تنوع گیاهی این مناطق جذابیت خاصی برای گردشگران داخلی و خارجی می تواند باشد که با برنامه ریزی دقیق و حساب شده می توان از این ظرفیت برای رونق اقتصادی شهرستان و کاهش بیکاری استفاده نمود.

هدف از این مقاله، بیان تاثیرات توسعه گردشگری بر مناطق محروم و روستایی کشور است که شهرستان کارون نیز به عنوان یکی از مناطق محروم کشور نیاز به عنایت و توجه مسئولان دارد.

بسیاری از مناطق محروم کشور، با مشکلاتی نظیر بیکاری، کاهش بهره وری در کشاورزی، مهاجرت های روستایی، کمبود زیرساخت های خدماتی و پائین بودن سطح آگاهی و سواد دست و پنجه نرم می کنند. یکی از راه حل های این مشکلات، توسعه پایدار گردشگری در این مناطق است. *

تمامی مناطق یک کشور، از جمله مناطق محروم آن، مفهومی است که امروزه بیش از هر زمان دیگری به آن توجه می شود. توسعه ای که علاوه بر اینکه بر نفت متکی نیست، باعث رشد و شکوفایی اقتصادی و اجتماعی جوامع مختلف شود. یکی از راه های اصلی برای این منظور، توسعه پایدار گردشگری در مناطق محروم و مناطق روستایی است.

گردشگری در مناطق محروم همانند یک مکمل برای فعالیت های همچون کشاورزی و دامداری عمل خواهد کرد و با تنوع بخشی به اقتصاد این مناطق، موجبات بهبود شرایط آن ها را فراهم می کند.

اما این توسعه، علاوه بر تاثیرات اقتصادی، تاثیرات مثبت و منفی دیگری هم خواهد داشت.

بسیاری از مناطق محروم کشور، با مشکلاتی نظیر بیکاری، کاهش بهره وری در کشاورزی، مهاجرت های روستایی، کمبود زیرساخت های خدماتی و پائین بودن سطح آگاهی و سواد دست و پنجه نرم می کنند.

یکی از راه حل های این مشکلات، توسعه پایدار گردشگری در این مناطق است. تاثیرات گردشگری بر مناطق محروم را می توان به سه دسته تاثیرات اقتصادی، تاثیرات اجتماعی – فرهنگی و تاثیرات زیست محیطی

تاثیرات اقتصادی گردشگری بر مناطق محروم

مهم ترین اصل اقتصادی که باید مورد توجه قرار گیرد، تنوع بخشی اقتصادی یک منطقه محروم توسط گردشگری است، نه اینکه از یک اقتصاد مبتنی بر کشاورزی یا دامداری به اقتصاد مبتنی بر گردشگری محض منتقل شویم. متاسفانه در عمل شاهد آن هستیم که در بسیاری از روستاهای گردشگری، کشاورزی و دامداری به کل کنار گذاشته شده اند و گردشگری به عنوان تنها راه حل اقتصادی برای روستاییان باقی مانده است.

این مشکل تنها زمانی اتفاق می افتد، که برنامه توسعه این مناطق، بر طبق اصول پایداری نوشته نشده باشد.

اشتغال زایی در مناطق محروم و روستایی، یکی از اصلی ترین تاثیرات توسعه گردشگری بر مناطق محروم است. با توسعه گردشگری در این مناطق کسب و کارهای نوپایی شکل خواهند گرفت که به ایجاد شغل های مستقیم و غیر مستقیم برای اهالی این مناطق منجر می شوند.

کاهش مهاجرت های روستایی به شهرها به دنبال ایجاد شغل، تاثیر دیگر اقتصادی گردشگری است. با ورود گردشگران به مناطق محروم و افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی و محلی و صنایع دستی، سطح در آمد خانوارهای روستایی افزایش خواهد یافت که در نهایت به بهبود کیفیت زندگی آنان منجر خواهد شد. نکته حائز اهمیت دیگر، بهبود زیر ساخت های خدماتی در این نواحی است که هم گردشگران از آن ها استفاده خواهند کرد و هم بومیان منطقه از آن منتفع خواهند شد.

تاثیرات اجتماعی – فرهنگی گردشگری بر مناطق محروم

علاوه بر تاثیرات اقتصادی، اثرات اجتماعی – فرهنگی مثبت و منفی گردشگری هم باید مورد بررسی قرار گیرند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که توسعه این صنعت، فرصت هایی را برای پیشرفت اجتماع محل و بقای فرهنگ در روستاها ارائه می دهد. گروهی دیگر از کارشناسان، برتاثیرات منفی این صنعت تمرکز کرده اند. به هر حال، گردشگری به عنوان شکلی از فعالیت های انسانی، اثرات قابل توجهی خواهد داشت. این تاثیرات در مقصد، یعنی جایی که گردشگران با محیط محلی، فرهنگ و جامعه مورد نظر تعامل دارند، مشهود است.

از جمله تاثیرات توسعه گردشگری بر مناطق محروم (مثبت) می توان به احیاء هنرها و آداب و رسوم محلی که به فراموشی سپرده شده اند، افزایش سطح آگاهی بومیان، بازسازی سنت های معماری محل، حفاظت بهتر از مناطقی که دارای ارزش فرهنگی و زیبایی شناختی هستند و به طور کلی بهبود زندگی اجتماعی و فرهنگی جامعه محلی اشاره کرد. اما از تاثیرات منفی این توسعه نیز نباید غافل شد. ازدحام در مناطق روستایی و فشار روحی ناشی از آن به بومیان، نمایشی شدن فرهنگ و آداب ورسوم، بیگانگی از فرهنگ خود و فرهنگ پذیری را از جمله تاثیرات منفی اجتماعی – فرهنگی توسعه گردشگری در مناطق محروم عنوان کرده اند.

تاثیرات زیست محیطی توسعه گردشگری بر مناطق محروم

یکی از مهم ترین تاثیرات توسعه گردشگری بر مناطق محروم اثرات زیست محیطی ناشی از آن هستند. این اثرات را نیز می توان به دو بعد مثبت و منفی تقسیم کرد. با رونق گردشگری در مناطق روستایی، رفته رفته مردم و مسئولان به اهمیت طبیعت و محیط زیست اطراف خود که باعث ایجاد درآمد برایشان شده است، پی خواهند برد. بنابراین آن ها برای محافظت از این منابع ارزشمند طبیعی محیط اطراف خود بیشتر تلاش خواهند کرد. بهبود حفاظت از محیط زیست، مهم ترین تاثیر مثبتیست که گردشگری بر محیط زیست خواهد گذاشت.

اما توسعه انبوه و بدون برنامه گردشگری و همچنین عدم توجه به مفهوم ظرفیت تحمل در یک محیط روستایی، منجر به تخریب فاجعه آمیز محیط زیست یک منطقه خواهد شد. آلودگی های صوتی و بصری، آلودگی آب و هوا، مشکلات دفع زباله، خسارات وارده به منابع باستانی و طبیعی و ساخت و سازهای بیش از حد از جمله این تاثیرات منفی هستند.

لزوم توسعه ای پایدار

بهترین راه حل به منظور کاهش اثرات منفی و گسترش اثرات مثبت توسعه گردشگری در نواحی محروم، برنامه ریزی توسعه بر اساس مفهوم پایداری است. گردشگری پایدار یک رویکرد و نوعی از توسعه است که در آن علاوه بر اینکه نیازهای گردشگران و مقصد برآورده می شود، منابع آن برای آیندگان حفظ می شوند و همچنین فرصت های آتی برای استفاده آیندگان افزایش می یابد. به هر حال، یکی از راه حل های توسعه اقتصادی و فرهنگی جوامع مختلف، توسعه پایدار و البته یکپارچه گردشگری در تمامی نقاط یک کشور (از جمله مناطق محروم) است که باید با توجه به تاثیرات توسعه گردشگری بر مناطق محروم صورت گیرد.

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه