گزارش غم‌انگيز يك قتل

341 دقيقه بيشتر طول نكشيد؛ از نخستين خبري كه آمد تا آخرين خبري كه گزارش يك قتل غم‌انگيز را كامل كرد. هيچ‌كس باور نمي‌كرد شاگرد اول مدرسه‌ ام.آي.تي و نخبه رياضيات كشور كه روزي سكاندار وزارت آموزش و پرورش ايران بود خود را به عنوان عامل جنايت معرفي كند. 341 دقيقه از ساعت 13 و 48 دقيقه هفتم ارديبهشت 1398 آغاز شد كه خبر آمد «همسر دوم محمدعلي نجفي به قتل رسيد» و همه آنچه در فاصله شهريور 1396 تاكنون از اين مرد و حاشيه‌هاي زندگي‌اش در 66 تا 68 سالگي رقم خورده بود را مرور كردند تا ساعت 19 و 29 دقيقه غروب كه خبرگزاري فارس نوشت: «نجفي بازداشت شد».

ميترا استاد، همسر دوم محمدعلي نجفي شهردار اسبق پايتخت كه يك سال قبل در گفت‌وگويي گفته بود: «دليلي ندارد عده‌اي دنبال حواشي باشند و آقاي دكتر نجفي از من خيلي محترمانه خواستگاري كردند و اين زندگي سرگرفته است» در هفتمين روز ارديبهشت در خانه‌اش به ضرب گلوله به قتل رسيد؛ خبري كه به سرعت به نقل از «محمد شهرياري» دادستان جنايي تهران در شبكه‌هاي اجتماعي دست به دست شد و ساعتي بعد تيتر رسانه‌هاي داخلي و خارجي شد. بررسي‌هاي اوليه جنايي نشان از آن داشت كه اين زن، هدف 5 گلوله قرار گرفته كه 2 گلوله به كتف چپ و سينه او اصابت كرده است. گرچه ابتدا عنوان شده بود كه جسد اين زن در اتاق خواب كشف شده اما با جريان گرفتن تحقيقات پليس مشخص شد كه جسد در حمام كشف شده است.

گفته مي‌شود ميترا استاد، صاحب يك پسر 12 – 13 ساله بوده كه به هنگام وقوع جنايت در مدرسه به سر مي‌برده است و بررسي‌هاي اوليه نشان از آن دارد كه دخترخوانده محمدعلي نجفي نخستين كسي بوده كه از قتل باخبر شده و در محل حضور يافته است. اين اطلاعات و نكات ديگري سبب شد تا در فاصله ساعت 15 تا 18 ديروز، هفتم خرداد 1398 انگشت اتهام به سوي شخصي نشانه گرفته شود كه پيش‌تر به سبب ازدواج با ميترا استاد مجبور شد از سمت شهرداري پايتخت استعفا دهد.

شايد الان كه اين مطلب را مي‌خوانيد، ده‌ها و چه‌بسا صدها خط خبر كوتاه درباره قتل «ميترا استاد» در شبكه‌هاي اجتماعي خوانده‌ باشيد كه بسياري از آن تكذيب يا تكميل شده باشد. اما آنچه مسلم است، اين ماجراست كه پيش از ظهر ديروز، در طبقه هفتم برجي سفيدرنگ در محدوده شهرك ‌غرب، زني ميانسال در يكي از واحد‌ها به ضرب گلوله به قتل رسيده است.

محمد شهرياري، دادستان جنايي تهران اين موضوع را در جمع خبرنگاران تاييد كرد كه قتل با سلاح گرم رخ داده است.

بر اساس بررسي‌هاي خبرنگار «اعتماد»، يكي از همسايه‌ها تاييد كرده كه صداي مشاجره را پيش از ظهر شنيده است. همچنين به نظر مي‌رسد زمان وقوع اين جنايت حدود ساعت 9 صبح بوده باشد، زيرا يكي از مغازه‌داران محلي در اين باره به خبرآنلاين گفت: ساعت 11 صبح و در پس سر و صداي ماشين‌هاي پليس متوجه وقوع حادثه‌اي شدم.

محل وقوع حادثه آپارتماني است كه به گفته همسايه‌ها مدت زيادي پذيراي اين خانواده بوده است.

نخستين گمانه‌زني‌ها از آنجا شروع شد كه اطلاعاتي از دوربين‌هاي مداربسته و همين‌طور همسايه‌ها و شاهدان محلي به دست آمد و گفته شد شخصي آشنا به اين خانه رفته بود و حتي يكي از مغازه‌داران همجوار با اين برج تاكيد كرده بود كه «محمدعلي نجفي» را به هنگام خروج از ساختمان ديده است.

يكي از مهم‌ترين بحث‌هايي كه در فاصله انتشار نخستين خبر تا آخرين خبر يعني دستگيري نجفي مطرح شد توييتي بود كه خبرنگار پايگاه خبري تحليلي انصاف‌نيوز منتشر كرده بود كه در آن تاكيد كرده بود همسر دوم نجفي قصد داشته هفتم شهريور براي مصاحبه به دفتر آنها برود. اين ادعا البته بايد توسط خود خبرنگار و همين‌طور مقامات مسوول بررسي شود. با اين حال رفته‌رفته و پس از آنكه محمد شهرياري سرپرست دادسراي امور جنايي تهران از محل وقوع جنايت خارج شد و دوباره بازگشت گمانه‌زني‌ها درباره اينكه قتل توسط محمدعلي نجفي صورت گرفته باشد بيشتر شد.

حدود 20 دقيقه به ساعت 7 غروب ديروز رييس پليس آگاهي تهران درباره مظنون اصلي اين پرونده سخن گفت. سردار عليرضا لطفي رييس پليس آگاهي تهران بزرگ در مصاحبه‌اي كه تسنيم آن را منتشر كرد گفت: انجام تحقيقات پليسي در پرونده قتل ميترا استاد، ظن ما را بر روي يك فرد خاص معطوف كرده و تا به اين لحظه كسي بازداشت نشده اما تقريبا يافته‌هاي ما حكايت از ارتكاب قتل توسط يك فرد خاص دارد.

رييس پليس آگاهي تهران بزرگ در اين باره گفته بود: انجام تحقيقات پليسي و قضايي، بررسي ادله و آثار وقوع جرم، ظن ما را بر روي يك فرد خاص معطوف كرده و تا به اين لحظه كسي بازداشت نشده اما تقريبا يافته‌هاي ما حكايت از ارتكاب قتل توسط يك فرد خاص دارد.وي با بيان اينكه مظنون مدنظر ما متواري است، گفت: پيگيري‌هاي قضايي و انتظامي ادامه دارد اما مهم اين است كه شخص شناسايي شده است. با توجه به روند كار تا لحظاتي ديگر خبر دستگيري وي يا تعيين تكليف پرونده اعلام مي‌شود.

اين در حالي بود كه با قوي‌شدن گمانه‌زني درباره مظنون بودن نجفي خبرهاي مختلفي در كانال تلگرامي رسانه‌ها و خبرگزاري‌ها منتشر مي‌شد و بعد يكي ديگر آن را تكذيب مي‌كرد. از جمله اين خبر كه ايلنا آن را منتشر كرد. براساس گزارش ايلنا سرهنگ نمك‌شناس در پاسخ به اين سوال كه آيا آقاي نجفي متواري شده‌اند، گفته بود: چنين چيزي نيست همان‌طور كه گفتم فرضيات بسياري در اين زمينه مطرح شده است و فعلا تحقيقات پرونده در بخش مقدماتي است.وي در پاسخ به اين سوال كه گفته مي‌شود در فيلم‌ها آقاي نجفي هم مشاهده شده نيز گفته بود: در حال حاضر در حال بررسي موضوع هستيم و اطلاعات تكميلي متعاقبا اعلام مي‌شود. تحقيقات از همسر مقتول هم در حال انجام است.

‏يكي از مطالبي كه در فاصله 341 دقيقه بين انتشار خبر قتل و خبر بازداشت نجفي منتشر شد خبري بود كه يك رسانه روي خروجي سايت خود قرار داد و به مدت كوتاهي بعد آن را حذف كرد. در اين مطلب به نقل از پسر مقتول آمده بود كه «شوهر مادرم مجوز اسلحه داشت و هميشه اسلحه را در خانه نگه مي‌داشت. »

وقتي انتخابات پنجمين دوره شوراهاي شهر و روستا در كشور برگزار مي‌شد، كمتر كسي پوستر انتخاباتي بنفش رنگي را به خاطر سپرده بود كه در آن زني جوان با شال رنگ روشن خودش را اين‌گونه معرفي كرده بود: «ميترا استاد، نماينده زنان و جوانان در پنجمين دوره انتخابات شوراي شهر؛ به خاك پاك ايرانم و به نگاه هميشه منتظر جوانان سرزمينم سوگند كه لحظه‌اي از خدمت به مردم كوتاه نخواهم آمد؛ كد: 142».

اين پوستر ديروز و پس از آنكه اين زن آخرين لحظه زندگي‌اش را مغلوب جنايتي شده بود در شبكه‌هاي اجتماعي دست به دست شد تا سير شهره شدن او را به پنجمين دوره شوراهاي شهر و روستا پيوند بزند. با اين حال نام او در ميان زناني كه براي انتخابات تلاش مي‌كردند آن هم از حوزه اسلامشهر مطرح نشد. نام او وقتي مطرح شد كه چند ماه از انتخاب گزينه نخست اعضاي شوراي شهر تهران براي شهرداري پايتخت سپري شده بود. وقتي «محمدعلي نجفي» شهردار تهران شد در يكي از نخستين اقداماتش فروش هولوگرام را ممنوع كرد. يكي از كارهايي كه در ساخت و ساز و فروش تراكم مي‌توانست بسيار نقش‌آفرين باشد. اما عمر شهرداري تهران مثل رياست سازمان ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري براي نجفي پايدار نماند و او بعد از پشت سرگذاشتن يك برف سنگين در تهران آهنگ استعفا سر داد و نهايتا در آخرين روزهاي سال 1396 شنيده و ناشنيده خبر از آن دادند كه به سبب ارتباط او با يك زن گزينه استعفا را برگزيده است. بعد از تعطيلات نوروز و پس از مطرح شدن اين ماجرا كه نجفي در بيمارستان هم بستري شده بوده اعضاي شوراي شهر با استعفاي او موافقت كردند. اما ديري نپاييد كه عكس‌هايي فضاي مجازي را پر كرد. عكس‌هايي دو نفره از محمدعلي نجفي و زني جوان كه در موقعيت‌هاي مختلف گرفته شده بود. آيا اين عكس‌ها توسط مقتول منتشر شده بود يا جايي ديگر، الان ديگر خيلي اهميت ندارد. آنچه مهم بود اينكه در ابتداي سال 1397 اذهان مردم به سوي تصاويري جلب شده بود كه در آن رابطه‌اي خصوصي از مردي كه زماني وزير آموزش و پرورش و رييس سازمان برنامه و بودجه كشور بود با زني جوان به نمايش درآمده بود. مدل عكس‌ها و ثبت‌ آنها نشان مي‌داد كه عكس‌ها به صورت سلفي گرفته شده بودند. بنابراين يا «محمدعلي نجفي» آنها را منتشر كرده بود يا «ميترا استاد». اين اتفاق حتي اگر به نمايش گذاشتن بخشي از زندگي هر روزه هر يك از ما بود به قيمت استعفاي شهردار تهران تمام شده بود مردي كه وعده داده بود با فساد درون شهرداري مبارزه خواهد كرد. اين زن در سال 1397 با رسانه‌ها به گفت‌وگو نشست و توضيح داد كه همسر رسمي «محمدعلي نجفي» بوده است. ولي آنچه با اين مصاحبه بيشتر در اذهان نقش بست، اين بود كه نجفي به دليل بيماري يا مشكل ديگري استعفا نداده و به نظر مي‌آمده تحت فشار از اين عكس‌ها و رابطه از تكيه زدن به صندلي شهرداري تهران كنار كشيده است. با اين حال عكس‌هاي اين زن و نجفي بود كه او را به صدر اخبار رسانه‌ها به ويژه رسانه‌هاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي كشاند. حتي عكس جايزه گرفتن «ميترا استاد» به هنگام اهداي جوايز بيستمين جشنواره توليدات راديويي تلويزيوني مراكز استان‌ها هم كه ديروز دست به دست مي‌شد به اندازه عكس دو‌نفره آنها در ماشين يا به هنگام زيارت اين زن را شهره شهر نكرده بود. آنچه فقط «محمدعلي نجفي» مي‌تواند به آن پاسخ بگويد، اين است كه چگونه اين زن با او آشنا شد.

محمد شهرياري، سرپرست دادسراي جنايي تهران در گفت‌وگو با سايت روزنامه همشهري گفت: شهردار سابق تهران با مراجعه به پليس آگاهي مركز در چهارراه شاهپور خودش را تسليم و به قتل همسرش اعتراف كرد. او ادامه داد: ‏متهم در نامه‌اي كه از خودش به جا گذاشته بود، به‌طور كامل از انگيزه‌اش براي قتل همسرش گفته و آن را شرح داده بود و ما از همان ابتدا مي‌دانستيم كه جنايت توسط او صورت گرفته است.

وي با اشاره به اينكه شهردار سابق تهران با همسرش اختلافات شديدي داشته است، گفت: سلاحي كه متهم در جنايت از آن استفاده كرده نيز از وي كشف شده و تحقيقات ادامه دارد.

غلامحسين كرباسچي به فاصله كوتاهي بعد از انتشار خبر دستگيري و اعتراف محمدعلي نجفي به قتل همسر دوم خود در توييتر نوشت: ماهيت تاسف‌بار حادثه قتل ميترا استاد هر چه باشد نمي‌توان مسووليت كساني را كه دو سال قبل با وجود اصرار و تذكر برخي دلسوزان و مراكز مسوول، اين چاه ويل را براي اصلاحات و نجفي حفر كردند، ناديده گرفت.

به نظر مي‌رسد «محمدعلي نجفي» حرف‌هاي ناگفته بسياري داشته باشد. اين ظن از آنجا قوت گرفته است كه او هيچ‌گاه دلايل اصلي استعفاي خود را تشريح نكرد. از سوي ديگر اگر حرف خبرنگار انصاف‌نيوز درست باشد و همسردوم او قصد داشته حرف‌هايي بزند بايد پرسيد چه حرف‌هايي قرار بود به رسانه‌ها گفته شود. در اين ميان شنيده شد كه دست‌نوشته‌اي از «محمدعلي نجفي» در خانه دخترخوانده‌اش به دست آمده كه گويا او قصد خودكشي داشته و عمده دلايل خود براي ارتكاب اين جنايت را تشريح كرده بوده‌است. البته «اعتماد» هنوز منبع‌موثقي براي تاييد اين شنيده نيافته است.

در همين حال رييس پليس آگاهي تهران در گفت‌وگو با سيماي جمهوري اسلامي ايران تاكيد كرد دست‌نوشته موردنظر در خانه مقتول به دست آمده است.

با اين حال يكي از خبرنگاران در توييتر خود مدعي شد نجفي از سوي همسر دومش به شدت تحت فشار بوده كه رازهايي از او را برملا خواهد كرد و اين گرفتاري به جايي رسيده كه با جنايت ختم شده است.

سينا قنبرپور - روزنامه اعتماد/