شوشان تولبار
آخرین اخبار
شوشان تولبار
کد خبر: ۱۰۶۸۲۹
تاریخ انتشار: ۲۲ شهريور ۱۴۰۰ - ۱۴:۳۱
بخش سوم: اقتصاد مقاومتی، تمرکز بر همسایگان

شوشان - ملک محمد مکوندی:

رییسی،معاونین رییس جمهور، هیئت دولت و حامیان انتخاباتی انها  بر دو موضوع اصرار دارند. که در مناسبت های مختلف بارها بر زبان اورده اند.

1- انهادر مقابله با تحریم های امریکا تاکید براقتصاد مقاومتی با تکیه برتوان داخلی واستفاده از ظرفیت های خالی بخش های مختلف اقتصادی، بعبارتی توجه به توسعه اقتصادی درونزای غیر برون نگر و بدون توجه به امر صادرات دارند،که اولا باید گفت هیچ کشوری در دنیا همه مزیت و قابلیت های لازم برای تولیدات محصولات اقتصادی مورد نیاز جامعه خودرا ندارد.

ثانیا کشور های پیشرفته و مدرن تلاش می کنند تا از مزیت ها وقابلیت های داخلی ناشی از شرایط و موقعیت ژئو پلتیکی خود براساس طرح توسعه اقتصادی دانش محور و با تدوین اهداف، برنامه، استراتژی و راهبرد مناسب و همچنین با استفاده از تاکتیک وروشهای علمی محصولات مرغوب،با کیفیت و با کمترین هزینه تولید نمایند.

تا ضمن تامین نیاز های داخلی،، بخش قابل توجهی از تولیدات خود را با توجه به رقابت پذیری از نظر قیمت و کیفیت به بازارهای جهانی صادر نمایندو با ارز حاصل از صادرات مابقی  کالا های مورد نیاز جامعه که ظرفیت و قابلیت لازم برای تولید انرا ندارند و در کشورهای دیگر با قیمت و کیفیت بهتر تولید می شود وارد نمایند.

برای اجرای چنین سیستمی دولت رییسی با دو مانع عمده مواجه است.مانع اول تحریم های امریکا  و جامعه بین المللی بر علیه ایران، که صادرات و مبادلات تجاری ایران باسایر کشورها رامحدود وبتدریج سخت و مسدود می نماید.

دوم اینکه احیاء ظرفیت های اقتصادی موجود در کشور نیاز به سرمایه گذاری عظیم دارند که دولت ایران به تنهایی فاقد چنین سرمایه ای است. شرایط بین المللی و فضای کسب و کار برای جذب سرمایه های داخلی وخارجی با توجه به ریسک بالای سرمایه گذاری در ایران تقریبا ناممکن است.

در سال های اخیر بخش اعظم  سرمایه های داخلی به خارج از کشورمنتقل شده اند.حل این دومشکل درگرو مذاکره و توافق در برجام است

دولت رییسی هم اکنون باکسر  ی بودجه ی سنگین و تورم زایی روبرو  است و اگر تا پایان سال گام های اساسی در سیاست خارجی ودر داخل برداشته نشود،با شرایط بسیار سختی روبرو خواهد شد.

دولت روحانی لایحه بودجه 1400 را با اطمینان از توافق در برجام و فروش روزانه 2 میلیون و 300هزار بشکه نفت و برخی منابع درامدی دیگر که دست یافتن به انها باتوجه به توافق  برجام امکان پذیر بود، تهیه و به مجلس ارائه نمود.

خوش بینی نهاوندیان و روحانی به اوضاع سیاسی داخلی مبنی بر موافقت مجلس، شورای عالی امنیت ملی و رهبری با توافق برجام 94 در وین و برجام پلاس و همچنین اعتماد بیش ازحد به بایدن و دولت امریکا باعث تدوین چنین بودجه ای از سوی   دولت و ارائه ان به مجلس گردیده است.

 ازان طرف مجلس و طراحان پشت صحنه ان که توافق برجام وموفقیت دولت روحانی در گشایش اقتصادی کشور را برخلاف استراتژی بلند مدت خود مبنی بر فتح پاستور می پنداشتند، اولا با تصویب طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها با هماهنگی دبیرخانه شورای امنیت ملی و تمجید رهبری از این طرح عملا راه توافق مجدد برجام را مسدود نمودند.

ثانیا مجلس علی رغم بستن راه مذاکره در برجام به گمان اینکه دولت ممکن است مصوبه مجلس  را دوربزند، لایحه بودجه تغییر یافته در کمیسیون تلفیق را به خیال انکه لایحه دولت است، نخوانده رد کردند و در یک اقدام بی سابقه به جای ارجاع مجددلایحه به کمیسیون تلفیق به دولت عودت دادند.

 دولت نیز پس ازگذشت دوهفته با تغییرات بسیار اندک مجددا انرا به مجلس ارائه نمودند و مجلس نیز با افزایش سقف بودجه و تصویب در امدهای حاصل از نفت و سایر منابع، به تصور اینکه کاسه ای زیر نیم کاسه است انرا مصوب نمود. 

تصویب بودجه ای بااین سقف خود به خود تورم زا بود.حال چنانچه منابع درامدی ان محقق  نشود با کسری بسیار سنگینی مواجه خواهند شد،که حاصل ان ظهور ابر تورم ویران کننده براقتصاد کشور است.

گزارش دیوان محاسبات در روز چهارشنبه 16 تیرماه نشان می دهدکه برای 44درصداز مصارف بودجه حدود 27درصد منابع وجود داشته است.

به عبارت دیگر بودجه تا تیرماه با حدود 40 درصد کسری عملیاتی مواجه بوده است. بن بست برجام و بی نتیجه ماندن گفتگو ها بر سر احیای توافق هسته ای کم کم اثر خودش را نشان می دهد.

در هفته های گذشته محمدرضا پورابراهیمی رییس  کمیسیون اقتصادی مجلس گفته بود، بودجه 1400 کسری  400 هزارمیلیاردی تومانی خواهد.

داشت. او منابع پایدار بودجه کنونی را 40 درصد اعلام کرده است به  بیان دیگر  60 درصداز منابع بودجه متکی به درامدهایی است که امکان تحقق انها بسیار ضعیف است. این موضوع مرز ورشکستگی بودجه تلقی می گردد کسری بودجه در  پیدایش ابرتورم،کاهش ارزش پول ملی و رکود خود را نشان خواهد داد.یکی از راه حل های کنترل ابرتورم پیش رو،اجرای سیاست های  انقباضی و افزایش در امدها غیرازاستقراض ازبانک مرکزی و عدم تزریق نقدینگی به اقتصاد کشور است.اما دولت رییسی با اعلام برنامه ساخت یک میلیون مسکن وایحاد یک‌ میلیون اشتغال در سال و .... سیاست انبساطی و تزریق پول به جامعه را در دستور خود قرار داده است

2-دولت رییسی علی رغم مصاحبه اخیر درصدا وسیما و همچنین اعلام رسمی سخنگوی وزارت خارجه مبنی بر بازگشت ایران به مذاکرات وین وگفتگوهای تلفنی وزیرخارجه امیر عبداللیهان با همتای المانی خود هایکوماس که گفته بود: "مذاکرات اتمی با غرب بایستی به رفع کلیه تحریم ها علیه ایران و احقاق حق و حقوق ملت ایران ختم شود،"بیش از انکه بدنبال ترمیم روابط با غرب و حل مشکل برجام باشد، تمرکز خود را بر بهبود روابط بر همسایگان و کشورهای منطقه متمرکزنموده است.

انها بارها و بوضوح این مطلب را بیان کردند که دیپلماسی و سیاست خارجی دولتشان محدود به برجام و نوع تعامل به غرب برنمی گردد.

که این خود نوعی  پیام روشن به غرب در رابطه با برجام تلقی می شود.اما انچه جای تامل دارداین است که ایا تعامل و تقویت روابط با کشورهای منطقه و همسایه بدون حل برجام امکان پذیر است یانه؟ چگونه این کشورها که  خودرا تابع نظام بین المللی و قوانین حاکم بر ان می دانند بعلاوه سیاست های انها بر اساس منافع ملی تعریف می شود ممکن است باایرانی که تحت تحریم امریکا و غرب قرار گرفته است و هر ان ممکن است 7 قطعنامه شورای امنیت برعلیه ان احیاء شوند، وارد مذاکره، توافق و روابط سیاسی و تجاری  شوند؟.

 سعودی ها ممکن است امیدوار باشند که سرسختی ایران باعث فروپاشی مذاکرات وین شودبطور یکه ایران تحت تحریم های شدید نتواند از اهداف گسترده منطقه ای خودپشتیبانی کند.به هر حال عربستان سعودی تمایل دارد ایران را در مسیر عمیق تر شدن انزوای خود نگه دارد.

" سیمون هندرسون مدیر برنامه برنشتاین درزمینه خلیج فارس و سیاست و انرژی درموسسه واشنگتن گفت: که فکرمی کند ایران به اقداماتش در سراسرهلال شیعه ادامه می دهد و هر گونه تعدیل به دلایل تاکتیکی خواهد بود و نه راهبردی.

او ادامه می دهد مراسم تحلیف ریاست جمهوری رئیسی مملو از رهبران شبه نظامیان غیر دولتی بود که تهران از انها حمایت می کند. بسیاری از انها سالها یا دهه ها نفوذ عربستان در منطقه را به نفع حضور ایران کاهش داده اند.

حضور وبرجستگی انها دراین روادیدمطمئنا اعتماد عربستان به ایران درمذاکرات را ازبین می برد انها."توسعه موشک های بالستیک دور برد ایران را که امریکا مایل است در مذاکرات بعدی درباره ی ان گفتگو کند نوعی تهدید امنیتی برای خود می دانند.

علیرغم تلاش نخست وزیر عراق، وزرای خارجه ایران و عربستان تنها توافق کرده اندکه مذاکرات را چند روز پس ازاغاز گفتگو های غیر مستقیم دولت بایدن با ایران برای احیای توافق هسته ای برجام ادامه دهند.

ملاحظه می شود عربستان نشست و توافقات بعدی  خود با ایران را منوط به برجام می داند.

سایرکشورهای منطقه وهمسایه  نیزازچنین استراتژی پیروی می کنند بنابراین بهبود روابط با کشور های همسایه و منطقه خارج از توافق برجام دست اوردی نخواهد داشت و به شکست می انجامد.

راه برون  رفت دولت رییسی ازشرایط شکننده اقتصادی و اجتماعی کشور در گروه ادامه مذاکرات همه جانبه با امریکا و غرب در قالب برجام است.تنها به  طناب پوسیده پکن و مسکو اکتفا نکنیم.
نام:
ایمیل:
* نظر:
شوشان تولبار