محمدرضا حاتمی
حوزه هنری با فلسفه ی تبیین و ترویج هنر ایرانی و اسلامی سال های گذشته دراستان خوزستان هم مثل دیگر استان ها به فعالیت پرداخته است. با بررسی دامنه فعالیت این نهاد فرهنگی در استان خوزستان متوجه یک مشکل اساسی می شویم که این مشکل به خودی خود کافی است تا یک نهادی که می تواند اثر بخش باشد را به پایگاهی برای وقت تلف کردن در حوزه هنر وفرهنگ مبدل نماید .
با بررسی فعالیت های حوزه هنری در استان هایی از کشور به راحتی می توان پی برد که این نهاد فرهنگی قابلیت کارابودن را دارد و اگر در استانی نتوانسته است این خصیصه را داشته باشد به عوامل دیگری ارتباط دارد نه هدف و فلسفه ی کاری حوزه هنری .
حال که این مختصر را گفتیم بهتراست نگاهی به حوزه هنری خوزستان قهرمان و پایتخت مقاومت در جهان اسلام بیندازیم.
هر آدم اهل دلی که این روزها به حوزه هنری مراجعه می کند از وضعیت نه چندان خوش آن که دامن این مرکز فرهنگی را گرفته است دل آزرده می شود و از اینکه کاری هم نمی تواند به پیش ببرد و یا صدایش به گوش کسی نمی رسد بیشتر نگران می شود .
با نگاهی اجمالی می توان مشکلات حوزه هنری خوزستان را به صورت واضح و ملموس مشاهده کرد که با این وضعیتی که اخیرا گریبانگیرش شده فهم این مساله اصلا کار دشواری نیست و به راحتی قابل مشاهده ودسته بندی است.
چرایی اینکه امروز حوزه هنری در این جایگاه قرار گرفته است و باید مورد نقد و پرسش واقع شود را باید در سه دلیل عمده دید که در ادامه و در حد وسع این مقال بدان خواهیم پرداخت .
اول دلیل اینکه حوزه به این روز افتاده است مشخص نبودن ماهیت حقوقی و شکلی آن است که نه تماما از نهادهای حکومتی است و وابسته به مجموعه های تحت نظارت مقام معظم رهبری چراکه با اقداماتی که سال های گذشته برای دولتی شدن آن وتحت مدیریت قانون خدمات کشوری قراردادن آن شد تا حدودی این دستگاه را به دستگاه هایی با محور دولتی بودن و تحت قانون مدیریت خدمات کشوری بودن مبدل کرد .
از طرفی چون هنوز این قانون صدردرصد به در رفتار و اعمال حوزه هنری اعمال نشده است که احتمالا به دلیل طی نشدن و کامل نبودن سازوکار قانونی آن بوده است دستگاه مذکور را نمی توان دستگاهی با محوریت قانون خدمات کشوری دانست و هروقت که دولت بخواهد بر عملکرد آنها نظارتی داشته باشد خود را از دستگاه های زیر مجموعه نهاد رهبری می دانند و پاسخگوی عملکرد خود به دولت نیستند که وجود این پارادوکس در ماهیت حقوقی حوزه هنری خصوصا حوزه هنری استان خوزستان این نهاد فرهنگی را با مشکل عدیده ای روبرو می کند.
چرا که بودجه آنها از برخی منابع دولتی پرداخت می شود و وقتی دولت سهمی درنظارت بر آن را نداشته باشد قاعدتا نمی تواند بودجه ی مناسبی ر ا تخصیص دهد و یا دستگاه های دیگر که در همین راستا کار می کنند و به خاطر نظارت و مدیریت دولت کارکرد و کارایی بهتری هم دارند برای دریافت بودجه فرهنگی در اولویت قرار می گیرند و این گونه است که درست مثل سال اخیر حوزه در این زمینه با مشکل عدیده ای روبرو می شود .
مورد دیگری که باید به آن پرداخت نبودن سطح کارشناسی مناسب در سطح حوزه هنری است که این مشکل در سطوح استان ها علی الخصوص استان خوزستان به بالاترین سطح ممکن رسیده است.
اینکه چرا اینگونه است دلایل عمده ای دارد که شاید مهمترین دلیل اش این است که معمولا برخی از هنرمندان استان بخاطر ارتباطات کاری ای که با حوزه داشته اند در طول سالیان گذشته با قراردادهای کاری مشخص و معین جذب این دستگاه شده اند و در نهایت بعد از چندسال همکاری به عنوان کارمند به فعالیت خود ادامه داده اند و این هنرمندان عمدتا با مدارک تحصیلی پایین و بعضا غیرمرتبط می باشند.
با این توجیه که هنرمند هستند و حوزه هنری هم یک نهاد فرهنگی و هنری است کار درستی است در صورتی که حوزه هنری می بایست جوری دیگر به هنرمندان خدمات دهد نه با استخدام آنها به عنوان کارمند و کاردار اداری حتی استعداد آنها درخلق اثر هنری را هم به نابودی بکشاند .
نهایتا نتیجه این اقدام این شد که تا حوزه هنری به خودش آمد با انبوهی از هنرمندان ارجمند مواجه شد که به عنوان کارمند در آنجا مشغول هستند . این عزیزان به خاطر روحیه ی خاص هنری را نمی تواند در قالب ها وچارچوب های خشک و رایج اداری گنجاند و این یک معضلی برای ساحت اداری است.
چراکه نخستین الزام کار اداری نظم و انضباط کاری است. مشکلی که به خاطر مساله ی فوق حلقه ی مفقوده ی حوزه هنری خوزستان است؛ به گونه ای که گاهی اوقات مراجعه کنندگان باید بارها و بارها برای دیدن یک کارمند یا کاردار دستگاه مذکور مراجعه نمایند تا بتوانند روی ماه آن عزیز را زیارت کنند.
در سطوح مختلف در هنرهای هفت گانه تحصیلاتی غیرمرتیط و بعضا ناکافی دارند و با این بهانه که طرف علاقمند به هنر است به مناسب کلیدی حوزه تکیه زده اند و این مورد باعث ایجاد مشکلاتی مثل نبودن سطح کارشناسی مناسب برای تصمیم سازی و تصمیم گیری می شود که نهایتا دلایل توجیهی برای دریافت بودجه مناسب از سوی سازمان مدیریت استان را درپی ندارد و اگر هم دلایلی ارائه شود بخاطر پایین بودن سطح کارشناسی نمی تواند برای کارشناسان خبره سازمان مدیریت و برنامه ریزی توجیه پذیر باشد .
در کنار این مشکلاتی که شرح داده شد این مساله ی مشکل آفرین نبودن سطح کارشناسی مناسب حوزه هنری استان باعث ایجاد اختلافات سطح پایین و برخوردهای سلیقه ای شده است که برای یکسان سازی کارکنان زیر مجموعه ی خود به جای استفاده از مدیران و کارکنان خوشفکر و با استعداد و باسواد به گزینش های با نگاه غیرکارشناسانه روی می آورد.
به نظر می رسد که این رویه توسط نمایندگان محترم استان در مجلس شورای اسلامی پیگیری شود و مسئولان بلندپایه حوزه هنری کشور هم ورود جدی به این قضیه داشته باشند.
با ایجاد تغییرات مناسب جلوی این اقدامات و تصمیم های غیرکارشناسی را بگیرند و با انتصاب کارشناسان و مدیران تحصیل کرده و آشنا به فرهنگ و هنر حوزه هنری استان خوزستان را شکوفا نمایند. چرا که این کوچکترین حق مردم خوزستان است که حوزه هنری اش جریان ساز باشد.
کاش این وضع نابسامان خاتمه پیدا کند