سودگران مرگ در كمين تاراج سلامتي

حسين عبدالعزيزي

«پدیده قاچاق و قاچاق فروشی، ضربه به اقتصاد و هویت ملی کشور و همه برنامه‌ریزیها است و مسأله قاچاق حقیقتاً برای کشور خطر است و مبارزه کارآمد با قاچاق یکی از خدمات بسیار بزرگ است.»

«رواج قاچاق، یک معضل بزرگ است. یک عده راه قاچاق را که راه بسیار ناسالمی است در پیش گرفته‌اند؛ هم به مردم و هم به استان ظلم می‌کنند. تولید داخلی را به شکست می‌کشانند. به جای این که به تولید روی آورند و کشور و شهر و استان خودشان را آباد کنند، به کارهای ناسالم و خلاف قانون می‌پردازند که یقیناً جز فساد برای مردم، هیچ اثری ندارد؛ اگر چه برای خود آنها پول های باد آورده‌ای را به ارمغان می‌آورد! این هم یک معضل است.»

اين مقدمه برگرفته از بيانات گهربار رهبر معظم انقلاب اسلامي است كه پيرامون مقوله قاچاق در زمان هاي مختلفي ايراد نموده اند كه بيانگر حساسيت و اهميت ويژه اي است كه ايشان به مسئله قاچاق دارند.

همانطور كه مي دانيم مهمترين مشكل امروز كشور و به ويژه استان هاي مرزي افزايش بيكاري جوانان و مشكل اشتغال است و همه ما در ميان اطرافيان خود جوان هاي زيادي را مي شناسيم كه در به در به دنبال كار مي گردند و جوان هاي زيادي نيز با مشاغل كاذب خودشان را سرگرم كرده اند و ذكر اين نكته ضروري است كه بيكاري باعث سرخوردگي، اعتياد، بالا رفتن سن ازدواج، فساد وتباهي جوانان خواهد شد.

كارشناسان معتقدند كه با ورود كالاي قاچاق به كشور فرصت شغلي زيادي از بين مي رود و اين در حالي است كه واردات قاچاق عليرغم مبارزات جدي مسوولان، هنوز هم در كشور در حال انجام است. به عبارت ديگر قاچاقچيان كالا مقصر اصلي در بيكار شدن جوانان هستند، اگر تأثيرات غيرمستقيم قاچاق بر توليد و بيكار شدن توليد كنندگان را نيز به آن اضافه كنيم با قاطعيت مي توان گفت: قاچاق كالا در ايران سالانه حداقل يك ميليون بيكار روي دست ملتمان مي گذارد.

بر اساس اين گزارش در اين زمينه با دكتر سهيلا هوشي كارشناس نظارت بر دارو و مخدر معاونت غذا و داروي دانشگاه علوم پزشكي اهواز گفتگو كردم؛ وي با بيان اينكه قاچاق دارو، تاراج سلامت جسمي و اقتصادي كشور را در پي دارد، تصريح مي كند: قاچاق دارو پس از مواد مخدر و اسلحه وحشتناك ترين نوع قاچاق است زيرا زيان آن تنها شامل زيان اقتصادي نيست بلكه سلامتي و جان انسان ها را به خطر مي اندازد.

وي با اشاره به اينكه دارو و مصرف صحيح آن در هر جامعه اي از اهميت ويژه اي برخوردار است، خاطرنشان مي كند: دارو يكي از نيازي هاي ضروري است كه به سرعت بر مصرف كننده تاثير مي گذارد و به همين دليل عوارض ناشي از سوء مصرف آن نيز خيلي زود دامنگير فرد و اجتماع مي شود.

دكتر هوشي به قاچاق داروهاي بيماران خاص از جمله بيماران هموفيلي، تالاسمي، سرطان و ms از جمله داروهاي گران قيمتي هستند كه با اختصاص يارانه به اين داروها كه اغلب وارداتي و مشمول بيمه هستند كه فشار كمتري به بيماران وارد شود اشاره كرد و گفت: البته قاچاق اين داروها از يك سو باعث كاهش ذخاير دارويي و از سويي ديگر باعث هدر رفتن ارز دولتي و يارانه ها مي شود.

وي با بيان اينكه دارو كالايي است كه حمل و شرايط خاص مي طلبد كه در خروج اين كالاي با ارزش از مجراي قاچاق اين امر ناديده گرفته مي شود، تصريح كرد: ورود و عرضه دارو از مسير قاچاق به دلايل مختلفي صورت مي گيرد و اين موضوع از چند لحاظ قابل بررسي است. از يك سو، مسئله نياز مطرح است و طبيعي است كه وقتي مصرف كننده به چيزي احساس نياز كند به سراغ آن مي رود و هنگامي كه مصرف كننده كالاي مورد نياز خود را در بازار قانوني يافت بكند يا قيمت آن در بازار قانوني بالاتر از قيمت كالاي قاچاق شده باشد و يا احساس كند كالايي كه در بازار قانوني از كيفيت لازم برخوردار نيست به تامين كالا از مجاري غير قانوني و قاچاق مبادرت مي كند.

اين كارشناس در ادامه، سود جويي، تبليغات ناآگاهانه پزشكان و القا نادرست اين موضوع از سوي آنان و مسائل فرهنگي را از ديگر دلايل قاچاق در جامعه عنوان كرد.

هوشي تاكيد كرد: تقلب در توليد و عرضه نيز چيزي است كه در بازار عرضه دارو به فراواني ديده مي شود و اغلب داروها، مكمل هاي خوراكي و لوازم آرايشي كه در مقايسه با توليدات داخلي به قيمت ارزاني در بازار قاچاق عرضه مي شود تقلبي بوده اما در ظاهري شكيل، جذاب، و فريبنده با برندهاي معروف در اختيار مشتريان قرار مي گيرد و اغلب اين كالاها داراي تركيبات خطرناك هستند همچنين به دليل شرايط نگهداري اين داروها و نوع عرضه آنها بسيار اتفاق مي افتد كه حتي داروي فاسد نيز به مشتريان فروخته شده است.

دكتر نسترن براتي كارشناس دارويي معاونت غذا و داروي دانشگاه علوم پزشكي اهواز نيز در اين زمينه مي گويد:

امروزه معضل قاچاق مسئله اي است كه به نوعي تمامي كشورها دنيا را دچار مشكل ساخته است و اين مطلب به ويژه در عرصه غذا و دارو در حيطه سلامت و روان بشر ايجاد اختلاتي مي كند.

وي به تعريف واژه قاچاق مي پردازد و تصريح مي كند: هر محصولي كه به شيوه غير معتمد بودن نظارت ارگان هاي رسمي كشوري واردات داشته باشد قاچاق محسوب مي شود.

براتي افزود: ورود دارو به كشور بايد تحت نظارت وزارت بهداشت انجام شود و در غير اينصورت صحت دارو مورد تريد است.

كارشناس دارويي معاونت غذا و داروي دانشگاه علوم پزشكي اهواز در پاسخ به اين سوال كه مصرف داروي قاچاق چه پيامدهايي مي تواند بر سلامت مصرف كننده داشته باشد؟ گفت: از آنجايي كه ماهيت داروي قاچاق مشخص نيست امكان هر نوع عارضه جسمي و جدي به دنبال مصرف دارو وجود دارد ضمن اينكه در موارد متعدد شاهد عدم حضور ماده موثره در دارو بوده و اين مسئله در خصوص داروهايي از جمله قرص هاي ضد بارداري خوراكي ايجاد مشكلات عديده اي براي مصرف كننده را خواهد داشت.

دكتر براتي همچنين در پاسخ به اين سوال كه چگونه داروي اصل را از قاچاق تشخيص دهيم؟ افزود: خوشبختانه در اكثريت قريب به اتفاق تشخيصات ساده بوده و با اندك دقت و توجه شهروندان قابل تشخيص خواهد بود.

وي خاطرنشان كرد: مهمترين موارد، توجه به علامت يا بر چسب فارسي نويس وزارت بهداشت است كه روي جعبه داروهاي وارداتي چسبانده مي شود و اين برچسب نشان دهنده نظارت كامل وزارت بهداشت بر صحت داروي مذكور است. كه شامل كد است و در صورت لزوم در اكثر موارد از طريق ارسال پيامك به شماره ذكر شده روي برچسب قابل پيگيري است.

محمد درويش نژاد جوان 28 ساله اهوازي در خصوص خريد كالاي قاچاق مي گويد: از آنجايي كه كالاي قاچاق به ويژه دارو عمدتا توليدات بي كيفيت يا فاقد استاندارد هستند لذا بنده به هيچ عنوان از اين كالا خريداري نمي كنم زيرا همه روزه از رسانه هاي گروهي به ويژه صدا و سيما شاهد هستيم كه اين كالاها چه به روز مصرف كنندگان چه از لحاظ جسمي و مالي آورده است.

وي در ادامه اضافه مي كند: با عنايت به نامگذاري امسال از سوي مقام معظم رهبري با عنوان توليد ملي حمايت از كار و سرمايه ايراني ضرورت استفاده از كالاهاي توليد داخل و عدم استفاده از كالاهاي خارجي غير ضروري احساس مي شود و باید به توصيه هاي رهبري توجه كنيم تا جامعه اي پويا داشته باشيم.

درويش نژاد در پايان از مسوولان مربوطه به ويژه نيروي انتظامي خواست با قاچاقچيان كالا و مواد مخدر كه تهديد كننده جدي سلامت مردم و اقتصاد كشور هستند به شدت برخورد كنند تا زمينه اشتغال جوانان در جامعه فراهم شود.

در پايان ذكر اين نكته ضروري است در سالي كه با نام توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني مزين شده است مي طلبد مسوولان مبارزه با قاچاق با همكاري دستگاه هاي اجرايي استان اعم از نيروي انتظامي، رسانه هاي گروهي به وي‍ژه مطبوعات، خبرگزاري هاي و صدا و سيما و مهمتر از همه، همكاري مردم كه نقش اساسي در كنترل قاچاق را دارد در ريشه كني اين معضل بزرگ بيش از گذشته تلاش كنند.