اول: ماجرای حسین آقا یقه چاک و خوردنیهای خوشمزه‌ اش در سه‌ راه مسجد شاه تهران قدیم از آن دست حکایتهایی است که خواندن آن خالی از لطف نیست. این حسین آقا بعد از مرگ پدرش به احترام او یقه پیراهنش را تا سه یا چهار دکمه باز کرد!! و تا آخر عمر نبست که به همین دلیل میان اهالی تهران به حسین یقه چاک معروف شد. مغازه حسین آقا همیشه پر مشتری و آوازه غذاهای خوشمزه‌اش به‌ ویژه " جغور بغور " در شهر پیچیده بود. غذایی که هفت محله آن طرفتر هم، عطر و بویش هوش از سر هر رهگذری می‌بُرد و محال بود سر ظهر کسی از مقابل دکان حسین آقا گذر کند و وسوسه ی خوردن این غذای خوشمزه به سرش نزند. روایت شده که روزی یکی از زنان درباری با کالسکه از این مسیر گذر می‌کرد و بوی " جغور بغور " حسین آقا حسابی هوش از سرش برده بود اما به دلیل موقعیتش اجازه توقف و خوردن این غذا را نداشت. این موضوع باعث ناراحتی این زن درباری می‌شود و می‌گوید: « مرده شور این عزت و حرمت ملوکانه را ببرد که آدم باید حتی حسرت جغور بغور را هم با خود به گور ببرد .» بعد از این ماجرا از غذای جغور بغور با عنوان " حسرت‌الملوک " هم یاد می‌شود.

دوم: کاربرد واژه یقه اگر در ادبیات از گستردگی چندانی برخوردار نباشد اما در مطالعات اجتماعی سهم قابل توجهی را از آن خود کرده است.‌

اصطلاحاتی همچون " یقه سفید " و " یقه طلایی " و... از جمله ی واژگان تشکیل دهنده ی این گستردگی هستند.

یقه طلاییها اصطلاحاً به اشخاصی گفته می شود که نه بخاطر لیاقت، صلاحیت یا توان فردی بلکه بخاطر بهره مندی از امتیازات ویژه ( رانت )، راه طولانی رشد و پیشرفت را یک شبه طی می کنند.

اینان بدون صلاحیت یا بُنیه ی علمی کافی به مدارک تحصیلی دست می یابند و بدون طی کردن مراحل اداری ابتداءاً به شغل دلخواه و سپس به ارتقاء سریع شغلی تا‌ سرحد تکیه بر کرسی مدیریت می رسند. با نگاهی به پیرامون و بررسی نحوه ی مدیر شدن برخی اشخاص مدیر شده!! به راحتی می توان این مفهوم شبه مجرمانه را بر چنین اشخاصی اطلاق کرد و آنان را در زمره یقه ی طلائیها قرار داد.

اما یقه سفیدان به کسانی گفته می شود که با تکیه بر روابط و پُستهایی که در اختیار دارند، در پشت پرده، بسیاری از فسادهای کلان مالی را هدایت و راهبری می کنند بدون آنکه بر روی صحنه ظاهر شوند.. اینان در بسیاری از حوزه های پیمانکاری، معاملات دولتی، زد و بندهای ورزشی و بسیاری از رویدادهای انتفاعی حضوری فعال اما نامحسوس داشته و از سازندگان اصلی جرایم مالی به شمار می روند.

یقه طلائیها و یقه سفیدها خطرناکترین جریاناتی هستند که نظام اداری و اقتصادی و به تبع آن نظم اجتماعی را نشانه رفته و چنانچه عزمی راسخ و قدرتمند مانع از تسری و حرکت سریع آنها نشود، بدون ذره ای تردید چیزی از ماهیت الزامات حداقلی موجود باقی نخواهند گذاشت. ذکر این نکته ضروری است که مصادیق صاحبان این نوع یقه ها، می تواند مدیران ارشد یا میانی، پزشکان، اساتید دانشگاه، کسبه، نمایندگان مجلس، منتخبان شورایی، سیاستمداران یا چهره های حزبی و حتی پادوها و نوچه های آنها و... باشد و محدودیتی در این زمینه ملاحظه نمی شود. نفوذ اصحاب این قبیل یقه ها از منسوبان درباری به مراتب بیشتر است زیرا آن منسوبان با محدودیتهای دست و پاگیر فراوانی در تعاملات روز مره مواجه می شدند همانطور که یک غذا به نام " جغور بغور " به دلایلی برای آن زن درباری به " حسرت " تبدیل گردید و...

برچسب ها: علی عبدالخانی

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه