به مطالبه‌گران شفافیت آرا مشکوکم

علني‌سازي راي نمايندگان يا همان «شفافيت آراي نمايندگان»‌ به موضوع داغ و جنجالي اين روزها بدل گشته، به نحوي که اين بحث از راهروهاي پارلمان و گعده‌هاي وکلاي ملت به تحليل‌هاي کارشناسان و مطالبه مردم کشيده شده است. محمدعلي وکيلي، عضو فراکسيون اميد و عضو هيأت رئيسه مجلس و اميرحسين قاضي‌زاده عضو هيأت رئيسه مجلس طي مناظره‌اي به تحليل موضوع شفافيت آرا در قوه مقننه و به طور مشخص، موضوع شفافيت آراي نمايندگان مجلس شوراي اسلامي پرداختند. قاضي‌زاده گفت: براي اينکه پاسخگويي اتفاق بيفتد بايد شفافيت وجود داشته باشد، چرا که بايد سوال ايجاد شود و در مقابل آن پاسخي داده شود؛ تا وقتي مردم در جريان قرار نگيرند کساني که از طرف آنها مسئوليتي را بر عهده دارند يا مديريت جامعه‌اي که آنها در آن زندگي مي‌کنند مشغول چه اقداماتي هستند، شايعه و ذهنيت ايجاد مي‌شود لذا براي اينکه اين ابهام و ذهنيت ايجاد نشود و مردم مطمئن شوند اموالي که در اختيار مديران به وديعه گذاشتند، چگونه استفاده مي‌شود، لاجرم بايد مسئولان کشور مجموعه اقداماتي که مرتبط با مردم است و از طرف مردم و براي مردم است را به گونه‌اي انجام دهند که به روشني و همه جوانب آن به تمامي ديده شود و اين طور نباشد که بخش خوب آن ديده شده و بخش بد، نه و يا برعکس. لذا بايد همه آن ديده شود؛ نام اين شفافيت است. وي افزود: در اين دوره مجلس، بحث علني‌سازي راي نمايندگان -که اصطلاحاً اسم آن شفافيت آرا شد- خيلي مورد نظر قرار گرفت؛ البته ما کارهايي در حوزه شفافيت در مجلس شروع کرديم. هم براي خود مجلس ورود کرديم و هم براي ساير نهادها. چرا که ساحت ما ساحت قانون‌گذاري است و آن را شروع کرديم، مانند سامانه‌ ماده 29 قانون برنامه که موضوع ثبت حقوق‌ها و يا سامانه‌ به کارگيري مديران شرکت‌ها که بر اساس آن شرکت‌هاي دولتي و غيردولتي و چگونگي فعاليت آنها ارزيابي مي‌شود و يا سامانه ثبت سفرهاي خارجي؛ همه اينها را پيش‌بيني کرديم و يکسري اقدامات هم داخل مجلس انجام داديم که پورتالي ايجاد کرديم که آقاي وکيلي هم در جريان آن است. بر اساس آن بسياري از اقدامات مرتبط با نمايندگان مانند طرح‌هايي که نظر مي‌دهند، امضا و دفاع کرده‌اند و يا تحقيق و تفحص‌هايي که انجام داديم و کليه اموري که در حوزه قانونگذاري و نظارت به صورت مستند هست، ثبت شده و در اختيار مردم قرار مي‌گيرد. موضوع راي مي‌ماند که بحث کليدي است؛ مجلس يعني راي. اين نماينده تاکيد کرد: اگر عنصر پاسخگويي عنصري است که همه مسئولان بايد داشته باشند، براي ايجاد پاسخگويي شفافيت مقدمه است. تا شفافيت و اقدام علني وجود نداشته باشد، پاسخگويي بي‌معني است؛ چرا که مردم اصلاً نمي‌دانند در مورد چه چيزي بايد سوال، تاييد يا رد کنند. بر عکس، اين دوره دوستان ما در فراکسيون اميد خيلي از اين گله‌مند بودند چرا که ابتدا با يک ارائه، آرايش و برداشتي از جمعي به عنوان فراکسيون اميد پا به مجلس گذاشتند اما طي مسير انتخابات هيات رئيسه، بسياري از افراد -که معلوم نبود متقاضيان غير علني بودن راي چه کساني هستند- اما برخي نسبت به اين موضوع اقدام کردند؛ بنابراين اتفاقات ديگري افتاد و بعد مورد سوال طرفدارانشان قرار گرفتند و در همين حوزه هم بيانيه دادند و اظهار نظر کردند.

رويه سکه پاسخگويي است

در ادامه مناظره محمدعلي وکيلي، عنوان کرد: . برايم جالب است که ايشان گفت «شفافيت رويه سکه پاسخگويي است»‌ بنابراين شفافيت از منظر پاسخگويي، مطالبه‌اي است و من بخشي از انتقادي که به بخشي از شفاف طلبان دارم اين است که مي‌گويم شما اصل را رها کرده و به فرع چسبيده‌ايد. اين که تمام اين الزامات را رها کنيم و حوزه شفافيت را به راي نمايندگان انحصار کنيم حتماً مشکوک مي‌شود و حتماً نسبت به بانيان و شعاردهندگان شک وجود دارد؛ جامعه فکر مي‌کند که بناست با اين تنزل دادن حوزه شفافيت فقط براي راي نمايندگان چه اتفاقي بيفتد و چه مچ‌گيري رخ بدهد؟ و گرنه چه کسي مي‌تواند مخالف شفافيت راي نمايندگان باشد. وي افزود: اصل پاسخگويي اين است که اگر يک گفتمان به پاسخگويي اعتقاد نداشته باشد، پاسخگويي قدرت در ساحت‌هاي مختلف و دامن زدن اين گفتمان به شفافيت نوعي نفاق است و دروغ بزرگ به حساب مي‌آيد. وکيلي گفت: اکنون که مي‌بينم آقاي قاضي‌زاده از منظر پاسخگويي به شفافيت ورود پيدا مي‌کند خيلي خوشحال هستم، چرا که من فکر مي‌کردم تاکنون عنصر مفصلي گفتمان اصلاح‌طلبي پاسخگويي است پس شعار شفافيت اصولا شعاري است اصلاح‌طلبانه و برآمده از عنصر مفصلي اين گفتمان است. اگر گفتمان ديگر مدعي آن مي‌شود به همين دليل مي‌گويم که يا به لوازم آن پايبند نيست يا جابجايي گفتمان اتفاق افتاده است و يا نوعي دروغ در اين ادعا وجود دارد. بنابراين من هم مانند آقاي قاضي‌زاده به درستي معتقد هستم که شفافيت رويه سکه پاسخگويي است. وي تصريح کرد: پاسخگويي خود يک مفروض دارد و آن اين است که مطالبه‌گري را حق مردم مي‌دانيم به ويژه قدرت را وديعه و برآمده و مشروعيت يافته از راي مردم مي‌دانيم؛ چرا که قدرت را بر آمده از صندوق راي مردم مي‌دانيم، اين حقي براي مردم است که بدانند آيا حکمراني‌شان بر اساس شاخص پاسخگويي است يا خير؟ اگر بر اساس شاخص پاسخگويي بود مي‌شود حکمراني خوب. وکيلي گفت: اتفاقاً شفافيت نقطه مقابل نفاق است که به درستي آقاي قاضي‌زاده به آن اشاره کرد. نفاق به خصوص در رفتار حاکمان زشت‌ترين و ناپسند‌ترين خصلتي است که در امر حکمراني اتفاق مي‌افتد و متاسفانه از اين موارد اکنون کم نداريم. شفافيت شاخصه مهم يک جامعه از نفاق است؛ بنابراين شفافيت راي نمايندگان جزئي از يک شکل ميمون و مبارک است که اصل حکمراني و اساس آن بر تمام حوزه‌ها بر اساس اصل پاسخگويي بايد باشد و رويه سکه پاسخگويي هم شفافيت است. وکيلي معتقد است: بنابراين وقتي ساحت قدرت در جمهوري اسلامي ساحت صندوق راي است و مشروعيت راي مردم پشت اين ساحت است، بايد کاري کنيم که شفافيت در تمام اين اضلاع اتفاق بيفتد و مردم از چگونه تصميم‌گيري درتمام اضلاع حاکميت اطلاع پيدا کنند. مردم بايد اطلاع پيدا کنند که خبرگان ملت به نمايندگي از مردم چگونه تصميم مي‌گيرند، آن هم بخشي از حقوق ملت است مردم البته در کنار اين بايدها، بايد اطلاع پيدا کنند که نمايندگان‌شان در مجلس اولا زيست‌شان چگونه است و اينکه آيا زندگي آنها در قبل و بعد از نمايندگي فرق کرده است و همچنين با شعارهايي که داده‌اند و از مردم گرفته‌اند فاصله پيدا کرده است يا خير؟

آرمان ملی/