شوشان-میلاد ملحانی:
دولتمردان جمهوری اسلامی ایران پس از فرو ریختن برنامه جامع اقدام مشترک با خروج آمریکا و عدم پایبندی اروپاییان به تعهدات، ضرب الاجلی را برای بالا بردن ذخایر اورانیوم غنیشده خود در آخرین مقیاس گذاری که در قرارداد برجام در سال ۲۰۱۵ بوده است، تعیین کردند و با فعال سازی ۲۰ سانتریفیوژ پیشرفته IR و 2 IR که طبق برنامه جامع اقدام مشترک به ایران اجازه غنیسازی اورانیوم با استفاده از نسل اول سانتریفیوژ را داده بود، ذخیره اورانیوم غنیشده چندین برابر شد.
تنشها بین ایران و ایالاتمتحده آمریکا پس از 18 اردیبهشت سال گذشته ، هنگامی که دونالد ترامپ رئیسجمهور ایالاتمتحده از این پیمان بصورت یکطرفه خارج شد، افزایشیافت و زمانیکه ایران هواپیمای بدون سرنشین ایالاتمتحده را ساقط کرد، ترامپ با تلاش برای اجرای طرح تحریم حداکثری سعی بر حملات تلافی جویانه برای جلوگیری از مراودات مالی و اقتصادی ایران با جامعه جهانی شد و تلاش کشورهای اروپایی مانند انگلیس ، فرانسه و آلمان که به طور مکرر ایران را به حفظ برجام در ازای لغو تحریم ها سفارش می کردند، ثمری نداشته است.
دولتمردان ایران با سرگرم کردن جوامع جهانی به موضوع توقیف نفتکشها، توجهات را از مسائل مهم تری مانند کاهش تعهدات برجامی سلب کردند و با ارائه سیاست « بده و بستان » بسته ای پیشنهادی برای طرفین قرارداد برجام تدوین کرده اند که اگر دولت های اروپایی به تعهدات خود عمل کنند، ما نیز به تعهدات خود باز میگردیم و با توجه به نظارت و دسترسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی به نیروگاه های هسته ای ایران می توان دست بالاتر را در این مبادله از آن ایران دانست.
جمهوری اسلامی ایران پیش از این دو بار اقدام به کاهش تعهدات خود در پاسخ به خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم های اقتصادی کرده است ، که در گام اول ذخایر اورانیوم غنیشده خود را به بیش از ۳۰۰ کیلوگرم افزایش داد و پس از آن با بالا بردن خلوص سهام اورانیوم از مرز ۳.۶۷ گذشت و در گام سوم با راه اندازی ۲۰ دستگاه سانتریفیوژIR 4 و ۲۰ دستگاه سانتریفیوژ IR6ایران قادر به غنی سازی بالای ۲۰ درصد خواهد بود و با توجه به این افزایش ظرفیت می توان نتیجه گرفت که نظام جمهوری اسلامی با کاهش تعهدات برجام بدنبال توازن بین تعهدات و حقوق ایران می باشد تا کشورهای اروپایی به تعهدات خود نسبت به ملت ایران پایبند باشد تا سرانجام حقوق ملت ایران را محترم بشمارند.
اتحادیه اروپا با ابراز نگرانی مبنی بر خروج ایران از تعهدات خود فشاری دوچندان بر آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای نظارت بر فعالیتهای ایران آورده است و از سوی دیگر با بیان نیاز تعامل بیشتر با تهران درصدد اجرای سناریوی چماق و هویج ایالات متحده می باشد.
پس از عدم دستیابی کشورهای اروپایی به راهی برای خنثی سازی تاثیر تحریمها بر اقتصاد ایران ، گام جدید جمهوری اسلامی برداشته شد و با شروع این گام اروپاییان زمان کمتری برای بازگشت به وضعیت قبل از کاهش تعهد دارند.