نوید قائدی
پیرو درج خبر "گزارش جلسه کتانباف شهردار اهواز با رئیس محترم جمهور در خصوص طرح بزرگ بازآفرینی شهری" لازم است مواردی جهت اطلاع شهروندان بازگو شود تا با بهتری در جریان کم و کیف کار قرار گیرند.
طرح بازآفرینی شهری ماحصل تلاش چندین ساله کارشناسان وزارت راه و شهرسازی است در مورخ 23 بهمن 1396 در آیینی با حضور رئیس محترم جمهوری، اعضای کمیسیون عمران مجلس و وزیر راه و شهرسازی و مسئولان این وزارت خانه رسماً معرفی و آغاز به کارکرد، در این طرح قرار است سالانه تا 10 درصد بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری نوسازی و احیا شوند، طبق بررسیهای به عمل آمده یک هزار محله در 465 شهر در محدوده این طرح معرفی شدهاند که سطحی معادل 55104 هکتار را شامل میشوند، ازجمله مهمترین اهداف این طرح کاهش فقر شهری، ارتقای تابآوری شهری، ارتقای هویت و منزلت مکانی و افزایش حکمرانی محلی ذکرشده است.
در حین تدوین برنامه از اهداف کلان طرح میتوان به موارد مهمی چون اقرار بهاشتباه رویههای گذشته در توسعه شهرها اشاره کرد.کارشناسان طرح بارها اذعان کردند که اشتباهات گذشته موجب توجه کمتر به شهروندان و نقشآفرینی کمتر آنان در امور شهری شده است.
در الگوی جدید بازآفرینی شهری قرار است شهروندان محور توجه و فعالیت شهری باشند، البته قرار است به نقش حملونقل عمومی در شهرها نیز توجه ویژه شود.
در اجرای طرح دولت قرار نیست بودجهای اختصاص دهد مگر از طریق داراییهای سرمایهای و بخش خصوصی باید سرمایه گذار و مجری باشد، در اجرای طرح یا از زمین های قابلاستفاده غیر کارآمد شهری یا بافتهای فرسودهای که در اختیار شهروندان است استفاده خواهد شد.
در این زمینه در مورخ 19 بهمن 1396 آغاز به کار طرح بازآفرینی شهری اهواز از طریق رسانهها اعلام شد، در این مراسم نمادین استاندار خوزستان اعلام داشتند که محور کار باید توسط راه و شهرسازی و شهرداری انجام شود و معاونت عمرانی استانداری در خدمت آنها خواهد بود، اما حدود پنج ماه از این اعلام گذشته و لازم است متولیان امر به مردم گزارش دهند کار چگونه و تا چه مرحلهای پیش رفته است، مثلاً اولین محلهای که قرار است این طرح در آن اجرایی شود کدام است؟ مراحل انجام کار چگونه است؟ نقش و جایگاه مردم در اجرای طرح چیست؟ و دهها سؤال اساسی دیگر که افکار عمومی مشتاق اعلام و شنیدن آنها است.
از نکات مهم و برجسته طرح میتوان به نحوه عملیات اجرایی اشاره کرد. باید مشخص شود نقش و جایگاه شهروندان چگونه است، اگر قرار است شهروندان محور انجام طرح باشند باید از ابتدای ماجرا در جریان دقیق قرار گیرند تا اعتمادسازی و اطمینان خاطر پیدا کنند، اگر فقط بازسازی محله مدنظر است و قرار است خانههایی تخریب و آپارتمان جای آنها ساخته شود کجای این طرح میتواند نقش و جایگاه شهروندان در امور شهری و شهروندی را برجسته و کرامت آنها را ارتقا دهد(یعنی صرف داشتن یکمنزل جدید کرامت بخش است)، اگر هم قرار به جابجایی محلهها باشد آیا انجام این کار بهراحتی امکان پذیر است، نظر و خواست مردم در کجای قضیه قرار خواهد دارد، ارتقای نقش و جایگاه مردم در شهرها مستلزم برنامهریزی و اجرای بخشهای توسعه آفرین طبق تعارف مشخص است.
بخش مهم و اساسی در طراحی و ترسیم شهری، شهروند محوری است که باید شهرسازی و معماری محله بهطور کامل تغییر کند، اقتصاد شهری باید شکوفا و آموزشهای شهروندی بر پایه اصول فرهنگی و اجتماعی و نیازهای جدید زندگی شهری در رأس امور قرار گیرد و مبحث محیطزیست باید در تمام امور شهروندی دخیل گردد.
اگر در استان خوزستان این اراده وجود دارد که چنین طرحی اجرایی گردد باید نسخه بومی که حاوی برنامهریزی دقیق مفهومی و اجرایی است بر اساس فرهنگ و اقلیم بومی منطقه تهیه شود.
راهکارهای انجام طرح باید به تفکیک محلهها مشخص و مجری و روش و ضمانتهای اجرایی در طرح دیده مشخص باشد.
باید متولی و سرمایهگذار و دیگر موارد اجرایی شفاف و روشن برای شهروندان تدوین و تشریح شود مگر نه در این شرایط نابسامان اقتصادی که مردم در تشویش اذهان و شوکهای مداوم قرار دارند چگونه میتوان انتظار داشت چنین طرحی به سرانجام برسد؟
اگر هدف طرح ارتقای سطح کرامت شهروندان است اما از بدو شروع برای آنان گنگ و نامفهوم و بدون اطلاعرسانی صحیح باشد، در حد شعار باقی خواهد ماند و عمر این دولت به انجام چنین کاری قد نخواهد داد و بهتر است استاندار محترم و مدیر راه شهرسازی و شهردار اهواز به انجام این طرح دل خوش نکنند و اگر واقعاً تصمیم به انجام است باید با جدیت بیشتری وارد گود عمل شوند چون پروژه بزرگ و دامنه عمل شهر و مردم است و انجام آن بهراحتی امکانپذیر نیست.
البته اگر آقای شهردار میخواهند از این بستر برای ملاقات با ریاست جمهوری و مطالبه دیگر مشکلات شهری بهره ببرند مبحث دیگری است که باید برای ایشان آرزوی موفقیت داشت.
و سلام