عالم ربانی حضرت آیت ا... حاج شیخ علی محمد ابن العلم در سال 1298 هجری شمسی در دزفول در خانواده ایی از اهل علم و ادب دیده به جهان گشود .وی دروس مقدماتی حوزوی را ابتدا نزد پدر و سپس نزد آیت ا... شیخ محمد رضا معزی و آیت ا... قاضی گذراند . سپس با ارشاد و راهنمائی های والد بزرگوار خود جهت ادامه تحصیل در علوم دینی و اشتغال به علوم حوزوی راهی قم گردید. در قم ابتدائا" در محضر آیت ا... سید شهاب الدین نجفی مرعشی که در آن زمان یکی از اساتید برجسته حوزه ی علمیه قم بودند تلمذ نموده و از محضرشان کسب فیض می نمایند. این ارتباط در ساختار معنوی و روحانی ایشان بسیار موءثر واقع می شود و متقابلا علاقه و محبت آیت الله نجفی مرعشی به ایشان بقدری زیاد میگردد که در زمره خواص ایشان قرار گرفته و شدت علاقه و مقبولیت علمی ایشان نزد آیت الله نجفی مرعشی بحدی بوده که ایشان فامیل ابن العلم را برای آن مرحوم برگزید و در یکی از اجازاتی که آیت الله نجفی مرعشی به ایشان میدهند از وی بعنوان ((شخصیتی که در مقام ورع و تقوی در بین اقران خود قلیل النظیر می باشند)) یاد می کنند.
آیت ا... ابن العلم همچنین در سالهای حضور در قم در درس خارج حضرت امام خمینی (ره) حضور یافته و از ایشان کسب فیض می نمایند . ایشان هم مباحثه و هم حجره آیت الله شهید صدوقی و آیت الله شهید مرتضی مطهری بوده که ارتباط قلبی و دوستی بین ایشان تا اواخر عمر مرحوم ایت الله مطهری ادامه می یابد .ایشان مصاحبت و مراودت های زیادی با آیت ا... شیخ آغا بزرگ تهرانی صاحب کتاب نفیس الذریعه داشتند . این کتاب به معرفی مولفین و کتب علماء و دانشمندان شیعه از ابتدای تاریخ اسلام تا عصر حاضر می پردازد که آیت ا... ابن العلم در این خصوص همکاری های فراوانی با ایشان داشته و شیخ آغا بزرگ تهرانی چندین بار از مساعدت های ایشان در شناخت کتب مختلف نام برده است.ایشان چند سالی را بنا به ضرورت در تهران ساکن گردید و در آنجا از محضر آیت ا... حاج میرزا عبدالعلی تهرانی کسب فیض نمود و ضمن بهره گیری از مقامات علمی آن بزرگوار سالها نیز از مشرب عرفانی و اخلاقی آن عارف کامل بهره جست که تاثیرات بسیار عمیق و شگرفی در ابعاد اخلاقی و منش و سلوک معنوی ایشان داشتند. و همیشه از ایشان بعنوان عالم عامل و استاد اعظم و صاحب نفس زکیه یاد می کردند.
ایشان در سال 1334 هجری شمسی بنا به دعوت جمعی از مومنین اهواز امامت جماعت حضرت صاحب الزمان (عج) را عهده دار می گردند و با برپایی سخنرانی ها و تشکیل جلسات اخلاق و تفسیر به هدایت و ارشاد مردم می پرداختند .جلسات سخنرانی ایشان بسیار مورد استقبال عموم مردم قرار می گرفت و گاهی بلحاظ شدت استقبال مردم از بیانات ایشان خصوصا" شبهای ماه مبارک رمضان فضای خارج از مسجد را در بر میگرفت.ایشان سالها به تربیت طلاب علوم دینی پرداختند و از ابتدای تاسیس حوزه علمیه آیت ا... بهبهانی بنا به تقاضای حضرت ایت ا.. العظمی بهبهانی تدریس در حوزه علمیه ایشان را بعهده گرفتد و جلسات درس ایشان بسیار مفید و بسیاری از طلاب و فضلا را جذب خود کرده بود.
زوایای اخلاقی
- یکی از خصوصیات ایشان ساده زیستی و بی تکلف بودن و عدم توجه به مسائل مادی و زخارف دنیوی بود و تا آخر عمر هیچگاه از وجوه شرعیه که نزد ایشان بود استفاده نکردند و مدام می فرمودند الدنیا جیفه و طالبها کلاب.
- توکل به خدا یکی دیگر از ویژگیهای آن بزرگوار بود .ایشان هیچ وقت غصه آینده را نمیخورد و در کارها به خدا اتکاء داشت و با تمام وجود به این معنا ایمان داشت و معتقد بود که اگر انسان امور خود را به خدا واگذار کند خداوند سبحان بخوبی کفایت امور او را خواهد کرد.
- ایشان بسیار شهرت گریز بود و از مقام و منصب بسیار دوری می نمود و از مرید پروری بسیار نفرت داشت و تا قبل از دوره بیماریشان اغلب فاصله منزل تا مسجد و مجالس خود را پیاده طی میکرد و بسیار به پیاده روی علاقمند بود.
- مردم داری و رفق با مردم از دیگر ویژگیهای ایشان بود .وی هیچگاه از رفع مشکلات مردم و گوش دادن به سخنان و مطالب آنان و نیز تبلیغ احکام دین برای آنان خسته نمیشد و در ارائه مطالب و سخنان خود گاها" آنقدر سطح گفتار خود را پائین می آوردند تا مطالب برای همه شرکت کنندگان ملموس و قابل فهم باشد.
- ایشان عاشق و شیفته اهل بیت عصمت و طهارت بوده و همواره مردم را در عمل به دوست داشتن آنها و دشمنی با غاصبان حقشان سفارش میکرد و ارادت قلبی زیادی به حضرت سید الشهداء (ع) داشت و معتقد بود مجلس روضه اباعبدا... تحت قبه است و کسیکه در مجلس اباعبدا... الحسین شرکت کرده است تحت قبه بوده و باید به زیارت او رفت و همیشه اظهار میداشت علاقه به اباعبدا... الحسین باید مانند خون در رگ و پوست انسان جاری باشد.
- از آن بزرگوار تالیفاتی بجامانده است از جمله دو جلد کتاب فاکهة الطرفاء یا کشکول ابن العلم و نیز کتاب منتخبات ابن العلم که به چاپ رسیده اند . همچنین کتاب واژه های مثلث و نیز هزار نکته از قرآن و کتاب اولیات و کتاب آثار علما و شعرای دزفول از جمله تالیفات ایشان است.
- ایشان از طرف حضرات آیات عظام : خوئی، حکیم، میلانی، بهبهانی و نجفی مرعشی اجازه اجتهاد و اجازات روائی در امور حسبیه داشته اند.
سر انجام این عالم وارسته پس از سالیان متمادی خدمات صادقانه در نشر معارف اسلامی و ترویج اهل بین عصمت و طهارت پس از گذراندن یک دوره بیماری در تاریخ 29 آذر ماه 1370 دعوت حق را لبیک گفت و در صحن و سرای مولایش حضرت علی ابن موسی الرضا (ع) آرام گرفت.