تحلیل مأموریت‌ها و الزامات اجرایی جدید مرکز وکلا، کارشناسان و مشاوران خانواده قوه قضائیه بعد از نشست مشهد١٤٠٣

شوشان ـ عبدالوهاب سيلاوي :

مرکز وکلا، کارشناسان و مشاوران خانواده قوه قضائیه، به‌عنوان یکی از دست آوردهاي انقلاب اسلامي و ازارکان مهم در نظام حقوقی کشور، همواره نقشی اساسی در تحقق عدالت و ارائه خدمات حقوقی و کارشناسی ایفا کرده است.
در نشست سالانه این مرکز که در مشهد مقدس برگزار شد مقامات عالي نظام پس  از دیدار با مقام معظم رهبری، در اين نشست شركت نمودند اين مقامات عالی‌رتبه ازجمله ریاست محترم قوه قضائیه، معاونت محترم حقوقی ریاست جمهوری و رئیس کمیسیون  قضايي و امور حقوقی مجلس بر اهمیت و ظرفیت‌های این نهاد تأکید کردند.
این اظهارات با در نظر گرفتن توان مدیریتی فعلی مرکز، نیروی انسانی متخصص، موفقیت‌های پیشین و حضور فعال این نهاد در عرصه‌های اجتماعی و دفاع از حقوق عامه ایراد شد.

بر همین اساس، مأموریت‌های جدیدی از سوی قوه قضائیه به این مرکز محول شده است و اتفاقا مورد استقبال معاونت محترم حقوقي رياست جمهور و رييس محترم كمسيون قضايي و امور حقوقي مجلس شوراي اسلامي  قرار گرفت که دامنه فعالیت مركز را فراتر از خدمات وکالتی و کارشناسی، به حوزه‌های نظارتی و مشورتی گسترش می‌دهد.
ازجمله مهم‌ترین این مأموریت‌ها می‌توان به نقش‌آفرینی در تدوین و اصلاح آیین‌نامه‌های قضایی، حضور در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شوراي اسلامي، و همکاری نزدیک با قوه مجریه در اجرای قوانین اشاره کرد. تحقق این وظایف، مستلزم تأمین زیرساخت‌های مناسب، بازنگری در ساختار اداری و مالی مرکز، و بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های داخلي بین‌المللی است.

در نشست سالانه مرکز وکلا، کارشناسان و مشاوران خانواده که با حضور اعضای منتخب هیئت‌مدیرهاي استاني این نهاد برگزار شد، مقامات عالی نظام بر نقش کلیدی مرکز در نظام حقوقي کشور تأکید کردند. آن‌ها مدیریت فعلی مرکز را توانا و شایسته دانسته و موفقیت‌های گذشته آن را دلیلی بر ظرفیت بالای آن برای پذیرش مأموریت‌های جدید عنوان کردند. این تأکیدات نشان می‌دهد که مقامات عالی‌رتبه نه‌تنها به عملکرد مثبت مرکز اذعان دارند، بلکه به استمرار فعالیت‌های آن در سطوح بالاتر نیز باور دارند.

برخی محورهای کلیدی این اظهارات عبارت بودند از:

ضرورت گسترش نقش مرکز در تدوین مقررات و آیین‌نامه‌های قضایی
اهمیت تعامل مرکز با مجلس و دولت برای اصلاح و بهبود قوانین
لزوم افزایش نظارت مرکز بر عملکرد وکلا و کارشناسان برای ارتقای استانداردهای حرفه‌ای
افزایش حضور مرکز در عرصه‌های بين المللي و اجتماعی و حمایت از حقوق عامه



۲.۱. نقش مرکز در بررسی و اظهارنظر درباره دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های قوه قضائیه
یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های جدید این مرکز، ارائه نظرات کارشناسی درباره دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های قوه قضائیه است. این اقدام، موجب خواهد شد که قوانین و مقررات اجرایی از منظر حقوقی و کارشناسی بررسی شده و اصلاحات لازم جهت بهبود عملکرد نظام قضایی و حقوقي پیشنهاد شود.

۲.۲. حضور در کمیسیون قضايي و امور حقوقي مجلس
اختصاص کرسی به مرکز وکلا، کارشناسان و مشاوران خانواده در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، زمینه تعامل مؤثر این نهاد با قانون‌گذاران را فراهم می‌کند. با استفاده از دانش تخصصی و تجربیات وکلا و کارشناسان، امکان ارائه پیشنهادهای اصلاحی برای بهبود قوانین و کاهش خلأهای حقوقی فراهم خواهد شد.

۲.۳. تعامل با قوه مجریه و سایر نهادهای مرتبط

یکی دیگر از مأموریت‌های جدید، همکاری نزدیک با قوه مجریه در اجرای قوانین است. این تعامل در حوزه‌های مختلفی همچون تنظیم لوایح، اصلاح نظام دادرسی، کاهش اطاله دادرسی و افزایش شفافیت حقوقی تأثیرگذار خواهد بود. بهره‌گیری از ظرفیت‌های وکلا و کارشناسان در ارائه مشاوره‌های تخصصی به دولت و دستگاه‌های اجرایی، می‌تواند تأثیر بسزایی در بهبود عملکرد حقوقی کشور داشته باشد.


۳.۱. توسعه زیرساخت‌های حقوقی و آموزشی مركز
با توجه به گستردگی وظایف جدید، ضروری است که دانش حقوقی و تخصصی اعضای مرکز ارتقا یابد. برگزاری دوره‌های آموزشی، همایش‌های علمی و کارگاه‌های تخصصی می‌تواند به افزایش سطح آگاهی و مهارت‌های وکلا، کارشناسان و مشاوران خانواده کمک کند.

۳.۲. بازنگری در ساختار اداری و مالی مرکز
تخصیص منابع مالی کافی برای اجرای مأموریت‌های جدید ایجاد واحدهای تخصصی برای بررسی قوانین و مقررات
تشکیل کارگروه‌های مشورتی برای ارائه پیشنهادهای اصلاحی
۳.۳. توسعه همکاری‌های بین‌المللی
ایجاد ارتباط با نهادهای حقوقی بین‌المللی برای تبادل تجربیات
شرکت در کنفرانس‌های بین‌المللی و حقوقی
انعقاد تفاهم‌نامه‌های همکاری با مؤسسات حقوقی خارجی

مرکز وکلا، کارشناسان و مشاوران خانواده، با تکیه بر نیروی انسانی متخصص و مجرب، توانایی اجرای این مأموریت‌ها را دارد. وجود شبکه گسترده‌ای از وکلا، کارشناسان و مشاوران در سراسر کشور، امکان ارائه خدمات نظارتی و مشورتی را فراهم می‌سازد. موفقیت‌های پیشین این مرکز نیز نشان می‌دهد که با اتخاذ راهبردهای مناسب، می‌توان این وظایف جدید را با حداکثر کارآمدی به انجام رساند.


مأموریت‌های جدیدی که به مرکز وکلا، کارشناسان و مشاوران خانواده قوه قضائیه واگذار شده است، گامی مهم در جهت ارتقای نظام حقوقی کشور محسوب می‌شود. اظهارات مقامات عالی‌رتبه در نشست سالانه این مرکز در مشهد مقدس، پس از دیدار با مقام معظم رهبری، نشان‌دهنده‌ی اعتماد بالای نظام به توانمندی‌های این نهاد است. تأکید آن‌ها بر نقش این مرکز در اصلاح قوانین، نظارت بر عملکرد وکلا و کارشناسان، و دفاع از حقوق عامه، ضرورت اجرای سریع و کارآمد این مأموریت‌ها را دوچندان می‌کند.

با تأمین زیرساخت‌های حقوقی، اداری و مالی مناسب، توسعه تعاملات بین‌المللی، و بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود، این مرکز می‌تواند نقش مؤثری در اصلاح قوانین، بهبود فرآیندهای قضایی و تأمین عدالت در کشور ایفا کند.