شوشان - نوید قائدی:
رسیدن به توسعه پایدار شهری مستلزم طی مراحل طبقهبندیشده در جنبههای اقتصاد، فرهنگ، خدمات، مدیریت و توجه ویژه به زیستبوم شهری است. تجربه جهانی نشان میدهد بدون حضور و مشارکت شهروندان رسیدن به توسعه پایدار شهری امری محال است.
نگرشهای قبل که مبتنی بر مدیریت شهری خشک و بیروح بود، سالهاست منسوخشده و دیگر نگاه از بالا به پایین و یکجانبه دولتها و مدیران شهری که در دفاتر کار و محافل و جلسات بهصورت یکطرف برای مردم تصمیمگیری و امور را هدایت و اجرا میکرد کاربردی ندارد، این روش آزمون خود را پس داده و تاکنون در هیچ شهری در جهان جوابگوی نیاز شهروندان نبوده و شهر را در مسیر توسعه قرار نداده است.
سالهاست الگوی مدیریت شهری به حکمروایی شهری تغییریافته است، اصل در روش حکمروایی شهری مشارکت همهجانبه مردم در تمامی مراحل زندگی شهری تا رسیدن به نقطه مطلوب امنیت و آرامش در شهر است. در این روش مردم سرمایههای اجتماعی تلقی میشوند و در تمام مراحل حفظ و نگهدار و تعالی شهر مانند امور مشاوره، تصمیمگیری، امور اجرایی و نظارتی و مدیریتهای محله شرکت دارند. در حکمروایی شهری که با تغییر نگرش مدیریت شهری همراه است مردم نیز بهتدریج تغییر نگرش داده و ارتباط بین ساختارهای دولتی و شهروندی و نمود و رهیافتهای آن در جامعه از حالت یکطرفه خارج و بهصورت چرخههای پایدار و درهمتنیده پیش خواهند رفت.
اجرای این روش نوین که لازمه توسعه است گریزناپذیر است.در کلانشهر اهواز که مرکز استان است و میتواند الگوی دیگر شهرهای همجوار باشد، اجرایی شدن فرآیند حکمروایی شهری باید پیگیری و اجرایی شود.
البته شاید به دلیل اهمیت موضوع نیاز باشد بستر این روش مهم توسط نهادهای دولتی مانند استانداری خوزستان و فرمانداری و دیگر نهادهای ذیربط و سپس شهرداری اهواز با الگوبرداری از دیگر شهرهای موفق، برنامهریزی و اجرا شود.
در این روش نوین به دلیل حضور جامع مردم در تمامی مراحل مدیریت شهری هزینههای نگهداری و مدیریت شهری بهشدت کاهشیافته، حس تعلقخاطر مردم بیشتر و احساس همبستگی آنان با یکدیگر قویتر خواهد شد. برای انجام چنین پروژه مهمی نیاز است مطالعات جامع و کاملی توسط معاونت عمرانی استانداری خوزستان با الگوبرداری از شهری مانند تهران و مشهد و... در دستور کار قرار گیرد، سالهاست در شهرداری تهران این کار مهم شروعشده و مواردی مانند شورایاری محلات و مدیریت محله و دیگر رهیافتهای تعریفشده در حال اجراشدن است، همچنین این رهیافتها بهشدت توسط شهردار جدید تهران در حال پیگیری است.
در کلانشهر اهواز که بیشتر مشکلات ریشه در امور اجتماعی و فرهنگی دارند، نیاز است با عنایت به این بعد مهم بهعنوان زیربنای اجرای حکمروایی، شروع شود، مثلاً رویکرد و رهیافت شهر مشارکت پذیر یا شهر مدنی و ابزار و لوازم موردنیاز و روشهای اجرای آن تدوین و ترسیم و توسط نهاد فرمانداری و شهرداری و معاونت فرهنگی و اجتماعی در دستور کار قرار گیرد.
متأسفانه برنامه پنجساله تدوینشده جهت شهرداری اهواز نمیتوان منجر به توسعه پایدار شود زیرا ملزومات مهم این روش در برنامه دیده نشده است، مثلاً در رویکرد پایداری توجه ویژه و اساسی به ایجاد پیاده راههای استاندار و جذاب، تشویق فرهنگ دوچرخهسواری و بستر موردنیاز و برنامهریزی حملونقل عمومی خصوصاً اتوبوسرانی توجه و دقت لازم نشده است و برنامه دارای ایرادهای اساسی است که منجر به نتیجه لازم نخواهد شد.