قرار نیست کتاب، رسانه های چاپی و کاغذی، گوشی موبایل و رسانه های اینترنتی و شبکه های اجتماعی، یکدیگر را حذف کنند بلکه سهم هر یک در بازار انتقال و دریافت اطلاعات، جابجا می شود یا تغییر می کند.

رضا غبیشاوی - چند سوال و جواب درباره میزان مطالعه، کتاب و فضای مجازی:

سوال:

برخی می پرسند چرا مردم کتاب نمی خوانند چرا مردم کمتر مطالعه می کنند؟

جواب:

برخلاف نظر شبه عمومی، مردم ایران نسبت به گذشته بیشتر مطالعه و اطلاعات دریافت می کنند.

به مقایسه ها و مثال های زیادی می توان اشاره کرد و فهمید که به صورت نسبی، مردم ایران در حال حاضر نسبت به گذشته بیشتر مطالعه می کنند.

مثلا قبلا افراد در مکان های انتظار ( مطلب پزشکان، بیمارستان ها، ادارات و ... ) ساکت می نشستند و به یکدیگر را نگاه می کردند اما هم اکنون نسبت زیادی از افراد سر در گوشي و تبلت خود دارند و مشغول مطالعه اند. در پروازها، اتوبوس، تاکسی هم وضع همین گونه است. البته این بدان معنا نیست که همه آنها در حال مطالعه مطالب جدی هستند ولی در هر حال، مشغول دریافت اطلاعات هستند. وانگهی، این نکته را نیز نباید از یاد برد که درصدی نیز واقعاً مشغول مطالعه به معنای مصطلح هستند!

سوال:

ولی افراد کمتر کتاب مطالعه می کنند.

جواب:

بله این موضوع صحت دارد. افراد کمتر کتاب می خوانند اما مطالعه افراد افزایش یافته است. کاهش کتاب خوانی لزوما به معنی کاهش مطالعه نیست و مطالعه را نمی توان صرفا در کتاب خلاصه کرد.

کتاب یک وسیله انتقال اطلاعات است مثل مطبوعات، گوشی های موبایل و تبلت و دیگر وسایل و ابزارها که هر یک دارای مزیت ها و معایبی است.

کتاب تنها یک وسیله است اما هدف، دریافت اطلاعات و معلومات است که به عنوان مثال در کتاب، به صورت کلمه در کاغذ چاپ شده اند.

هم اکنون با تغییر وسیله ( از کتاب به گوشی موبایل و تبلت و ...) افراد ترجیح می دهند اطلاعات خود را به شیوه دیگری دریافت کنند.

سوال:

اطلاعات کتاب، عمقی است اما اطلاعاتی که فعلا مردم دریافت می کنند سطحی و کم عمق است.

افراد در گوشی موبایل و تبلت خود مطالعه نمی کنند بلکه جوک و مطالب غیرمفید و سطحی می خوانند عکس وفیلم می بییند ولی مطالعه نمی کنند.

جواب:

اول: مطالعه مطالعه است و نمی توان دریافت تنها انواعی از اطلاعات را مطالعه نامید و بخش های دیگر را غیرمطالعه دانست.

دوم: این مردم هستند که نوع مطالب مورد مطالعه خود را براساس نیازها و علاقمندی خود انتخاب می کنند.

سوم: مطالعه مطالب سرگرمی بهتر از مطالعه نکردن است.

چهارم: مطالعه علاوه بر معنی خاص یعنی قرائت و خواندن، در برهه کنونی می توان برای آن معنای عام نیز متصور بود و آن اینکه شامل دیدن عکس، نقشه، شنیدن صدا، دیدن فیلم ، طرح، کاریکاتور، گرافیک و ... شود.

پنجم :مردم براساس نیازها و علاقمندی خود مجموعه ای از انواع و دسته های اطلاعاتی را دریافت می کنند یعنی شامل خبری، آموزشی و سرگرمی. نسبت هر یک از دسته ها و بیشتر و کمتر بودن هر یک به نیاز و علاقه افراد بستگی دارد.

سوال:

چرا مردم کتاب کمتر می خوانند؟

جواب:

1- کتاب وسیله انتقال اطلاعات است. وسیله انتقال اطلاعات تغییر کرده است. در کنار کتاب، گوشی موبایل و تبلت.

2- در کل جهان، روند انتشار و مطالعه کتاب و همزمان انتشار رسانه های چاپی (روزنامه ها) روند کاهشی و همزمان دریافت معلومات از طریق وسایل نوین ارتباطی (سایت ها، گوشی های موبایل و ...) روند صعودی به خود گرفته است، ایران نیز به مانند جهان.

3- افراد در ایران اصولا نیازی به افزایش اطلاعات برای بهبود زندگی و کار خود ندارد.

4 - کتاب در ایران براساس نیاز و علاقمندی مخاطبان منتشر نمی شوند ( به دلایلی از جمله نبود رقابت واقعی، پرداخت نادرست یارانه ها، لزوم دریافت مجوز ، سانسور،ارتباط ضعیف ایران با کشورهای توسعه یافته )

5- جامعه ایران، جامعه شفاهی است.

به دلیل مانع ها و جلوگیری ها در برابر ورود کتاب چاپی و چاپخانه به سرزمین دولت عثمانی و ایران، عمر دوره چاپ در ایران تا قبل از ورود وسایل ارتباطی دیداری و شنیداری، کم است. این یکی از مهمترین دلایلی است که فرهنگ کتاب و قرائت در ایران نهادینه نشد.

نکته 1

سطح مطالعه جامعه ایرانی به دلایل متعدد و از همه مهمتر، گسترش اینترنت، موبایل، اینترنت موبایلی و گوشی های هوشمند، برنامه های فعال در گوشی های هوشمند نسبت به قبل سیر تصاعدی دارد.

نکته 2

اثرات افزایش اطلاعات مردم در ایران در چند بخش قابل مشاهده و دریافت است.

اول - واکنش

جامعه ایرانی نسبت به قبل، واکنشی تر شده است. واکنش نشانه بهبود و ارتقاء و بهتر شدن یک جامعه است.

دوم - افزایش و نوع حساسیت جامعه ایرانی

جامعه ایرانی نسبت به گذشته، نسبت به مسائلی از خود حساسیت نشان می دهد که در گذشته یا وجود نداشته یا به شدت ضعیف بوده است.

حساسیت ها نسبت به حقوق انسان ها، تحصیل، فرهنگ، میراث فرهنگی، تنوع فرهنگی و محیط زیست افزایش یافته است. این خود نشانه افزایش اطلاعات و معلومات جامعه ایرانی است.

نکته 3

وسیله ارتباطی خود بخشی از ارتباط است. قطعا تاثیرات کتابخوانی با دریافت اطلاعات از سایر وسایل قابل مقایسه نیست. دریافت اطلاعات از طریق کتاب نسبت به سایر وسایل انتقال اطلاعات، کیفی تر و تاثیرگذار تر است.

نکته 4

قرار نیست کتاب، رسانه های چاپی و کاغذی، گوشی موبایل و رسانه های اینترنتی و شبکه های اجتماعی، یکدیگر را حذف کنند بلکه سهم هر یک در بازار انتقال و دریافت اطلاعات، جابجا می شود.

نکته 5

در حال حاضر رسانه های اینترنتی خود به گسترش و رونق مطبوعات و مجلات و کتاب ها کمک می کنند. به عنوان مثال نویسندگان و مترجمان می توانند از طریق اینترنت، کتاب های خود را به صورت پی دی اف به فروش برسانند و هزینه آن را نیز از طریق بانکداری الکترونیک دریافت کنند. در این قالب، قطعا نویسندگان و خوانندگان هر دو بهره می برند اما این ناشر سنتی است که از چرخه ارتباط میان دو طرف خارج شده است.

نکته 6

قیمت کتاب و مجلات و مطبوعات در ایران نسبت به درآمد افراد بسیار نازل است. عدم استقبال از کتاب و مطبوعات به دلیل قیمت آنها نیست بلکه به دلیل محتوای آنها و عدم پیروی از فرهنگ رقابت و مشتری مداری است.

برچسب ها: کتاب ، مطالعه

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه