیست.زیرا تمدن ایرانی و تمدن اسلامی در هم تنیده شده زمینه شکوفایی وبالندگی را فراهم کرده است.
زارعی در این زمینه به سخن شهید مرتضی مطهری اشاره نمود که« ایرانیت و اسلامیت در کالبد تشیع در توسعه بخشی تمدن اسلامی نقشی سترگ داشته است.»
این کنشگر میراث فرهنگی یادآور شد جشن تیرگان با آیینهایی مانند٬ آب پاشان٬ فالکوزه٬ و بستن دست بندهای تیرو باد همراه بود که این دستبندها٬ بافتههای هفت رنگی هستند که هم یاداور بادهای باران زا هستند و هم نشان از تیر آرش دارند.
وی ادامه داد:جشن تیرگان اینک نیز در آن سوی مرزهای ایران برگزار میشود که نشانگر از پویایی اندیشه ایران شهری و ایران بزرگ
فرهنگی دارد.
اشکان زارعی در پایان تاکید کرد: جشنهای ایرانی٬ را زنده کنیم تا نیایش وستایش خداوند ٬ شاد بودن٬ باهم زیستن٬ ٬ پاسداشت محیط زیست٬ ارجگزاری کوچکتر به بزرگتر و میهن دوستی را فرزندان این سرزمین فراگرفته واز همه مهمتر راز ماندگاری تاریخ و فرهنگ ایران بر آن ها آشکارشود.
در ادامه برنامه نقال نوجوان ٬ آیسان سرقلی حماسه ی آرش را آهنگین و نمایشی اجرا نمود و پس از او نیز شهرزاد شهریاری با خواندن غزلی از حافظ شرکت کنندگان را به وجد آورد.
سپس علی یارزارعی نویسنده و داستان پرداز خوزستانی٬ داستان هلهله کوسه از آیینهای باران خواهی بختیاری را برای حضار بازگو نمود.
همچنین اجرای موسیقی راک یکی دیگر از بخشهای این جشن بود. در بخش پایانی برنامه بانو ندا عزیزیه از هنرمندان تیاتر با انجام آیین فال کوزه شور و حال دیگری را به جشن بخشیدند.
استقبال شهروندان اهواز نشان از علاقمندی مردم به تاریخ و فرهنگ و ایین های ایران زمین داشت و در بخش جالب توجه ای از برنامه از سوی انجمن تاریانا نیز به هریک از خردسالان و نوجوانان حاضر در جشن٬ دستبند تیر و باد که از نمادهای جشن تیرگان است پیشکش کردند.
شایان ذکر است این نکوداشت ملی با کوشش انجمن میراث فرهنگی تاریانا خوزستان و با پشتیبانی مالی ایوب بختیاری مدیر تماشاخانه قاف و دکتر رادمنش از فعالان محیط زیست برگزار شد.